16
Quốc tế -
ThứHai 29-8-2022
Tiêu điểm
Nhiệt độ cao và hạn hán đã làm sâu sắc thêm cuộc khủng
hoảng năng lượng ở châu Âu, ảnh hưởng đến sản xuất điện
vào thời điểm các nền kinh tế châu Âu đang phải đối mặt
với giá dầu và khí đốt cao chưa từng có, theo trang
Business
Standard
.
Tại Pháp, nhà sản xuất điện hạt nhân lớn nhất châu Âu,
một số nhà máy dọc sông Rhone và Garonne đã buộc phải
giảm sản lượng vì nhiệt độ nước sông quá cao không thể
làm mát các nhà máy. Điều này càng làm giảm nguồn cung
cấp điện sau khi hàng chục trong số 56 nhà máy hạt nhân
của nước này ngừng hoạt động để bảo trì theo kế hoạch.
Lượng mưa ở Pháp trong tháng 7 giảm 84% so với năm
trước. Trữ lượng nước sông và hồ giảm xuống mức thấp
nhất trong hơn 20 năm. Sản lượng điện hạt nhân và thủy
Châu Âu sẽ khó khăn thế nào nếu
chiến sự Nga - Ukraine kéo dài?
Đangphải đốimặt cùng lúc với hàng loạt vấnđề:Năng lượng thiếunghiêmtrọng, nắnghạnkinhhoàngnhất
500năm, lạmphát caonhất 50năm…, châuÂu sẽ khủnghoảngđến thếnàonếuchiến sựNga -Ukraine kéodài?
THIÊNÂN
T
heo hãng tin
Reuters
, năm
2022 từng được coi là năm
thành công của châu Âu
với sưhưng phấn trong chi tiêu
sau đại dịch thông qua các gói
hỗ trợ dồi dào của chính phủ
nhằm thúc đẩy kinh tế và giúp
người dân gượng dậy sau hai
năm dịch bệnh. Tăng trưởng
kinh tế năm 2022 của châu
Âu từng được dự đoán sẽ ở
mức gần 5%.
Tất cả thay đổi nhanh sau
ngàyNga phát động chiếndịch
quân sự ởUkraine. Hiện nguy
cơ suy thoái kinh tế ngày càng
rõ hơn, lạm phát gần hai con
số - mức cao nhất trong nửa
thế kỷ. Châu Âu đang chịu
đựng một mùa hè nắng nóng
hạn hán kỷ lục nhất 500 năm
và khả năng phải đónmột mùa
đông khắc nghiệt trong bối
cảnh năng lượng ngày càng
thiếu thốn.
Khủng hoảng tứ bề
Theo hãng tin
Bloomberg
,
giá khí đốt và điện ở châu Âu
tăng kỷ lục do hoảng loạn về
nguồn cung cấp từ Nga. Các
lãnh đạo châu Âu cảnh báo
người dân chuẩn bị cho một
mùa đông khó khăn chỉ còn
cách hơn một tháng nữa.
Giá khí đốt trên khắp châu
Âu tăng bốn lần trong năm
nay. Giá khí đốt ở Đức - nền
kinh tế lớn nhất khối tăng gấp
năm lần trong một năm. Nhờ
các hợp đồng dài hạn với các
điều khoản cũ, người tiêu dùng
chưa bị tác động nhiều. Tuy
nhiên, khi các hợp đồng này
hết hạn và dân phải kýmới, họ
sẽ phải trả một khoản thuế bắt
buộc của chính phủ, khi đó áp
lực sẽ rõ ràng hơn.
“Cú sốc khí đốt ngày nay
lớn hơn nhiều, gần như gấp
Ông Putin thậm chí
có thể đẩy xuất khẩu
khí đốt từ Nga sang
châu Âu về 0 trong
mùa đông tới.
Châu Âu thực sự cần đóng
vai trò như nhà đàmphán giữa
NATO, Nga và Ukraine, và bao
gồm Trung Quốc, để tìm ra
một giải pháp có ý nghĩa cho
hàng triệu người đang bị ảnh
hưởng vì cuộc khủng hoảng
địa chính trị này.
GS
PHOEBE KOUNDOURI
,
Chủ tịch Hiệp hội Các nhà kinh tế
tài nguyên và môi trường châu Âu
Du lịch - điểm sáng hiếm hoi ở châu Âu
Có thể nói du lịch là điểm sáng hiếm hoi trong kinh tế châu
Âu lúc này, khi nhiều người dù thắt giảm chi tiêu vẫn muốn
dùng tiền tiết kiệm tận hưởng mùa hè kể từ sau khi đại dịch
bùng phát năm 2019. Song ngay cả lĩnh vực du lịch cũng bị
ảnh hưởng vì ngành không thể đảm bảo công suất phục vụ
với tình trạng thiếu người lao động sau đại dịch.
Các sânbayquan trọng, chẳnghạnFrankfurt (Đức) và London
Heathrow (Anh) đã buộc phải ngừng khai thác một lượng lớn
chuyến bay, đơn giản vì thiếu nhân viên xử lý hành khách. Tại
sân bay Schiphol ở thủ đô Amsterdam (Hà Lan), thời gian chờ
đợi có thể kéo dài đến 4 hoặc 5 giờ vào mùa hè này. Các hãng
hàng không cũng không thể đối phó. Công ty Lufthansa của
Đức đã phải đăng lời xin lỗi khách hàng vì sự hỗn loạn, đồng
thời thừa nhận rằng khó có thể sớm xử lý tình trạng này.
Đập thủy điện Sau ở thị trấn Vilanova se Sau, vùng Catalonia (Đông Tây BanNha) ngày 20-8 trong
bối cảnh châuÂu đang nắng hạn kỷ lục. Công suất thủy điện Tây BanNha đang ởmức 36,9%, mức
thấp nhất kể từ năm1995. Ảnh: BLOOMBERG
NaUy
đã thay
vị trí của
Nga, trở
thành nhà
cung cấp
khí đốt
lớn nhất
cho châu
Âu. Ảnh:
REUTERS
Hạnhánkỷ lục 500nămkhiến châuÂukhôngđủnước sảnxuất điện
điện ở Pháp giảm mạnh, tuần tự khoảng 30% và 60%.
Tình hình ở Ý cũng không khá hơn. Phía Bắc của Ý, nơi
có sông Po - con sông dài nhất đất nước cũng như các nhà
máy thủy điện chính của nước này đang đối mặt với đợt
hạn hán tồi tệ nhất trong 70 năm qua. Mực nước sông Po
giảm gần 50% so với mức trung bình của các năm trước.
Công ty năng lượng Enel cho biết một nhà máy gần
Piacenza (phía đông nam Milan) đã ngừng hoạt động vô
thời hạn vào tháng 6 và hầu hết các nhà máy thủy điện khác
không hoạt động hết công suất do nước sông Po cạn. Theo
Utilitalia - liên đoàn các công ty cấp nước của Ý, từ tháng
1 đến tháng 5, sản lượng thủy điện đã giảm gần 40% so với
cùng kỳ năm ngoái.
Na Uy - nhà xuất khẩu điện số 1 châu Âu và vốn được
coi là “pin của châu Âu” là nguồn trông đợi chính khi
không có khí đốt Nga - đang chuẩn bị hạn chế xuất khẩu
điện do thiếu nước vận hành thủy điện.
ĐĂNG KHOA
đôi cú sốcmà chúng ta đã phải
trải qua vào những năm 1970
với dầu mỏ. Giá khí đốt giao
ngay ở châu Âu tăng 10-11
lần trong hai năm qua” - theo
nhà kinh tế Caroline Bain tại
Capital Economics (công ty tư
vấn kinh tế ởAnh).
Giá điện ở Hà Lan đã tăng
13%, ở Anh và ở Đức tăng
14%, ở Pháp tăng 10%. Giá
than giao sau cũng cao chưa
từng có. Các lĩnh vực sử dụng
nhiều năng lượng đã và đang
gặp khó khăn. Châu Âu giảm
gần một nửa công suất luyện
nhôm và kẽm, phần lớn cơ sở
sản xuất phân bón vốn dựa
vào khí đốt đã phải đóng cửa.
Ở mức 9%, lạm phát trong
khu vực đồng euro cao chưa
từng thấy trongkhoảng50năm.
Lạmphát ởAnh lên tới 10%và
có thể lên tới 18% (mức năm
1976)nếugiánănglượngkhông
được kiềm chế, gấp hơn chín
lần mục tiêu của Ngân hàng
Trung ương Anh, theo cảnh
báo của các nhà phân tích tại
Ngân hàng Citi (Mỹ) tuần rồi.
Nhiều nhà phân tích cho rằng
tình hình báo động về năng
lượng cho thấy mức lạm phát
vẫn chưa đến đỉnh cao, chưa
kể khả năng lạm phát sẽ vẫn
ở mức cao nếu không có sự
can thiệp của ngân hàng trung
ương.ÔngAlexandreBompard,
Giámđốc điều hànhTập đoàn
bán lẻ PhápCarrefour, gần đây
chia sẻ rằng “khủng hoảng là
sự bình thường mới”.
Lạmphát làmgiảmsứcmua
khi lượng tiền mặt dự phòng
được sử dụng hết vào xăng
dầu, khí đốt và lương thực.
Giá lương thực tăng cao không
ngừngvà ngày càng trầmtrọng
hơn do hạn hán tàn khốc nhất
trong 500 năm.
Trong tháng 6, doanh số
bán lẻ đã giảm gần 4% so
với một năm trước, dẫn đầu
là mức giảm 9% ghi nhận tại
Đức. Người tiêu dùng chuyển
sang các chuỗi giảmgiá, từ bỏ
các sản phẩm cao cấp chuyển
sang các thương hiệu có giảm
giá. Ông Robert Gentz, đồng
Giám đốc điều hành Công ty
bán lẻ Zalando của Đức, gần
đây nhận xét rằng “cuộc sống
ngày càng đắt đỏ và người dân
ngại chi tiêu”.
Đó là những lýdo tại saohầu
hết các nhà kinh tế lo ngại rằng
Đức và cả Ý, hai nền kinh tế
lớn nhất, nhì châu Âu và vốn
phụ thuộc nhiều vào khí đốt, sẽ
sớmbướcvào thời kỳsuy thoái.
Sẽ còn tệ hơn?
Theo nhà phân tích Bjarne
Schieldrop tại Ngân hàng SEB
(Thụy Điển), nhiều người hy
vọng cuộc khủng hoảng năng
lượng ở châu Âu sẽ sớm biến
chuyểnvàgiảmbớt nhưngđiều
đó khó có thể xảy ra.
Ông Schieldrop dự báo tình
hìnhnăng lượng châuÂu trong
mùa đông tới “sẽ cực kỳ khó
khăn” vàmọi thứ sẽ chưa lắng
xuống sớm. Ông lo ngại rằng
TổngthốngNgaVladimirPutin
sẽ cắt giảmnguồn cung cấpkhí
đốt hơn nữa, thậmchí đẩy xuất
khẩu sang châu Âu về 0 trong
mùa đông tới nhằmgây áp lực
lên châu lục này. Nga đã cắt
giảm lượng cung cấp khí đốt
trên đường ốngNord Stream1
xuống còn 20%công suất vào
tháng 7. Nga vừa thông báo sẽ
dừng đường ốngNord Stream
1 trong ba ngày để sửa chữa
vào ngày 31-8, nhiều người lo
ngại rằng Nga sẽ không khôi
phục hoạt động đường ống sau
khi sửa chữa xong.
Theo ông Schieldrop, việc
Nga giảm hay ngừng xuất
khẩu sẽ gây áp lực rất lớn lên
các kho dự trữ hiện các nước
châu Âu đang gấp rút lấp đầy.
Theo
Bloomberg
, nếu Nga
giảmlượngxuất khẩucủamình
xuống 0 thì lượng khí đốt dự
trữ của Đức chỉ đủ dùng trong
ba tháng.
Tuần trước, Tổng thống
Pháp Emmanuel Macron một
mặt cảnh báo người dân về
những khó khăn tiềmẩn trong
những tháng tới. Thủ tướngBỉ
Alexander De Croo cảnh báo
châu Âu thậm chí có thể phải
đối mặt với không chỉ một
mà cả 10mùa đông khó khăn.
Hoàn cảnh của Đức - vốn
phụ thuộc lớn vào khí đốt của
Nga đặc biệt khẩn cấp, theo
Bloomberg
. Hiện Đức đang
nỗ lực tìmnguồn thay thế, xem
xét khởi động lại các nhà máy
nhiệt điện thanvàcó thểkéodài
tuổi thọ các nhà máy điện hạt
nhân còn lại. Bộ trưởng Kinh
tế Đức Robert Habeck nói có
thể sẽ phải giảm thêm lượng
khí đốt cungcấpchodân.Giám
đốc Ngân hàng Trung ương
Đức JoachimNagel cảnh báo
rằng khủng hoảng năng lượng
tồi tệ hơn thì khả năng sẽ xảy
ra suy thoái vàomùa đông tới.•
