8
Đô thị -
Thứ Hai20-5-2024
KIÊNCƯỜNG-PHONGĐIỀN
M
ới đây, liên danh tư vấn
Tổ chức khoa học và
chuyên gia Việt Nam
toàn cầu (AVSE Global) và
Viện Quy hoạch vùng Paris
(IPR) đã đề xuất làm đảo vườn
nổi giữa sông Sài Gòn.
Để tìm hiểu kỹ hơn về đề
xuất này, cũng như lý giải các
luận điểm trong ý tưởng khoa
học quan trọng của liên danh
tư vấn,
Pháp Luật TP.HCM
đã
có cuộc trao đổi với đại diện
liên danh tư vấn gồm PGS
Trần Phương Trà, Giám đốc
Mạng lưới chính sách kinh tế,
AVSE Global và TS Laurent
Perrin, nhà quy hoạch cấp cao,
IPR, Pháp.
Đảo vườn nổi, điểm
kết nối đặc biệt của
sông Sài Gòn
.
Phóng viên
:
Vừa qua, liên
danh tư vấn đã hoàn thiện và
có báo cáo mới nhất về việc
phát triển toàn diện hành lang
sông Sài Gòn, trong đó có đề
xuất làmcác đảo vườn nổi giữa
sông Sài Gòn để thu hẹp lòng
sông, tạo thêm các giá trị và
kết nối cho hai bờ sông. Liên
danh tư vấn có thể nói rõ hơn
về ý tưởng này không?
+
Liêndanh tưvấn
:Ýtưởng
này bắt nguồn từ quan sát của
chúng tôi cho thấy trung tâm
của TP.HCM thiếu không gian
xanh và kết nối đi bộ giữa hai
bờ của sông Sài Gòn. Điểm
này so với Paris hoặc London
thì rất khác biệt, vì ở hai TP
này người dân và du khách
có thể dễ dàng dạo chơi giữa
hai bờ trái và phải, cũng như
đa dạng cảm nhận về TP liên
quan đến dòng sông.
Sức hút mạnh mẽ của du
khách đối với khu vực trung
tâm của sông Seine ở Paris
và sông Thames ở London là
một minh chứng cho những
lợi ích kinh tế - xã hội được
tạo ra từ các bờ sông, từ đó TP
được phát triển và kết nối tốt.
Chúng ta có thể thấy trải
nghiệm đi bộ vượt sông Sài
Gòn có thể sẽ quá dài do chiều
rộng hai bên bờ sông (250 m)
là gấp đôi so với bề rộng của
sông Seine, đặc biệt sẽ không
thoải mái do khí hậu nóng ẩm
ở miền Nam.
Đây là lý do tại sao chúng
tôi tưởng tượng đến một cách
kết nối có ý nghĩa tốt hơn giữa
bờ phải và bờ trái sông Sài
Gòn. Chúng tôi thấy không có
cách nào tốt hơn để thực hiện
Tư vấn Pháp nói về ý tưởng
làmđảo vườn nổi giữa sông Sài Gòn
Theo liên danh tư vấn, đảo vườn nổi giữa sông Sài Gòn là công trình đặc biệt kết nối không gian
hai bờ sông Sài Gòn
ÝtưởngvềđảovườnnổigiữasôngSàiGònđoạnquatrungtâmTP,
đốidiệnCôngviênbếnBạchĐằng.(Ảnhdoliêndanhtưvấncungcấp)
“TP nên đặt các
đảo nổi gần bờ Thủ
Thiêm vì dòng chảy
hiện tại ở đó chậm
hơn nhiều so với dọc
theo bờ phải. Vị trí
đó cũng cạn hơn và
vì vậy ít ảnh hưởng
tàu thuyền
điều hướng.”
Đảo vườn nổi là công trình kiến trúc
hiếm trên thế giới
Chúng tôi nghĩ rằng đảo vườn nổi có thể trở thành cơ hội cho
TP.HCMkhi tạo ra sự khác biệt độc đáo trong cách nhìn nhận và
đánh giá quốc tế. Vườn nổi/đảo nổi là các công trình kiến trúc
khá hiếm trên thế giới, điều này cũng có thể sẽ là cơ hội độc
đáo cho TP.HCM tạo ra sự khác biệt, tạo ra một sân chơi thiên
nhiên, khu chơi có nước trên mặt sông, tạo thành điểm nhấn
của TP ở khu trung tâm TP.
Hiện tại, ngoại trừ một số thí nghiệm về các vườn nổi ở
Paris (vườn nổi của Niki de Saint-Phalle) và ở Nantes (Pháp) thì
không có đảo vườn nổi thực sự được kết nối với đường đi cho
người đi bộ trên sông, ngoại trừ những hòn đảo nhỏ (được gọi
là “đảo thần kỳ của người làm vườn”) được thử nghiệm ở Đức
trên sông Rhine.
Chính vì vậy, việc đặt đảo nổi ởTP.HCMchỉ nên xây dựng độc
nhất ở khu vực trung tâm chứ không lặp lại trên sông. Khi đó,
chúng sẽ giúp đưa đến một hình ảnh mới lạ, vừa gắn kết con
người vừa giảm khoảng cách tự nhiên với độ dài sông, vừa giữ
gìn thiên nhiên và văn hóa nhưng không ảnh hưởng đến việc
đi lại của tàu thuyền lớn và các dịch vụ kinh tế thương mại du
lịch khác.
Cùng với ý tưởng về xây dựng khu công viên đầm lầy Thanh
Đa, đây là hai công trình độc đáo của TP có thể thu hút được
sự đầu tư và ủng hộ của các nhóm cộng đồng, doanh nghiệp,
chính quyền cho việc phát triển TP gần gũi với thiên nhiên. Từ
đó thu hút nguồn lực và hào khí củamột công trình biểu tượng
cho 50 năm thống nhất đất nước Việt Nam.
LIÊN DANH TƯVẤN
điều này ngoài việc tạo ra các
hòn đảo trực tiếp kết nối với
các cầu dành cho người đi bộ.
Trên quần đảo và trong dòng
chảy yên bình này có thể tổ
chức nhiều hoạt động giải trí
như các quán nhạc, quán cà
phê, nhà hàng nổi, hồ bơi…
làm tăng trải nghiệmvượt sông
và tạo nên một điểm du lịch,
giải trí hấp dẫn.
.
Xin nói rõ hơn về lợi ích
của việc kết nối hai bờ và các
giá trị mà các đảo vườn nổi
này mang lại?
+ Về tầm nhìn, phải thấy
được sự lưu thông của dòng
chảy cơ hội. Việc tạo ra việc
làm ở bờ sông bên này cần
phải được kết hợp với việc
tạo ra những di chuyển thuận
lợi của người dân từ cả bờ bên
kia của sông.
Hiện tại hành lang sông đang
bị chia cắt và có xu hướng mai
một dần với những cách thức
tiếp cận tự nhiên với sông Sài
Gòn. Chúng ta không những
cần tạo dựng lại những kết
nối liền mạch của hành lang
tự nhiên với sông mà còn cần
phải xây dựng “đối thoại” giữa
hai bên bờ sông để tăng tính
kết nối lại dòng sông.
Sự gắn kết và tham gia của
cộng đồng không chỉ thể hiện
ở dọc sông mà còn nhìn theo
hướng kết nối hai bờ, qua các
không gian công cộng, cầu
đường, haynhữngquảng trường
sông đô thị. Đây sẽ là nơi tích
hợp vào một môi trường đô thị
dày đặc, có cấu trúc, phong
phú với các công trình tượng
đài và cơ sở văn hóa.
Những quảng trường này
là các không gian công cộng
rộng lớn được tạo thành bởi
hàng loạt bến cảng mà trong
đó có một phần hoặc toàn bộ
dành cho người đi bộ. Quảng
trường không có các loại hình
giao thông cơ giới và được
thiết kế tiện ích hấp dẫn cho
người dạo chơi với nhiều loại
hình. Cụ thể như thuyền sông,
đảo nổi, bãi biển, khu vườn và
bè nổi, quán xá, nhà vệ sinh,
sân khấu ngoại ô cho các buổi
hòa nhạc…
Từđóbiến con sông trở thành
một nơi tập trung ưu tiên của
xã hội đô thị và một công cụ
có sức hấp dẫn cao. Đặc biệt
là trong thời tiết nóng vì nó
tạo ra một không gian tương
đối mát mẻ nhờ vào sự giảm
nhiệt của nước sông và sự lưu
thông của không khí.
Điều này càng đúng nếu
thiết kế các bến cảng có phủ
cây xanh. Sự gắn kết và tham
gia của cộng đồng sẽ tạo ra
những nơi để mọi người gặp
gỡ, không chỉ phát triển thương
mại du lịch mà có thể chỉ đơn
giản là những hoạt động trao
đổi văn hóa xã hội, từ đó tạo ra
sự gắn kết với nhau và với TP.
Các vị trí có thể xây
dựng đảo vườn nổi
. Việc làm các đảo vườn nổi
này sẽ được thực hiện như thế
nào trong tổng thể quy hoạch
chung liên quan đến sông Sài
Gòn và gặp thách thức gì khi
có khả năng ảnh hưởng đến
giao thông thủy, môi trường?
+ Thách thức cho TP.HCM
sẽ là phải thiết kế những đảo
vườn nổi này một cách thông
minh và đặt chúng ở những
nơi ảnh hưởng ít nhất đến việc
điều hướng của các tàu thuyền
trên sông.
Theo quy hoạch, TP sẽ xây
thêmcầu đi bộ giữaThủThiêm
và bờ phải của sông Sài Gòn,
chúng tôi khuyến nghị TP
nên nghiên cứu cách bố trí
một quần đảo các đảo vườn
nổi được kết nối với chân cầu
đi bộ này.
Ngoài ra, TP nên đặt các
đảo nổi gần bờ Thủ Thiêm vì
dòng chảy hiện tại ở đó chậm
hơn nhiều so với dọc theo bờ
phải. Vị trí đó cũng cạn hơn
và vì vậy ít ảnh hưởng tàu
thuyền điều hướng. Trongmọi
trường hợp, cần thiết phải đưa
vào nghiên cứu nguyên mẫu
cẩn thận để tạo ra bằng chứng
thuyết phục cho ý tưởng và
đảm bảo tính khả thi, hiệu quả
của đề xuất này.
Chúng tôi được biết TP sẽ
có kế hoạch làm cây cầu nâng
(cầu Thủ Thiêm 3) kết nối TP
ThủĐức và quận 7 để cho phép
các tàu du lịch trung bình neo
đậu tại cảng Khánh Hội lưu
thông. Các đảo nổi này cũng
có thể làm dưới chân cầu Thủ
Thiêm 3 này.
Nếu những hòn đảo này là
nổi, chúng sẽ không làm thay
đổi cân bằng thủy lực của sông
(hoặc chỉ làm thay đổi rất ít
đến mức không tạo ra bất kỳ
sự khác biệt nào với một số
tàu thuyền lớn).
Và nếu chúng ta gieo các loài
cây có khả năng lọc nước qua
rễ của chúng, như những khu
vườn nổi truyền thống trênmột
số hồ hoặc trên sông Chicago
thì những hòn đảo xanh này
sẽ mang lại nhiều lợi ích cho
môi trường của tuyến đường
sông Sài Gòn ở trung tâm TP.
Những đảo vườn nổi này sẽ
mang lại thiên nhiên, cây xanh
và bóngmát trongmột khu vực
khá nóng. Chúng sẽ cải thiện
chất lượng nước sông cả vùng
lân cận và chúng sẽ cung cấp
một rào cản bảo vệ thiên nhiên,
phân chia điều hướng kênh của
những tàu thuyền lớn thànhkênh
hẹp và yên tĩnh hơn, thích hợp
cho việc thực hành các môn
thể thao trên nước như chèo
thuyền hoặc lướt ván.
Một lý do khác củng cố cho
ý tưởng tạo dựng những đảo
vườn nổi này là chúng sẽ thích
nghi với sự biến đổi của mực
nước, ngay cả khi mực nước
tăng lên khi nước biển dâng lên.
.
Xin chân thành cảm ơn.•
Theo đơn
vị tư vấn,
đảo vườn
nổi sẽ là
không
gian kết
nối đặc
biệt giữa
hai bờ
sông
Sài Gòn.
Ảnh:
NGUYỄN
TIẾN
