11
Kinh tế -
ThứHai 11-9-2023
Người khác làm sai,
mình lại bị phạt
Việc hàng quá cảnh đang bị đối xử như hàng nhập khẩu tiêu thụ trong nước là chưa hợp lý,
gây khó khăn cho doanh nghiệp và làmmất nhiều cơ hội của Việt Nam.
CHÂNLUẬN
T
rung tuần tháng 7-2023,
trước việc một số doanh
nghiệp (DN) vận tải
hàng quá cảnh bị ách nhiều
container ở cửa khẩu, Liên
đoàn Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam (VCCI) đã
tổ chức một tọa đàm giữa đại
diện Tổng cục Hải quan và
Hiệp hội Vận tải ô tô Việt
Nam (VN) để “nói cho hết lẽ”.
Bởi lẽ với vị trí địa lý của
VN, ngành logistics cũng như
vận chuyển hàng quá cảnh
thực sự là một lợi thế rất tốt.
Thế nhưng, theo các DN, hiện
hàng quá cảnh đang bị đối xử
như hàng nhập khẩu tiêu thụ
trong nước.
Đi qua từ3đến36 tiếng
mà bị ràng buộc quá
Ông Trần Đức Nghĩa, Chủ
tịch Hội Logistics Hà Nội,
nói: “Các doanh nhân, thương
nhân nước ngoài trả tiền cho
DN VN để vận chuyển quá
cảnh. Người ta không hiểu
tại sao hàng hóa đi qua nước
ta từ 3 đến 36 tiếng thôi mà
phải chịu mọi ràng buộc pháp
luật VN về xuất nhập khẩu”.
Theo ông Nghĩa, tất cả lần
kiểm tra hàng hóa quá cảnh,
các DN VN chưa vi phạm gì
thuộc về quy định giám sát
của hải quan, bảo quản đúng
niêm phong hàng hóa, khai
báo độc lập. Còn lỗi thường
xuyên, lặp đi lặp lại là khai
sai. Mà khai sai ở đây không
phải lỗi của DN VN. Vì đã
nhận vận chuyển hàng quá
cảnh thì DN đâu có quyềnmở
container ra để kiểm tra xem
người ta khai sai hay đúng.
“Nếu xác định đó là vi phạm
thì phạt ai? Lẽ ra người vận
tải được miễn trách nhiệm
đối với hàng vận tải” - ông
Nghĩa đặt vấn đề.
ÔngNguyễnĐứcHuy, Chủ
tịch Hiệp hội Kinh doanh
hàng quá cảnh ASEAN tỉnh
Lạng Sơn, kể: “Tôi đã nghe
nhiều kêu ca về hàng hóa của
chúng tôi được kiểm tra khắp
các cửa khẩu. Hiệp hội được
kiểm tra như thế nhưng thắc
mắc căn cứ vào đâu, điều kiện
nào để xử phạt lỗi khai báo sai
đơn hàng, hàng vi phạm…”.
ÔngĐỗThếHoàn,Giámđốc
Công tyTNHHĐầu tưXuyên
Á Khải Long, cho hay DN có
10 container bị kiểmtra và phạt
vì khai sai xuất xứ, tên hàng,
số lượng hàng. Dù chịu phạt
nhưng ông vẫn thấy băn khoăn
bởi container thì còn nguyên
trạng, chủ hàng chu cấp hồ sơ
sao thì khai vậy. “Thế chúng
tôi có sai không, phạt chúng tôi
nhưvậycóđúngkhông?” - ông
Hoàn đặt câu hỏi.
Nhiều DN vận tải hàng quá
cảnh cũng có cùng thắc mắc
như trên. Họ không sai gì so
với các quy định của Bộ Tài
chính, hải quan về hàng hóa
quá cảnh như nguyên trạng
hàng hóa, niêm phong không
bị can thiệp, tuyến đường và
thời gian di chuyển không sai
quy định. “Nếu làm đúng mà
bị phạt thì phải làm thế nào
để khỏi bị phạt?” - một DN
đặt câu hỏi.
Lợi thế của Việt Nam
sẽ bị ảnh hưởng
Ông Ngô Khắc Lễ, Phó
Tổng Thư ký Hiệp hội DN
dịch vụ logistics VN, cho
rằng: Chuyện một lô hàng
bị xé ra, cảASEAN đều biết.
Nếu không sửa đổi luật, nghị
định, thông tư… liên quan thì
có thể lợi thế địa lý của VN
trong logistics khu vực sẽ bị
ảnh hưởng, bỏ lỡ cơ hội.
Sau khi các DN nêu ý kiến,
đại diện Tổng cục Hải quan
đồng tình, công nhận vận
chuyển quá cảnh là thế mạnh,
giúpVN thu được nhiều ngoại
tệ và cần được khuyến khích.
Đồng thời, vị đại diện giải
thích rằng những hiệp định
vận chuyển hàng quá cảnh
giữaVNvới Lào, TrungQuốc,
Campuchia đã có, đang xây
dựng các hiệp định khác với
các nước ASEAN.
Tuy vậy, vị đại diện khẳng
định có thể có chút nhầm lẫn
khi DNnói hàng hóa quá cảnh
bị đối xử như với hàng nhập
khẩu. Bởi theo quy định, hàng
quá cảnh nếu thuộc đối tượng
kiểmdịch thìmới phải kiểmtra.
Vị đại diện thừa nhận mặt
hàng phân bón quá cảnh bị
kiểm tra là do… Luật Trồng
trọt. Hải quan cũng đã trao đổi
với BộNN&PTNT.Mặt khác,
Với vị trí địa lý của
Việt Nam, ngành
logistics cũng như
vận chuyển hàng
quá cảnh thực sự là
một lợi thế rất tốt.
còn có quy định hàng quá cảnh
là phân bón Trung Quốc thì
cần giấy phép của Bộ Công
Thương. Rồi nếu phân bón
không nằm trong danh mục
lưu hành ở VN thì lại thêm
giấy phép củaBộNN&PTNT.
“Mà giấy phép không phải
là giấy phép quá cảnh, mà là
giấy phép nhập khẩu. Chúng
tôi cũng đã nêu ý kiến với Bộ
NN&PTNTnhưnghọnóitrong
luật quy định rồi” - vị đại diện
Tổng cục Hải quan nói.
Vị đại diện cũng đưa số liệu
từ hải quan các tỉnh báo cáo
lên sau khi có phản ánh của
DN. Các số liệu cho thấy số
container được vận chuyển là
rất lớn, tỉ lệ kiểm tra là nhỏ
nhưng số container vi phạm
lại chiếm tỉ lệ lớn trong số
được kiểm tra.
Không thể sửa ngay vì
vướng nghị định, luật
Đại diện Tổng cục Hải
quan cũng khẳng định: Lực
lượng hải quan còn phát hiện
việc tráo hàng khi lúc nhập
thì nhiều hàng, lúc xuất thì
ít hàng. “Hải quan cũng phát
hiện nhiều vi phạm nên phải
kiểm tra nhưng cũng tạo điều
kiện cho các DN làm ăn chân
chính” - vị này nói.
Nêu ý kiến cá nhân, một vị
ở Cục Chống buôn lậu (Tổng
cục Hải quan) nói: Theo Luật
Hải quan, người khai là người
chịu trách nhiệm. DN nước
ngoài sai nhưng xử phạt DN
nước ngoài không khả thi vì
họ có ủy quyền cho DN VN,
có hợp đồng, họ không đăng
ký ở VN. “Các anh cứ bảo
tạo điều kiện nhưng các anh
cũng phải xem lại mình đã
tuân thủ chưa” - vị này nói.
Một vị khác ở Cục Chống
buôn lậu lại bày tỏ quan điểm
đồng hành cùng DN khi cho
rằng: “Những vướng mắc
của các anh không phải một
sớm một chiều sửa được vì
nó nằm ở nghị định, luật…”.
Giải thích chuyện hàng
quá cảnh “đi qua từ 3 đến
36 tiếng” mà phải chịu mọi
ràng buộc pháp luật, vị này
nói: Quá cảnh là đi qua nhà
mình, dù đi qua một tí thôi
nhưng cũng phải tuân thủ
pháp luật.
“Không phải chúng tôi làm
khó cho anh em DN. Anh
em kiểm tra thực tế cũng rất
tạo điều kiện cho DN… Mà
không chỉ hải quan kiểm tra
đâu, còn có cả công an và các
lực lượng khác” - vị này nói. •
Tiêu điểm
Đã có chuyển biến
Traođổivới
PhápLuậtTP.HCM
,
ông Trần Đức Nghĩa, Chủ tịch
Hội Logistics Hà Nội, cho hay:
Sau buổi tọa đàm ở VCCI, tình
hình có chuyển biến rất tốt.
Số lượng container hàng quá
cảnh bị kiểm tra ở các chi cục
Hải quanđã giảmhẳn, có lẽ lên
tới 80%. Những cuộc tọa đàm
hẹp như vậy là rất tốt, vì cả DN
và cơ quan quản lý nhà nước
có thể nói hết với nhau.
LTS:
Vài nhiệm kỳ gần đây, cắt,
giảm, đơn giản hóa điều kiện
kinh doanh luôn là một trong
những trọng tâm của Chính
phủ. Kết quả, cắt, giảm, đơn giản
hóa điều kiện kinh doanh đã góp
phần cải thiệnmôi trường đầu
tư, góp phần tôn trọng quyền tự
do kinh doanh của người dân và
doanh nghiệp. Thế nhưng có lẽ
việc cắt, giảm, đơn giản hóa…
là chưa đủ. Cần có những đánh
giá, nhìn nhận và quyết sách để
cải cách, minh bạch hóa điều
kiện kinh doanh.
Xóa
“ma trận”
giấy phép
con cản
đường
doanh
nghiệp
- Bài 1
Đại diện Tổng cục Hải quan trả lời các doanh nghiệp tại hội thảo.
Ảnh: C.LUẬN
Nếu phát hiện các hành vi vi phạm pháp
luật về khai sai và các vấn đề liên quan đến
hàng hóa như số lượng, tên hàng, xuất xứ hay
xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thì cơ quan
hải quan nên xử phạt chủ hàng nước ngoài.
Các nước đềuđối diện với tìnhhuống tương
tự nhưng phần lớn cách ứng xử theo nguyên
tắc là ai thực hiện hành vi sai thì xử phạt người
đó. Các nước vẫn sẽ ra quyết định xử phạt đối
tượng vi phạm, gửi đến địa chỉ của DN, dù DN
đó ở nước ngoài. Nếu DN đó nộp phạt thì vụ
việc kết thúc nhưng nếu không, tên của DN
không chấp hành lệnh xử phạt sẽ bị ghi vào
“sổ đen”, sẽ bị chặn nếu họ xuất hiện hay làm
ăn ở quốc gia đó.
Tôi nghĩ đây là cách ứng xử phù hợp mà cơ
quanhảiquancóthểthamkhảo.Chúngtacũng
không nên cho rằng vì không thi hành được
quyết định xử phạt với DN ở nước ngoài nên
không ra quyết định xử phạt. Vì nếu không ra
quyết định xử phạt, chúng ta không có cơ sở
để ngăn chặn, xử lý họ ở các giao dịch sau đó.
Ông
NGUYỄNMINHĐỨC
,
BanPhápchếVCCI
Nên xử phạt chủ hàng
Các nhân viên ngành hải quan đi kiểmtra
hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh: VĂNTÁ
Tại cuộc họp do VCCI tổ chức, nhiều doanh nghiệp cho biết đã gặp không ít khó khăn khi vận chuyển
hàng quá cảnh. Ảnh: C.LUẬN
