16
Tổng thống Iran qua đời: Địa
chính trị Trung Đông sẽ ra sao?
Sự việc Tổng thống Iran EbrahimRaisi qua đời sẽ tác động lớn không chỉ tình hình chính trị trong nước
mà cả địa chính trị Trung Đông.
D.KHANG- T.VY
-V.KHANG-K.ĐIỀM
N
gày 20-5, chính phủ Iran
triệu tập một “cuộc họp
khẩn cấp” sau khi tin
tức về Tổng thống Ebrahim
Raisi qua đời được phát đi.
Hãng thông tấn
IRNA
chia
sẻ bức ảnh chiếc ghế mà ông
Raisi thường ngồi trong các
cuộc họp đã bị bỏ trống và
được treo một tấm khăn đen
để tưởng nhớ ông.
Mất liên lạc sau
30 phút cất cánh
Trước đó, ngày 19-5, trực
thăng chở Tổng thống Raisi
đã rơi gần làng Tavil ở tỉnh
Đông Azerbaijan (Iran) khi
ông đang trở về sau chuyến
công du đếnAzerbaijan, hãng
thông tấn Iran
Tasnim
đưa
tin. Trực thăng này (thuộc
đoàn gồm ba trực thăng đến
Azerbaijan) đã mất liên lạc
với hai chiếc còn lại khoảng
30 phút sau khi phái đoàn cất
cánh trở về Iran.
Theo hãngMehr (Iran), chín
người trên trực thăng đều thiệt
mạng, gồm: Tổng thốngRaisi,
Ngoại trưởng Hossein Amir
Abdollahian; Tỉnh trưởng
tỉnh Đông Azerbaijan (Iran)
Malek Rahmati, giáo sĩ Imam
MohammadAliAlehashem, cơ
trưởng, cơ phó, trưởng đoàn,
người đứng đầu bộ phận an
ninh và một vệ sĩ.
Xáo trộn và
thách thức trong nước
Theo tờ
IntelliNews
, Phó
Tổng thống thứ nhất của Iran
Mohammad Mokhber về lý
thuyết sẽ đảmnhậnvai trò tổng
thống lâm thời Iran. Điều này
sẽ diễn ra khi lãnh đạo tối cao
Iran Ayatollah Ali Khamenei
chính thức xác nhận.
Theo hệ thống phân cấp
chính trị của Iran, đứng đầu
là lãnh tụ tối cao - người có
quyền lực tối cao đối với Nhà
nước. Tổng thống với tư cách
là người đứng đầu chính phủ,
đóng vai trò là người chỉ huy
thứ hai, quản lý các công việc
hằng ngày và đại diện cho
đất nước trên trường quốc tế.
Sự ra đi của ông Raisi đã
đặt phó tổng thống thứ nhất
vào một vị trí quan trọng,
đó là duy trì tính liên tục và
ổn định Iran trong quá trình
chuyển đổi quyền lực sắp tới.
ÔngMohammadMokhber
được biết đến là người có
năng lực giải quyết các vấn
đề hành chính và trung thành
với các nguyên tắc của nước
Cộng hòa Hồi giáo. Thách
thức trước mắt của ông sẽ là
trấn an cả người dân Iran và
cộng đồng quốc tế về sự ổn
định của Iran và việc tiếp tục
duy trì lập trường chính sách
của Tehran hiện nay.
Trung Đông
thêm “nóng”
Bên cạnh những tác động
với Iran, giới quan sát cho rằng
sự ra đi của Tổng thống Raisi
khiến bức tranh địa chính trị
Trung Đông thêm phần rối
ren khi sự việc xảy ra vào
thời điểm đặc biệt nhạy cảm
ở Trung Đông.
Vụ tai nạn của ông Raisi
xảy ra đúng một tháng sau
hàng loạt tấn công “ăn miếng
trả miếng” giữa Israel và
Iran - diễn biến mà giới quan
sát mô tả là lần đầu cuộc đối
đầu hàng thập niên giữa hai
kỳ phùng địch thủ “bước ra
ánh sáng”.
Ngày 13-4, Iran dưới sự chỉ
huy của Tổng thống Raisi và
lãnh đạo tối cao Ayatollah
Ali Khamenei đã phóng hàng
trăm máy bay không người
lái (UAV) và tên lửa đạn đạo
vào Israel để đáp trả vụ Đại
sứ quán Iran ở Syria trúng
không kích làm nhiều thành
viên của lực lượng Vệ binh
Cách mạng Hồi giáo Iran
(IRGC) thiệt mạng mà Iran
cho rằng Israel là thủ phạm.
Hiện trường vụ rơi máy bay trực thăng chở Tổng thống Iran EbrahimRaisi hôm19-5.
Ảnh nhỏ: Tổng thống Iran EbrahimRaisi. Ảnh: TTXVN/CNN
Ngày 19-5, hai tàu hải quân Trung Quốc là Thích Kế
Quang (Qi Jiguang) và Tỉnh Cương Sơn (Jinggangshan)
đã đến Campuchia và sẽ ở lại cho đến ngày 23-5, theo tờ
Khmer Times
.
Mục đích chuyến thăm của lực lượng hải quân Trung
Quốc là giúp nâng cao kiến thức và kỹ năng của học viên
hải quân Campuchia - những người sẽ diễn tập hải quân
với phía Trung Quốc.
Phó Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Campuchia - Chuẩn
Đô đốc Ros Veasna cho biết hai tàu hải quân này đã đến
cảng tự trị Sihanoukville an toàn và chuyến thăm này sẽ
kéo dài năm ngày, cho đến ngày 23-5, nhằm làm sâu sắc
hơn sự hợp tác và tình hữu nghị giữa hai nước.
Chuẩn Đô đốc Veasna cho biết một phái đoàn của
hải quân Trung Quốc sẽ đến chào xã giao lãnh đạo tỉnh
Preah Sihanouk Kuoch Chamroeun, thăm Tư lệnh căn cứ
hải quân Ream, thăm Trường trung học Samdech Euv ở
Sihanoukville và chào xã giao Bộ Quốc phòng Campuchia
tại Phnom Penh.
Cũng phát biểu trong lễ đón hai tàu hải quân Trung
Quốc thăm Campuchia, Đại sứ Trung Quốc tại Campuchia
Vương Văn Thiên cho rằng điều quan trọng là quân đội
Campuchia và Trung Quốc vừa trao đổi kinh nghiệm và
kỹ năng vừa khám phá văn hóa của nhau.
Khi được hỏi về những lo ngại liên quan đến sự
hiện diện của hải quân Trung Quốc tại căn cứ hải
quân Ream (tỉnh Preah Sihanouk), Đại sứ Vương
khẳng định rằng quân đội Campuchia và Trung Quốc
“luôn hợp tác tốt và cùng ủng hộ mục đích yêu hòa
bình”, vì vậy Trung Quốc và Campuchia “không có ý
định nào khác”.
Song song với chuyến thăm của hai tàu này, quân đội
Trung Quốc và Campuchia hiện cũng đang tổ chức cuộc
tập trận chung “Rồng Vàng 2024” với chủ đề “Hoạt động
chung chống khủng bố và cứu trợ nhân đạo”, diễn ra ở
Campuchia. Cuộc tập trận bắt đầu vào ngày 16-5 và tiếp
tục cho đến ngày 30-5.
ĐỨC HIỀN
2 tàuhải quânTrungQuốc đãđếnCampuchia
Các lãnh đạo thế giới bày tỏ
thương tiếc, chia buồn với Iran
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi viết trên mạng xã
hội X: “Vô cùng đau buồn và sốc trước cái chết bi thảm
của TS Seyed Ebrahim Raisi, Tổng thống Cộng hòa Hồi
giáo Iran. Lời chia buồn chân thành của tôi gửi tới gia
đình anh ấy và người dân Iran, Ấn Độ sát cánh cùng Iran
trong thời điểm đau buồn này”.
Trongmột bài đăng trênmạng xã hội X,Thủ tướng Iraq
Mohammed Al Sudani bày tỏ lời chia buồn và cảm thông
chânthànhtớilãnhđạotốicaoIranAyatollahAliKhamenei
và chính phủ Iran về sự ra đi của Tổng thống Iran Raisi.
Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif cho biết Pakistan
sẽ để tang và treo cờ rủ một ngày thể hiện sự tôn trọng
đối với Tổng thống Iran Raisi và những người đồng hành
của ông cũng như tình đoàn kết với Iran.
Tổng thốngVenezuela NicolasMaduro cho biết ông bị
sốc trước tin tức về tai nạn trực thăng cướp đi sinhmạng
của Tổng thống Iran Raisi: “Từ vùng đất Bolivar, chúng
tôi bày tỏ lời chia buồn sâu sắc nhất tới lãnh đạo tối cao
AyatollahAli Khamenei và cầumong sự anủi thiêng liêng
cho sự mất mát nhạy cảm như vậy”.
Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất
Mohammed bin Zayed Al Nahyan cho biết UAE luôn
đoàn kết với Iran vào thời điểm khó khăn này và gửi lời
chia buồn chân thành đến gia đình những người thiệt
mạng trong vụ tai nạn.
Tiểu vươngQatarTamimbinHamadAl-Thani bày tỏ lời
chia buồn chân thành tới chính phủ và người dân Cộng
hòa Hồi giáo Iran sau cái chết của Tổng thống Raisi và
Ngoại trưởng Amir-Abdollahian.
Tổng thống Syria Bashar Al-Assad đã gửi lời chia buồn
tới Iran, nói rằng Tổng thống Raisi đã làm phong phú
thêm mối quan hệ với mọi thứ có lợi cho người dân
Syria và Iran, theo hãng thông tấn nhà nước Syria
SANA
.
THIÊN ÂN
Hiếnpháp Iranquyđịnh rằng
ba người đứng đầu các nhánh
của chính phủ, gồm phó tổng
thống, chủ tịch Quốc hội và
người đứng đầu cơ quan tư
pháp, phải sắp xếp một cuộc
bầu cử và bầu ra một nhà lãnh
đạomới trong vòng50ngày kể
từ ngày vai trò tổng thống lâm
thời được đảm nhận.
Tiêu điểm
Sự ra đi của ông
Raisi, người được cho
là sẽ kế nhiệm vị trí
lãnh đạo tối cao Iran
từ ông Ayatollah Ali
Khamenei, gây ra cú
sốc cho giới lãnh đạo
Iran.
Đếnngày19-4, Israel được cho
là đã đáp trả bằng một cuộc
tấn công vào lãnh thổ Iran.
Song song đó, xung đột
giữa Israel - Hamas tiếp tục
hoành hành trên Dải Gaza và
lôi kéo các nhóm Hồi giáo
vũ trang được Iran hậu thuẫn
như Hezbollah, Houthis…
vào cuộc.
Trong bối cảnh khu vực
phức tạp, sự ra đi của ông
Raisi - người vốn có tư tưởng
cứng rắn và được cho là sẽ
kế nhiệm vị trí lãnh đạo tối
cao Iran từ ôngAyatollahAli
Khamenei gây ra cú sốc cho
giới lãnh đạo Iran cũng như
“trục kháng chiến” củaTehran.
Dù vậy, các chuyên gia
cho rằng chính sách của Iran
trong khu vực sẽ không thay
đổi nhiều sau sự ra đi của ông
Raisi vì phần lớn chính sách
đối ngoại của nước này do
lãnh đạo tối cao đề ra.•
Người dân Campuchia chào đón hai tàu hải quân TrungQuốc
thămhôm19-5. Ảnh: KT/HENGCHIVOAN
Quốc tế -
ThứBa21-5-2024
