6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứSáu7-8-2020
Ngày 10-4, TAND huyện Tiên
Yên (Quảng Ninh) đã xét xử vụ
án đầu tiên trong cả nước liên quan
đến phòng, chống dịch COVID-19.
Tòa tuyên phạt Đào XuânAnh chín
tháng tù giam về tội chống người
thi hành công vụ.
Theo đó, chiều 4-4, chốt kiểm soát
phòng, chống dịch liên xã Đông Hải
- Đông Ngũ, huyện Tiên Yên đang
làm nhiệm vụ thì phát hiện Xuân
Anh không đeo khẩu trang nên nhắc
nhở, yêu cầu thực hiện đúng. Xuân
Anh không những không chấp hành
mà còn có hành vi xúc phạm, dùng
mũ cối đánh cán bộ trong chốt kiểm
soát rồi bỏ về nhà.
Hôm sau, Xuân Anh ra công an
huyện đầu thú. Ngày 6-4, VKSND
huyện phê chuẩn quyết định khởi
tố bị can, lệnh tạm giam bị cáo và
đúng sáu ngày sau khi xảy ra sự
việc, Xuân Anh được tòa đưa ra
xét xử sơ thẩm.
Vụ khác tại tỉnh Thái Bình, ngày
14-4, TAND huyện Hưng Hà đã xử
sơ thẩm Trần Văn Mạnh và phạt
chín tháng tù cũng về tội chống
người thi hành công vụ.
Theo cáo trạng, khoảng 17 giờ
30 ngày 8-4, tại chốt kiểm soát dịch
bệnh xã Thống Nhất, huyện Hưng
Hà, các thành viên trực chốt phát
hiệnMạnh điều khiển xe máy không
đội mũ bảo hiểm, không đeo khẩu
trang đi qua chốt. Thành viên chốt
kiểm soát yêu cầu Mạnh dừng xe,
giải thích việc bắt buộc phải đeo
khẩu trang, đo thân nhiệt và khai
báo y tế.
Tuy nhiên, bị cáo Mạnh không
chấp hành mà còn có lời nói lăng
mạ, xúc phạm và hành vi chống lại
lực lượng chức năng, gây thương tích
cho thành viên của chốt kiểm soát.
Ngày 9-4, Cơ quan CSĐT Công an
huyện ra quyết định khởi tố vụ án
hình sự, khởi tố bị can, tạm giam
Mạnh và sau đó VKSND cùng cấp
ra cáo trạng chuyển sang tòa xét xử.
Đề cao vai trò của
thẩm phán
Theo ThS Ngô Minh Tín, giảng
viên Trường ĐH Kinh tế - Luật
TP.HCM, thủ tục rút gọn theo Điều
456 BLTTHS được áp dụng trong
điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm nếu
đảm bảo đủ bốn điều kiện. Cụ thể:
Người thực hiện hành vi phạm tội bị
bắt quả tang hoặc người đó tự thú;
sự việc phạm tội đơn giản, chứng cứ
rõ ràng; tội phạm đã thực hiện là tội
phạm ít nghiêm trọng (hình phạt từ
ba năm tù trở xuống); người phạm
tội có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng.
Quá trình xét xử phúc thẩm, thủ
tục rút gọn sẽ được áp dụng khi có
một trong các điều kiện. Thứ nhất,
vụ án đã được áp dụng thủ tục rút
gọn ở sơ thẩm và chỉ có kháng cáo,
kháng nghị giảm nhẹ hình phạt
hoặc cho bị cáo được hưởng án
treo (không kêu oan). Thứ hai, vụ
án chưa được áp dụng thủ tục rút
gọn ở sơ thẩm nhưng có đủ điều
kiện để áp dụng thủ tục rút gọn và
chỉ có kháng cáo, kháng nghị giảm
nhẹ hình phạt hoặc cho bị cáo được
hưởng án treo.
“Bị can, bị cáo cũng có thể khiếu
nại quyết định áp dụng thủ tục rút
HOA THI
T
rong bối cảnh dịch COVID-19
đang bùng phát trở lại thì các
hành vi phạm tội liên quan có
thể cũng sẽ xuất hiện. Việc cơ quan
tố tụng áp dụng thủ tục rút gọn theo
Điều 456 BLTTHS giải quyết các
vụ án này để kịp thời răn đe, phòng
ngừa chung là rất cần thiết.
Ngày 30-3, Hội đồng Thẩm phán
TANDTối cao đã có hướng dẫn xét
xử tội phạm liên quan đến công tác
phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
Hướng dẫn yêu cầu các tòa án chủ
động phối hợp với cơ quan điều
tra và VKS cùng cấp để áp dụng
thủ tục rút gọn đối với vụ án có đủ
điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn.
Xét xử sau bốn ngày
khởi tố
Đối với vụ án không đủ điều
kiện áp dụng thủ tục rút gọn thì
đưa ra xét xử trong thời hạn không
quá 1/2 thời hạn theo quy định của
BLTTHS. Thời gian sau đó, các
tòa đã vận dụng hướng dẫn này để
phối hợp với cơ quan tố tụng khác
xét xử nhanh các vụ án.
Bị cáoĐào XuânAnh bị TANDhuyện Tiên Yên, QuảngNinh xét xử vào ngày 10-4.
Ảnh: XUÂNTHAO/Trung tâmTT-VHhuyện Tiên Yên
Cơ sở xử
“siêu tốc”
các tội
liên quan đến
COVID-19
Việc khởi tố, truy tố, xét xử nhanh theo
thủ tục rút gọn người phạm các tội
liên quan đến dịch COVID-19 là đúng
và phù hợp.
gọn theo khoản 5Điều 457BLTTHS
nếu thấy rằng quyền lợi hợp pháp của
mình bị xâm phạm” - ThS Tín nói.
Theo luật sư (LS) Nguyễn Văn
Hồng, Đoàn LS TP.HCM, khi cả
nước đang căng mình chống dịch
thì các hành vi có dấu hiệu tội phạm
cần được phát hiện và xử l ngay.
LSHồng nói: “Khi phát hiện hành vi
phạm tội liên quan đến COVID-19,
áp dụng thủ tục rút gọn để xét xử
nhằm mục đích răn đe là đúng và
cần thiết. Các vụ án đã xét xử thời
gian gần đây cho thấy có đầy đủ
điều kiện để áp dụng thủ tục này”.
Theo LS Hồng, khi áp dụng thủ
tục rút gọn thì thời hạn điều tra là
20 ngày kể từ khi khởi tố vụ án, thời
hạn truy tố là năm ngày kể từ ngày
nhận được quyết định đề nghị truy
tố. Tiếp đó, trong thời hạn 10 ngày
kể từ ngày thụ l vụ án và ra quyết
định đưa vụ án ra xét xử thì trong
thời hạn bảy ngày, tòa án phải mở
phiên tòa xét xử vụ án.
Cả phiên tòa sơ thẩm, phúc thẩm
theo thủ tục rút gọn đều domột thẩm
phán tiến hành. “Vai trò, trách nhiệm
cá nhân của thẩm phán khi áp dụng
thủ tục rút gọn được đề cao. Bị cáo
có được đảm bảo các quyền lợi hợp
pháp hay không phụ thuộc rất nhiều
vào thẩm phán” - LS Hồng chia sẻ.
Liên quan đến quyền bào chữa,
LS Hồng cho rằng luật cũng quy
định đảm bảo quyền bào chữa của
người phạm tội. Tuy nhiên, có thực
tế là vì thủ tục rút gọn có thời hạn
rất nhanh và trong điều kiện một số
địa phương giãn cách xã hội nên ít
bị cáo thực hiện và ít có điều kiện
thực hiện quyền này. Vì vậy, người
tiến hành tố tụng cần đảm bảo hơn
nữa quy định để đảm bảo quyền và
lợi ích hợp pháp của bị can, bị cáo.•
Có một điểm khác biệt của thủ tục rút gọn so với
thủ tục thông thường trong tố tụng hình sự là khi kết
thúc điều tra, cơ quan điều tra không phải ban hành
kết luận điều tra mà ra quyết định đề nghị truy tố và
gửi hồ sơ cho VKS. Sau khi nhận hồ sơ, VKS nếu thống
nhất thì sẽ ban hành quyết định truy tố bị can ra trước
tòa thay cho bản cáo trạng.
Quy định về thủ tục rút gọn hiện nay trong BLTTHS
hiện hành thực tế được kế thừa, sửa đổi và phát triển
trên nền các quy định tại BLTTHS 2003. Theo đánh
giá, thủ tục rút gọn đến nay vẫn chưa phát sinh bất
cập nào lớn cần thay đổi. Do vậy, để đối phó với
tình hình dịch COVID-19 đang bùng phát trở lại thì
việc phát hiện và xử lý nhanh đối với những hành vi
phạm tội liên quan đến dịch bằng cách áp dụng thủ
tục rút gọn là cần thiết.
Khác biệt so với thủ tục thông thường
Cả phiên tòa sơ thẩm và
phúc thẩm theo thủ tục
rút gọn thì chỉ đều do
một thẩm phán
tiến hành.
Người bán hủ tiếu chém lìa tay người bạn bán vé số
Ngày 6-8, TAND TP.HCM xử sơ thẩm, tuyên phạt Võ
Minh Tâm (SN 1980, ngụ huyện Bình Chánh, TP.HCM)
12 năm tù về tội giết người. Đồng thời, tòa ghi nhận việc
bị cáo tự nguyện đồng bồi thường cho bị hại 100 triệu
đồng dù bị hại vắng mặt tại tòa.
HĐXX nhận định hành vi phạm tội của bị cáo có tính
côn đồ, bị hại không chết là ngoài muốn của bị cáo nên
cần xử nghiêm.
Theo hồ sơ, tối 11-4-2019, Tâm đến tiệm tạp hóa sát dãy
nhà trọ không số ở xã Bình Hưng chơi đánh bài tiến lên. Cả
nhóm chơi được một lúc thì anh Cù Văn Vàng (trước ở dãy
nhà trọ, nay dọn đi, thỉnh thoảng quay về chơi) đến.
Nhìn bài của một phụ nữ trong nhóm đánh bài, anh
Vàng liền chỉ người này cách đánh. Thấy vậy, Tâm và anh
Vàng cự cãi.
Bực tức, Tâm về phòng trọ lấy dao quay lại tìm và tấn
công anh Vàng. Anh này giơ tay lên đỡ thì bị chém lìa bàn
tay. Theo kết luận giám định pháp y, anh Vàng bị thương
tích 47%, nguy hiểm tính mạng.
Trong vụ án này, cơ quan điều tra xác định những
người đánh bài mỗi ván 2.000-4.000 đồng, ai thắng bao
uống nước chung. Khi xảy ra việc cự cãi giữa bị cáo
Tâm và anh Vàng thì mọi người mới đánh vài ván. Xét
thấy quy mô đánh bạc nhỏ nên công an không đủ căn cứ
xử l hình sự.
Được biết, bị hại làm nghề bán vé số mưu sinh. Theo lời
Tâm, bị cáo và bị hại là bạn từng ăn uống chung nhưng
vì một phút nông nổi đã có hành vi trên. Hung khí bị cáo
dùng là cây dao chặt xương vợ chồng dùng bán hủ tiếu.
HOÀNG YẾN
Tiêu điểm
Khẩn trương xử lý các
vụ nhập cảnh trái phép
Viện trưởng VKSND Tối cao vừa có
văn bản chỉ đạo toàn ngành nhiều
nội dung, trong đó VKSND các cấp
cần phối hợp chặt với công an, tòa án
khẩn trương điều tra, khởi tố, truy tố,
xét xử nghiêm các vụ việc nhập cảnh
trái phépvàoViệtNam(trướchết tạiTP
Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam). Đồng
thời, toànngànhcần tăngcườngcông
tác thực hành quyền công tố, kiểm
sát hoạt động tư pháp trong xử lý tội
phạm liên quan đến phòng, chống
dịch bệnh COVID-19.
