16
Quốc tế -
ThứSáu22-9-2023
Tiêu điểm
Trongdanhsáchdiễngiảphát
biểu tại hội nghị không có đại
diệncủacácnướclớnnhưTrung
Quốc, Mỹ, Ấn Độ và Anh - vốn
là các nước đang phát thải khí
nhà kính nhiều nhất. Gần 100
quốc gia bày tỏ nguyện vọng
muốn phát biểu nhưng chỉ có
34 quốc gia được chọn.
Kỳ vọng từ Hội nghị thượng đỉnh
khí hậu Liên hợp quốc
Biến đổi khí hậu tiếp tục được cảnh báo sẽ là hồi kết của nhân loại nếu thế giới vẫn tiếp tục quản lý
thiếu hiệu quả thách thức này.
VĨCƯỜNG
H
ội nghị thượng đỉnh tham
vọngkhí hậu trongkhuôn
khổTuần lễ cấp cao khóa
họp thứ 78 Đại hội đồng Liên
hợp quốc (LHQ) tại TP New
York, Mỹ. Trong thông báo
hồi năm ngoái về kế hoạch tổ
chức, hội nghị này chỉ có lãnh
đạo của các nước đã đề ra kế
hoạch cụ thể nhằm đạt được
các mục tiêu hướng tới phát
thải ròng bằng 0 được phát
biểu, theo trang tin
Euronews
.
Ông Guterres
phát biểu gì?
TổngThư ký LHQAntonio
Guterres trong bài phát biểu
mở đầu thượng đỉnh nói rằng:
“Nhân loại đã mở ra cánh cửa
địa ngục” khi tiếp tục trì hoãn
giải quyết các vấn đề khí hậu.
“Sứcnóngkhủngkhiếpđang
gây ra những hậu quả tàn khốc
- nông dân đang chứng kiến
mùa màng bị lũ lụt cuốn trôi,
nhiệt độ tăng cao kéo theo dịch
bệnh; hàng ngàn người phải sơ
tán khi cháy rừng diễn ra khắp
nơi” - ông Guterres cho biết.
Ông nói thêm là nếu không
có hành động sớm, nhiệt độ
toàn cầu có thể nhanh chóng
leo lên 2,8 độ C - đồng nghĩa
với việc thế giới sẽ bất ổn và
nguy hiểm hơn. “Tuy nhiên,
tương lai này không phải cố
định. Các nhà lãnh đạo vẫn
có thể thay đổi nó, chúng ta
vẫn có thể kiềm chế mức tăng
nhiệt toàn cầuở1,5độC” - ông
Guterres cho biết.
Đề cập nguyên nhân dẫn
đến tình trạng biến đổi khí hậu,
ông Guterres cho rằng tốc độ
chuyển đổi từ nhiên liệu hóa
thạch sang nhiên liệu tái tạo
vẫn còn rất chậm. Các nước
do đó cần phải có các cam kết
quymô hơn vềmức giảmphát
thải nhà kính hướng tới mục
Ngày 20-9, Ba Lan thông báo sẽ ngừng cung cấp vũ khí
cho Ukraine sau hàng loạt diễn biến căng thẳng giữa hai bên
sau khi Ba Lan tuyên bố ngừng nhập khẩu ngũ cốc Ukraine,
theo đài
CNN
. Ba Lan là một trong những đồng minh thân
thiết nhất của Ukraine. Kể từ khi Nga phát động chiến dịch
quân sự đặc biệt tại Ukraine, Ba Lan liên tục hỗ trợ vũ khí
cho Kiev.
“Chúng tôi sẽ không chuyển vũ khí cho Ukraine nữa vì
chúng tôi đang trang bị vũ khí cho Ba Lan. Nếu bạn muốn tự
bảo vệ mình, bạn phải có thứ gì đó để tự vệ” - Thủ tướng Ba
Lan Mateusz Morawiecki viết trên mạng xã hội ngày 20-9.
Thông báo được đưa ra chỉ vài ngày sau khi Ba Lan,
Slovakia và Hungary áp lệnh cấm ngũ cốc từ Ukraine vì Ủy
ban châu Âu (EC) từ chối gia hạn lệnh cấm nhập khẩu ngũ
cốc Ukraine vào năm nước châu Âu. Ukraine đã nộp đơn
khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về động
thái của ba nước này.
Hôm 19-9, khi phát biểu tại Đại hội đồng Liên hợp quốc,
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chỉ trích “một
số nước châu Âu” vì đã tạo ra “câu chuyện ly kỳ về ngũ cốc”
để gián tiếp ủng hộ Nga.
Ba Lan ngay sau đó đã triệu tập Đại sứ Ukraine tại Warsaw
- ông Vasyl Zvarych để phản đối phát biểu của ông Zelensky.
Bình luận về lệnh cấm ngũ cốc, ông Morawiecki cho biết
ông sẽ không mạo hiểm gây bất ổn thị trường Ba Lan bằng
cách chấp nhận nhập khẩu ngũ cốc của Ukraine nhưng sẽ
không ngăn cản việc ngũ cốc đi qua Ba Lan.
“Tất nhiên chúng tôi sẽ duy trì việc quá cảnh cho hàng hóa
Ukraine. Ba Lan không mất khoản phí nào khi cho hàng hóa
quá cảnh, ngược lại chúng tôi còn kiếm được tiền từ nó” -
ông Morawiecki nói.
Nhà lãnh đạo Ba Lan cũng cáo buộc các nhà tài phiệt
Ukraine đã “đẩy ngũ cốc
vào thị trường Ba Lan”
mà không quan tâm đến
nông dân địa phương.
PHẠMKỲ
Lãnh đạo các nước
thamgiaHội nghị
thượng đỉnh tham
vọng khí hậu Liên
hợp quốc ngày 20-9
tại TPNewYork, Mỹ.
Ảnh: EPA
Thủ tướng Việt Nam phát biểu
tại hội nghị khí hậu
Theo cổng thông tin điện tử của Chính phủ, Thủ tướng
Phạm Minh Chính nhấn mạnh biến đổi khí hậu tiếp tục là
thách thức toàn cầu lớn nhất, tác động trực tiếp và gây tổn
thất nặng nề đối với phát triển kinh tế, an sinh xã hội và trực
tiếp đối với an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân.
“Sự nổi giận của thiên nhiên với các sự cố, như sụt lún, sạt
lở và hạn hán, lũ lụt nghiêm trọng chính là lời cảnh báo, kêu
gọi chúng ta cần khẩn trương hơn, hành độngmạnhmẽ hơn
và có trách nhiệm hơn nữa để hạn chế tối đa mức tăng nhiệt
độ Trái đất” - Thủ tướng phát biểu.
Thủ tướng chia sẻ Việt Nam là một trong 30 nước nộp bản
đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC), là một trong ba
quốc gia đang phát triển đầu tiên tham gia quan hệ đối tác
về chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP).
Việt Namđang cùng các đối tác quốc tế xây dựng kế hoạch
huy động nguồn lực để công bố tại COP28 với mong muốn
đưa mô hình quan hệ đối tác này trở thành hình mẫu, góp
phần thúc đẩy xu hướng chuyển đổi năng lượng công bằng
trên toàn cầu.
Nhân dịp này, Thủ tướng khẳng định Việt Nam quyết tâm
thực hiện cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050
và với sự đồng hành, hỗ trợ đầy đủ của cộng đồng quốc
tế, phấn đấu giảm nhanh lượng phát thải khí nhà kính đến
43,5% vào năm 2030 và đạt tỉ lệ năng lượng tái tạo hơn 70%
vào năm 2050.
Tương lai này
không phải cố định.
Các nhà lãnh đạo
vẫn có thể thay đổi
nó, chúng ta vẫn có
thể kiềm chế mức
tăng nhiệt toàn cầu
ở 1,5 độ C.
BaLanngừng cung cấpvũkhí choUkraine giữa căng thẳngngũ cốc
Thủ tướng Ba LanMateusz
Morawiecki. Ảnh: PAP
tiêu giữmức tăng nhiệt độ toàn
cầuở1,5độC.Đặc biệt, những
nước hiện đang phát thải nhiều
nhất phải là các nước dẫn đầu
nỗ lực này, với mốc thời gian
được đưa ra là các nước phát
triển đạt mức phát thải ròng
bằng 0 muộn nhất trước năm
2040 và các nền kinh tế đang
phát triển là trước năm 2050.
Liên hợp quốc
đề xuất những gì?
Tổng Thư ký Guterres đã
nêu ra một số sáng kiến khí
hậu do LHQ lãnh đạo mà ông
muốn thế giới thực hiện. Thứ
nhất, ông muốn các nước tiếp
tục ký thêm một hiệp ước về
đoàn kết khí hậu. Giống như
Thỏa thuận Paris 2015, nội
dung của hiệp ước này sẽ bao
gồm điều khoản yêu cầu các
nước phát thải lớn nỗ lực hơn
nữa để cắt giảm lượng khí thải
và giúp các nước nghèo hơn
đạt mục tiêu khí hậu. Việc thất
bại trong việc đạtmục tiêu này,
ông cho rằng sẽ là hồi kết cho
cả thế giới.
Thứ hai, LHQ muốn xây
dựng một chương trình tăng
tốc, để thúc đẩy các chính
phủ phải “tiến nhanh hơn về
phía trước” và giúp càng nhiều
nước phát triển đạt mức phát
thải ròng bằng trước năm2040
càng tốt, càngnhiềunước đang
phát triển đạt mục tiêu trước
năm2050 càng tốt. “Điềuquan
trọng là phải đảm bảo sự chia
sẻ công bằng về trách nhiệm
giữa các quốc gia. Các nước
nghèo có quyền tức giận khi
họ phải gánh chịu hậu quả khí
hậu từcácnướcgiàuhơn” - ông
Guterres nói.
Thứ ba, ông đề xuất thiết
lập một hệ thống cảnh báo
sớm với quy mô toàn cầu cho
tất cả mọi người. Ông khẳng
định mọi người trên Trái đất
phải được bảo vệ bởi hệ thống
cảnh báo sớm vào năm 2027,
theo kế hoạch được đưa ra
vào tháng 11 năm ngoái. Vào
thời điểm đó, LHQ lưu ý rằng
khoảngmột nửa thế giới thiếu
hệ thống cảnh báo sớmđamối
nguy hiểm và các quốc gia có
hệ thống cảnh báo sớm hạn
chế có tỉ lệ dân số tử vong do
thảm họa cao gấp tám lần so
với các quốc gia có phạm vi
cảnh báo cao hơn.
Những lãnh đạo
phát biểu nói gì?
Theo hãng tin
Reuters
, Thủ
tướng quốc đảo Barbados - bà
Mia Mottley, người đã nhiều
lần kêu gọi xóa nợ cho các
nước có thu nhập thấp, cho
biết: “Tôi hy vọng rằng chúng
ta có thể xem xét nghiêm túc
cuộc khủng hoảng khí hậu và
nguồn tài chính cho nó và có
những biện pháp cụ thể để
giúp những nước nghèo có
thể tự trang trải kế hoạch khí
hậu của họ”.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu
Ursula von der Leyen cho
rằng các nước phát triển cần
đạt được mục tiêu chưa đạt
được từ lâu là huy động 100
tỉ USD mỗi năm để hỗ trợ tài
chính khí hậu cho các nước
đang phát triển. Bà cho biết
EU sẽ gửi 27 tỉ USD như đã
làm vào năm ngoái.
Thủ tướng Nepal Pushpa
KamalDahal, đại diệnchokhối
các nước kém phát triển nhất
toàn cầu, kêu gọi tăng gấp đôi
nguồn tài chính để thích ứng
với một thế giới bị biến đổi
khí hậu, vì năm nay đang trên
đà trở thành năm nóng kỷ lục.
Giám đốc điều hành của
QuỹTiền tệQuốc tếKristalina
Georgieva cũng kêu gọi các
nước sớm chấmdứt các chính
sách trợ giá nhiên liệu hóa
thạch. Bà cho biết các chính
sách như vậy trên toàn cầu đã
tăng lên mức kỷ lục 7.000 tỉ
USD vào năm ngoái bất chấp
các nước đã cam kết hồi năm
2021 sẽ ngưng.
Đại diện Quỹ Khí hậu xanh
của LHQ cũng công bố mục
tiêu huy động vốn ít nhất 50 tỉ
USD vào năm 2030. Quỹ này
dự kiến cũng sẽ chuyển trọng
tâm từ hỗ trợ các dự án một
lần sang chuyển đổi toàn bộ
hệ thống cấp quốc gia.•
