16
Quốc tế -
ThứBa7-6-2022
Bạo lực liên tiếp, Mỹ bàn chuyện
siết kiểm soát súng
Các vụ xả súng nghiêm trọng và liên tiếp buộc lưỡng việnQuốc hội Mỹ vào cuộc bàn việc siết kiểm soát súng
nhưng kết quả thế nào còn chưa rõ.
THIÊNÂN
Những ngày này, nước Mỹ
đang nóng với các vụ xả súng
hàng loạt liên tiếp, cực kỳ
nghiêm trọng và thương tâm.
Mới nhất, cuối tuần rồi Mỹ
xảy ra ba vụ xả súng hàng loạt
làmtámngười chết và20người
bị thương. Ngày 1-6 xảy ra vụ
xả súng tại một trung tâm y tế
ở bang Oklahoma khiến bốn
người chết. Ngày 24-5 xảy
ra vụ xả súng kinh hoàng tại
TrườngTiểu học Robb ở bang
Texas làm 19 học sinh và hai
giáo viên thiệt mạng. 10 ngày
trước đó, thanh niên da trắng
18 tuổi xả súng giết 13 người,
trong đó có 11 người da màu
tại một siêu thị ở New York.
Nóng kiểm soát súng
Cácvụxả súngnghiêmtrọng
và liên tiếp nàymột lần nữa đặt
vấn đề kiểmsoát súng lên hàng
đầu trong chương trình nghị sự
quốc gia, vài tháng trước cuộc
bầu cử giữa kỳ vào tháng 11,
theo hãng tin
Reuters
.
Tổng thống JoeBiden nhiều
lần kêu gọi cải cách lớn đối
với luật kiểm soát súng của
Mỹ nhưng tới thời điểm này
vẫn chưa thể thuyết phục đảng
Cộng hòa. Với diễn biến xả
súng liên tiếp, Tổng thống
Biden đang tích cực xúc tiến
bàn bạc với Quốc hội về luật
cải cách kiểm soát súng.
Vụ xả súng tại Trường Tiểu
học Robb do Salvador Ramos
(18 tuổi) gây ra với khẩu súng
trường bán tự động kiểuAR-
15. Theo Tổng thống Biden,
“thật sai lầm” khi một “đứa
trẻ 18 tuổi” được phép mua
loại vũ khí tấn công.
Năm 2018, sau sự việc một
thanh niên 19 tuổi dùng khẩu
AR-15 đượcmua hợp pháp sát
hại 17 người tại một trường
trung học ở bang Florida,
Tổng thống Donald Trump
tán thành việc nâng giới hạn
độ tuổi mua súng trường bán
tự động từ 18 lên 21. Theo tờ
New York Post
, từ điều này
có thể dự đoán ý tưởng này
có thể nhận được sự ủng hộ
của lưỡng đảng.
Tuy nhiên, mục tiêu mà
Tổng thống Biden đưa ra đầu
tuần này lại nhiều thách thức
hơn, đó là nhắm vào súng lục
cỡ nòng 9 mm. Trong buổi
tiếp Thủ tướng New Zealand
JacindaArdernhôm31-5,Tổng
thống Biden đề nghị nên có
những hạn chế đối với súng
lục cỡ nòng 9 mm - loại súng
ngắn phổ biến nhất ở Mỹ.
Quốc hội đã vào cuộc
nhưng không dễ
Theo đài
CNN
, Ủy ban Tư
pháp Hạ viện đang làm việc
về dự luật “Đạo luật Bảo vệ
trẻ em của chúng ta” nâng độ
tuổi hợp pháp để mua súng
trường bán tự động từ 18 lên
21, thiết lập các tội danh liên
bang mới đối với buôn lậu
súng và bán trái phép băng
đạn dung lượng lớn.
Dự luật có khả năng sẽ qua
được cửa Hạ viện do đảng
Dân chủ kiểm soát nhưng
sẽ không vượt qua được sự
phản đối của đảng Cộng hòa
ở Thượng viện, theo
CNN
.
Rào cản lớn nhất đối với luật
kiểmsoát súngmới làThượng
viện, nơi đảng Dân chủ chỉ
nắm 50 ghế - nghĩa là cần 10
phiếu của đảng Cộng hòa để
Bé Remy Ragsdale (ba tuổi) thamgia biểu tình trước dinh thống đốc ở TP Austin, bang Texas (Mỹ)
ngày 25-5, một ngày sau vụ xả súng hàng loạt tại một trường tiểu học ởUvalde. Ảnh: AP
Tổng thống Mỹ Joe Biden thừa nhận những vụ xả súng
kinh hoàng ở Mỹ “hiếm khi xảy ra ở bất kỳ nơi nào khác
trên thế giới”. Theo đài
ABC
(Úc), Tổng thống Biden đã
đúng, các nước khác đều xảy ra xả súng hàng loạt nhưng
không nơi nào thường xuyên như Mỹ. Vậy các nước đã
phản ứng thế nào khi xảy ra các vụ xả súng kinh hoàng, để
hạn chế thảm họa đó tái diễn?
Tại New Zealand, tháng 3-2019, một tay súng người
Úc xả súng vào hai nhà thờ Hồi giáo ở Christchurch làm
51 người chết. New Zealand phản ứng rất nhanh. Chưa
đầy hai tuần sau, Quốc hội New Zealand giới thiệu dự
luật cấm bán và cấm lưu hành vũ khí bán tự động. Chưa
đầy hai tuần tiếp, dự luật được thông qua thành luật. Sáu
tháng sau, Quốc hội New Zealand đưa ra “dự luật pháp
luật về vũ khí” với các điều luật chặt chẽ hơn về quyền sở
hữu, cấp phép và lưu trữ vũ khí. Không có một vụ xả súng
hàng loạt nào được báo cáo ở New Zealand kể từ đó.
Tại Na Uy, năm 2011, một phần tử cực hữu bắn chết
69 người tại một trại thanh niên của đảng Lao động trên
đảo Uteoya sau khi thực hiện vụ đánh bom xe hơi ở Oslo
giết chết tám người. Dù không nhanh bằng New Zealand
nhưng Na Uy cũng ra được lệnh cấm bán vũ khí bán tự
động bảy năm sau đó, tức năm 2018. Na Uy được xếp
hạng trong số quốc gia an toàn nhất trên thế giới khi so
sánh tỉ lệ bạo lực súng đạn, mặc dù có tỉ lệ sở hữu súng
tương đương với Mỹ.
Tại Úc, tháng 4-1996 xảy ra vụ thảm sát ở TP Port Arthur
thuộc bang Tasmania làm 35 người chết. Úc chỉ mất vài
ngày để thống nhất ra luật với các nội dung: Cấm sử dụng và
bán vũ khí bán tự động trong phần lớn các trường hợp; giấy
phép sử dụng súng chỉ có thể được cấp cho những người trên
18 tuổi; “tự vệ” không còn là lý do độc lập hợp lệ để mua
súng… và nhiều nội dung chặt chẽ khác. Từ đó đến nay, ở
Úc vẫn xảy ra thêm bốn vụ xả súng với tổng cộng 10 người
chết. Tuy nhiên, con số này ít nếu so với con số 45.222 người
chết vì súng đạn ở Mỹ chỉ trong năm 2020, theo số liệu của
Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ công bố.
Tại Anh, năm 1996 xảy ra vụ thảm sát tại trường tiểu học
ở Dunblane (TP Glasgow) làm 16 trẻ em và một giáo viên
thiệt mạng. Sau thảm kịch, Anh đã thực hiện những thay đổi
sâu rộng đối với luật súng, bao gồm cả việc cấm sở hữu tư
nhân đối với súng ngắn trong phần lớn các trường hợp. Chết
vì súng ống vẫn chưa chấm dứt hẳn ởAnh. Từ tháng 4-2019
đến tháng 3-2020, có 30 người chết vì giết người bằng súng
ởAnh và xứ Wales, một con số khá nhỏ so với ở Mỹ.
Tại Canada, chính phủ nước này tuần trước vừa đưa ra
dự thảo luật cấm nhập khẩu, mua hoặc bán súng ngắn, dự
kiến sẽ ban hành thành luật vào cuối năm nay. Theo Bộ
trưởng Bộ Chuẩn bị khẩn cấp Bill Blair thì “ở Canada,
quyền sở hữu súng là một đặc quyền, không phải là một
quyền lợi”, “đây là nguyên tắc tạo nên sự khác biệt của
chúng tôi với nhiều quốc gia khác trên thế giới, đặc biệt
là các đồng nghiệp và bạn bè của chúng tôi ở phía nam”
(Canada giáp Mỹ ở phía nam).
ĐĂNG KHOA
Các nước khác làmthế nàođể khôngxảy raxả súng thường xuyênnhưMỹ?
Đa số người Mỹ ủng hộ quyền
sở hữu súng của tư nhân
Đa số người Mỹ ủng hộ quyền sở hữu súng của tư
nhân và hơn 40% hộ gia đình sở hữu ít nhất một khẩu
súng. Điều đó không có nghĩa là họ chống lại các quy tắc
chặt chẽ hơn về súng. Gần 3/4 người Mỹ nghĩ rằng bạo
lực súng đạn là một vấn đề lớn hoặc vừa phải, theo một
cuộc khảo sát nămngoái củaTrung tâmnghiên cứu Pew.
80%-90%người Mỹ ủng hộ việc kiểm tra lý lịch chung,
ngăn những người có vấn đề sức khỏe tâm thần nghiêm
trọng mua súng. Có sự ủng hộ áp đảo ở cả lưỡng đảng
(85% đảng viên đảng Cộng hòa và 90% đảng viên đảng
Dân chủ) ngăn người có vấn đề về tâm thần mua súng.
Hơn60%người dânMỹủnghộcấmsúng trường tấncông
và băng đạn dung lượng lớn. 81% người dân Mỹ phản
đối che giấu việcmang theo vũ khí mà khôngđược phép.
Chúng ta đang ở thời điểm
mà đất nước sẽ không bao giờ
được cứu chuộc khỏi tình trạng
bạolựcnàychođếnkhitìnhyêu
dành cho con cái của chúng ta
lớn hơn tình yêu đối với súng
ống, quyền lực và tiền bạc.
Thượng nghị sĩ Dân chủ Mỹ
CORY BOOKER
Tiêu điểm
Tổng thống Biden
dù muốn siết kiểm
soát súng nhưng
cũng phải thừa
nhận rằng ông
không thể dùng
quyền hành pháp
để giải quyết bạo lực
súng ống.
xóa ngưỡng 60 phiếu cần cho
hầu hết các dự luật.
Tuần trước, lãnh đạo phe
thiểu số Cộng hòa tại Thượng
viện - nghị sĩMitchMcConnell
nói chung chung rằng đảng
Cộng hòa cởi mở với những
cải cách có thể “trực tiếp”
giải quyết các yếu tố từ vụ
xả súng hàng loạt tại trường
tiểu học ở Texas.
Nhiều đảng viên Cộng hòa
hàng đầu đã từ chối các lời
kêu gọi siết các biện pháp
kiểm soát súng, thay vào đó
đề xuất đầu tư vào chăm sóc
sức khỏe tâm thần hoặc thắt
chặt an ninh trường học.
Phần ông Trump, dù năm
2018 từng ủng hộ nâng giới
hạn độ tuổi mua súng trường
bán tự động từ 18 lên 21
nhưng khi phát biểu tại một
hội nghị của Hiệp hội Súng
trường quốc gia ởTPHouston
(bang Texas) ngày 27-5, ông
đã không đề cập việc ủng hộ
luật kiểm soát súng, thay vào
đó kêu gọi tăng quỹ cho an
ninh trường học.
Sáng 1-6, Thống đốc bang
Texas GregAbbott kêu gọi Cơ
quan Lập pháp Texas thành
lập các ủy ban đặc biệt để đưa
ra các khuyến nghị lập pháp
nhằm đối phó với tình trạng
xả súng. Song, các chủ đề mà
Thống đốc Abbott xác định
nhằm đảm bảo “an toàn súng
đạn” về cơ bản không đề cập
các hạn chế về súng, mà tập
trung vào chăm sóc sức khỏe
tâm thần, an ninh trường học,
truyền thông xã hội, đào tạo
cảnh sát, theo tờ
Texas Tribune
.
Bản thânTổng thống Biden
dù muốn siết kiểm soát súng
nhưng cũng phải thừa nhận
rằngôngkhông thểdùngquyền
hành pháp để giải quyết bạo
lực súng ống: “Tôi không thể
ra lệnh cho những thứ này…
Tôi không thể đặt vũ khí ra
ngoài vòng pháp luật…”.•
Khách thamquan tìmhiểu gian hàng của các nhà triển lãmtrong
phòng triển lãmchính tại hội nghị thường niên củaHiệp hội Súng
trường quốc gia (Mỹ) ở Trung tâmhội nghị George R. Brown (TP
Houston, bang Texas, Mỹ) ngày 27-5. Ảnh: AP
