7
Pháp Luật TP.HCM
Chủ nhật 30-3-2014
Hoso- tulieu
ĐẠI THẮNG
T
ại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên
thế giới như Singapore, Hà Lan, Hong
Kong…, công tác phòng, chống tham
nhũng diễn ra rất tích cực và hiệu quả.
Singapore:Môhình
“kiềngbốnchân”
Singapore là một trong 10 quốc gia có nạn tham
nhũng thấp nhất thế giới. Ông Koh Teck Hin, Cục
trưởng Cục Điều tra chống tham nhũng Singapore
(CPIB), chia sẻ trên trang web Viện Phòng ngừa và
Xử lý tội phạm tại Khu vực Viễn Đông và châu Á
của LHQ (UNAFEI) rằng: “Việc chống tham nhũng
của Singapore đạt được thành tựu nhờ dựa trên bốn
yếu tố chính: Luật pháp hiệu quả, hành động hiệu
quả, xử lý hiệu quả và quản trị hiệu quả”.
Pháp luật Singapore xác định cụ thể quyền và nghĩa
vụ của người dân, cơ quan chức năng trong tố cáo, xử
lý tham nhũng. Các khung hình phạt đối với tội phạm
tham nhũng cũng rất rõ ràng. Ví dụ, CPIB có quyền
đưa các trường hợp “có tài sản nhưng không minh
định, giải thích được nguồn gốc tài sản” ra trước tòa
án để chất vấn, làm rõ. Thậm chí tòa án có thể tuyên
xử tội hối lộ dù quan chức đó chứngminh được lượng
tiền, tài sản ông ấy nhận không phải để đổi một chữ
ký đồng thuận, một quyết định có lợi cho người đưa
hối lộ. Đơn giản hơn, nhận hối lộ thông qua các hình
thức trá hình như nhận phong bì lì xì, quà cáp lễ tết
cũng có thể rơi vào tầm ngắm của CPIB.
Để chống tham nhũng hiệu quả hơn, Singapore
dựa vào CPIB như một “con bài chiến lược”. CPIB
là cơ quan độc lập và duy nhất có quyền điều tra khi
nghi ngờ. Đặc biệt, khi dân nghi ngờ và yêu cầu điều
tra các đối tượng dính líu đến hối lộ và tham nhũng,
kể cả thủ tướng hay bộ trưởng thì CPIB phải vào
cuộc. Không ai có quyền chi phối hành động CPIB,
trừ quyền phán quyết đúng sai trong hành động của
CPIB từ một cơ quan giám sát độc lập, là đại diện
của người dân.
Cuối cùng, Singapore áp dụng tư duy “phòng ngừa
hơn chữa trị” vào công tác chống tham nhũng trong
mô hình quản trị hiệu quả. Quy định đối với các quan
chức, công chức nói chung cũng chỉ rõ: “Không vay
tiền từ những người mà quan chức có những quan hệ
lợi ích chính trị-kinh tế-xã hội; không được vay các
khoản tiền lớn hơn ba lần tiền lương tháng của mình
mà không cần đảm bảo hay cam kết cá nhân; không
dùng chức vụ hay thông tin chính thức nào để thực
hiện các công việc mang tính cá nhân; không nhận bất
kỳ lợi ích nào, từ quà cáp đến những dịch vụ giải trí
từ công chúng…”. Những quy định tương tự như trên
nhằm giúp công chức thoát khỏi “bẫy tham nhũng”.
HongKong: Giải pháp“bamũi tên”
Hong Kong tuy vẫn chưa vào tốp 10 các quốc gia
và vùng lãnh thổ ít nạn tham nhũng nhất thế giới
Theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, 10 quốc gia ít tham nhũng
nhất thế giới 2012 là: 1. Đan Mạch, 2. Phần Lan, 3. New Zealand,
4. Thụy Điển, 5. Singapore, 6. Thụy Sĩ, 7. Úc, 8. Na Uy,
9. Canada, 10. Hà Lan.
Nhậnbaonhiêu,
nộpphạt bấynhiêu!
Ông KohTeck Hin, Cục trưởng Cục Điều tra Chống
tham nhũng Singapore, đưa ví dụ: “Nếu anh hối lộ,
tham nhũng 1 triệu đôla thì anh phải nộp phạt cho
nhà nước đủ số tiền đó”. Thậm chí có những trường
hợp người phạm tội phải nộp phạt đến hai lần.
Đơn cử trường hợp nhân viên quản lý cho một
công ty đa quốc gia bị CPIB phát hiện nhận hối lộ
300.000 USD. Ông này bị tòa hình sự kết án 10 tháng
tù giam và buộc nộp phạt 300.000 USD, bằng số
tiền mà ông đã đút túi.
Sau đó công ty nơi ông làm việc tiếp tục đâm
đơn kiện ra tòa dân sự và yêu cầu thu hồi số tiền
mà ông đã thamnhũng khi còn làm việc cho họ. Dù
kháng cáo vì cho rằng mình đã chịu án tù và nộp
phạt nhưng vị quản lý này vẫn phải chịu thêmmột
bản án dân sự nữa, cụ thể là phải trả thêm cho phía
công ty 30.000 USD.
ĐT
ỞSingapore, quan chức,
công chức khôngđược
phép vay tiền từnhững
người mà họ cónhữngquan
hệ lợi ích chính trị-kinh tế-xã
hội hoặc các khoản tiền lớn
hơnba lần tiền lương tháng
của bản thânmà không cần
đảmbảohay camkết cá nhân.
Ánthamnhũng“triệuđô”
(
*
)
Bài cuối:
“Gọngkìm”siếtchặt
mốinguyhối lộ
Tại nhiềunước, cơquanđiều tra chống thamnhũngđược quyền khámxét nơi ở, nơi làmviệc,
yêu cầu các đối tượngbị tìnhnghi cung cấp thông tin chi tiết về tài sản, thunhập và chi tiêu…
Hơn cả những thảmhọa tự
nhiên khác, thamnhũng
để lại nhữnghậuquả nặng
nề nên tất cả quốc gia
quyết phải cónhữnggiải
phápđể loại trừ. (Ảnhminh
họa: abundanttruth.files)
nhưng đây lại là nơi có tốc độ xóa bỏ tham nhũng rất
nhanh và hiệu quả. UNAFEI cũng đăng tải chia sẻ
kinh nghiệmngăn ngừa thamnhũng ởHongKong của
Chủ tịch Ủy ban Độc lập Chống tham nhũng Hong
Kong (gọi tắt là ICAC) Thomas Chan.
Theo đó, năm1974, ICAC được thành lập nhằmđối
phó nạn tham nhũng diễn ra tràn lan trong lực lượng
cảnh sát và các thành phần quan chức khác của khu
vực nhà nước. ICAC có nguyên tắc ba mũi tên bao
gồm: Giám sát điều tra, phòng ngừa hơn chữa trị và
giáo dục. Ba mũi tên hoạt động thông qua ba cơ quan
trực thuộc tương ứng: Phòng điều hành, Cục Phòng
chống tham nhũng và Phòng quan hệ công chúng.
Phòng điều hành có nhiệm vụ tiếp nhận thông tin,
các báo cáo và các ý kiến hay đơn khiếu nại hành
vi tham nhũng. Nguồn thông tin gửi về rất đa dạng
và đường dây nóng chống tham nhũng luôn hoạt
động 24/24 giờ. Việc điều tra và thực
thi pháp luật chống tham nhũng của
Phòng điều hành buộc phải minh bạch
vì nó luôn thu hút sự chú ý của đông
đảo dân chúng và giới truyền thông.
Các nhân viên ICAC được trao nhiều
quyền như kiểm tra tài khoản ngân
hàng, kiểm tra các tài liệu kinh doanh
mật; quyền được yêu cầu các đối
tượng bị tình nghi cung cấp thông tin
chi tiết về tài sản, thu nhập và chi tiêu. Ngoài ra, họ
còn có quyền bắt giữ người bị tình nghi tham nhũng
để điều tra mà không cần lệnh bắt và thời gian giam
giữ tối đa là 48 giờ; quyền được khám xét nơi ở, nơi
làm việc và ngăn chặn người bị tình nghi bỏ trốn…
Cục Phòng, chống tham nhũng có nhiệm vụ cốt
yếu là ngăn chặn tham nhũng trong các tổ chức bằng
cách thường xuyên kiểm tra các hoạt động nội bộ,
đồng thời đề xuất những hệ thống quản trị có khả
năng phòng, chống tham nhũng. Hệ thống quản trị
này đảm bảo sự minh bạch và hiệu quả, hoạt động
với phương châm “phòng ngừa hơn chữa trị” đã giúp
công tác phòng, chống tham nhũng của Hong Kong
thành công hơn.
Trong khi đó, Phòng quan hệ công chúng chịu
trách nhiệm về giáo dục và giám sát đạo đức của
giới lãnh đạo trong ICAC. Đơn vị này huy động sự
ủng hộ và đồng thuận chính trị của người dân trong
việc đấu tranh chống lại tham nhũng thông qua các
chương trình truyền thông đại chúng. Đồng thời, tổ
chức những chương trình chuyên biệt phù hợp với
từng đối tượng khác nhau. Mục tiêu của các hoạt
động này là đưa hiểu biết về luật chống hối lộ vào
các trường học ngôn ngữ, trường trung học, đại học
và doanh nghiệp... Phòng quan hệ công chúng của
ICAC còn hợp tác, liên kết với các văn phòng công
chúng địa phương và những đơn vị có điều kiện tiếp
cận dư luận công chúng. Nhờ đó, ICAC nắmgiữ được
một lượng hồ sơ rất lớn cũng như tạo được niềm tin
để người dân sẵn sàng chia sẻ thông tin.
Vị chủ tịch ICAC còn cho biết ủy ban này còn
liên hệ, hợp tác với các đơn vị liên quan như Cảnh
sát Hoàng gia Canada, Cảnh sát Liên bang Úc, Văn
phòngĐiều tra Liên bangMỹ cũng như thường xuyên
phối hợp thông tin với khu vực châu Á-Thái Bình
Dương để đảm bảo phạm vi và hiệu quả hoạt động
chống tham nhũng.
Huyđộngngười dângiámsát,
sẵnsàng tốcáo
Ông Thomas Chan nhấn mạnh yếu tố quan trọng
để ICAC hoạt động hiệu quả chính là sự ủng hộ của
người dân. Các chương trình xây dựng lòng tin của
người dân được thiết kế còn để nâng cao nhận thức,
tinh thần sẵn sàng lên án và tố cáo hành vi thamnhũng
kịp thời. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là khi được trao
quyền quá lớn thì liệu ICAC có xảy ra tham nhũng?
Ông Thomas Chan cho hay: “ICAC sẽ bị giám sát
một cách nghiêm ngặt, mọi hoạt động của nhân viên
ICAC đều được theo dõi một cách kỹ lưỡng, minh
bạch, đúng quy trình”.
Đặc biệt, luật pháp chống tham nhũng của Hong
Kong quy định đại diện của người dân có quyền tham
gia giám sát quá trình ngăn chặn, phòng, chống tham
nhũng của các cơ quan, bộ phận điều tra của ICAC.
ICAC chỉ có quyền được điều tra chứ không có quyền
được khởi tố như các cơ quan công tố. Thêm nữa, có
ít nhất sáu nhà lập pháp giám sát và nếu cần thiết thì
đối chất các vấn đề tài chính để đảm bảo nhân viên
ICAC cũng phải chấp hành luật minh bạch tài sản
như mọi công dân khác.
Chưa dừng ở đó, bốn ủy ban cố vấn xuất thân là
các thành viên từ tất cả ngành nghề trong xã hội sẽ
đại diện dân giám sát và chất vấn ICAC. Trong đó
một ủy ban cao cấp sẽ đánh giá chính sách tổng thể
của ICAC, còn ba ủy ban kia sẽ phụ trách giám sát
ba phòng ban tại ICAC để đảm bảo ICAC hoạt động
theo đúng thẩm quyền và trách nhiệm. Như vậy sẽ
không có chuyện cơ quan điều tra phòng, chống tham
nhũng nào có thể “dựa vào quyền hành” mà qua được
tai mắt của người dân.
◄
(
*
)
Xem từ số báo thứ Bảy, ngày 29-3
ĐÓ LÀ
MỘTTRẬN
ĐỘNGĐẤT
THAMNHŨNG
DỰTRỮLIÊNBANG
KHÔNG
PHẢI ĐÂU
