16
Quốc tế -
ThứTư20-9-2023
Tiêu điểm
Việc các nước láng
giềng Ukraine cấm
nhập khẩu nông
sản của Kiev cho
thấy sự chia rẽ ngày
càng sâu sắc trong
nội bộ EU.
EUchia rẽvềchuyệnngũcốcUkraine
Nhiều nước EU tuần qua áp lệnh cấmnhập ngũ cốc Ukraine cho thấy nội bộ khối này ngày càng
chia rẽ sâu sắc dù có những nỗ lực kêu gọi hàn gắn.
DƯƠNGKHANG
T
uần qua nhiều nước Liên
minh châu Âu (EU) áp
đặt lệnh cấm nhập khẩu
ngũ cốc Ukraine để bảo vệ
nguồn nông sản nội địa. Phía
EUnhanh chóng lên tiếng kêu
gọi các bên đoàn kết và hành
động mang tính xây dựng,
trong khi đó chính quyềnKiev
đã đệ đơn kiện các nước Đông
Âu lên Tổ chức Thương mại
Thế giới (WTO). Diễn biến
này cho thấy thách thức chia
rẽ ngày càng sâu sắc trong
EU liên quan vấn đề ngũ cốc
Ukraine.
Nhiều nước cấm
ngũ cốc Ukraine,
EC kêu gọi thỏa hiệp
Theođài
CNN
,vàongày15-9
vừa qua, Ủy ban châuÂu (EC)
đã tuyên bố kế hoạch đình chỉ
lệnh cấm tạm nhập khẩu ngũ
cốc Ukraine và các sản phẩm
khác vào năm quốc gia thành
viên EU tiếp giáp Ukraine.
Lệnh cấmnày vốn được thông
qua hồi tháng 5 nămnay nhằm
cấmxuất khẩu lúamì, ngô, hạt
cải dầu và hạt hướng dương
của Ukraine sang Bulgaria,
Hungary, Ba Lan, Romania và
Slovakia để bảo vệ nông dân
ở các quốc gia này.
Vài giờ sau khi EC tuyên
bố không gia hạn lệnh cấm,
ba nước gồmBaLan, Hungary
và Slovakia đã lên tiếng phản
đối quyết định liên minh và
cho biết sẽ tiếp tục cấm bán
ngũ cốc Ukraine trong biên
giới của họ.
Theo hãng thông tấn
PAP
,
Thủ tướng Ba Lan Mateusz
Morawiecki cho biết rằng phía
BaLan sẽgiahạn lệnhcấmnày
bất chấp sự bất đồng của EU.
“Chúng tôi sẽ gia hạn lệnh cấm
nhập khẩu ngũ cốc Ukraine.
Chúng tôi sẽ làm điều đó vì
đó là lợi ích của nông dân Ba
Lan”-ôngMorawieckinói.Theo
ông, việc không gia hạn lệnh
cấm vận gây ra mối nguy bất
ổn cho thị trường ở năm nước
Theo hãng thông tấn
TASS
, Thư ký Hội đồng An ninh
Nga Nikolay Patrushev và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung
Quốc (TQ) Vương Nghị đã tổ chức cuộc tham vấn an ninh
chiến lược Nga - Trung tại Moscow vào ngày 19-9. Theo
cơ quan báo chí của Hội đồng An ninh Nga, tham dự sự
kiện này còn có đại diện các bộ, ban ngành của cả hai nước.
Phát biểu tại sự kiện, ông Patrushev cho biết Nga “quyết
tâm phát triển và tăng cường đều đặn mối quan hệ đối tác
toàn diện và hợp tác chiến lược Nga - Trung”. Cuộc tham
vấn được tổ chức trong khuôn khổ chuyến công du của ông
Vương Nghị tới Nga kéo dài từ ngày 18 đến 21-9.
Ngoài ra, ông Patrushev sẽ tham gia các cuộc họp an
ninh ba bên trong khuôn khổ Nga - TQ - Mông Cổ. Ông
Vương Nghị sẽ đại diện TQ và Thư ký Hội đồng An ninh
quốc gia Mông Cổ Zhadambyn Enkhbayar sẽ đại diện cho
nước này tại cuộc họp ba bên.
Trước đó, vào ngày 18-9, ông Vương Nghị đã gặp Ngoại
trưởng Nga Sergey Lavrov. Theo
TASS
, hai vị quan chức
đều đồng ý rằng những nỗ lực giải quyết khủng hoảng ở
Ukraine sẽ không thành công nếu không tính đến lợi ích
của Nga và không có Nga tham gia vào quá trình này. Hai
nhà ngoại giao cũng chia sẻ với nhau một số thông tin như
kết quả chuyến thăm Nga của lãnh đạo Triều Tiên Kim
Jong-un, cuộc hội đàm gần đây của ông Vương Nghị với cố
vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan.
TRUNG LUÂN
Nga, TrungQuốc tổ chức thamvấnanninh chiến lược tạiMoscow
Ngoại trưởngNga Sergey Lavrov gặp Bộ trưởng BộNgoại giao
TrungQuốc VươngNghị tại Moscowhôm18-9. Ảnh: REUTERS
Ba Lan, Hungary và Slovakia không đồng tình với quyết định củaỦy ban châuÂu
và tuyên bố đơn phương áp lệnh cấmnhập ngũ cốc Ukraine. Ảnh: GETTY IMAGES
Liệu thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen
sớm được khôi phục?
Theo hãng thông tấn
TASS
, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly
Antonov ngày 16-9 vừa qua nói rằng Nga đã nhiều lần tuyên
bố cánh cửa khôi phục sáng kiến ngũ cốc Biển Đen vẫn để
mở và kêu gọi Mỹ nên thực sự dỡ bỏ các rào cản trừng phạt
chứ không nên lặp lại những lời nói sáo rỗng.
Trướcđó, chia sẻ với kênh truyềnhình
Rossiya-24
,Thứ trưởng
Bộ Ngoại giao Nga SergeyVershinin nói rằng việc nối lại sáng
kiến Biển Đen có thể thực hiện được khi các sản phẩm nông
nghiệp của Nga được đưa ra thị trường toàn cầu.
Phần mình, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar
Guler cho biết cũng Ankara tiếp tục làm việc và đưa ra các đề
xuất nhằm nối lại sáng kiến ngũ cốc ở Biển Đen. Ông Guler
cho biết ông ủng hộ một“cách tiếp cận hợp lý, bao gồm việc
đổi mới sáng kiến này và thực sự chấm dứt cuộc chiến giữa
Nga và Ukraine càng sớm càng tốt”.
Việc cấm nhập khẩu ngũ
cốc Ukraine từ lâu đã vấp phải
sự chỉ trích của các nước khác
trong EU. Ngay từ khi EC ban
hành lệnhcấmhồi tháng5,một
nhóm12quốc gia EU (trongđó
có Đức, Pháp, Hà Lan và Bỉ) đã
nêu lên “mối lo ngại nghiêm
trọng” về tác động bất lợi mà
các hạn chế gây ra đối với thị
trường chung, vốn hoạt động
theo quy tắc bình đẳng cho
mọi quốcgia, theo tờ
Euronews
.
này và có thể cả các quốc gia
khác, đồng thời cũng có khả
năng gây ra những tác động
tiêu cực cho chính Ukraine.
Cuối ngày 16-9, người phát
ngôncủachínhphủBaLanPiotr
Muller đãcôngbốkếhoạchmở
rộng lệnh cấm nhập khẩu ngũ
cốc của Ukraine, nhấn mạnh
rằng biện pháp này được thực
hiện vì “lợi ích của nông dân
và người tiêu dùng Ba Lan”.
Hungarycũngquyết địnhgia
hạn lệnh cấm khi Thủ tướng
Viktor Orban ngày 16-9 thông
báo rằng chính phủ của ông có
kếhoạch“tựgiải quyết vấnđề”.
“Các sản phẩm nông nghiệp
của Ukraine xuất khẩu sang
châu Phi đang tràn ngập thị
trường Trung Âu. Các quan
chức ở Brussels một lần nữa
đang nhắmmắt làmngơ trước
những vấn đề của nông dân
châu Âu, vì vậy Hungary, Ba
Lan và Slovakia đang gia hạn
lệnh cấm nhập khẩu trên toàn
quốc” - ôngOrban nhấnmạnh.
PhíaBộNôngnghiệpSlovakia
cũng đã nhanh chóng ra quyết
địnhgiahạn lệnhcấmsau tuyên
bố của EC, với lý do cần phải
bảo vệ “thị trường nội địa” của
Slovakia. Thủ tướng Slovakia
Ľudovít Ódor nói rằng chính
phủ của ông đã quyết định cấm
nhập khẩu bốn mặt hàng gồm
lúa mì, ngô, hạt cải dầu và hạt
hướngdươngtừUkraine.“Chúng
tôi phải ngăn chặn áp lực quá
mức lên thị trườngSlovakia để
duy trì sự công bằng cho nông
dân của chúng tôi” - ông nói.
Ngoài ra, theo hãng tin
Reuters
, nông dân Romania
hôm16-9cũngđãkêugọichính
phủ cấmnhập khẩu ngũ cốc và
các sản phẩm thực phẩmkhác
củaUkraine. “Chúng tôi không
hiểu tại saoRomania lại dè dặt
làmđiều tương tự nhưBa Lan,
Hungary và Slovakia” - theo
Hiệp hội Nông dân Romania.
Trước tìnhhình trên,EChôm
17-8 kêu gọi Ba Lan, Hungary
và Slovakia có tinh thần xây
dựng hơn. “Chúng tôi đã biết
về quyết định củamột số quốc
gia thành viên liên quan các
lệnh cấm đơn phương. Điều
quan trọng hiện nay là tất cả
quốc gia nên làmviệc trên tinh
thần thỏa hiệp và mang tính
xây dựng” - một phát ngôn
viên của EC nói.
Ukraine kiện, các bên
không đổi ý
Ngày18-9,PhóThủtướngthứ
nhấtUkraineYuliaSvyrydenko
cho biết Ukraine đã kiện Ba
Lan, Hungary và Slovakia
lên Tổ chức Thương mại Thế
giới (WTO), nhằm tiến hành
“các cuộc tham vấn” với ba
nướcĐôngÂu. “Chúng tôi hy
vọng các quốc gia này sẽ dỡ
bỏ các hạn chế để không phải
giải quyết vấn đề tại tòa trong
thời gian dài” - bà nói và lưu ý
rằngUkraine tìmkiếmsựđoàn
kết với các quốc gia này nhưng
đồng thời cũng phải bảo vệ lợi
ích của nông dân nước mình.
Bà Svyrydenko cho biết các
thương nhân Ukraine đã phải
chịu thêm chi phí vận chuyển
và khó khăn trong việc thực
hiện các hợp đồng nước ngoài,
do đó “hành động đơn phương
của các nước thành viên EU
trong lĩnh vực thương mại là
không thể chấp nhận”.
Trước đó, chia sẻ với tờ
Politico
tối 17-9, Đại diện
Thương mại Ukraine Taras
Kachka nói rằng Kiev đang
nhắm đòn trả đũa vào hoạt
động xuất khẩu rau quả củaBa
Lan.Theoông, hànhđộng cấm
ngũ cốc Ukraine của các nước
nói trên thể hiện rõ sự ngờ vực
hoàn toàn của họ đối với EC.
ÔngKachka lập luận rằng việc
Ba Lan, Hungary và Slovakia
công khai thách thức Brussels
không chỉ là vấn đề nội bộ của
EU mà còn cho thấy “mối lo
ngại mang tính hệ thống lớn
nhất” của liênminh, đó là liệu
các đối tác thươngmại quốc tế
còn tin tưởng rằngBrussels có
thể đại diện choEUhaykhông.
Tuy nhiên, phản ứng trước
đơnkiệncủaUkraine,chínhphủ
Ba Lan và Slovakia vẫn kiên
quyết không dỡ bỏ lệnh cấm.
Phát ngôn viên chính phủ
Ba Lan Piotr Müller cho biết
Warsawcoilệnhcấmnhậpkhẩu
ngũ cốc củaUkraine là hợp lý.
“Chúng tôi sẽ không cho phép
thị trường nông sản Ba Lan bị
gián đoạn. Chúng tôi sẽ không
thay đổi quan điểm của mình
về vấn đề này và chúng tôi sẽ
thực hiện các bước để bảo vệ
lợi ích của nông dân Ba Lan”
- ông nói, theo
PAP
.
PAP
cũngdẫn lời người đứng
đầu Ủy ban Đối ngoại Quốc
hội Ba Lan Radoslaw Fogiel
rằng quyết định khởi kiện của
Ukraine sẽ gây ảnh hưởng xấu
ởBa Lan vàUkraine nên nhận
thức được điều này. “Quyết
định của chúng tôi không
nhắm vào Ukraine, nó được
đưa ra nhằm bảo vệ nông dân
Ba Lan và bảo vệ lợi ích của
Ba Lan” - ông nói.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp
Slovakia Jozef Bires cho biết
Slovakia sẵn sàng bảo vệ các
quyền củamình trướcWTOvà
khôngcóýđịnhdỡbỏ lệnhcấm
vậnđối với việc nhậpkhẩungũ
cốc của Ukraine. “Chúng tôi
sẽ không thay đổi quan điểm
của mình trừ khi có sự đảm
bảo. Chúng tôi có thể trình bày
nguyên nhân vàmối quan ngại
củamình vớiWTO” - ông cho
biết, theo hãng tin
RIANovosti.
Các lệnh cấm đơn phương
này cũngdiễn ra trongbối cảnh
Nga đã rút khỏi thỏa thuận thời
chiến về việc xuất khẩu ngũ
cốc Ukraine qua Biển Đen,
khiến tình hình đã khó càng
thêm khó cho Kiev.•
