13
BSHUỲNHVĂNPHỤNG,
BVVạnHạnh
T
hời tiết nắng nóng gay
gắt mùa này dễ khiến
người ta choáng váng,
xây xẩm mặt mày do tình
trạng mất nước nhiều qua mồ
hôi tăng, làm giảm lưu lượng
tuần hoàn máu lên não, gây
ra hiện tượng chóng mặt, kiệt
sức vì nhiệt hay đột quỵ não.
Hiện tượngnàydễ xảy ra với
những ai phải làm việc ngoài
trời nắng, nhất là người lớn
tuổi và có các bệnh nền như
tăng huyết áp, tiểu đường, rối
loạn chuyển hóa mỡ, xơ vữa
động mạch.
Cẩn trọng với thời tiết
nắng nóng
Mới đây, tôi có tiếp nhận
một vài bệnh nhân tới khám
do bị chóng mặt vì thời tiết
nắng nóng.
Trường hợp đầu tiên là một
bệnh nhân không dámra ngoài
khi trời nắng nóng, chỉ ở trong
nhà và nằm trên giường, cơn
chóng mặt cũng xảy ra rất
nhanh trong tư thế xoay đầu
qua lại, ngồi bật dậy và nằm
xuống. Đây là trường hợp điển
hình của chóngmặt tư thế kịch
phát lành tính, chiếm50%của
rối loạn tiền đình ngoại biên.
Trường hợp thứ hai, bệnh
nhân than phiền cứ đến mùa
nắng nóng là bị choáng váng
mất thăng bằng.
Hiện tượng này xảy ra rất
nhanh làm bệnh nhân lo sợ bị
té ngã hay đột quỵ. Tuy nhiên,
triệu chứng choáng váng mất
thăng bằng do vùng cổ gáy
rất thường gặp ở những bệnh
nhân tuổi trung niên do thoái
hóa cột sống cổ và có chấn
thương vùng cổ trước đó, có
thể kèm theo xơ vữa hoặc tắc
động mạch sống nền sau cổ.
Ngày nay, tình trạng choáng
váng mất thăng bằng cũng
hay gặp ở giới trẻ do tiếp xúc
nhiều với thiết bị công nghệ
như điện thoại, màn hình vi
tính..., ngồi liên tục trong thời
gian dài gây nên tư thế cổ xấu,
căng cơ co kéo vùng cổ gáy.
Vùng cổ gáy có liên quan
mật thiết với bộ phận tiền
đình và thị giác. Đây là vùng
trung gian để dẫn truyền tín
hiệu cảm giác sâu, bản thể
từ tứ chi lên não bộ cho nên
khi có những tổn thương ở
vùng cổ gáy, như ngồi trong
tư thế cổ gáy xấu và bất động
trong thời gian dài, cũng gây
ra triệu chứng choáng váng
mất thăng bằng.
Đó là hai trường hợp điển
hình của hai bệnh nhân bị
chóng mặt do rối loạn tiền
đình và choáng váng mất
thăng bằng do vùng cổ gáy
gây ra trong mùa nắng nóng.
Rối loạn tiềnđình làgì?
Rối loạn tiền đình là bệnh
lý gây ra một trạng thái mất
cân bằng về tư thế làm cho
người bệnh thường xuyên bị
chóng mặt, quay cuồng, hoa
mắt, ù tai, buồn nôn, đi đứng
lảo đảo… gây khó chịu.
Cụ thể, khả năng giữ thăng
bằng cơ thể tùy thuộc vào các
cảmgiác đến từ ba vùng chính
làmắt, tai trong và các thớ thịt,
khớp xương (cảm giác sâu).
Bộ phận mê đạo và tiền đình
ở tai trong, có trách nhiệm
cung cấp tín hiệu cho não bộ
các cảm giác về tư thế và các
chuyển động của cơ thể được
các bộ phận này ghi nhận.
BSHuỳnh Văn Phụng đang khámchomột bệnh nhân bị rối loạn tiền đình. Ảnh: TL
- Chóng mặt thật sự có ảo giác, mọi
vật xung quanh xoay tròn của hội chứng
rối loạn tiền đình ngoại biên chiếm 40%
trường hợp.
- Rối loạn tiền đình trung ương, tuy chỉ
chiếm 10% tất cả trường hợp choáng váng,
chóngmặt nhưng cónhững triệu chứng cảnh
báo những nguyên nhân nguy hiểm trong
não như tai biến mạch máu não, viêm thân
não và u góc cầu tiểu não.
- Cần phân biệt tình trạng chóngmặt thật
sự do rối loạn tiền đình tuy có biểu hiện dữ
dội nhưng lành tính và các tình trạng choáng
vángmất thăng bằng có nguyên nhân nguy
hiểm như: Thiếu và tắc mạch máu não, hạ
đường huyết, hạ huyết áp, rối loạn nhịp tim
và đột quỵ do tim.
Sauđây là nhữngdấuhiệu cảnhbáo chóng
mặt nguy hiểm:
Đau đầu mới xuất hiện hoặc dữ dội; nhìn
mờ, nhìn đôi; mất thính lực; nói đớ; yếu và tê
tay chân; mất ý thức; đau ngực hoặc tim đập
nhanh hay chậm bất thường.
Mặc dù không thường gặp nhưng đó là
những biểu hiện khác thường, không phải là
cơnchóngmặt tư thế lành tính,mà làbáohiệu
các bệnh lý nghiêm trọng khác như đột quỵ,
u não hoặc bệnh lý tim mạch, cần phải đến
gặpbác sĩ chuyên khoa để được xử lý kịp thời.
BS
HUỲNHVĂN PHỤNG
,
BV Vạn Hạnh
Bình Định: Tiếp tục triển lãm
sự hình thành chữ Quốc ngữ
Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh Bình Định vừa có thông
báo hưởng ứng Ngày Sách và văn hóa đọc Việt Nam năm
2024, trung tâm tổ chức triển lãm tài liệu lưu trữ “Sự hình
thành chữ Quốc ngữ tại Bình Định”.
Hoạt động này nhằm giới thiệu, quảng bá thông tin, tư
liệu khoa học về quá trình phôi thai, hình thành, truyền
bá chữ Quốc ngữ tại tỉnh Bình Định. Qua đó giúp công
chúng nhận thức rõ hơn về tầm quan trọng, ảnh hưởng của
vùng đất Bình Định trong tiến trình hình thành và phát
triển chữ Quốc ngữ, góp phần vào việc bảo tồn, phát huy
các giá trị di sản văn hóa quý giá của tỉnh Bình Định.
Cùng với đó, Trung tâm Lưu trữ lịch sử tỉnh xác nhận
trong thời gian tổ chức triển lãm (từ ngày 6-4 đến 30-6), do
có một số thiếu sót trong quá trình thực hiện nội dung dẫn
tới việc phải tạm dừng triển lãm. Với sự góp ý, chia sẻ, phản
biện từ các nhà chuyên môn, các nhà nghiên cứu khoa học
đã giúp trung tâm chỉnh sửa, hoàn thiện nội dung để phục vụ
công chúng đến tham quan tìm hiểu, nghiên cứu tư liệu.
Thông báo này được đưa ra sau khi đơn vị này thông
báo dừng triển lãm tài liệu lưu trữ “Sự hình thành chữ
Quốc ngữ tại Bình Định” vào ngày 15-4 vừa qua.
Như
Pháp Luật TP.HCM
đã thông tin, Trung tâm Lưu
trữ lịch sử tỉnh tổ chức triển lãm tài liệu lưu trữ “Sự hình
thành chữ Quốc ngữ tại Bình Định” từ ngày 6-4 đến 30-6.
Tuy nhiên, trung tâm thông báo triển lãm đã kết thúc vào
ngày 12-4, chỉ sau một tuần trưng bày, thay vì diễn ra đến
ngày 30-6 như kế hoạch ban đầu. Cùng với đó, các hoạt
động dự kiến diễn ra trong khuôn khổ triển lãm dự kiến tổ
chức ngày 25-4 cũng không thực hiện.
Lý do của việc dừng triển lãm đột ngột là do nhiều
sai sót về số liệu, thời gian, nội dung liên quan tới quá
trình hình thành chữ Quốc ngữ tại Bình Định.
THU DỊU
1 chủ tiệm bánh mì bị phạt 90 triệu đồng
Thông tin từ Văn phòng UBND tỉnh Quảng Ngãi cho
biết mới đây, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Trần
Hoàng Tuấn vừa ký quyết định xử phạt vi phạm hành
chính đối với bà LTTM (52 tuổi, ngụ thị trấn Di Lăng,
huyện Sơn Hà, Quảng Ngãi).
Trước đó, Trung tâmY tế huyện Sơn Hà báo cáo có 23 bệnh
nhân nghi ngờ bị ngộ độc thực phẩm, phải nhập viện điều trị.
Tất cả bệnh nhân đều sử dụng sản phẩm bánh mì que Tứ
Hải (ở tổ dân phố Hàng Gòn, thị trấn Di Lăng) do bà M
làm chủ.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ngãi lấy ba
mẫu tại cơ sở này để kiểm tra. Sau đó, Sở Y tế kết luận
vụ ngộ độc sau khi ăn bánh mì của tiệm bà M nguyên
nhân do nhiễm vi sinh vật (Salmonella).
UBND tỉnh Quảng Ngãi cho hay bà M đã có hành vi
vi phạm hành chính: Nhập khẩu, sản xuất, chế biến, cung
cấp, bán thực phẩm gây ngộ độc thực phẩm, ảnh hưởng
đến sức khỏe của từ năm người trở lên mà chưa đến mức
truy cứu trách nhiệm hình sự.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi quyết định xử
phạt hành chính 90 triệu đồng; đình chỉ một phần hoạt
động sản xuất, chế biến, kinh doanh, cung cấp thực
phẩm của hộ mà M trong bốn tháng.
THANH NHẬT
Đời sống xã hội -
ThứHai 22-4-2024
Cảnh báo chóng mặt do rối loạn
tiền đình mùa nắng nóng
Với những người phải làmviệc ngoài trời, tiếp xúc nhiều với ánh nắng, thời tiết nắng nóng gay gắt
mùa này dễ gây ra những trường hợp chóngmặt, choáng váng.
Sau đó não bộ tiếp nhận,
phân tích, phối hợp với các
tín hiệu này để giữ vững cơ
thể. Khi não bộ không bắt
được các tín hiệu này hoặc
các tín hiệu không rõ rệt, trái
ngược nhau thì ta sẽ bị mất
thăng bằng, chóng mặt.
Vì thế, chúng ta cần phân
biệt tình trạng chóng mặt và
những trạng thái khác.
Cụ thể như choáng váng,
cảm giác đầu bị hẫng hay
cảm giác mất thăng bằng
và chao đảo, đứng không
vững… nhưng không có bất
kỳ ảo giác chuyển động. Các
trường hợp này có thể gặp
trong thiếu máu, thiếu dưỡng
khí hay hạ đường huyết, do
hạ huyết áp thế đứng, do bị
kích thích thần kinh phế vị
quá mức (như do sợ hãi), rối
loạn nhịp tim. Từ đó có thể
dẫn đến mất ý thức như ngất,
đặc biệt rất hay gặp là tình
trạng chóng mặt mạn tính với
biểu hiện choáng váng mất
thăng bằng do vùng cổ gáy
(cervicogenic dizziness) dễ
gây té ngã và làm bệnh nhân
lo sợ, trầm cảm.
Biểu hiện chóng mặt có
thể dữ dội như ảo giác xoay
tròn trong hội chứng tiền
đình ngoại biên nhưng lành
tính, còn choáng váng mất
thăng bằng tuy không có
triệu chứng chóng mặt dữ
dội nhưng có thể tiềm ẩn
những căn bệnh nguy hiểm
như thiếu máu não, tai biến
mạch máu não có thể do
nắng nóng trên những bệnh
nhân lớn tuổi, có bệnh nền
hay những nguyên nhân khác
như hạ đường huyết, rối loạn
nhịp tim.•
Choáng váng mất
thăng bằng có
nguyên nhân nguy
hiểm như thiếu và
tắc mạch máu não,
hạ đường huyết, hạ
huyết áp, rối loạn
nhịp tim và đột quỵ
do tim.
Ba lưu ý khi xuất hiện cơn chóng mặt
