6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBảy 13-1-2024
bứngba câymai đemđi. ÔngNguyên
tố giác tội phạmnhưng cơ quan chức
năng không khởi tố vì “ông L bán
đất cho ông Vũ không thể hiện có
bán nhà và ba cây mai”…
Câu chuyện đã thu hút sự quan
tâm của độc giả. Nhiều ý kiến gửi
đến báo bàn luận, đều thống nhất
rằng theo luật thì tài sản gắn liền với
đất không mặc nhiên được chuyển
nhượng theo hợp đồng chuyển
nhượng QSDĐ. Tuy nhiên, thực tế
vẫn có trường hợp tập quán được
áp dụng để giải quyết tranh chấp.
Bán đất không có nghĩa là
bán luôn tài sản trên đất
Vậy cây mai trên đất có phải là
tài sản gắn liền với đất không? Trao
đổi với báo
Pháp Luật TP.HCM,
ThS Nguyễn Đức Hiếu, Trường ĐH
Quốc tế (ĐH Quốc gia TP.HCM),
phân tích: Theo khoản 4 Điều 3
Nghị định 21/2021 thì các tài sản
gắn liền với đất gồm: Nhà ở, công
trình xây dựng khác; cây lâu năm,
rừng sản xuất là rừng trồng hoặc
vật khác gắn liền với đất theo quy
định của pháp luật…
Theo khoản 1 Điều 104 Luật Đất
đai năm 2013, tài sản gắn liền với
đất được cấp GCNQSDĐ, quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền
với đất. Các loại tài sản này phải
có tại thời điểm cấp GCN QSDĐ,
quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác
gắn liền với đất.
“Như vậy, cây mai là tài sản gắn
liền với đất, được pháp luật công
nhận. Nếu GCN QSDĐ không ghi
nhận (chưa được chủ sở hữu đề nghị
bổ sung) nghĩa là nó còn tách rời so
với QSDĐ. Do đó, nếu hợp đồng
chuyển nhượng QSDĐ không nhắc
tới thì được hiểu là nó không được
chủ sở hữu chuyển nhượng cùng
với đất” - ThS Hiếu nói.
Tuy nhiên cũng có những ngoại
lệ, theo ThS Hiếu, có thể áp dụng
tập quán để giải quyết. Nhiều vùng,
miền, địa phương có tập quán là cứ
nhận QSDĐ thì mặc nhiên các tài
sản gắn liền với đất cũng đi theo.
Tự ý vào đất cũ đào mai
đem đi có dấu hiệu
tội phạm không?
Luật sư PhạmHoàng Lâm (Đoàn
Luật sư TP.HCM) nêu quan điểm:
“Dù hai bên không thỏa thuận về
quyền sở hữu cây trồng (ba cây mai)
nhưng trên thực tế, sau khi mua đất,
hai bên đã bàn giao. Trong bốn năm
sử dụng đất vừa qua, ông Nguyên
đã chăm sóc ba cây mai. Nếu phía
ông L muốn đào ba cây mai lên thì
phải thỏa thuận với ông Nguyên.
Việc bỏ qua công chăm sóc ba cây
mai, tự tiện đào lên là thiệt hại quyền
lợi của ông Nguyên.
“Không đủ yếu tố cấu thành tội
trộm cắp tài sản, do quyền sở hữu
ba cây mai chưa chuyển giao cho
ông Nguyên. Ông Nguyên có thể
SONGMAI - TRẦNLINH
S
ố báo hôm qua,
Pháp Luật
TP.HCM
có đăng bài
“Chủ
đất cũ tự ý đào lấy 3 cây mai
vì “bán đất, không bán mai””.
Chuyện là ông Nguyễn Tài Nguyên
mua mảnh đất gần 700 m
2
ở xã
Thới Bình, huyện Thới Bình, Cà
Mau của ông Thạch Xuân Vũ.
Trên đất có căn nhà cấp 4 và nhiều
cây xanh nhưng giấy chứng nhận
(GCN) quyền sử dụng đất (QSDĐ)
không thể hiện tài sản trên gắn liền
với đất. Thửa đất này do ông Vũ
nhận chuyển nhượng của ông L
vào ngày 13-12-2019.
Ngày 19-2-2023, phía ông L tới
Ba câymai không còn trên đất của ôngNguyên vì đã bị chủ đất cũ tự ý đào đemđi. Ảnh: TRẦNVŨ
Vụ “bán đất,
không bán
mai”:Ápdụng
pháp luật hay
tập quán?
Bên chuyển nhượng và nhận chuyển
nhượng đất không thỏa thuận về phần tài
sản trên đất; do đó ba câymai phải được
thể hiện trên giấy chứng nhận thì mới
thuộc quyền sở hữu của ông Nguyên.
khởi kiện, yêu cầu bồi thường công
chăm sóc, gìn giữ ba cây mai” - luật
sư Lâm nói.
Trongkhi đó, luật sưNguyễnThanh
Kha (Đoàn Luật sưTP.HCM) lại cho
rằng có dấu hiệu tội phạm trong việc
tự ý vào đất mà ông Nguyên đã có
chủ quyền để đào mai đem đi. Bởi
lẽ việc chuyển nhượng đất đã hoàn
thành. Hơn nữa, ông Nguyên mua
đất của ông Vũ, chứ không mua đất
của anh em ông L.•
Trường hợp cho rằng mình bán đất, không bán tài
sản trên đất thì ông L có quyền khởi kiện. Tuy nhiên,
phía ông L lại tự ý vào đất bứng ba câymai đang chịu sự
quản lý của ông Nguyên đemđi. Nếu ông L tranh chấp
tài sản gắn liền trên đất thì ông Nguyên có quyền yêu
cầu tòa căn cứ điểme khoản 1Điều 217 BLTTDS để đình
chỉ giải quyết vụ án vì đã hết thời hiệu khởi kiện (hết
thời hạn ba năm kể từ khi ông L bán đất cho ông Vũ).
DùGCNQSDĐ không thể hiện tài sản gắn liền với đất
nhưng khi giải quyết tranh chấp “bán đất, không bán
mai”
thì tòa có thể căn cứ vào tập quán ở địa phương
mà có phán quyết phù hợp.
Thông thường khi thực hiện các giao dịch về chuyển
nhượngQSDĐ…thì các cơquan chứng thực, vănphòng
công chứng đều lập hợp đồng chuyển nhượng đúng
với tên của GCN; nếu chỉ bán đất, không bán tài sản
gắn liền với đất thì hai bên sẽ có thỏa thuận riêng về
việc những tài sản không bán.
Dù cho ông Nguyên không phải chủ sở hữu đối với
ba cây mai thì cũng là người đang quản lý tài sản hợp
pháp. Do đó, việc lén lút vào đất để bứng ba cây mai
đem đi là hành vi vi phạm pháp luật.
Ông
HUỲNH MINH KHÁNH
, thư ký TAND
huyện Cái Bè, Tiền Giang
Hết thời hiệu khởi kiện đòi tài sản trên đất
“Nhiều vùng, miền, địa
phương có tập quán là
cứ nhận quyền sử dụng
đất thì mặc nhiên các
tài sản gắn liền với đất
cũng đi theo.”
ThS
Nguyễn Đức Hiếu
Bị cáo chưa thành niên kêu oan: Tòa tuyên 1 năm 6 tháng tù, cho hưởng án treo
TAND huyện Hóc Môn, TP.HCM vừa tuyên phạt bị cáo
Phương Tấn Tiến hai năm ba tháng tù; 10 bị cáo khác từ
một năm ba tháng đến hai năm tù cùng về tội gây rối trật
tự công cộng.
Riêng bị cáo Dư Trần Sơn Nam bị tuyên phạt một năm
sáu tháng tù, cho hưởng án treo. HĐXX xác định Nam khi
phạm tội đang là người chưa thành niên, có bệnh tâm thần
nhẹ; do đó không cần thiết cách ly khỏi xã hội.
Sau khi tòa tuyên án, cha bị cáo Nam cho biết sẽ kháng
cáo bản án này bởi con ông hoàn toàn không có hành vi
gây rối ở bất kỳ đâu.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thị Minh Thảo có con
mới hơn 10 tháng tuổi vẫn bị HĐXX tuyên phạt một năm
ba tháng tù giam dù VKS đề nghị án treo. Theo HĐXX, bị
cáo Thảo đang nuôi con nhỏ nên được xem xét giảm nhẹ
một phần hình phạt.
Theo nội dung vụ án, tối 13-4-2022, do có mâu thuẫn
trong khi làm việc, Tiến đã hẹn bạn bè mang hung khí đi
trả thù. Tuy nhiên, trên đường đi, chưa đến điểm hẹn với
nhóm có mâu thuẫn thì nhóm Tiến bị va chạm xe. Công an
kiểm tra và đưa nhóm Tiến về trụ sở làm việc. Sau đó cả
nhóm Tiến bị khởi tố tội gây rối trật tự công cộng.
Dư Trần Sơn Nam sinh ngày 23-7-2005 là người tâm
thần, có giấy chứng nhận tâm thần. Theo kết luận giám
định, trước, trong và sau khi gây án, Nam bị hạn chế khả
năng nhận thức và điều khiển hành vi. Theo lời khai tại
tòa, sau khi ghé cây xăng, Nam đã thể hiện ý chí là quay
về nhà chứ không có ý định tiếp tục đi theo nhóm Tiến.
Cha Nam cũng kêu oan cho con rằng tối hôm có vụ gây
rối, Nam chạy xe máy về nhà thì vô tình gặp một thành
viên trong nhóm gây rối. Người này rủ Nam đi cùng. Nam
quay xe đi cùng nhưng không biết đi đâu. Chạy được một
đoạn thì xe hết xăng nên Nam ghé cây xăng. Sau khi Nam
đổ xăng thì không thấy người đi cùng đâu nên Nam chạy
xe về nhà ngủ. Nam hoàn toàn không bàn bạc, không
mang theo hung khí, không được nhóm bạn rủ đi đánh
nhau, cũng không có hành vi gây rối ở bất kỳ đâu.
AN BÌNH
Tiêu điểm
Có thỏa thuận từ đầu sẽ
tránh được tranh chấp
Cây mai có trước khi ông Nguyên
nhận chuyển nhượng đất. Căn cứ cả
hợp đồng giữa ông L và ông Vũ, sau
đó là hợp đồng giữa ông Vũ và ông
Nguyên thì thấy rằng ông Nguyên
không có bất cứ cơ sở pháp lý nào
để xác lập quyền sở hữu đối với tài
sản trên đất.
Để bảo vệ mình, ông Nguyên cần
tìmbằng chứng chứngminh các giao
dịch chuyển nhượng có đối tượng
không chỉ là 700 m
2
đất mà còn bao
gồm cây trên đất. Trên thực tế giao
dịch các bên vẫn thường hiểu là nhận
chuyển nhượng đất thì đi kèmvới cây
cối trên đất. Do vậy, nếu ngay từ đầu
các bên có thỏa thuận rõ thì sẽ tránh
được tranh chấp.
TS
NGUYỄN PHƯƠNGTHẢO
, Trưởng bộmôn
Luật dân sự TrườngĐH Luật TP.HCM
Cácbịcáotạiphiêntòa.Ảnh:ANBÌNH
