9
Sổ tay
ĐÀOTRANG
N
hiệm vụ 12 năm hoàn thành
220 kmđường sắt đô thị (ĐSĐT)
đã được Bộ Chính trị đặt ra cho
TP.HCM, vậy TP cần làm gì để hiện
thực hóa nhiệm vụ
này?
TS
TRƯƠNG MINH HUY VŨ,
Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu
phát triển TP.HCM:
Ba trụ cột để hoàn thành
220 km đường sắt đô thị
20 năm qua,
TP.HCMmớilàm
được gần 20 km
ĐSĐT với nhiều
hạn chế. Trong
bối cảnhmới, TP
đã có nền tảng
về thể chế mới
từ kết luận của
Bộ Chính trị và
Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho
TP. Trong đó, Nghị quyết 98 đã cho
phép TP phát triển mạng lưới đô thị
dựa trên mạng lưới giao thông và
dựa trên nhiều kênh khác nhau để
huy động nguồn lực tài chính.
Với Kết luận 49 của Bộ Chính trị,
trong vòng 12 năm phải hoàn thành
220 kmĐSĐT buộc TP phải có cách
làm mới. Thứ nhất, chúng ta không
thể làm cuốn chiếu xong tuyến số 1
mới đến tuyến số 2, số 3 mà cần xây
dựng một mạng lưới ĐSĐT để kết
nối với nhau.
Thứ hai, cần gắn phát triển giao
thông đô thị kết nối với giao thông
công cộng ngay từ đầu. TP không
thể làmĐSĐT xong mới làm nhà ga,
khu vực xung quanh nhà ga… Mặt
khác, các dự án đều triển khai bồi
thường, giải phóngmặt bằng (GPMB)
rất chậm, vì vậy cần kết hợp với mô
hình phát triển đô thị theo định hướng
giao thông công cộng (TOD) ngay
từ đầu, xuyên suốt. Việc chủ động
Với Kết luận 49 của Bộ
Chính trị, trong vòng 12
năm phải hoàn thành
220 km ĐSĐT buộc TP
phải có cách làmmới.
TP.HCM sẽ có những tuyến đường sắt đô thị nào?
Tuyếnmetro số 1 (BếnThành - SuốiTiên); tuyếnmetro số 2 (BếnThành -Tham
Lương); tuyến metro số 5, giai đoạn 1 (ngã tư Bảy Hiền - cầu Sài Gòn); tuyến
metro số 3a (Bến Thành - Tân Kiên); tuyến metro số 2, giai đoạn 2 (Bến Thành
- Thủ Thiêm); tuyến số 3b (ngã sáu Cộng Hòa - Hiệp Bình Phước); tuyến số 4
(Thạnh Xuân - khu đô thị Hiệp Phước); tuyến số 4b (Công viênGia Định - Lăng
Cha Cả); tuyến số 6 (Bà Quẹo - vòng xoay Phú Lâm); tuyến xe điện mặt đất
số 1 (Ba Son - Bến xe Miền Tây); tuyến monorail số 2 (Quốc lộ 50 - Bình Quới)
và tuyến monorail số 3 (ngã tư Phan Văn Trị, Nguyễn Oanh, Tân Chánh Hiệp).
Các chuyên gia đều cho rằng để đường sắt đô thị phát triển thì cần áp dụngmô hình phát triển đô thị theo định hướng
giao thông công cộng ngay từ đầu, xuyên suốt. Ảnh: ĐÀOTRANG
Tăng tốc thực
hiện hệ thống
đường sắt đô
thị TP.HCM -
Bài cuối
TP.HCM sẽ làm đường sắt
đô thị theo cách thức mới
Theo các chuyên gia, TP.HCMcần tận dụng tuyếnmetro số 1 và coi nhiệmvụ
từ Kết luận 49 của Bộ Chính trị là “cú hích” để TP phát triển đường sắt đô thị.
Để hiện thực hóa 220 km đường sắt đô thị (ĐSĐT) trong 12 năm
theo Kết luận 49 của Bộ Chính trị, TP.HCM ngay lập tức rà soát, lên
kế hoạch và lộ trình thực hiện tám tuyến ĐSĐT xuyên tâm và vành
khuyên nối các trung tâm chính của TP cùng ba tuyến xe điện mặt
đất hoặc đường sắt một ray.
Sự quyết tâm trên càng mạnh mẽ hơn khi Quốc hội thông qua
Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP.HCM, trong đó có nhiều cơ
chế để phát triển ĐSĐT. Để từ đó, TP và Ban quản lý đường sắt đô thị
(MAUR) đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để bàn cách thực hiện
cho bằng được nhiệm vụ của Bộ Chính trị đề ra.
Các phương án được đưa ra bao gồm cách triển khai, huy động
vốn, phương thức quản lý, đấu thầu… tất cả phải thay đổi và rút
kinh nghiệm từ tuyến metro số 1.
Ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở GTVT TP.HCM, cũng từng
nói rằng không có một đô thị nào trên thế giới mà không có ĐSĐT,
ĐSĐT vừa để phát triển đô thị, vừa giải quyết tình trạng ùn ứ. Vì vậy,
TP buộc phải có giao thông công cộng và hệ thống ĐSĐT là xương
sống để kết nối giao thông.
Vì lẽ đó, ngay sau khi Nghị quyết 98 được thông qua, sở đã bắt
tay vào việc tiếp tục hiện thực các tuyến metro mới. Cụ thể là tổ
chức nhiều cuộc họp với các sở, ngành, đơn vị tư vấn để thảo luận,
đánh giá các ưu điểm của việc phát triển đô thị theo mô hình TOD
(Transit Oriented Development - định hướng phát triển giao thông
công cộng gắn với phát triển đô thị). Và từ đó TP đã đặt ra yêu cầu
rà soát quỹ đất dọc tuyến metro số 1, đường vành đai 2 và vành đai
3 để đấu giá đất, tạo nguồn lực mạnh cho việc tái đầu tư các tuyến
metro, từng bước hoàn thiện hệ thống ĐSĐT.
Ngoài 220 kmĐSĐT này, TP.HCM cònmongmuốn có nhiều tuyến
ĐSĐT hơn nữa. Cụ thể, TP dự kiến đề xuất điều chỉnh quy hoạch
metro TP.HCM đến năm 2035 tăng lên 400 km và sau năm 2035 là
khoảng 800-1.000 km.
Là một người theo dõi và nghiên cứu nhiều về ĐSĐT, TS Vũ Anh
Tuấn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Trường
ĐH Việt Đức, cho biết chưa bao giờ TP lại có quyết tâm cao đến vậy.
Với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, cách làmmới, phương
thức mới và cả cách huy động vốn, TP sẽ sớm hoàn thiện hệ thống
ĐSĐT hiện đại, đáp ứng nhu cầu phát triển cho một siêu đô thị đặc
biệt như TP.HCM.
ĐÀO TRANG
TP dự kiến đề xuất điều chỉnh quy hoạchmetro TP.HCMđến năm
2035 tăng lên 400 kmvà sau năm2035 là khoảng 800-1.000 km.
Ảnh: ĐÀOTRANG
Sau220kmsẽ là1.000kmđường sắt đô thị
thực hiện theo mô hình TOD ngay từ
đầu sẽ chủ động trong việc sử dụng
quỹ đất ven đường.
Thứ ba, nghiên cứu mô hình vay
vốn, phát hành trái phiếu công trình
với quy mô lớn, với vốn vay trên 20
tỉ USD để phát triển hệ thống ĐSĐT.
Lúc này chúng ta sẽ chủ động nguồn
tiền để làm dự án.
Quá trình thực hiện dự án tuyến
metro số 1 chưa có tính đột phá mà
quy trình thủ tục lại mất nhiều thời
gian. Vì vậy, TP cần có một quy
trình thủ tục rút gọn, đột phá để rút
ngắn thời gian, quy trình triển khai
cho những dự án về sau. Như vậy,
chúng ta có thể áp dụng cơ chế mới
để làm nhanh các tuyến ĐSĐT như
đã từng áp dụng với dự án đường
vành đai 3 trong việc gọn thủ tục,
bồi thường GPMB, chỉ định thầu
một số gói thầu…
TS khoa học
NGÔ VIẾT NAM
SƠN
,
chuyên gia quy hoạch đô thị:
Tận dụng tuyến metro số 1
Nghị quyết 98
sẽ mở ra nhiều
cơ hội lớn cho
TP.HCM nên
ngay từ bây giờ
TP cần tận dụng
môhìnhTODcho
tuyếnmetro số 1.
Từ đó, TP sẽ xây
dựng thành một tuyến ĐSĐT thành
công và nhân rộng ra hàng loạt tuyến
ĐSĐT khác. Phát triển đô thị cần kết
hợp với phát triển ĐSĐT. Điều này
không những không tạo gánh nặng
mà còn tạo nguồn thu cho ngân sách
TP. Còn nếu chỉ hoàn thiện tuyến
ĐSĐT đơn thuần, độc lập thì TP sẽ
phải bù lỗ để đảm bảo cho các tuyến
ĐSĐT hoạt động.
Cụ thể, TP cần làm ngay hệ thống
xe buýt kết nối, dịch vụ thương mại -
nhà xe, hạ tầng dịch vụ thương mại,
xây dựng đô thị dọc nhà ga metro
để thu hút người dân về dọc tuyến
metro số 1. Đồng thời rà soát quỹ
đất dọc hai bên metro để thu hồi và
đấu giá đất để lấy nguồn vốn làm
tuyến metro số 1 và hàng loạt tuyến
ĐSĐT khác.
Ngoài ra, lãnh đạoTP, các sở, ngành,
UBND TPThủ Đức cần tận dụng cơ
hội từ Nghị quyết 98 để phát triển
tuyến metro số 1 và mang lại hiệu
quả kinh tế - xã hội cho TP.HCM.
Khi tuyến metro được vận hành thì
lượng lớn người dân sẽ từ bỏ xe cá
nhân, khi đó sẽ gián tiếp giải quyết
tình trạng ùn tắc giao thông cho TP.
TS
VŨ ANH TUẤN
,
Giám đốc
Trung tâm Nghiên cứu GTVT Việt
Đức, Trường ĐH Việt Đức:
Cần một cách làm mới
TP cần lấy đô
thị “nuôi” đô thị,
pháttriểnđôthịtạo
ra giá trị thặng dư
và tái đầu tư cho
hạtầngchiếnlược
khác. Các tuyến
ĐSĐTtrongtương
lai sẽ tiếp cận với khu đất tiềm năng
và làm giá trị “mảnh đất” đó tăng lên.
Trong tương lai, TP cũng cần phải có
một cách làmmới, cần phải “phá rào”
những vướngmắc, quy định pháp luật,
đơn cử như đất đai, Luật Đầu tư công,
Luật Đối tác công tư (PPP)…để việc
thực hiện các dự án được nhanh hơn.
Trường hợp các dự án ĐSĐT chỉ
dựa vào nguồn vốn nhà nước sẽ không
thực hiện được, bởi cácmô hìnhTOD
thành công đều có sự kết hợp giữa
Nhà nước, chuyên gia và nhà đầu
tư. TP cần cởi mở hơn để đưa những
nhà đầu tư tiêu biểu đến với ĐSĐT.
Sự phát triển của ĐSĐT sẽ tạo không
gian cho người dân, có việc làm, khu
vui chơi…•
