13
PhápLuật TP.HCM
Chủnhật 10-8-2014
Thoidai
Vụđhtônđứcthắngkiệngsnguyễnđănghưng
Bànvềchủthểsáng lậpvà
sởhữutạpchíAPJCEN
Mấyngayqua,giớikhoahọcbâtngơ
trướcthôngtinTrườngĐHTônĐức
ThắngkiệnGSNguyễnĐăngHưng
đòibồithườngthiệthạidoviphạm
hợpđồngvaliênquanđếntơbáo
khoahọcquốctếAPJCENmaGS
Hưnglatổngbiêntập(trư cđóGS
Hưngcũnglamcốvânchotrương
ĐHnay).Từđâydưlu nkh bấtngờ
trư cthôngtinTrườngĐHTônĐức
Thắnggianhquyênlàđơnvịs ngl p
tạpchíkhoah cqu ct APJCEN.
YÊNTRANG
thựchiên
.
Phóngviên:
Là thanhviênbanbiên tập tạpchí
AsiaPacificJournalonComputationalEngineering
(APJCEN), ôngnhìnnhân vấnđề nay thế nao?
+
PGS-TSLêChíHiếu:
Cũngnhưnhiều thành
viên củaBan biên tập tạp chíAPJCEN, tôi ủng hộ
GSNguyễnĐăngHưng, đặcbiệt lànỗ lựccủagiáo
sưvềviệcxâydưngvàbảođảm sao cho tạp chí có
đượcchất lượngchuyênmôncaonhất,bảođảm tính
độc lậpvàkháchquanvềkhoahọcvàhọc thuật của
một tạp chí khoa học và công nghệ.
Nhaxuâtbản lachủsơhữutapchi
.
Langười sốngva lamviệcởnướcngoai lâunăm,
xinôngchobiếthoạtđộngcủamột tapchikhoahọc?
+Tạp chí khoa học là nơi công bố các công trình
khoahọchaycácbài báokhoahọccủanhữngngười
làmnghiêncứuvàkhoahọc.Nhữngcông trìnhkhoa
họcđượcđăngtảitrêntạpchíkhoahọcthườnglànhững
bài báokhoahọc, côngbốvềnhữngnghiêncứumới
vàkếtquảnghiêncứuđạtđượccủacánhânhaynhóm
nghiêncứu,hoặc tóm lượcvàđánhgiávềnhữngdiễn
biếnvà tiến triểncủamột lĩnhvựchaychủđềnghiên
cứuvàcôngnghệnàođómàcộngđồngkhoahọcvà
xã hội quan tâm.Hầuhết tạp chí khoa học tập trung
vàomột lĩnhvựcnghiêncứuchuyênngànhnàođó.
Nhưng cung cómột số tạp chí baoquát nhiều lĩnh
vựcchuyênngành liênquan, thậmchí lĩnhvựcquan
tâmcủamột số tạpchíkhoahọc rất rộng.Nhìnchung
cácnghiêncứukhoahọccôngnghệvàứngdụnghiện
nay thường làcácnghiêncứuđangành;và tácgiảcó
nhiều lựachọnđăngbàibáokhoahọc trêncác tạpchí
liên quan tới lĩnh vực nghiên cứu. Tất cả công trình
nghiêncứuđượcđăng tảiởdạngcácbàibáokhoahọc
thườngphảiquamộtquá trình thẩmđịnhvàđánhgiá
từcácchuyêngiahàngđầu trong lĩnhvựcđo.
Quytrìnhthanh lậptapchikhoahọc
.
Vây việc sáng lâp nên những tap chi khoa học
thườngphải từ các nha khoa học?
+Tùyvàomục tiêuvà tiêuchícủa tạpchíkhoahọc
và lĩnhvựcnghiêncứumà tạpchíquan tâm,cácnhóm
và hiệp hội nghiên cứu, những người làm khoa học
haycác tổchứcnghiêncứucó thểxâydựngvà thành
lập tạp chí khoa họcmà họ quan tâm nhằm trao đổi
học thuật và công bố các công trình nghiên cứu.Va
mộtsốNXBcũng thườngchủđộngmờicácnhàkhoa
họcuy tínxâydựngcác tạpchíkhoahọcmàhọnhận
thấy có thị trườngvà có sựquan tâm của cộngđồng
khoahọc
. NXB sẽmời và chỉ định các nhà nghiên
cứuvàkhoahọcuy tín làm tổngbiên tập.Sauđóban
biên tập sẽ được xâydựngvà tổ chức.Việc tổ chức
quản lývàđiềuhànhquá trìnhxuất bảnvànội dung
của tạpchí thì sẽđược tổngbiên tậpvàbanbiên tập
quyết địnhvới sự trợgiúpvềquản lý từNXB.
Thưhai,
cácnhómvàhiệphộinghiêncứu,những
người làmkhoahọchay các tổ chứcnghiên cứu,
chủđộngxâydựng tạpchí khoahọc
.Đây làcách
tiếp cận phổ biến nhất. Những người làm khoa học
uy tín thườngđượcmời vàbầu làm tổngbiên tậpvà
thamgia trongbanbiên tậpcủa tạpchí.Sauđó, tạpchí
sẽ tìmmộtNXBđể trợgiúpvềviệcquản lývà inấn.
Nơitổngbiêntập lamviêckhôngthể la
chủsơhữutapchi
. Tap chi khoa học la tai sản cua tổng biên tâp
hay cuaNXB?
+Thông thườngcác tạpchíkhoahọckhôngphải là
tài sảncủa tổngbiên tậpvàbanbiên tập, cũngkhông
phải là tài sảncủa tổchứcnơinhữngngười làm tổng
biên tập và làm trong ban biên tập làm việc như ơ
trươngĐH, việnvà trung tâmnghiêncứu.NXB tạp
chí khoa học quốc tế thường là chủ sở hữu của tạp
chí.
Trong trường hợp tạp chíAPJCEN thì chủ
sở hữu làNXB Springer
. CácĐH, viện và trung
tâm nghiên cứu, nơimà các tổng biên tập làm việc
thườnghưởng lợi từuy tínvàdanh tiếngcủa tạpchí
hoặc từchínhuy tínvàdanh tiếngcủacác tổngbiên
tập của tạp chí.
. Vây vụ ki n gi a TônĐức Thắng và t ng biên
tậpGSNguyễnĐăngHưng làdođâu, thưaông?
+Tôi nghĩ vấn đề
mâu thuẫn về quyền lợi liên
quan tới sở hữu tạp chíAPJCEN là gốc của vụ
kiện
. Nhìn chung các tạp chí khoa học quốc tế thì
NXB sẽchỉ định tổngbiên tậpvàchínhNXB làchủ
thực sựcủa tạpchí khoahọc.ĐH, việnvà trung tâm
nghiên cứu nơi mà tổng biên tập làm việc không
thamdựvà tác độngvàohoạt động chuyênmônvà
khoahọccủa tạpchímàhãyđểNXB, tổngbiên tập
và ban biên tập chủ động quản lý và điều hành các
hoạt động của tạp chí.Vì vậy, nhữngviệckiện tụng
như thế này rất không tốt đối với tạp chí mới bắt
đầu hoạt động nhưAPJCEN, đặc biệt là khi xảy ra
nhiều vấn đề không liên quan tới nghiên cứu khoa
họcvàhọc thuật.
. Trư nghợpn u lànhàkhoah cchuyênngành
kh c có được quy n tham dự vào t b o khoa h c
chuyên ngànhhay không?
+Nhữngnhàkhoahọcvànghiêncứuởcácchuyên
ngành rộng hoặc chuyên ngành khác, không liên
quan nhiều tới các lĩnh vực trọng yếu của tạp chí
vẫn có thể tham gia vào các hoạt động thẩm định
và đánhgiá hayquản lý của tạp chí. Tuynhiên, họ
thườngchỉ thamgiaởdạngchuyêngiađánhgiávà
thẩmđịnhbàibáokhoahọckhibàibáocónộidung
liênquan tới chuyênmôn của họ.
. Vậy công tr nh khoah c củamột nhà khoah c
đăng trênb ovà t b onằm môt trườngĐHnao
đo thì trườngĐHnaycoquyềnnămgiữhaykhông?
+Khi công trìnhkhoahọcđượcđăng tải trên tạp
chí khoahọc thì quyền sởhữu trí tuệ thường thuộc
về sởhữucủaNXB tạpchí khoahọc.Tôi nghĩ việc
ĐHnaycóquyền sởhữu trí tuệvới công trìnhkhoa
họcđượcđăng tải trên tạp chí khoahọchaykhông
thì quyền sởhữunày sẽphụ thuộcvàomối quanhệ
và quyền lợi kýkết giữaNXB vàĐH.
. Xin cảmơn ông.
◄
khoahọcvàxãhội.Uy tínvà chất lượng của tạp chí
khoahọc thườngphụ thuộcphần lớnvàochất lượng
của đội ngũ ban biên tập và những người làm thẩm
địnhvàđánhgiácácbài báokhoahọc.
.
Quy trình thanh lâp tap chi khoa học thế nao,
thưa ông?
+Vềquy trình thành lập thì phụ thuộcvàophạm
vi và lĩnh vực hoạt động của tạp chí. Ở khía cạnh
NXB,mỗiNXB có cácquyđịnhvàquy trìnhkhác
nhau liên quan tới sở hữu trí tuệ và quá trình xuất
bảncácấnphẩm invàđiện
tử. Ở phạm vi quốc gia thì
các quốc gia khác nhau có
thểcócácquyđịnhvàquy
trình khác nhau. Còn các
tạp chí ở phạm vi quốc tế
- nơi thu hút các nhà khoa
học và nghiên cứu quốc tế
thamgiađăng tải cáccông
trìnhnghiêncứucủahọ thì
có hai cách tiếp cận để thành lậpmột tạp chí khoa
học, có thể nói tóm lược giản đơn như sau:
Thưnhât
NXBởđâythường làcácNXBấnphẩm
khoahọcvàcôngnghệ,chủđộngxâydựngtạpchí
PGS-TSLêChíHi u:
l
Giảngviên tạiĐHTổnghợpGreenwich,VươngquốcAnh.
l
Tốt nghiệpĐHBáchkhoaHàNội.
l
Từnghọcvà làmviệc tạiHọcviệnCôngnghệchâuÁ (AIT),
VươngquốcThái Lan, ĐHTổnghợpLeuven (K.U.Leuven),
VươngquốcBỉ vàĐHTổnghợpCardiff, XứWales,Vương
quốcAnh.
C ctạpchíkhoah ckhông
ph i làtàis nc at ngbiên
t pvàbanbiênt p,c ngkhông
ph i làtàis nc at chứcnơinh ng
người làmt ngbiênt pvà làm
trongbanbiênt p làmviệcnhư
ơtrươngđạih c,viện,trungtâm
nghiêncứu…
GSStéphaneP.A.Bordas (ĐHCardiff,Anhquốc):
Vịtrítổngbiêntậpkhông
phảivấnđ c atrườngĐH
APJCEN la tap chí khoahoc của cacnhakhoahoc. Tôi
cũngbiếtNXB lưngdanhởÚcElsevierđãchorađờinhững
tapchí khoahocvacach lamcủahogiôngnhữnggì GS
Hưng va NXB Springer lam viêc. Môt điều quan trong
nhưng rõ rangmôt tờ tapchí khoahockhôngphải là tài
sảnc atrư ngĐHsửdụngthanhviênhoặctôngbiêntập.
Hầuh tmọi ngư i trong lĩnh vực c a chúng tôi bi t v công việcmàGS
Hưngđ làmchođấtnướcmnh trongviệcgiúpđỡnh ngngư i trẻ tuổinh n
đượcmột n ngiáodục cóuy t n trong cơhọc t nh toán. Uy t n c aGSHưng
vàc acác thànhviênbanbiên t pchắcchắn làhai trongnh ng lýdochnh
tại sao Springer tin rằng cómột thị trư ng cho tạp ch maGSHưng tao ra.
Hơnn a, tất cảNXB trên th giới sẽ làm chứng rằng vị tr c a tôngbiên tập
khôngphải làvấnđ c acác trư ngĐH sửdụngho.
BìatapchiAPJCEN
doGSNguyễn
ĐăngHưng lam
tổngbiêntập.
