16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứSáu10-1-2020
Tiêu điểm
l
Trung Quốc
: Bộ Thương mại Trung Quốc
ngày 9-1 cho biết
Phó Thủ tướng Lưu Hạc sẽ đến Washington từ ngày 13 đến 15-1
để ký thỏa thuận thương mại giai đoạn một với Mỹ, theo hãng tin
Bloomberg
. Cơ quan này cũng khẳng định đoàn đàm phán hai bên
luôn hợp tác chặt chẽ trong các khâu chuẩn bị cho buổi ký kết.
Hiện chưa có văn bản nào của thỏa thuận được công bố nhưng các
thông tin ban đầu cho thấy hai bên cam kết cắt giảm thuế quan và
nâng cao các hoạt động xuất-nhập khẩu.
l
Pháp
: Một thi thể bé trai khoảng 10 tuổi vừa được tìm thấy
dưới càng bánh xe một máy bay của hãng hàng không Air France
từ Bờ Biển Ngà đến Pháp hôm 8-1. Hãng tin
AFP
dẫn lời đại diện
Air France cho biết nhiều khả năng nạn nhân đã tìm cách đi lậu
máy bay sang Pháp và bị càng máy bay kẹp tử vong. Nhà chức
trách đang tiến hành điều tra nguyên nhân vụ việc và liệu có ai tiếp
tay cho đứa bé này hay không.
l
Nga
: Hôm 8-1, đài
RT
đưa tin Tổng thống Nga Vladimir Putin
và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã tuyên bố
khánh thành đường ống dẫn khí đốt TurkStream dài gần 1.000 km.
Gồm hai tuyến đường ống dẫn khí đốt, mỗi tuyến ống có khả năng
cung cấp 16 tỉ m
3
khí mỗi năm với tổng vốn đầu tư khoảng 17 tỉ
USD. Ông Putin khẳng định đây là sự kiện quan trọng không chỉ
đối với Nga và Thổ Nhĩ Kỳ mà còn cả châu Âu. Việc khánh thành
đường ống dẫn khí đốt cũng cho thấy quan hệ song phương đã phát
triển mạnh mẽ.
PHẠM KỲ
Căng thẳng Mỹ-Iran: Đã đến lúc
hạ màn
Các phát ngôn gần đây của lãnh đạoMỹ và Iran cho thấy căng thẳng có thể sẽ sớmđược giải quyết và
khả năng đi đến chiến tranh toàn diện được hóa giải khi không bên nào sở hữu lợi thế quá vượt trội.
VĨ CƯỜNG
T
rong bài phát biểu chính
thức hôm8-1, Tổng thống
Mỹ Donald Trump đã
thể hiện mong muốn giảm
leo thang khủng hoảng với
Iran. Cụ thể, ông Trump
không nêu ra bất cứ lời đe
dọa nào về hành động quân
sự chống Iran mà chỉ tuyên
bố sẽ trừng phạt bổ sung
Tehran. Tổng thống Trump
cũng tiếp tục chỉ trích thỏa
thuận hạt nhân với Iran khi
cho rằng đó là thỏa thuận
“khiếm khuyết”, đồng thời
nhấn mạnh Iran phải từ bỏ
tham vọng hạt nhân và chấm
dứt hỗ trợ cho khủng bố.
Trước đó cùng ngày, Tehran
cũng tuyên bố nước này “đã
tiến hành và hoàn tất” các
hành động đáp trả tương xứng
nhằmvàoMỹ, đồng thời khẳng
định nước Cộng hòa Hồi giáo
này không tìm cách leo thang
căng thẳng hay chiến tranh,
song sẽ luôn tự vệ trước mọi
hành động gây hấn.
Nguy cơ hạ nhiệt
Tuyên bố của hai bên cho
thấy nguy cơ xảy ra một cuộc
chiến tranh toàn diện như thế
giới lo ngại đã được hạ nhiệt.
Tờ
TheWashington Post
nhận
định vụ tấn công “có giới hạn”
của Iran vào hai căn cứ quân
sựMỹ ở Iraq là động thái làm
vừa lòng cả đôi bên.
Đối vớiMỹ, điều quan trọng
là vụ tấn công của Iran không
gây thương vong nào đối với
quân đội Mỹ cũng như Iraq.
Do đó, Tổng thống Trump có
thể không cảm thấy bị áp lực
phải trả đũa. Thủ tướng Iraq
Adel Abdul-Mahdi cũng cho
biết ông đã được cảnh báo
trước về các cuộc tấn công
Những tuyên bốmới đây cho thấyMỹ và Iran đều khôngmuốn đẩy căng thẳng đi xa hơn.
Ảnh: FOXNEWS
Phó Tổng thống Mỹ Mike
Pence hôm 8-1 cho biết nhận
được tin tình báo Iran đã yêu
cầu nhóm vũ trang ủy nhiệm
ngừng tấn công những mục
tiêuhoặc thườngdânMỹ trong
khu vực. Ông khẳngđịnh hoan
nghênh động thái của Tehran
và hy vọng sẽ có thêm nhiều
cử chỉ hòabình trong tương lai.
Với Iran, nước này
khó có thể chống đỡ
được một cuộc chiến
tranh trực diện với
Mỹ, nên một cuộc
không kích “giới
hạn” nhằm vào lực
lượng Mỹ tại Iraq
là phản ứng hợp
lý, không đẩy căng
thẳng đi quá tầm
kiểm soát mà vẫn
giữ được thể diện.
Việt Nam kêu gọi Mỹ, Iran kiềm chế
Trong họp báo ngày 9-1, phát ngôn viên BộNgoại giaoViệt
NamLêThị Thu Hằng khẳng địnhViệt Namhết sức quan ngại
trước tình hình ở Trung Đông và kêu gọi các bên kiềm chế,
giải quyết mâu thuẫn thông qua đối thoại hòa bình trên cơ
sở tôn trọng luật pháp quốc tế.
Bên cạnh đó, phát ngôn viên Thu Hằng cũng cho biết Bộ
Ngoại giao đã có những chỉ đạo kịp thời đối với các cơ quan
đại diện Việt Nam trong khu vực để sẵn sàng có các biện
pháp cần thiết bảo hộ công dân trước những diễn biến căng
thẳng giữa Mỹ và Iran. Bà Hằng lưu ý công dân Việt Nam hạn
chế đến các khu vực có nguy cơ nổ ra xung đột và nghe theo
hướng dẫn của cơ quan chức năng sở tại.
19
người thiệt mạng và 24 người khác bị
thương sau khi một xe buýt lao xuống
một hẻm núi ở tỉnh Mazandaran (Iran)
hôm9-1, theo hãng tin
AFP
.Theo báo cáo
sơ bộ, nguyên nhân vụ tai nạn được xác
định là do lỗi kỹ thuật ở thắng xe. Được
biết Iran là một trong những quốc gia có
số tai nạn giao thông cao nhất thế giới
với khoảng 17.000 ca tử vong hằng năm
trong các vụ tai nạn đường bộ.
PHẠMKỲ
và chuyển lời cảnh báo đó
đến lực lượng quân đội đồn
trú tại căn cứ.
Trong khi đó với Iran, nước
này khó có thể chống đỡ được
một cuộc chiến tranh trực
diện với Mỹ, nên một cuộc
không kích “giới hạn” nhằm
vào lực lượng Mỹ tại Iraq là
phản ứng hợp lý, không đẩy
căng thẳng đi quá tầm kiểm
soát mà vẫn giữ được thể
diện. Những diễn biến hiện
nay cũng đang giúp thực hiện
phần nào mong muốn từ lâu
của Iran, đó là chấm dứt sự
hiện diện của quân đội Mỹ
trong khu vực. Nhiều nước
cũng kêu gọi Mỹ và Iran ưu
tiên ngoại giao và giảm căng
thẳng, cảnh báo các cuộc tấn
công giữa Mỹ và Iran có thể
dẫn đếnmột vòng xoáy bất ổn
chính trị mới trong khu vực.
Vềphíabản thânôngTrump,
ông chắc chắn hiểu rõ nếu
tấn công Iran, sự trả đũa của
nước này sẽ gây ra tổn thất
cho cả Mỹ và các đồng minh
khu vực của Washington
như Israel, Saudi Arabia và
Các Tiểu vương quốc Ả Rập
thống nhất (UAE). Do đó,
đúng như những lời đe dọa
sẽ có một cuộc đáp trả trên
quy mô lớn nếu Iran tấn công
bất kỳ quân nhân hay các cơ
sở của Mỹ, Washington hoàn
toàn có khả năng thực hiện
một cuộc tấn công phá hủy
nhằm vào Iran nhưng cái giá
phải trả là quá cao.
Tuy nhiên, Tổng thống
Trump trong bài phát biểu
vẫn gửi một thông điệp rõ
ràng tới Iran rằng Mỹ vẫn
coi Iran là một quốc gia theo
đuổi công nghệ hạt nhân, tên
lửa đạn đạo và tìm cách kiểm
soát toàn Trung Đông khu
vực. Rõ ràng cuộc tấn công
tên lửa của Iran đã cho thấy
một thực tế mới, đó là ảnh
hưởng Mỹ ở đây đã không
còn được như trước.
Đích đến vẫn là
thỏa thuận hạt nhân
Theo phân tích của tờ
The
New York Times
, một điểm
cần lưu ý là trước khi tấn công
căn cứMỹ, Iran không hề che
giấu điều này. Động thái này
mở ra một khả năng khác về
chuyện có chăng Iran đang
“ra đòn gió” để cảnh báo Mỹ
trước những nguy cơ xa hơn.
Đài
NBC
cho biết hôm 8-1,
sau vụ tấn công, một quan
chức Iran khẳng định nếu
Mỹ không trả đũa cho đợt nã
tên lửa mới đây thì Tehran sẽ
ngừng tấn công. Nhưng nếu
Mỹ tấn công, Iran sẽ đáp trả
mạnh mẽ.
Kiểu chừa ra đường lùi của
Iran trên thực tế từng được
áp dụng trước đây. Theo đó,
sau khi tuyên bố không tuân
thủ các ràng buộc trong thỏa
thuận hạt nhân Iran (JCPOA),
giới lãnh đạo Iran vẫn kèm
theo một vế tương tự: Nếu
Mỹ ngừng trừng phạt kinh tế,
Iran sẽ lại tuân thủ JCPOA.
Cho đến nay, chưa có một
quyết định rút khỏi JCPOA
trực tiếp nào từ Iran.
Trả lời đài
CNN
, thượng
nghị sĩ Lindsey Graham cho
rằng Tổng thống Trump thực
sự không muốn lật đổ chính
quyềnIran,màchỉmuốnTehran
thay đổi cách hành xử trong
ba lĩnh vực: chương trình tên
lửa đạn đạo, việc bảo trợ cho
khủng bố và một phiên bản
mới của thỏa thuận hạt nhân
hợp lý hơn trong việc ngăn
Iran sản xuất vũ khí hạt nhân.
Nếu Iran trong thời gian tới
muốn đàm phán, Tổng thống
Trump khẳng định sẽ sẵn sàng
tạo cơ hội cho Tehran, mở ra
một con đường “dễ dàng và
nhanh chóng”. Tuy nhiên, điều
kiện đặt ra là nước Cộng hòa
Hồi giáo này phải lập tức từ
bỏ mọi tham vọng hạt nhân
và mọi hoạt động tài trợ cho
các tổ chức khủng bố.
“Iran có thể trở thành một
đất nước tuyệt vời. Hòa bình
và ổn định là hai thứ không
một thế lực nào có thể ngăn
cản được ở Trung Đông.
Chừng nào Iran vẫn tiếp tục
kích động bạo lực, thù địch,
chiến tranh thì phương Tây
vẫn buộc phải gửi một thông
điệp rõ ràng và mạnh mẽ đến
chính quyền nước này rằng
các người không thể tiếp tục
gây khủng bố, chết chóc và
hỗn loạn nữa, chúng tôi không
cho phép chúng xảy ra” - ông
Trump khẳng định.•
