5
Thời sự -
ThứBa24-9-2024
Cán bộ không muốn làm sai, DN nào dám ép?
Theo báo cáo của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham
nhũng, tiêu cực, tổng kết 10 năm công tác phòng, chống tham nhũng,
tiêu cực giai đoạn 2012-2022, có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do
tham nhũng. Còn nếu tính riêng trong vòng nửa đầu nhiệm kỳ Đại
hội XIII, có gần 52.000 đang viên bi ky luât, trong đo co 91 can bô diện
Trung ương quan lý. Giai đoạn này cũng chứng kiến 1.300 vụ với 3.500
bi can trong các v án tham nhũng bị khởi tố m i, tăng hơn gấp đôi về
số v và hơn gấp ba l n về số bị can so v i n a đ u nhi m k trư c.
Nếu suy xét kỹ từ các đại án tham nhũng có màu sắc “thân hữu”
thời gian qua, phải thừa nhận rằng có những DN làm sai nhưng cốt lõi
của các v án vẫn nằm ở nhận thức và thái độ, hành vi của các quan
chức. Nếu cán bộ, công chức hiểu rõ trách nhi m và quyền hạn theo
quy định của pháp luật, tỉnh táo, không bị cám dỗ, không muốn hoặc
không dám tiêu cực thì không ai ép được họ lạm quyền, tr c lợi. Nếu
những công chức, lãnh đạo không luồn lách, làm trái quy định của
pháp luật để “thân hữu” v i DN thì sẽ không có hi n tượng cấp trên và
cấp dư i thông đồng nhau bắt tay DN; “ưu ái”, tạo điều ki n cho công
ty “sân sau” hay tạo ra những “khác bi t” giữa nhóm DN “thân tình” và
ph n còn lại. Nhận thức, thái độ, bản lĩnh của người làm cán bộ là vô
cùng quan trọng.
triệu đô
công chức lợi dụng chức vụ, quyền
hạn để trục lợi.
Nhận diện được thách thức này
nên Đảng, Nhà nước trong quá trình
thúc đẩy phát triển kinh tế thị trường,
hội nhập sâu rộng đã không ngừng
nghiên cứu và ban hành các giải pháp
“phòng” như xây dựng, hoàn thiện
thể chế về quản lý kinh tế - xã hội;
xây dựng cơ chế phòng ngừa; cải
cách công tác cán bộ, quản lý hành
chính, đồng thời tăng cường các giải
pháp “chống” tham nhũng, tiêu cực
bằng nhiều giải pháp giám sát, phát
hiện và xử lý.
Vì thế, không thể đổ lỗi hoàn toàn
cho hoàn cảnh phát triển kinh tế thị
trường, hay cho cơ chế khi nói về
nguyên nhân gốc rễ của nạn “thân
hữu”. Theo TS Nhị Lê, nguyên Phó
Tổng Biên tập
Tạp chí Cộng sản
,
nói kinh tế thị trường hay nói cơ chế
còn nhiều hạn chế làm nảy sinh nạn
“thân hữu” là chưa hoàn toàn chuẩn
xác bởi đó chỉ là “phần nổi của tảng
băng chìm”. Chúng ta đến nay đã có
hàng trăm bộ luật, luật, văn bản dưới
luật để thực thi các quy định, nghĩa là
chúng ta đã và đang hoàn thiện mạnh
mẽ vành đai cơ chế. Theo TS Nhị Lê,
nếu chúng ta có làm thêm hàng ngàn
quy định khác nhưng vấn đề suy thoái
đạo đức của cán bộ, quan chức không
được giải quyết thì họ cũng sẽ tìm
cách “lách luật” để trục lợi.
“Nhiều đại án tham nhũng trong
thời gian qua, theo tôi, nguyên nhân
chủ yếu là do cán bộ bị suy thoái đạo
đức hơn là vì cơ chế. Nói cách khác,
những cán bộ, đảng viên phải “hầu
tòa” đã suy thoái về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống, đồng thời “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa” và hệ
lụy tất yếu là sinh ra nạn tham nhũng,
tiêu cực, trong đó có biểu hiện thân
hữu, trái với chuẩn mực đạo đức của
người cộng sản “cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư”.
“Đảng và Nhà nước nhận diện rõ
và rất quyết liệt với vấn nạn này. Tại
các kỳHội nghị BanChấp hànhTrung
ương Đảng lần thứ tư khóa XI, XII
và XIII đều tập trung vào việc thảo
biệt là có sự câu kết giữa những
cán bộ thoái hóa, biến chất với
doanh nghiệp, tổ chức để trục lợi.
Loạt bài
“Xóa nạn “thân hữu” giữa
quan chức và doanh nghiệp”
sẽ
phân tích bản chất, tác động của
các mối quan hệ giữa một bộ phận
đảng viên, công chức thoái hóa,
biến chất với các doanh nghiệp,
trong đó có những cán bộ cấp cao
thuộc diện Trung ương quản lý
trong hơn 10 năm qua; đánh giá,
nhận diện tình trạng “thân hữu”,
từ đó kiến nghị các giải pháp để
khắc phục tình trạng trên.
luận và tìm ra các giải pháp phòng,
chống các biểu hiện suy thoái về đạo
đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên.
Nói cách khác, chúng ta không chỉ
tìm cách phát triển kinh tế thị trường
mà song hành sẽ là việc nâng cao
đạo đức, sự tự giác và kiên định của
công chức trước cám dỗ lợi ích bất
chính” - ông Nhị Lê nói.
“Thân hữu” gây tổn hại
không thể đo đếm
Cũng theo TS Nhị Lê, chấn chỉnh
mối quan hệ giữa quan chức và DN
trong bối cảnhVN hội nhập toàn diện
và sâu rộng là không hề dễ dàng.
DN trong nước và nước ngoài ngày
càng nhiều hơn, quy mô nền kinh tế
ngày càng lớn, các nhu cầu về tài
nguyên, nguồn lực, cơ chế ưu đãi
hay thu hút đầu tư ngày càng cao
trong khi nguồn lực hữu hạn, chúng
ta cũng không thể xây dựng được hệ
thống chính sách làm hài lòng tất cả
mọi DN hay cùng lúc có thể cung
ứng hết các nguồn lực, tài nguyên
cho mọi nhu cầu kinh doanh.
Ví dụ khi nói về nguồn lực đất đai,
theo báo cáo chỉ số năng lực cạnh tranh
cấp tỉnh (PCI) năm 2023, điểm trung
bình chỉ số thành phần tiếp cận đất đai
của các DN chỉ đạt 6,75 điểm, tiếp
tục đà giảm so với năm 2022 (6,94
điểm) và năm 2021 (7,01 điểm). Tỉ
lệ DN không gặp trở ngại về tiếp cận
đất đai hoặc mở rộng mặt bằng kinh
doanhnăm2023chỉ đạt chưa đến41%,
trong khi năm 2022 con số này lên
đến 48% và năm 2021 là trên 55%.
Trong bối cảnh nhu cầu về nguồn
lực càng tăng khi nguồn cung hữu
hạn, những cán bộ suy thoái đạo
đức, có tư tưởng trục lợi sẽ tìm nhiều
phương kế tinh vi và phức tạp hơn
để lách luật hoặc tìm cách che mắt
các cơ quan chức năng để nhận các
lợi ích bất chính từ các DN.
“Cách đây gần 10 năm, đã nhiều
lần tôi cảnh báo nạn thân hữu dưới
góc độ một nhà nghiên cứu trên
Tạp
chí Cộng sản
và trên báo chí. Khi
những cán bộ “móc ngoặc” với các
DN để làm sai, họ làm mất niềm tin
của người dân, của nhà đầu tư, ảnh
hưởng đến nền kinh tế và những thiệt
hại ấy về quy mô, tính chất, mức
độ là không thể đo đếm hết được.
Quan trọng không kém, khi DN và
quan chức suy thoái quá chú trọng
vào các “chiêu trò”, luôn tìm kiếm
con đường lớn mạnh nhờ quan hệ,
nhờ “chống lưng”, nhờ ưu ái với số
tiền có khi lên đến hàng triệu USD
thì không chỉ gây hại cho thị trường
do thiếu cạnh tranh công bằng, mà
lâu dài sẽ bỏ quên việc đầu tư vào
chất xám, công nghệ, vô hiệu hóa
chủ trương đổi mới sáng tạo, cùng
với sự quay lưng của các nhà đầu tư
chân chính thì nền kinh tế sẽ đứng
Tiêu điểm
Mở rộng phòng, chống
tham nhũng ngoài Nhà
nước
Tăng cường công tác kiểm tra, giám
sát, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy
tố, xét x , thi hành án, phát hi n s m,
x l nghiêm minh các v vi c, v án
tham nhũng, lãng phí; kiên quyết thu
hồi tài sản tham nhũng; kịp thời x l ,
thay thế cán bộ lãnh đạo, quản l khi
có biểu hi n thamnhũng, lãng phí; x
l nghiêmnhững cán bộ nhũng nhiễu,
vòi vĩnh, gây phiền hà cho người dân,
DN… Từng bư c mở rộng phạm vi
phòng, chống thamnhũng ra khu vực
ngoài Nhà nư c, mở rộng và nâng cao
hi u quả hợp tác quốc tế về phòng,
chống tham nhũng.
(Trích Văn kiện Đại hội Đảng XIII)
trước những thách thức lớn về tụt
hậu hay thậm chí là suy thoái. Vì
vậy, phải kiên quyết xóa nạn “thân
hữu”” - TS Nhị Lê nhấn mạnh.
Trong khi đó, TS Nguyễn Xuân
Trường cũng chỉ ra nhiều tác hại của
nạn “thân hữu”, ví dụ như triệt tiêu
tính lành mạnh trong cạnh tranh;
làm giảm khả năng ban hành các
quy định phù hợp tối ưu với nguyên
tắc quản lý lành mạnh; gia tăng sự
suy đồi về văn hóa, đạo đức xã hội,
góp phần thúc đẩy tha hóa quyền
lực; đẩy nhanh sự phân hóa giàu -
nghèo, tạo ra sự bất bình đẳng và
mâu thuẫn xã hội…•
Tại các kỳ Hội nghị Ban
Chấp hành Trung ương
Đảng lần thứ tư khóa XI,
XII và XIII đều tập trung
vào việc thảo luận và tìm
ra các giải pháp phòng,
chống các biểu hiện suy
thoái về đạo đức, lối sống
trong cán bộ, đảng viên.
Vụ án Vạn Thịnh Phát làmột trong những vụ đưa - nhận hối lộ với quymô lớn và tính chất phức tạp
chưa từng có. Trong ảnh: Bị cáo TrươngMỹ Lan tại phiên tòa. Ảnh: TRƯỜNGGIANG
TrongvụVạnThịnhPhát, bi cáoĐỗThi Nhàn (cựucục trưởngCục Thanh tra, giámsát ngânhàng II,
trưởngđoàn thanh traSCB), bị cáobuộcnhậnhối lộ5,2 triệuUSDtừVõTấnHoàngVăn, cựu tổnggiám
đốc SCB. Ảnh: TRƯỜNGGIANG
