16
Tiêu điểm
Quốc tế -
Thứ Hai22-4-2024
Ông Raz Zimmt, nhà nghiên
cứu cấp cao tại Viện Nghiên
cứu an ninh quốc gia Israel,
lo ngại: “Nguy cơ tính toán sai
lầm là khá cao. Chúng tôi đang
ở đoạn đầu của một giai đoạn
rất nguy hiểm trong xung đột
Iran - Israel”.
KHOAĐIỀM
S
áu tháng sau khi xung
đột Israel - Hamas nổ ra,
người dân Israel bị chia
rẽ sâu sắc về cách giới cầm
quyền nước này điều hành
cuộc chiến ở Dải Gaza.
Sự chia rẽ này xuất hiện
ngay bên trong nội các chiến
tranh Israel - cơ quan hoạch
định chiến lược thời chiến của
nước này, theo tờ
The Wall
Street Journal
.
Bất đồng dai dẳng
từ lâu
Những bất đồng và tranh
cãi kéo dài về cách chống
lại Hamas đã làm xấu đi mối
quan hệ giữa ba nhân vật
cấp cao trong nội các chiến
tranh Israel gồm Thủ tướng
Benjamin Netanyahu, Bộ
trưởng Quốc phòng Yoav
Gallant, lãnh đạo đảng đối
lập Xanh và Trắng (Blue and
White) Benny Gantz.
Ông Gantz đã tranh cử đối
đầu với ông Netanyahu trong
năm cuộc bầu cử. Năm 2023,
ông Netanyahu đã tìm cách sa
thải ông Gallant, sau khi nghe
tin ông Gallant nói với những
người thân cận rằng các chính
sách về Gaza trước đây của
ông Netanyahu đã thất bại.
Về mối quan hệ giữa ông
Gantz và ông Gallant, họ hầu
như không nói chuyện với
nhau trong hơnmột thập niên,
trước khi cùng nhau tham gia
nội các chiến tranh Israel.
Những bất đồng lớn nhất
giữa ba người gồm: Làm thế
nào để phát động một cuộc
tấn công quân sự mang tính
quyết định vào Hamas, làm
sao để cứu các con tin và
quản lý Dải Gaza thời hậu
chiến như thế nào?
Ngày 20-4, Hạ viện Mỹ đã thông qua gói viện trợ nước
ngoài trị giá 95 tỉ USD sau nhiều tháng trì hoãn do sự phản đối
của các đảng viên Cộng hòa, theo hãng tin
Reuters.
Gói này bao gồm 60,84 tỉ USD cho Ukraine, 26 tỉ USD cho
Israel và 9,1 tỉ USD cho khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình
Dương. Ngoài ra, gói này cũng bao gồm nội dung thứ tư là
các điều khoản như buộc Công ty Bytedance của Trung Quốc
thoái vốn khỏi TikTok, chuyển tài sản bị đóng băng của Nga
sang cho Ukraine... Các điều khoản này được xem như những
ưu tiên đối ngoại của đảng Cộng hòa nhằm thúc đẩy các đảng
viên Cộng hòa bỏ phiếu.
Đáng chú ý, trong khi hầu hết nội dung trong gói viện trợ
đều được thông qua với tỉ lệ ủng hộ áp đảo của lưỡng đảng,
nội dung viện trợ Ukraine lại cho thấy sự tranh cãi.
Cụ thể, tỉ lệ ủng hộ nội dung viện trợ Ukraine là 311 phiếu
thuận/112 phiếu chống (trong đó có 101 hạ nghị sĩ Cộng hòa
bỏ phiếu chống). Sau đó, Tổng thống Biden đã ca ngợi kết quả
cuộc bỏ phiếu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảm ơn Hạ viện
Mỹ vì đã thông qua viện trợ Ukraine và nói rằng sự hỗ trợ này
sẽ cứu được nhiều sinh mạng, “đem lại dấu chấm hết” cho
cuộc chiến với Nga.
“Tôi biết ơn Hạ viện Mỹ, cả hai đảng và cá nhân Chủ tịch
Hạ viện Mike Johnson vì quyết định giúp lịch sử đi đúng
hướng” - ông Zelensky viết trên nền tảng X (trước đây là
Twitter). Tuy nhiên, nội dung viện trợ Ukraine cũng vấp phải
chỉ trích từ các đảng viên Cộng hòa cực hữu - những người
cho biết sẽ sớm bỏ phiếu bãi nhiệm Chủ tịch Hạ viện Mike
Johnson vì nội dung viện trợ này.
“Đây là lần phản bội thứ ba của ông Mike Johnson” - hạ
nghị sĩ Cộng hòa cực hữu Marjorie Taylor Greene nói sau
cuộc bỏ phiếu.
Trước đó, bà Greene đã đệ trình nghị quyết kêu gọi cách
chức ông Johnson. Sau cuộc bỏ phiếu vào ngày 20-4, thêm
một số hạ nghị sĩ Cộng hòa cho biết sẽ ủng hộ kế hoạch của bà
Greene.
THẢOVY
HạviệnMỹduyệt gói viện trợ 95 tỉUSDchoUkraine, Israel...
Chủ tịchHạ viện
Mike Johnson
tại cuộc bỏ
phiếu về viện
trợ nước ngoài
được tổ chức tại
điện Capitol, thủ
đôWashington,
D.C. (Mỹ) vào
ngày 20-4. Ảnh:
REUTERS
Thủ tướng
Israel Benjamin
Netanyahu
(ngồi)
, Bộ
trưởngQuốc
phòng Yoav
Gallant
(ngoài
cùng bên phải)
và lãnh đạo
đảng đối lập
Benny Gantz.
Ảnh: JNS
Tác động đến nội các chiến tranh Israel
Ông Giora Eiland, cựu cố vấn an ninh quốc gia Isarel, nhận
định rõ ràng sự bất đồng giữa ba nhân vật cấp cao trong nội
các chiến tranh Israel sẽ có tác động đến việc ra quyết định
liên quan đến an ninh Israel.
Về thế khó của ôngNetanyahu, ông Amir Avivi, người sáng
lập nhómnghiên cứuDiễn đàn An ninh và quốc phòng Israel,
cho rằng:“Thủ tướng rất khó có thể bắt quân đội làm những
gì ông ấy muốn nếu bộ trưởng Quốc phòng không hợp tác
với ông ấy. Sự thiếu liên kết này đang khiến mọi việc đối với
ông Netanyahu trở nên vô cùng khó khăn”.
ÔngNetanyahu
dườngnhưmuốn tự
mình chỉ đạo cuộc
chiếnởGaza. Trong
khi đó, ôngGallant và
ôngGantz được cho
là cố gắng loại ông
Netanyahukhỏi quá
trình raquyết định.
Rạn nứt trong nội các chiến tranh
Israel
Các thành viên nội các chiến tranh Israel có nhiều bất đồng về vấn đề cuộc chiến với Hamas, thỏa thuận
thả con tin, quản lý Gaza hậu xung đột.
Quan điểm khác nhau
về cuộc chiến tại Gaza
Theo
TheWallStreetJournal
,
những diễn biến gần đây cho
thấy ông Netanyahu dường
như muốn tự mình chỉ đạo
cuộc chiến ở Gaza. Trong khi
đó, ông Gallant và ông Gantz
được cho là cố gắng loại ông
Netanyahu khỏi quá trình ra
quyết định.
ÔngGantz trước đây đã bày
tỏ mong muốn phế truất ông
Netanyahu khỏi cương vị thủ
tướng. Đầu tháng 4, ôngGantz
đã kêu gọi tổ chức bầu cử sớm
vào tháng 9, trong bối cảnh
hàng chục ngàn người biểu
tình phản đối cách xử lý của
ông Netanyahu đối với cuộc
chiến ở Gaza.
Vàongày8-4,ôngNetanyahu
cho biết ông đã ấn định ngày
tiến vào TP Rafah - thành trì
cuối cùng của Hamas ở phía
NamDảiGaza và là nơi cóhơn
1 triệungười dânGazađang trú
ẩn. Tuy nhiên,
TheWall Street
Journal
dẫn một số nguồn tin
cho biết ông Gallant đã phản
đối kế hoạch này.
Cácnguồntinnàychobiếtdo
Mỹ đã cảnh báo Israel không
nên tiến hành chiến dịch đổ bộ
vàoTPRafah nên ôngGallant
lo ngại cuộc tấn công có thể
làm tổn hại mối quan hệ giữa
Israel vớiMỹvàkhiến Israel có
thể mất đi sự hỗ trợ tài chính,
quân sự từ Mỹ.
Các thành viên trong nội
các chiến tranh Israel cũng có
quan điểmkhác nhau về Gaza
thời hậu chiến.ÔngNetanyahu
cho rằng chínhquyềnPalestine
ở Bờ Tây không nên quản lý
Gaza và dựkiến chophépquân
đội Israel làmviệc với các nhà
lãnh đạo địa phương ở Gaza
để quản lý dải đất này. Nhiều
người cho rằng kế hoạch của
ôngNetanyahu là chiếmđóng
Gaza, songôngNetanyahubác
bỏ quan điểm này.
Về phía bộ trưởng Quốc
phòng Israel, ông Gallant coi
những người Palestine có liên
hệ chính quyền Palestine ởBờ
Tây là lựa chọn tốt nhất để
quản lý Gaza thời hậu chiến.
Những người thân cận với ông
Gallant cho biết ông đã nói với
mọi người trong các cuộc họp
rằng ông thà chấp nhận sự hỗn
loạn ởGaza hơn là để binh lính
Israel quản lý khu vực này.
Cuối tháng3, ôngNetanyahu
đã hủy chuyến đi của các trợ
lý hàng đầu của ông tới Mỹ
để phản đối việc Mỹ không
phủ quyết nghị quyết của Hội
đồngBảo anLiên hợp quốc về
Gaza. Tuy nhiên, ông Gallant
vẫn thựchiệnchuyến thămMỹ.
Trước đó, ông Gantz cũng
đến thăm Mỹ, bất chấp sự
phản đối của ông Netanyahu.
Chính quyền ông Biden công
khai tiếp đón ôngGantz, đồng
thời tỏ ra thất vọng với cách
hành xử của ông Netanyahu.
Ba người trongnội các chiến
tranh Israel cũng không đồng
thuận về cách giải cứu các
con tin bị Hamas bắt. Ông
Gantz ủng hộ một thỏa thuận
với Hamas để thả con tin, cho
rằng mạng sống của họ đang
gặp nguy hiểm. Trong khi đó,
ôngNetanyahu và ôngGallant
nhấn mạnh rằng chỉ có áp lực
quân sựcùngvới các cuộc đàm
phánmới dẫn đến việc Hamas
trả tự do cho các con tin.
Theo một số quan chức
Israel, ông Netanyahu đã giấu
ông Gallant và ông Gantz về
nhiều quyết định quan trọng.
Một số quan chức Israel cho
biết ôngNetanyahuđãcânnhắc
bổ nhiệm một quan chức phụ
trách viện trợ nhân đạo. Người
này sẽ báo cáo trực tiếp với
Văn phòng thủ tướng Israel
và không thông báo cho bộ
trưởng Quốc phòng về việc
kiểm soát vật tư đi vào Gaza.
Bất đồng thêmnới rộng
Giờ đây, các lãnh đạo này
cũng đối mặt với một mặt trận
quan trọng làứngxửđúngmực
sau cuộc tấn công trực tiếp đầu
tiêncủa Iranvào lãnh thổ Israel.
Vấn đề này làmbất đồng giữa
ba người thêm nới rộng.
Kể từ cuộc tấn công của Iran
vào khuya 13-4, ba thành viên
nội cácchiến tranh Israel đãhọp
với nhau mỗi ngày. Chuyện
ứngxửvới Irankhôngdễ dàng.
Nội các chiến tranh Israel đứng
trước áp lực phải thiết kế đáp
trả sao cho vừa đáp ứng mục
tiêu ngăn chặn Iran, tránh gây
nên xung đột khu vực, không
làmmất lòng Mỹ và các quốc
gia Ả Rập.
Diễn biến cuộc tấn công
“chừng mực” nhằm vào Iran
vào sáng 19-4 mà Tehran cho
rằng Israel gây ra được đánh
giá là phảnứngkiềmchế thống
nhất sau nhiều ngày họp của
nội các chiến tranh Israel.
Sự thống nhất này không
phải dễ đạt được khi trong ba
thành viên chủ chốt của nội
các chiến tranh Israel có một
thành viên có quan điểm chủ
chiến là ông Gallant. Khi xảy
ra cuộc tấn công của Iran vào
Israel,ôngGallantđãchủtrương
tấn công phủ đầu vào nhómvũ
trangHezbollah được Iran hậu
thuẫn ở Lebanon nhưng cũng
mong có thể hợp tác với Mỹ
trong quá trình này.•
