6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứNăm29-11-2018
nhận định sự việc có dấu hiệu vi
phạm hình sự vì căn cứ kết quả khảo
sát, khối lượng chất thải chôn lấp là
rất lớn. Theo Sở, ngay sau khi vụ
việc được phản ánh, cơ quan chức
năng đã tiến hành khảo sát hiện
trường tại khu đất trên và đào sáu
lỗ trên đất, đến độ sâu đụng lớp đất
thịt thì dừng.
Bằng cảm quan, đoàn khảo sát
đánh giá vật liệu chôn lấp của 4/6
lỗ đào không phải là đất, thành phần
chủ yếu là nylon dạng mảnh vụn,
sợi dài, simili, một số bao bì giấy,
nhựa có khả năng là chất thải công
nghiệp. Khối lượng chất thải đánh
giá sơ bộ là 15.000 m
3
và cơ quan
chức năng cũng đã lấy mẫu để kiểm
nghiệmvề thành phần, xác định chất
thải nguy hại hay không nguy hại…
Về kết quả xét nghiệm mẫu
rác thải, ngày 28-11, bà Nguyễn
Thị Thanh Mỹ, Phó Giám đốc Sở
TN&MT TP.HCM, cho biết Sở và
các đơn vị chuyên môn đã lấy mẫu
tại nơi chôn rác thải ở khu đất xã
Phong Phú, huyện Bình Chánh để
kiểm tra nhưng hiện vẫn chưa có
kết quả về mẫu thử.
Trong văn bản báo cáo, Sở kiến
nghị UBNDTP xem xét, giao Công
an TP chủ trì, phối hợp với các bên
để xác minh, xử lý các vi phạm theo
quy định của pháp luật.
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
ngày 28-11, ông Phùng Quốc Việt,
Phó Chủ tịch UBND xã Phong Phú,
Bình Chánh, cho biết chiều 27-11
xã đã tổ chức cuộc họp kiểm điểm
cán bộ, công chức và những người
có trách nhiệm liên quan đến việc
không phát hiện có tình trạng san
lấp rác ở địa phương.
Có thể xử lý hình sự
pháp nhân
Trao đổi với
Pháp Luật TP.HCM
,
luật sư (LS) Nguyễn Hoài Nghĩa
(Công ty Luật TNHH Châu Đại
Dương) và LS Lê Trung Phát (Công
ty Luật TNHH Luật sư Riêng, cùng
Đoàn LS TP.HCM) cho biết: Điều
235 BLHS 2015 về tội gây ô nhiễm
môi trường quy định rất rõ.
Theo đó, người nào chôn, lấp, đổ,
thải ra môi trường chất thải nguy
hại hoặc chất hữu cơ khó phân hủy
cần phải loại trừ theo quy định tại
Phụ lục A Công ước Stockholm
về các chất ô nhiễm hữu cơ khó
phân hủy trái quy định của pháp
luật 5.000 kg trở lên; chất thải có
chứa chất phóng xạ, gây nhiễm
xạ môi trường thuộc nguồn phóng
xạ loại có mức độ nguy hiểm trên
trung bình theo quy chuẩn kỹ thuật
quốc gia về an toàn bức xạ - phân
nhóm và phân loại nguồn phóng
xạ vượt quy chuẩn cho phép thì
bị phạt tiền 1-3 tỉ đồng hoặc phạt
tù 3-7 năm.
Người phạm tội còn có thể bị phạt
tiền 30-200 triệu đồng, cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấmhành nghề hoặc
làm công việc nhất định 1-5 năm.
Đối với pháp nhân thương mại còn
có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đến
500 triệu đồng, cấm kinh doanh,
cấm hoạt động trong một số lĩnh
vực nhất định 1-3 năm.
Cũng theo quy định khoản 2 Điều
75 BLHS 2015 thì “việc pháp nhân
thương mại chịu trách nhiệm hình
sự không loại trừ trách nhiệm hình
sự (TNHS) của cá nhân”. Nghĩa là
cả cá nhân lẫn pháp nhân đều có
thể cùng bị truy cứu TNHS về tội
phạm này.
Theo hai vị LS, từ thông tin trên
báo, đài thì có thể khẳng định việc
chôn, lấp, đổ, thải tại ấp 2, xã Phong
Phú, huyện Bình Chánh, TP.HCM
NGÂNNGA
T
heo phản ánh của báo
Tuổi Trẻ,
nhiều tháng nay có các xe tải đổ
rác thải để san lấp mặt bằng ở
xã Phong Phú, huyện Bình Chánh
và ở huyện Nhà Bè, TP.HCM.
Nguồn rác thải được xác định là
của Công ty Giấy Lee&Man; đơn
vị hợp đồng vận chuyển, xử lý rác
cho Công ty Lee&Man là Công ty
TNHH Kỹ thuật môi trường Bắc
Nam (trụ sở xã Phước Kiển, huyện
Nhà Bè, TP.HCM).
Sở TN&MT nhận định
có dấu hiệu hình sự
Bước đầu Sở TN&MT TP.HCM
Cơ quan chức năng đang khảo sát hiện trường khu đất được san lấp bằng chôn rác thải ở Bình Chánh, TP.HCM.
Ảnh: ĐINHCƯỜNG
Xử hình sự
vụ chôn
rác thải:
Chờ kết quả
xét nghiệm
Vụ chôn rác thải để san lấpmặt bằng ở
Bình Chánh và Nhà Bè, TP.HCMcó dấu
hiệu hình sự khá rõ nhưng để xử lý thì cần
phải chờ kết luận giámđịnh.
là trái quy định. Bởi chủ đất chỉ xin
san lấp mặt bằng bằng đất, cát, đá
sỏi trong khi việc kiểm tra thực tế
ghi nhận là dùng “chất thải” nghi
là chất thải công nghiệp như nylon
mảnh vụn, simili, bao bì giấy, nhựa...
Tuy nhiên, đến nay chưa có kêt
quả xét nghiệm, kết luận của Cơ
quan Cảnh sát phòng, chống tội
phạm về môi trường và cơ quan có
chức năng về thành phần, số lượng
của chất thải để khẳng định chất bị
chôn, lấp... có phải là chất thải nguy
hại hay không. Do đó, cần phải chờ
kết luận này thì mới có hướng xử
lý như là xử phạt hành chính (theo
Điều 23 Nghị định 155/2016 với
mức phạt lên đến 1 tỉ đồng) hay
truy cứu TNHS.
Đồng tình, LS Nguyễn Hồng
Hà (Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh
Khánh Hòa) còn phân tích thêm:
Trước đây, pháp nhân là các doanh
nghiệp có hành vi vi phạm trong
lĩnh vực bảo vệ môi trường chỉ
có thể áp dụng biện pháp xử phạt
hành chính hoặc buộc pháp nhân
phải bồi thường thiệt hại do hành
vi vi phạm gây ra theo quy định
của pháp luật dân sự. Nhưng kể
từ ngày BLHS 2015 có hiệu lực
thì tại Điều 76 đã quy định 33 tội
danh pháp nhân phải chịu TNHS,
trong đó có tội gây ô nhiễm môi
trường (Điều 235 BLHS).
Cạnh đó, tòa án có thể áp dụng
một hoặc nhiều biện pháp tư pháp
như buộc khôi phục lại tình trạng
ban đầu; buộc thực hiện một số biện
pháp nhằm khắc phục, ngăn chặn
hậu quả tiếp tục xảy ra; buộc khắc
phục tình trạng ô nhiễmmôi trường.•
Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, đã bị xử phạt vi
phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này chưa được
xóa án tíchmà còn vi phạm thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu
đồng hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm:
a) Chôn, lấp, đổ, thải ra môi trường chất thải nguy hại hoặc chất hữu
cơ khó phân hủy cần phải loại trừ theo quy định tại Phụ lục A Công ước
Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy trái quy định của
pháp luật từ 1.000 kg đến dưới 3.000 kg;
g) Chôn, lấp, đổ, thải ramôi trường chất thải rắn thông thường trái quy
định của pháp luật từ 100.000 kg đến 200.000 kg;
h) Chất thải có chứa chất phóng xạ, gây nhiễm xạ môi trường thuộc
nguồn phóng xạ loại có mức độ nguy hiểm dưới trung bình theo quy
chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn bức xạ - phân nhóm và phân loại
nguồn phóng xạ vượt quy chuẩn cho phép;
(Trích khoản 3 Điều 235 BLHS 2015 tội gây ô nhiễmmôi trường)
Mạnh tay xửhình sựphápnhân tànhạimôi trường
(tiếp theo trang1)
Áp vào vụ chôn lấp rác
thải trái phép vừa mới
phát hiện ở Bình Chánh,
TP.HCM, nhiều người băn
khoăn: Việc nghiêm trọng vậy, chẳng lẽ pháp nhân liên
quan sẽ không bị xem xét, xử lý hình sự?
Bảo vệ môi trường từ lâu đã trở thành vấn đề bức bách,
gần đây nhiều tổ chức, cá nhân do hám lợi nên đã không
ngần ngại xuống tay tàn hại môi trường. Tuy nhiên, để xử
lý doanh nghiệp vi phạm lại là vấn đề nan giải.
Còn nhớ trước đây từng có nhiều vụ pháp nhân xâm hại
môi trường đặc biệt nghiêm trọng như vụ doanh nghiệp xả
thải ra sông Giẽ (huyện Cẩm Giàng, Hải Dương)… Khi
đó, dư luận cả nước đều bức xúc yêu cầu xử lý hình sự
pháp nhân vi phạm nhưng cơ quan chức năng chỉ có thể
xử phạt hành chính và buộc khắc phục hậu quả chứ không
thể xử lý hình sự các pháp nhân này. Lý do: Lúc ấy luật
chưa có quy định xử lý hình sự pháp nhân. Ngoài ra, mức
xử phạt hành chính đối với pháp nhân còn quá nhẹ, chưa
đủ sức răn đe khiến không ít doanh nghiệp chạy theo lợi
nhuận đến bất chấp pháp luật.
Trước những yêu cầu bức bách của thực tiễn, khi xây
dựng BLHS, các nhà làm luật đã phải đưa nội dung xử lý
hình sự pháp nhân vào. Đến nay, luật mới đã có hiệu lực
pháp luật, tuy nhiên chuyện xử lý hình sự pháp nhân vi
phạm dù đã được quy định đầy đủ (với 33 tội danh, trong
đó có chín tội danh liên quan đến vi phạm về môi trường)
thì lại chưa thể đi vào thực tiễn cuộc sống, như lời bộ
trưởng Công an đã đúc kết.
Nay với những bằng chứng vi phạm của các đơn vị liên
quan trong vụ chôn rác thải trái phép ở Bình Chánh, Sở
TN&MT TP.HCM đã nhận định là có dấu hiệu hình sự. Sở
này kiến nghị UBND TP giao Công an TP chủ trì xác minh,
xử lý. Hiện các cơ quan chức năng đang lấy mẫu để giám
định, nếu kết quả cho thấy rác thải này có chất nguy hại
theo quy định thì dấu hiệu phạm tội hình sự (cụ thể là tội
gây ô nhiễm môi trường) đã rõ ràng. Khi đó cơ quan tố tụng
cần mạnh tay xử lý hình sự cá nhân lẫn pháp nhân vi phạm
thật nghiêm khắc. Có như thế mới đủ sức răn đe các doanh
nghiệp đang manh nha làm bậy, bất chấp môi trường.
Vụ việc hiện vẫn đang được xác minh, song người dân
có quyền đặt niềm tin vào các cơ quan chức năng sẽ sớm
khởi tố vụ án, khởi tố các cá nhân và pháp nhân vi phạm
để xét xử nghiêm minh. Nếu vụ việc diễn tiến theo hướng
này thì đây là trường hợp đầu tiên một pháp nhân thương
mại bị xử lý hình sự; và đây cũng sẽ là “án lệ” trong lịch
sử tố tụng hình sự Việt Nam: Kiên quyết mạnh tay với
doanh nghiệp vi phạm.
NGÔ THÁI BÌNH
Việc pháp nhân thương
mại chịu TNHS không
loại trừ TNHS của cá
nhân, nghĩa là cả cá
nhân lẫn pháp nhân
đều có thể cùng bị truy
cứu TNHS về tội gây ô
nhiễmmôi trường.
