12
Đời sống xã hội -
ThứSáu 14-6-2024
THANHTHANH
P
hát biểu tại hội thảo “Xây
dựng chính sách về các
hoạt động tư vấn, vận
động hiến, lấy, điều phối, ghép
mô tạng” vừa qua, Thứ trưởng
Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho
biết lĩnh vực ghép tạng đạt
được nhiều thành tựu trong
thời gian gần đây, Việt Nam
(VN) đứng đầu khu vực Đông
Nam Á về số lượng ca ghép
mỗi năm nhưng lượng mô
tạng hiến chỉ đáp ứng được
một phần rất nhỏ so với nhu
cầu thực tế.
Vai trò của người vận
động rất quan trọng
Theo báo cáo củaTrung tâm
Điều phối quốc gia về ghép
bộ phận cơ thể người, có đến
95% người hiến mô tạng ở
VN là người sống. Trong khi
đó, ở các nước phát triển như
Tây Ban Nha, Hàn Quốc…
có đến hơn 50% nguồn hiến
đến từ người chết não.
Theo Thứ trưởng TrầnVăn
Thuấn, nguyên nhân dẫn đến
tình trạng này là do tâm lý
của nhiều người VN cho rằng
người chết cần phải toàn thây,
sự hiểu biết về ghép tạng trong
cộng đồng chưa cao.
Cùng với đó, việc tuyên
truyền của các đơn vị đầu
mối, trong đó có vai trò của
các bệnh viện (BV) và hội
vận động hiến ghép chưa
được thực hiện đủ để đáp ứng
tuyên truyền thông tin rộng
khắp đến người dân, thông
tin còn thiếu sự lan tỏa.
“Gần đâymới có sự chuyển
biến rõ ràng, có sự vận động
của cả hệ thống chính trị. Hai
tuần sau sự kiện Thủ tướng
Chính phủ phát động đăng ký
hiến” - ông Hệ nói.
Tuy nhiên, theo ông Hệ,
hiện chỉ có 23/68 BV trên
thành lập tổ tư vấn, những
BV khác chưa có quyết định
thành lập.
Điều đó đồng nghĩa với việc
nhiềuBVcó tưvấnviênnhưng
không hoạt động. Trong khi
đó, số lượng người chết não
tiềm năng tại các BV rất lớn
nhưng không được tiếp cận.
Tại hội thảo, TS Dương
Đức Hùng, Giám đốc BV
Việt Đức, cũng đưa ra chi phí
cho hồi sức chết não và chi
phí ghép tim, từ đó đề xuất
cần có chính sách động viên
cụ thể để phát triển được kỹ
thuật ghép tạng.
“Tại BVViệt Đức, nếu coi
ghép tạng như một kỹ thuật
để cứu người thì gần như
phải bù lỗ cho kỹ thuật này,
còn quá nhiều khó khăn, bất
cập vẫn tồn tại. Đơn cử, một
đêm triển khai ca lấy ghép
tạng cần huy động khoảng
100 người, cần có ổ bánh
mì, gói xôi để bồi bổ cho
họ vì cả đêm vất vả nhưng
chi phí này rất khó để quyết
toán” - ông Hùng nói.
Ngoài ra, theo ông Hùng,
cũng cần có cơ chế rõ ràng
về tài chính để tri ân những
gia đình người chết não hiến
tạng, cũng như hương hoa cho
người hiến.
Còn theo PGS-TS Nguyễn
Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội
Vận động hiến mô, bộ phận
cơ thể người VN, VN cần
hoàn thiện được quy trình từ
hiến đến ghép mới đề xuất
được chi phí. Cần phải làm
rõ chức năng, nhiệm vụ của
từng bộ phận và có văn bản
hướng dẫn các đơn vị cụ thể.
Kết luận buổi làmviệc, Thứ
trưởng Trần Văn Thuấn yêu
cầu ban tổ chức hội thảo cần
báo cáoBộYtế cụ thể về công
tác vận động hiến mô tạng,
những khó khăn, vướng mắc
và đề xuất cụ thể như cơ chế
tài chính, đầu mối về chính
sách, con người, chế độ.
Từ đó, Bộ Y tế sẽ tổ chức
thêm các buổi họp với các vụ,
cục, bộ, ngành liên quan để
sớm có kết luận, tăng cường
hoàn thiện cơ chế, chính sách
và phân công các đơn vị triển
khai thực hiện.•
Xây dựng chính sách cho
người vận động hiếnmô tạng
Các hoạt
động về vận
động hiến
mô tạng
là rất quan
trọng để phát
triển chuyên
ngành ghép
tạng nhưng
hiện chưa có
cơ chế, chính
sách hỗ trợ
những hoạt
động này.
Cả nước có 292
tư vấn viên
Từ tháng 11-2022 đến tháng
6-2024, Trung tâm Điều phối
quốc gia về ghép bộ phận cơ
thể người đã tổ chức các lớp
đào tạo tư vấn viên tại 68 BV
trên khắp cả nước. Kết quả,
hiệncảnước có292 tưvấnviên,
trong đó có 75 bác sĩ, 217 điều
dưỡng, kỹ thuật viên và cán bộ
công tác xã hội.
Nhiệm vụ của tổ tư vấn viên
tạicácBVlàpháthiệnngườichết
nãotiềmnănghiến,nghiêncứu
hồ sơ bệnh án, trao đổi với bác
sĩ và điều dưỡng, tiếp cận gia
đình người chết não và thuyết
phục gia đình người chết não
hiến mô tạng.
Tiêu điểm
Việc xây dựng chính sách về các hoạt động tư vấn hiếnmô tạng là rất cần thiết. Ảnhminh họa: BVCC
hiến tạng tại BV Việt Đức,
Thủ tướng và gia đình cũng
đăng ký hiến tạng, đã có gần
10.000 người đăng ký hiến.
Nói nhưvậy để thấy được rằng
vai trò của người vận động
là cực kỳ quan trọng” - ông
Thuấn nói.
Bên cạnh đó, công tác vận
động chưa được xây dựng và
hoàn thiện, hoạt động điều
phối của các BV và cơ quan
liên quan chưa sâu sắc. Hiện
chỉ có 23 BV trung ương có
tổ tư vấn hiến mô tạng nhưng
số lượng các tổ tư vấn hoạt
động không nhiều và cũng
chưa có cơ chế hỗ trợ đối với
tổ tư vấn này.
Các ca vận động hiến từ
trước đến nay được thực hiện
do tấm lòng, tinh thần của
người vận động. Cơ chế hỗ
trợ tổ tư vấn được lấy từ các
nguồn khác của BV.
“Mặc dù đã muộn
nhưng việc xây
dựng chính sách
về các hoạt động tư
vấn hiến mô tạng là
rất cần thiết” - ông
Thuấn nhấn mạnh.
“Mặc dù đã muộn nhưng
việc xây dựng chính sách về
các hoạt động tư vấn hiến mô
tạng là rất cần thiết” - ông
Thuấn nhấn mạnh.
Nhiều BV có tư vấn
viên nhưng không
hoạt động
Tại hội thảo, PGS-TSĐồng
Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm
Điều phối quốc gia về ghép
bộ phận cơ thể người, nhấn
mạnh sự cần thiết xây dựng
tổ tư vấn hiến mô tạng trong
các BV và có chính sách về
chi phí tư vấn, điều phối.
“Số lượng công việc của các
tư vấn viên rất nhiều. Những
BV lớn cần tổ chức chuyên
nghiệp với các tư vấn viên
toàn thời gian. Trung bình tổ
tư vấn tiếp cận và giải thích
với 100 gia đình thì có hai gia
đình người chết não đồng ý
ViệtNamcóhơn30.000ngườimù cầnghépgiácmạc
Sáng 13-6, tại lễ ra mắt Ngân hàng mô và Chi hội vận
động hiến tạng tại BV Mắt Hà Nội 2, Thứ trưởng Bộ Y tế
Trần Văn Thuấn cho biết Việt Nam hiện có hơn 30.000
người đang chờ cơ hội được ghép giác mạc.
Tuy nhiên, từ năm 1950 đến nay mới có gần 5.000
người được phẫu thuật ghép giác mạc.
“Khi một người qua đời, nếu giác mạc của họ được hiến
tặng có thể mang lại ánh sáng cho hai người khác. Bằng
cách hiến giác mạc, chúng ta không chỉ giúp đỡ người
bệnh được ghép giác mạc, mà còn để lại di sản quý giá
cho cuộc đời” - ông Thuấn nói.
Thực hiện lời kêu gọi của Thủ tướng tại lễ phát động
chương trình đăng ký hiến mô tạng ngày 19-5 vừa qua,
BV Mắt Hà Nội 2 thành lập Ngân hàng mô và Chi hội
vận động hiến tạng, thực hiện tuyên truyền, vận động,
thu nhận giác mạc để đem lại ánh sáng cho những người
không may bị mù.
Ngân hàng mô, giác mạc sẽ là nơi tiếp nhận, bảo quản
và phân phối các mô, giác mạc được hiến tặng, cũng là
trung tâm nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng các kỹ thuật
tiên tiến trong lĩnh vực ghép giác mạc, ghép mô.
“BV Mắt Hà Nội 2 là một trong những đơn vị tiên
phong được Bộ Y tế cho phép thực hiện công tác tiếp
nhận, bảo quản, lưu trữ và tiến tới điều phối mô, giác mạc.
Đây là kết quả của sự nỗ lực, tâm huyết của BV sau bảy
năm thành lập và phát triển, thể hiện y tế tư nhân đang
từng bước khẳng định vị thế của mình, chung tay với hệ
thống y tế công lập để bảo vệ và chăm sóc sức khỏe của
người dân” - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.
PGS Hoàng Thị Minh Châu, Chủ tịch Hội đồng chuyên
môn BV Mắt Hà Nội 2, cho biết Việt Nam là một nước
đang phát triển, lại nằm trong vùng khí hậu nóng ẩm nên
các bệnh về mắt rất dễ lây. Với những người không may
bị mù, cuộc sống của họ gần như tuyệt vọng.
“Nhằm giúp những người không may bị mù có thể thấy
ánh sáng, các bác sĩ nhãn khoa từ lâu đã trăn trở và nung
nấu ước nguyện làm sao để có được giác mạc ghép cho
bệnh nhân. Tuy nhiên, số người được ghép rất ít do nguồn
giác mạc hiếm hoi” - bà Châu nói.
Vì vậy, theo bà Châu, rất cần phát triển lĩnh vực này tại
nhiều trung tâm nhãn khoa, kể cả ngoài công lập.
Thứ trưởng Trần Văn Thuấn khẳng định Bộ Y tế cam
kết tiếp tục hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho công
tác vận động hiến tặng mô tạng và giác mạc. Bộ sẽ phối
hợp với các cơ quan chức năng và tổ chức xã hội để triển
khai nhiều chương trình, dự án liên quan, đảm bảo đạt
được hiệu quả và bền vững.
THANH THANH
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn trao quyết định thành lập
Ngân hàngmô cho đại diện BVMắt HàNội 2. Ảnh: TT