2
Tiêu điểm
Thời sự -
Thứ Tư12-6-2024
Từ chuyện vàngnhập lậuđến việc
thị trường vàng
thực hiện
NGỌCDIỆP
T
hị trường vàng hơn một
tuần qua đã có những
biến chuyển tích cực nhờ
vào hàng loạt động thái mạnh
tay của Ngân hàng Nhà nước
(NHNN). Dù vậy, đưa thị
trường vàng trong nước vào
thế ổn định vẫn là bài toán
lớn và NHNN đang lắng nghe
chuyên gia để tìm kiếm giải
pháp phù hợp. TS Lê Xuân
Nghĩa, thành viên Hội đồng
Tư vấn chính sách tài chính
tiền tệ quốc gia, đã chia sẻ với
Pháp Luật TP.HCM
về vấn đề
thời sự này.
Thị trường bị
thao túng, thiệt hại
cho dân là rất lớn
.
Phóng viên
:
Thưa ông,
từ ngày 23-4 đến nay, NHNN
đã có một số biện pháp mạnh
tay với thị trường vàng. Ông
đánh giá thế nào về hiệu quả
của các biện pháp này?
+ TS
Lê Xuân Nghĩa
: Vừa
qua, NHNN đã tiến hành một
số biện phá để thực hiện chỉ
thị của Thủ tướng Chính phủ
về việc tăng cường quản lý thị
trường vàng, nghiên cứu sửa
đổi, bổ sungNghị định 24 ban
hành 12 năm trước. Mục tiêu
cơ bản là giảm chênh lệch giá
vàng trong nước và giá vàng
quốctế,làmchothịtrườngvàng
Kinh nghiệm quản lý thị trường vàng của Trung Quốc
“Sơ bộ nếu giá vàng
trong nước, kể cả
SJC và thương hiệu
khác mà chênh lệch
cao hơn 10 triệu
đồng/lượng so với
giá vàng thế giới thì
thiệt hại cho người
dân rất lớn.”
trởnênminh
bạch hơn,
chống đầu
cơ, chống
lũng đoạn
thị trường.
Biệnpháp
hữuhiệunhất
cóthểkểđến
làNHNNđãgiaobốnngânhàng
quốc doanh cùng với Công ty
SJC bán vàng miếng trực tiếp
cho người dân, không bán cho
tổchức.RiêngSJCvừabánvừa
mua, còn các ngân hàng khác
chỉ bán. Đây là một giải pháp
theo Pháp lệnh Quản lý ngoại
hối trước đây. Nhờ đó mà giá
vàng trong nước và giá vàng
quốc tế đã thu hẹp chênh lệch
khá nhanh.
Ở thời điểm cao nhất, giá
vàng trong nước và giá vàng
thế giới chênh lệch đến 26%.
Hiện tại, chênh lệch chỉ còn
4,5%. Dưới 5% là mức khống
chế có thể chấp nhận được.
Mức này là phù hợp để còn
áp dụng các chính sách khác,
ví dụ thuế.
NHNNvà cácbộ, ngành liên
quan còn tiến hành thanh tra
thị trường vàng, kiểm tra các
công ty kinh doanh vàng.Mục
tiêu là làmcho thị trường vàng
minh bạch, chống độc quyền,
hạn chế cạnh tranh.
Trong quan sát của tôi, có
hiệntượngmộtsốdoanhnghiệp
vàng lớngầnnhư thống lĩnh thị
trường. Đây là điều mà Chính
phủrấtquanngại,bởicóthểdẫn
đến việc thao túng thị trường
vàng, vốn là thị trường có tính
đầu cơ khá lớn. Nếu để bị thao
túng thì thiệt hại cho người dân
rất lớn. Những người gửi tiền
sẽ bị thiệt thòi.
Sơ bộ nếu giá vàng trong
nước, kể cảSJCvà thươnghiệu
khác mà chênh lệch cao hơn
10 triệu đồng/lượng so với giá
vàng thế giới thì thiệt hại cho
người dân rất lớn. Tạm tính
nhu cầu của người dân khoảng
50 tấn/năm, mà Chính phủ
không quản lý được thì hàng
ngàn tỉ đồng chênh lệch này
là rơi vào tay hệ thống buôn
lậu vàng và các doanh nghiệp
kinh doanh vàng.
Chỉ tính từ năm 2020 đến
nay, NHNNkhông nhập khẩu,
đưa vàng chính ngạch vào thị
trường thì có thể thấy mức độ
thiệt thòi của khu vực dân cư
do chênh lệch giá vàng lớn là
hàng chục ngàn tỉ đồng.
. Tuần trước, NHNN đãmời
các chuyên gia họp, góp ý về
chính sách quản lý thị trường
vàng. Tại đó có những ý kiến
đề nghị giải pháp đánh thuế
với vàng. Cũng tham dự cuộc
họp, ông cảm nhận thế nào?
+ Tôi nghĩ rằng không nên
đánh thuế đối với giao dịch
vàng. Việc đánh thuế như vậy
vô cùng tản mát, chi phí phải
bỏ ra để đi thu thuế thậm chí
còn cao hơn nhiều so với số
tiền thuế thu được.Mà thuế thì
chắc chắn ảnh hưởng rất xấu
đến tâmlýcủangười dân.Thực
ra người ta mua vàng đa phần
để tích lũy, chứ đa số người
dân không mua bán vàng vì
mục đích kiếm lời.
Ta nên có giải pháp phù hợp
để vàng để dành trong nhà dân
cũng là dự trữ vàng quốc gia.
Vàng ở trong dự trữ của Ngân
hàng Trung ương được gọi là
vàng dự trữ tập trung còn vàng
trongdân làvàngphân tán trong
dự trữ quốc gia. Vì vậy không
nên thành kiến với việc đó.
Cũng có ý kiến so sánh vàng
với chứng khoán. Ta có đánh
thuế với hoạt động chứng
khoán, vậy tại sao không áp
dụng giải pháp này với vàng?
Tôi cho rằng ngay cả thuế với
đầu tư chứng khoán cũng đang
vô cùng thấp, có lẽ mang tính
tượng trưng thôi.
Nhưng hoạt động chứng
khoán về cơ bản là công khai,
minh bạch, thực hiện trên sàn
điện tử, với dòng tiền, tài khoản
quản lý rõ ràng, dễ quản lý,
dễ đánh thuế. Còn mua bán
vàng của ta là mua bán vàng
vật chất, phân tán, thanh toán
còn bằng tiền mặt. Như tôi
nói là tiền thuế thu về có khi
không bằng chi phí quản lý
thuế bỏ ra...
Tất nhiên, do vấn đề độc
quyền vàng SJC nên việc dập
vàng SJCđáp ứng cho nhu cầu
dân chúng cómột số khó khăn
nhưng đấy là về mặt kỹ thuật
chứ không nên lo thiếu vàng
hay tiền để nhập vàng.
Muốn giảm chênh
lệch giá vàng thì phải
tăng cung
. Chính phủ lưu ý rằng mục
tiêu quản lý thị trường vàng
không chỉ là thu hẹp chênh
lệch giá vàng trong nước với
giá vàng thế giới, mà còn phải
đảm bảo mục tiêu chung, lớn
hơn là ổn định kinh tế vĩ mô.
Vậy làm thế nào để người dân
.
Phóng viên
:
Có kinh nghiệm quốc tế tốt nào cho Việt Nam
ta trong lĩnh vực này?
+ TS
Lê Xuân Nghĩa
: Nhìn chung, các nước đang quản lý
vàng theo một mô hình chung là Bộ Tài chính đánh thuế xuất
nhập khẩu vàng, quản lý toàn bộ kinh doanh vàng. Họ không
phân biệt vàng miếng, vàng trang sức mà quản lý hàng hóa
theo hàm lượng vàng, từ hai số 9 đến bốn số 9.
Còn tương đồng với ta về thị trường thì có thể so sánh với
Trung Quốc. Bộ Tài chính đánh thuế xuất nhập khẩu vàng. Bộ
Công Thương đánh thuế kinh doanh vàng bao gồm cả việc
đăng ký nhãn hiệu, chất lượng, bản quyền, thương quyền. Bộ
Công Thương có hàng loạt công cụ trong tay bao gồm Luật
Chống độc quyền, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Chống
gian lận thương mại.
Trung Quốc cho phép 13 đơn vị nhập khẩu vàng, gồm bốn
công ty kinh doanh vàng bạc, năm ngân hàng quốc doanh
và bốn ngân hàng nước ngoài có chi nhánh ở Trung Quốc.
Giới chức Trung Quốc không quan tâm quá nhiều đến việc
đối tượng nhập khẩu vàng là tư nhân hay quốc doanh, trong
nước hay ngoài nước. Họ chú trọng ở năng lực thực thi nhiệm
vụ nhập khẩu vàng có tốt không. Bởi giá vàng biến động rất
mạnh trên thị trường quốc tế, chất lượng vàng cũng cần phải
được giám sát.
Ngân hàng Trung ương Trung Quốc chỉ có nhiệm vụ giám
sát xuất nhập khẩu vàng, bởi liên quan nhất định đến tỉ giá hối
đoái. Từ kinh nghiệmTrung Quốc, tôi thấy NHNN thay vì nhập
trực tiếp thì có thể giao các ngân hàng quốc doanh nhập. Họ
bán sỉ chodoanhnghiệp kinhdoanh vàngbạc rồi nhómdoanh
nghiệp này bán lẻ cho người dân. Còn sâu rộng hơn nữa, có
thể cấp phép cho ngân hàng thương mại tự do kinh doanh.
Tôi nhấn mạnh rằng với Việt Nam, ở quy mô nhu cầu thị
trường khoảng 3 tỉ USD/năm cho nhập khẩu vàng là không
quá lớn. Nhưng quản trị tâm lý thị trường lúc này là rất quan
trọng, vì nếu nóng lên trong thời gian ngắn sẽ tạo ra cú sốc
về tỉ giá không cần thiết.
Cho nên các giải pháp lúc này phải chú ý đến khía cạnh tâm
lý, không để lo lắng quámức. Một sự camkết rõ ràng và người
dân cứ bình tĩnh, thận trọng trong việc mua vàng ở thời điểm
giá thế giới đang biến động ở mức rất cao này, rồi mọi nhu
cầu sẽ được đáp ứng.
Theo TS Lê XuânNghĩa, từ năm
2020 Nhà nước kiểm soát tốt hơn
vấn đề nhập lậu vàng, trong khi
vàng nhập chính ngạch lại chưa có
nên chênh lệch giá vàng thế giới
trong nước giãn ra là tất yếu.
NHNN vừa có công văn hỏa
tốc gửi Bộ Công an về việc
phối hợp trong công tác quản
lý thị trường vàng. NHNN đề
nghị Bộ Công an chỉ đạo các
đơn vị liên quan kịp thời phối
hợp xác minh và xử lý nghiêm
các hành vi tung tin thất thiệt,
đầu cơ, trục lợi, thao túng thị
trường. Đồng thời đảmbảo an
ninh tại các địa điểmbán vàng
của các ngânhàng thươngmại
nhà nước và Công ty SJC.
