9
PhápLuật TP.HCM
Chủnhật 10-8-2014
Vanhoa-giaitri
THÚYHOA
N
ăm 1967, chàng sinh viên kinh tế
LionelRichiegặpgỡnămngười bạn
cùngyêu âmnhạc tạimột showdiễn
tài năng ở ký túc xá trường học và
lập nên nhóm nhạc R&B funk, pop
có tên The Commodores. 15 năm sau đó, các hit
lớn
BrickHouse
,
Easy
và
ThreeTimesaLady
đưa
họ trở thành những siêu sao ca nhạc.
Nếugiữkhángiảđượcmộtgiờ
thìchắcchắncósựnghiệp
Đócũng là thời điểmLionel với tưcáchhát chính
và sáng tác bắt đầu tách ra solo và ghi dấu ấn với
khángiảâmnhạc thếgiớiquanhữngbản tìnhcangọt
ngào, chân thật khi bán được 100 triệu bản album,
22 ca khúc lọt vào top 10, năm giải Grammy, một
giảiOscarvàQuảcầuvàng.Trongvòngba thậpniên
kể từ năm 1982, nam ca sĩ kỳ cựu tiếp tục gieo rắc
khángiảbằngnhững tìnhkhúckinhđiểndùnềncông
nghiệpâmnhạc thayđổi liên tục,ôngvẫnchèo lái sự
nghiệpđểgiữâmnhạccủamình luônđượcchảysuốt.
Lionel bắt đầuđi tour từđầu thậpniên1970, thời
điểmôngvẫncòn trongnhómCommodoresvàvẫn
còn là cái tênmới nổi. Lionel nhớ lại khoảnh khắc
không thể quênkhimới đi tour, đó là khi ôngđược
mởđầucho tourdiễncủanhómJackson5và lần thứ
hai là tour của Rolling Stones vào năm 1975. “Ôi
Chúaơi tôi đangởđâuđây?Nếubạncó thểmởđầu
choRollingStonesvàgiữkhángiảhướngđếnmình
trongmột tiếngđồnghồ thìchắcchắnbạnsẽcóđược
sựnghiệp trongnghềnày” -namcasĩkỳcựuchiasẻ.
65 tuổi, Lionel tràn đầy năng lượng hơn bất cứ
ai ở độ tuổi của ông với một tinh thầnminhmẫn.
Trongkhi nhiềunghệ sĩ lớn tuổi thường tránhbiểu
diễn hoặc trở nên chán chường với những ca khúc
cũ saumột thời giandài thìLionel lại cóquanđiểm
ngược lại, ông chia sẻ: “Bất cứ khi nào tôi thu âm
một ca khúc, tôi phải chắc chắnmình thíchbài hát
đó vì nó sẽ theo tôi đến suốt cuộc đời.Mỗi khi tôi
bước lên sânkhấu, bài hát đóvẫncóýnghĩavàphù
LionelRichie“cháy”
ởtuổi65
hợp với các độ tuổi. Đómới là điều quan trọng”.
Từng nghỉ ngơimột thời gian để chăm sóc người
cha bị ốm tới năm 1996, giọng ca
Hello
trở lại qua
album
LouderThanWords
,kể từđóôngxuấthiện liên
tục trêncácsânkhấuvàđi tourkhắp thếgiới,đặcbiệt
ở châuÂu - nơi show diễn solo đầu tiên củaLionel
diễn racáchđây30năm.Vài nămnay, chủnhâncủa
những bản ballad ngọt ngào liên tục đi tour thế giới
vàmớinhất là tourdiễnmùahè
AllTheHitsAllNight
Long
sauhơn10nămvắngbóngvớikhángiảBắcMỹ.
Fantừthậpniên1970vẫntheo
Làmột trongnhữngcasĩcó lượngđĩa tiêu thụ lớn
nhất thế giới nhưng công việc biểu diễn trực tiếp
lôi cuốnhàng triệukhángiảmới đóngvai tròquan
trọng trong sự nghiệp âm nhạc của Lionel Richie.
Vào tháng 11 tới đây, danh ca sẽ được vinh danh
Legend of Live tại giải thưởngAnnual Touring
Conference&Awardsdo tạpchí âmnhạc
Billboard
tổchức.AnnualTouringConference&Awardsdành
chonhữngcánhânvàbannhạccóđónggóp to lớn
cho lĩnhvực tour diễnvàbiểudiễn trực tiếp (live).
RayWaddell, Giám đốc điều hành nội dung và
chươngtrìnhlưudiễncủaBillboard,nóivềgiảithưởng
củaLionel: “Mặcdùnhậnđượcnhiềugiải thưởngvề
album và ca khúc nhưngLionel lại chưa từng được
vinhdanhghi nhậnvề những cốnghiến của ông tới
biểudiễn trực tiếp. Lionel làmột siêu
saoquốc tế sởhữu tài năngvượt qua
các xu hướng âm nhạc. Người hâm
mộ của ông trải dài qua nhiều thế hệ
vàLionel camkếtmangđếnnhững trải
nghiệm quý giá nhất có thể tới người
xemquanhữngbuổi diễn trực tiếp của
mình, nhưvậyông ấy làhiện thânmột
huyền thoại nhạc sống”.
Chuyến lưudiễnmớimàLionelđang
thựchiện-
AllTheHitsAllNightLong
chứng tỏphong
độbiểudiễnvà giọnghát củaLionel vẫnmạnhmẽ
nhưnhữngngàyđầu.Các tạp chí âmnhạcđánhgiá
khán giả tới xem show của Lionel là những người
hâmmộ ông đến từ nhiều thế hệ. Đó là fan từ thập
niên70khiLionel cònhátvớiCommodores, những
năm 80 khi ông cùng vớiMichael Jackson, Prince
vàMadonna thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc
vàmới nhất là qua album
Tuskegee
xếp hạng no.1
phát hành sau 25 năm. Giọng hát của danh ca sau
nhiềucuộcphẫu thuật liênquanđếndây thanhâmđã
khôngđượckhỏekhoắnnhư thời trai trẻnhưngvẫn
có thể “đốt cháy”đượcgần30 cakhúc.
Chữhiêu
Hômnay răm thangBayâm lich, langay lêVuLan,môt
lê lơn cuaPhât giao, cung la ngayXa tôi vong nhân theo
tin ngưỡng dân gian ÁĐông - tưc la ngay cưa đia nguc
rôngmơ cho cac côhônđươc lang thang đây đo.
Lê Vu Lan, con goi laVu LanBôn, xuât phat tư sư tich
BôTatMucKiêuLiên,môtđaiđê tưcuaPhâtThichCa,đa
cung cac tăng si tung kinh câu nguyên cưume ngai thoat
kiêp nga quỷ ơ đia nguc. Tư đoVu Lan trơ thanh ngay lê
baohiêucuaPhât giaođê tươngnhơcôngơnchame, ông
ba, tô tiên. Kê ca nhưng ngươi ÁĐông không theo đao
Phât vânhươngưngnhiêt tinhngay lêmangnhiêuynghia
nay. Bơi cac dân tôc ÁĐông, trong đo co ngươi Viêt ta,
chiuanhhương tư tươngKhôngManh thi chưhiêu lamôt
trong nhưng điêu năm long cuamôi ngươi tư luc âu thơ.
Con cacdân tôc conên vănminh khac lai co cachbiêu lô
tri ân, baohiêukhacnhau, nhưngươiMỹ thi coNgaycua
cha vaNgay cuame cunggiông lêVuLan cuangươi theo
đao Phât. Trong những ngay nay ho tô chưc thăm viêng,
tănghoa, qua va vânan chame, bơi ơÂuMỹhâuhêt con
cai co gia đinh đêu sông riêng, it khi sông chung vơi cha
me. Kê ca nhưng ngươi đa trương thanh du con đôc thân
cung thương tư lâp, sông riêng. Do vây nhiêu ngươi cao
tuôi phai vao sông trongviêndưỡng lao, conchau lâu lâu
vao thăm viêng qua cap ma thôi, tinh nghia ông ba con
chau rât phai nhat. KhôngnhưnhưnggiađinhơÁĐông,
concaidâuđa lâpgiađinh, sinhconđẻcai vânsôngchung
vơi chame; tam tư đai đông đương - ba bôn thê hê cung
sông chungdươi môtmai nha.
NgươiViêtNamchăcai cung thuôccâucadao
Côngcha
như nui Thai Sơn/ Nghiame như nươc trong nguôn chay
ra/Môt long thơmekinhcha/Cho trònchữhiêumơi lađao
con
.Thênhưngcungcocâucadaophêphannhưngngươi
conkhông lam tronbônphânhayđôi xư têbacvơi chame:
Chame nuôi con biên hô lai lang/ Con nuôi chame tinh
thang tinh ngay…
Ma nhưng chuyên như thê không phai
hiêm. Con nhiêu chuyên tê hai hơn nưa vân xay ra xung
quanh ta hằng ngay va đây rây trên bao chi. Như chuyên
con trai bop côme băt me ky giây sang tên nha đât cho
hăn tahoăc chuyênmôt hoc sinhnhơbandưng chuyênbi
băt coc đê đoi tiên chuôc cuameminh!…
Chơt nhơmôt bai hat vê tinhmema thê hê chung tôi ơ
miên Nam trươc 1975 hâu như ai cung biêt, cung thuôc
môt vai câu labai
Longme
cuanhac si YVân. Lơi bai hat
gian di ma sâu lăng, cung vơi nhip điêu nhe nhang châm
rai, dê đi vao long ngươi:
Longme bao la như biênThai
Binh dat dao/ Tinhme tha thiêt như dong suôi hiên ngot
ngao…
Hoăc bai
Bông hông cai ao
cua nhac si Pham
ThêMỹ viêt dưa theo ymôt bai tan văn cua thiên sưNhât
Hanh. Ý chinh bai văn nay la trong lê Vu Lan, nêu ngươi
nao conme thi đươc cai bông hông đo, ngươi mât me thi
cai bông hông trăng. Va nhac si đa lây y nghia cai bông
hông phô thanhmôt bai hat tuyêt hay lam xao đông tâm
hônbiêt baongươi trongnưa thê kỷ qua.
Chung ta vân thươngnghe noi đênnhiêungươi khi cha
me con sông chăng them quan tâm, đên khi chame chêt
thi tô chưc tangma cung tê linhđinh, đăt lamhangma xe
hơi nha lâu, vangbac, thâm chi caôsinđê đôt xuônghâu
hachamedươi âmphu. Thât ranhưngchuyênnăngphân
trinh diên âymuc đich la lam nơmăt nơmay ngươi sông
ma thôi, chư chăc gi lahiêu đễ.
Chuyên bao hiêumôi ngươi co cach thê hiên riêng va
trongđiêu kiên chophep. Thênhưngquan trongnhât vân
la tâm long cua con chau đôi vơi ông ba, chame. Nhiêu
ngươi than phiên răng thê hê trẻ hôm nay thiêu lê phep,
không cođươc longhiêu kinhôngba, chamenhư cac thê
hê trươc. Nhưng theo tôi, khôngnên vôi trach cac em các
chau, bơi ơ thơi đaimơi, trong thêgiơi phăng tiêpxucvơi
nên vănminh Tây phương, ho co thê co cach cư xư khac
trươc, không con chuyên vong tayđưnghâu, “chameđăt
đâu con ngôi đây”, miên sao ho vân môt long kinh yêu
ông ba, chame.
PHẠMCHUSA
Câu chuyện văn hóa
Lionelnổitiếngvớicakhúcbấthủ
Hello
đượctônvinh
khôngchỉvì40nămhoạtđộngtrongcảvaitròcasĩ
solovàthànhviênnhómnhạcCommodoresmàcònvì
nhữngđónggópkhôngngừngcủaôngchohoạtđộng
lưudiễnnghệthuậtvớikhảnăngbiểudiễntrựctiếp.
Dùnềncôngnghiệpâmnhạcthay
đổi liêntục,LionelRichievẫnchèo
láisựnghiệpđểgiữâmnhạccủa
mình luônđượcchảysuốt.
Saunhiềucuộc
phẫuthuật,dây
thanhâmcủa
Lionelkhông
đượckhỏekhoắn
nhưthờitraitrẻ
nhưngvẫncóthể
“đốtcháy”được
gần30cakhúc.
Ngườihâmmộ
củaLioneltrảidài
quanhiềuthếhệvà
Lionelcamkếtmangđến
nhữngtrảinghiệmquý
giánhấtcóthểtớingười
xemquanhữngbuổidiễn
trựctiếp.
