11
Kinh tế -
ThứHai 21-10-2024
3 nhóm giải pháp kích cầu
hiệu quả cho nền kinh tế
PHƯƠNGMINH
V
ừa qua, Trung Quốc và
Thái Lan đã phát tiền
trực tiếp cho người dân
để kích cầu, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế... Chia sẻ với
Pháp Luật TP.HCM
, TS Bùi
DuyTùng, TrườngĐHRMIT
Việt Nam (VN), cho rằng với
điều kiện kinh tế hiện tại của
VN, việc triển khai một gói
kích thích tiền mặt tương tự
Thái Lan và Trung Quốc có
thể không phải là phương án
phù hợp nhất.
Phát tiền trực tiếp
không phù hợp với VN
.
Phóng viên
:
Ông đánh
giá thế nào về việc Trung
Quốc và Thái Lan phát tiền
trực tiếp cho người dân?
+ TS
Bùi Duy Tùng
:
Chính phủ Thái Lan đã phát
10.000 baht/người cho 45
triệu công dân nhằm kích
thích tiêu dùng nội địa.
Số tiền này được kỳ vọng
sẽ thúc đẩy chi tiêu, mang
lại lợi ích cho các doanh
nghiệp nhỏ và thương nhân
địa phương. Chính phủ Thái
Lan cho rằng đây là một
chính sách thích hợp trong
bối cảnh tăng trưởng kinh
tế của Thái Lan chậm hơn
so với dự báo, tốc độ tăng
trưởng GDP chỉ đạt 2,6%
trong năm 2024.
Trung Quốc cũng đã thực
hiện các biện pháp kích
thích kinh tế, bao gồm cắt
giảm lãi suất và phát tiền
một lần cho các đối tượng
sống trong cảnh khó khăn.
Các biện pháp này được
đưa ra sau nhiều tháng gặp
khó khăn kinh tế, bao gồm
doanh số bán lẻ trì trệ và tỉ
lệ tiết kiệm của người tiêu
dùng tăng, khiến tiêu dùng
nội địa bị kìm hãm.
Cả hai chương trình của
Thái Lan và Trung Quốc đều
nhằm hỗ trợ các nhóm dễ bị
tổn thương. Giai đoạn đầu
của chương trình tại Thái
Lan tập trung vào những
người sở hữu thẻ phúc lợi
và người khuyết tật, giúp
giảm bớt gánh nặng tài chính
trong bối cảnh chi phí sinh
hoạt tăng cao.
. Còn hiệu quả lâu dài
của chính sách trên thì sao,
thưa ông?
+ Xét về tính hiệu quả của
chính sách này, tôi cho rằng
Thái Lan đối mặt với nhiều
thách thức kinh tế khác như
bất bình đẳng thu nhập kéo
dài, dân số già hóa, vấn đề ô
nhiễm không khí và hệ thống
giáo dục đang suy giảm.
Những vấn đề này kết hợp
với tác động không đồng đều
của đại dịch COVID-19 lên
lao động phi chính thức và
các gia đình có thu nhập thấp
đặt ra câu hỏi: Liệu chương
trình kích cầu tiền mặt có
đủ khả năng giải quyết các
thách thức xã hội và kinh tế
sâu sắc mà Thái Lan đang
gặp phải hay không?
Còn ở Trung Quốc, mặc
dù việc phát tiền mặt mang
lại lợi ích cứu trợ ngay lập
tức nhưng nó không giải
quyết được các thách thức
kinh tế lớn hơn, đặc biệt là
trong lĩnh vực bất động sản
- vốn đang gặp phải vấn đề
bong bóng giá cả.
Các vấn đề cơ cấu khác
như đầu tư tư nhân yếu và
áp lực giảm phát vẫn tồn tại.
Mặc dù chương trình này
có thể tạm thời kích thích
nhu cầu nhưng quy mô của
khoản phát tiền một lần có
thể không đủ để đảo ngược
những vấn đề sâu xa hơn.
.
Hiện nay, trong bối cảnh
người Việt vẫn thắt chặt
chi tiêu, ông cho rằng VN
có nên áp dụng chính sách
này hay áp dụng giải pháp
khác hiệu quả hơn?
+ Với điều kiện kinh tế
hiện tại của VN, việc triển
khai một gói kích thích tiền
mặt tương tự Thái Lan và
Trung Quốc có thể không
phải là phương án phù hợp
nhất. Mặc dù các biện pháp
như vậy có thể thúc đẩy tiêu
dùng trong ngắn hạn nhưng
thực tế về cấu trúc của nền
kinh tế VN cho thấy các
chiến lược thay thế sẽ hiệu
quả hơn trong việc đảm bảo
tăng trưởng bền vững trong
dài hạn.
Tỉ lệ lạm phát của VN dự
kiến sẽ tăng lên 3,5%-4%
cuối năm 2024, phản ánh
áp lực liên tục từ chi phí
tăng trong các dịch vụ thiết
yếu như chăm sóc sức khỏe,
giáo dục và điện. Một gói
kích thích tiền mặt sẽ thúc
đẩy chi tiêu tiêu dùng ngay
lập tức, làm tăng cầu hàng
hóa, gia tăng áp lực lên giá
cả và có khả năng đẩy lạm
phát vượt quá phạm vi chấp
nhận được.
Điều này đặc biệt rủi ro
khi nền kinh tế đang phải
vật lộn với tình trạng tăng
chi phí trong các lĩnh vực
chính. Không giống như
các nền kinh tế chịu áp lực
giảm phát nghiêm trọng như
Trung Quốc, nơi tiền mặt
được phát có thể chống lại
tình trạng trì trệ kinh tế, VN
đang trải qua quá trình phục
hồi ổn định mặc dù chậm.
Do đó, việc tăng thêm áp
lực từ phía cầu chỉ có thể
làm lạm phát xấu đi hơn mà
không mang lại lợi ích đáng
kể trong dài hạn.
Giải pháp bền vững
.
Ông nhìn nhận gì trước
các chính sách phát triển
hiện nay của VN?
+ VN đã cố gắng duy trì
vị thế tài khóa tương đối
mạnh với nợ công khoảng
40% GDP, thấp hơn nhiều
so với mức trần 60% của
“Với điều kiện kinh
tế hiện tại của Việt
Nam, việc triển khai
một gói kích thích
tiền mặt tương tự
Thái Lan và Trung
Quốc có thể không
phải là phương án
phù hợp nhất.”
Chính phủ. Thâm hụt tài
khóa cũng được kiểm soát
với việc Chính phủ cố gắng
giữ thâm hụt dưới 4% GDP,
ngay cả trong những giai
đoạn kinh tế khó khăn như
đại dịch.
Việc đưa ra một gói kích
thích tiền mặt quy mô lớn
sẽ gây áp lực đáng kể lên
cán cân tài khóa này. Mặc
dù tình hình tài khóa hiện
tại vẫn có chỗ cho việc tăng
chi tiêu nhưng một chương
trình kích thích tiền mặt lớn
có thể gây rủi ro cho sự ổn
định về tài khóa, đặc biệt
là khi đầu tư công vào các
lĩnh vực quan trọng như cơ
sở hạ tầng đã là trọng tâm
chính của chính sách tài
khóa của VN.
VN có các kế hoạch đầu tư
công đầy tham vọng nhằm
phát triển cơ sở hạ tầng, giải
quyết biến đổi khí hậu và
chăm sóc sức khỏe. Các dự
án này dự kiến sẽ thúc đẩy
năng lực kinh tế theo thời
gian. Duy trì chính sách tiền
tệ cân bằng với việc quản lý
thận trọng lãi suất sẽ giúp
đảm bảo hệ thống tài chính
ổn định trong khi vẫn hỗ trợ
tăng trưởng.
.
Theo ông, để kích cầu
tiêu dùng thì VN nên thực
thi chính sách nào cho mục
tiêu này?
+ Thay vì phát tiền mặt,
Chính phủ có thể tập trung
vào hỗ trợ tài chính có mục
tiêu cho các ngành và lĩnh
vực trọng yếu, chẳng hạn
các doanh nghiệp vừa và
nhỏ, du lịch, chăm sóc sức
khỏe, giáo dục, các ngành
xuất khẩu. Giảm thuế hoặc
trợ cấp trong các lĩnh vực
này có thể thúc đẩy đầu tư
và tăng năng suất, tạo ra
sự phục hồi bền vững hơn.
Đẩy nhanh giải ngân các
dự án đầu tư công, đặc biệt
là cơ sở hạ tầng, năng lượng
và chuyển đổi số có thể kích
thích tăng trưởng dài hạn.
Điều này không chỉ tạo ra
việc làm mà còn cải thiện
khả năng cạnh tranh của VN
trên thị trường toàn cầu, thúc
đẩy tăng trưởng xuất khẩu
trong tương lai.
Duy trì chính sách tiền tệ
cân bằng với việc quản lý
thận trọng lãi suất sẽ giúp
đảm bảo hệ thống tài chính
ổn định trong khi vẫn hỗ
trợ tăng trưởng. Một khi
lạm phát được kiểm soát,
việc tạo không gian cho các
doanh nghiệp hấp thụ vốn
mà không tăng đáng kể lãi
suất có thể thúc đẩy đầu tư
tư nhân tốt hơn.
. Xin cảm ơn ông.•
Việt Namnên đẩy nhanh giải ngân các dự án đầu tư công, đặc biệt là cơ sở hạ tầng, năng lượng
và chuyển đổi số để có thể kích thích tăng trưởng dài hạn.
Tiêu điểm
Chương trình phát tiền mặt
một lần củaTrungQuốc hướng
đến những công dân nghèo
nhất, như trẻ mồ côi và những
người sống trong cảnh nghèo
cùng cực, phù hợp với chính
sách “thịnh vượng chung”. Sự
hỗ trợ có mục tiêu này có thể
mang lại một hiệu quả nhất
định trong ngắn hạn thông
qua việc tăng tiêu dùng của
các nhómdân số yếu thế nhất.
Nền kinh tếViệt Namđangphải đối mặt với
những thách thức về cấu trúc dài hạnmàmột
khoản tiền mặt nhất thời sẽ không thể giải
quyết được. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng quan
trọng, giáo dục và chuyển đổi số là điều cần
thiết để đất nước tiếp tục duy trì năng lực
cạnh tranh.
Trong khi ngành bán lẻ của VN đang phục
hồi sauđại dịch, tăng trưởngvẫnchậmchạpso
với mức trước đó. Một gói kích thích tiềnmặt
có thể tạm thời thúc đẩy chi tiêu của người
tiêu dùng nhưng có nguy cơ các hộ gia đình
có thể chọn tiết kiệm thu nhập thêm thay vì
chi tiêu, đặc biệt là khi đối mặt với tình hình
kinh tế bất ổn. Đây là mối quan ngại ở một
số quốc gia đã triển khai các chương trình
kích thích tiền mặt trong đại dịch COVID-19.
Thay vì phát tiền trực tiếp cho người dân,
VN có thể tập trung vào hỗ trợ tài chính có
mục tiêu cho các ngành và lĩnh vực trọng yếu,
chẳng hạn các doanh nghiệp vừa và nhỏ, du
lịch, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, các ngành
xuất khẩu.
TS
BÙI DUY TÙNG
Cần hỗ trợ tài chính có mục tiêu cho các ngành
và lĩnh vực trọng yếu
Phát tiềnmặt trực tiếp chongười dânđể kích cầu khôngphùhợp với điều kiện củanền kinh tế Việt Nam.
Ảnh: PM
TS Bùi Duy Tùng.
