5
THỨHAI
22-8-2016
Nhà nước - Công dân
Vụ
XinChào
:Báođộng
pháp luật“tùmù”
Xửphạtdânhằngngàynhưngchínhquyềnnhiềunơikhôngbiếtquyđịnhđangápdụngcóđúngluậthaykhông!
THUTÂM
S
au lần bị truy tố oan
về tội kinh doanh trái
phép, tên quán cà phê
XinChào
ở thị trấnTânTúc,
huyệnBìnhChánh,TP.HCM
vừa được “hâm nóng” trên
các báo với việc bị xử lý vi
phạm trật tự xây dựng.
Ngày 16-8-2016, do đặt
tạm khúc container trong
phần đất vườn kế bên quán
để làm chỗ rửa ly, chén...,
chủ quán
Xin Chào
là ông
NguyễnVăn Tấn đã bị chủ
tịchUBND thị trấn ra quyết
định đình chỉ thi công công
trìnhkèm theo “hămhe” cắt
điện, nước; buộc tự tháodỡ,
nếu không sẽ bị cưỡng chế.
TheoUBND thị trấn,ôngTấn
đã có hành vi
“tổ chức thi
công công trình khác (công
trình container) trên đất
khôngđượcphépxâydựng”
(nguyênvăn trongquyếtđịnh
đình chỉ thi công),
vi phạm
quyđịnhnêu tạikhoản1Điều
12Nghị định 180/2007 của
Chínhphủ.
Luậtmẹ chết, điềugì
xảy ra?
Sự thật thìkhoản1Điều12
Nghị định 180/2007 không
hề có nội dung vi phạm nêu
trên.Điềukhoảnnàychỉquy
địnhvềviệcxử lýhànhvixây
dựngkhôngphép (nóiđầyđủ
là công trình xây dựng theo
quy định phải có giấy phép
xâydựngnhưngkhixâydựng
khôngcógiấyphép). “Công
trình container” không phải
là công trìnhxâydựngđểbị
điều chỉnh theo điều khoản
này. Vậy nên nếu nói là áp
dụng theoNghị định180 thì
UBND thị trấnđãápdụngsai
nghị địnhnày trongviệcxác
định vi phạm đặt container
của ôngTấn.
Vấn đề nổi cộm liên quan
là tại thời điểm này, UBND
cấp xã có được căn cứ vào
Nghịđịnh180đểxử lýcácvi
phạm trật tựxâydựngđô thị?
Trên
Pháp Luật TP.HCM
ra ngày 19-8, luật sư Phạm
Công Hùng (nguyên Thẩm
phán TAND Tối cao) cho
rằng quyết định đình chỉ thi
côngcủaUBND thị trấnTân
Túc là bất hợp pháp bởi lẽ
Nghị định 180 đã hết hiệu
lực. Luật sưHùnggiải thích
thêm: Nghị định 180 hướng
dẫn thi hànhLuậtXâydựng
2003mà từ1-1-2015 thìLuật
Xây dựng 2014 có hiệu lực
thi hành.
Viện dẫn quy định “văn
bản quy phạm pháp luật
(VBQPPL) hết hiệu lực thì
VBQPPLquyđịnhchi tiết thi
hànhcũngđồng thờihếthiệu
lực” (khoản4Điều154Luật
Ban hành VBQPPL 2015),
nôm na là “luật mẹ chết thì
luật conchết theo”, rấtnhiều
luật sư, chuyên gia pháp lý
cũngđồng tìnhvớinhậnđịnh
này của luật sưHùng.
Khoảng trốngpháp
lý khủng khiếp
Tuy nhiên, nếu hiểu như
thế để cho làNghị định 180
đã“chết” thì cácviphạm trật
tựxâydựngmớiphát sinhsẽ
đượcxử lý saokhi vẫn chưa
có quy định thay thế? Công
tác quản lý trong lĩnh vực
xâydựngvà trongnhiều lĩnh
vựckinh tế, hànhchính, văn
hóa… sẽ như thế nàokhi có
khoảng trống pháp lý kinh
khủngdonhiềuvănbảndưới
luật đồng loạt bị loại bỏ theo
luật cũmà chưa kịp có văn
bản hướng dẫnmới?
Nhằm tránh các hậu quả
phát sinh, theo tìm hiểu của
người viết,một lãnhđạocấp
vụcủaBộTưphápđã lưuý:
Nguyên tắc “luật con chết
theo” chỉ áp dụng cho các
VBQPPLđược ban hành từ
ngày 1-7-2016 (thời điểm
LuậtBanhànhVBQPPL2015
có hiệu lực) trở về sau. Với
quan điểm này, vì Luật Xây
dựng 2014 được ban hành
trước nên không thể hồi tố
nguyên tắc“mẹ-con”đểphủ
nhậnhiệu lựccủaNghị định
ContainerđượcđặtởgóctráiquánXinChào,huyệnBìnhChánh,TP.HCM.Ảnh:LỆTRINH
Container khôngphải làcông trình
xâydựng
Theo quy định tại khoản 2Điều 3 Luật Xây dựng… thì
containerđặttrênnềnđấtkhôngphải làcôngtrìnhxâydựng.
Việc đặt container trêndiện tíchđất… cũng không thuộc
phạm vi điều chỉnh củaNghị định 180/2007quy định chi
tiết, hướngdẫnmột sốđiều của Luật Xâydựng về xửphạt
vi phạm trật tựxâydựngđô thị.
(TríchVănbản2326ngày23-9-2014củaBộXâydựng)
Sẽcókhoảngtrốngpháp
lýkinhkhủngdonhiều
vănbảndưới luậtđồng
loạtbị loạibỏtheo luật
cũmàchưakịpcóvănbản
hướngdẫnmới.
Tiêu điểm
1
làsốnghịđịnhđượcbanhành
tínhtrên157vănbảncầnđược
banhànhđểquyđịnh chi tiết
18 luật sẽ có hiệu lực trong
thời gian tới. Trongđó có tới
114/156vănbảnquyđịnhchi
tiết12 luật sẽcóhiệu lựckể từ
ngày1-7-2016nhưngđếnnay
mớicó7/114vănbảnđượctrình
cấpcóthẩmquyềnxemxétđể
banhành,còn107/114vănbản
vẫnđangtrongquátrìnhsoạn
thảohoặc tiếp thu,giải trìnhý
kiến thẩmđịnh.
(TheoVGPNewsngày4-5-2016
trích từbáocáomới củaBộTưpháp)
180vào lúc này.
ĐượcbiếttạiVănbản2974/
BXD-TTrngày21-12-2015,
BộXâydựngcũngcóýkiến
chỉđạo tương tự.Vănbảnnày
nêu: Để đảm bảo hoạt động
quảnlýtrậttựxâydựngkhông
bị giánđoạn, trong thời gian
chờbanhànhnghị định thay
thếNghị định180/2007, Bộ
Xâydựngđãcóvănbảnbáo
cáo Chính phủ quyết định
việc tiếp tục áp dụng Nghị
định 180 đối với những nội
dungkhông tráivớiLuậtXây
dựng 2014…
Tính ra, cùngmột vấnđề
nhưngcóđếnhai cáchhiểu.
Cách hiểu 1 “luật con chết
theo”nghe rất có lývì được
chiếu theokhoản4Điều154
Luật Ban hành VBQPPL
2015 nhưng hiện tại mang
đến nhiều bất ổn cho việc
thực thi pháp luật và quản
trị xã hội. Ngược lại, cách
hiểu2 “luật conkhông chết
theo” tính theo thời điểm
ban hành luật thì không rõ
căn cứ theo quy định nào.
Riêng với Nghị định 180,
tuy Chính phủ không có
văn bản bãi bỏ nhưng nếu
BộXâydựng chophép tiếp
tục thực hiện bằng các văn
bản cá biệt thì có đủ tính
pháp lý để các nơi đều biết
và cùng thực hiện?
Khôngđồngbộđến
baogiờ?
Trước vấn nạn nợ đọng
văn bản, bên cạnh nguyên
tắc“luật conchết theo”như
đãnêuở trên,LuậtBanhành
VBQPPL2015cònyêucầu:
“Dự thảo văn bản quy định
chi tiết phải được chuẩn bị
và trìnhđồng thời với dựán
luật, pháp lệnhvàphải được
banhànhđểcóhiệu lựccùng
thờiđiểmcóhiệu lựccủavăn
bản...”.Thếnhưng từvụxử
lýhành chính chủquán
Xin
Chào
mới thấycông tácxây
dựng, thi hànhpháp luật vẫn
cònnhiềukhiếmkhuyết với
ba cái thiếu là thiếu chuyên
nghiệp, đồngbộ, thốngnhất.
Trở lại việc tiếp tục áp
dụngNghị định180,mặcdù
Bộ Xây dựng yêu cầu loại
bỏ những nội dung trái với
Luật Xây dựng 2014 nhưng
với“rừng”quyđịnhnhưhiện
nay, làm sao người dân và
cả chính quyền dễ dàng đối
chiếu, xácđịnhcái nàođược
làm, cái nào không?
Đơncử là trongviệcđòicắt
điện,nước…vào“công trình
container” của ông Tấn, do
luậtmới khôngquyđịnhcác
chế tài này nên rõ ràng chủ
tịch thị trấnTânTúc đã làm
sai.Tới đây, có thểvì không
thể biết hết hoặc biết nhưng
lợi dụng sự“tùmù”của luật
để hành xử theo mục đích
riêng, nhiều nơi sẽ có thêm
cái saimới khiến người dân
khốn đốn và chính quyền
càngmất uy tín.■
Tiềmẩnlượnglớnhànglậu,hàngcấmtrongcontainertồnđọngởcảngCátLái
Ngày 21-8, CụcHải quanTP.HCM chobiết Tổng
cụcHải quanđã kiểm tra công tác soi chiếu đối với các
container hàng hóa tồnđọng tại cảngCát Lái.
ÔngHoàngViệt Cường, PhóTổng cục trưởngTổng cục
Hải quan, cho rằngqua phân tích hình ảnh soi chiếu cho
thấy nguy cơ tiềm ẩn hàng lậu, hàng cấm rất lớn từ các
container hàng tồn đọng.
Để ngăn chặn tình trạngnày, các cơ quan chức năng cần
phải tăng dần tỉ lệ soi chiếu đối với hàng hóa nhập khẩu
về từ các tuyến trọngđiểm, nhất là hàng quá cảnh. Thực
hiện thống kê hàng tồn đọng tại các cửa khẩu, thực hiện
phân loại soi chiếu trước.
Ngoài ra, theoChi cụcHải quan cửa khẩu cảngSài
Gòn khu vực 1, tính đếnngày 30-6, tại Chi cục còn 269
container hàng nhập khẩuvề cảngCát Lái từ 31 đến60
ngày; 54 container hàng tồn 61-90 ngày. Trong sốnày, Chi
cụcHải quan cửa khẩu cảngSài Gòn khu vực 1 đã thực
hiện soi chiếu trước 28 container, thực hiện làm thủ tục,
thông quan đối vớimột số container hàng.
Đối với việc xử lý container hàng tồn đọng tại cảngCát
Lái, Tổng cụcHải quan yêu cầuChi cụcHải quan cửa
khẩu cảngSàiGònkhu vực 1phải thực hiện soi chiếu hết
số lượng container hàng còn tồn có vấn đề tại cảng. Sau
khi soi chiếu thực hiệnphân loại đối với những container
hàng có dấu hiệu nghi vấn, thực hiệnkhóa container, xếp
vàomột khuvực riêng để theo dõi, giám sát chặt chẽ.
Nếu chủhàng làm thủ tục nhận hàng, thực hiệnkiểm tra
chi tiết, xử lýnghiêm nếu sai phạm; trường hợp chủ hàng
không làm thủ tục, khi quá hạn 90 ngày thực hiệnxử lý
theo quy định. Những doanh nghiệp (DN) đủyếu tố cấu
thành tội phạm thì thực hiện khởi tố, chuyển cơ quan công
an điều tra.
Qua công tác xácminhhàng tồn đọng, Chi cụcHải
quan cửa khẩu cảngSàiGònkhu vực 1 chobiết có nhiều
nguyên nhânkhiến số lượnghànghóa tồnđọng tại cảng
Cát Lái nhiều. Bên cạnh lưu lượnghànghóa nhậpkhẩu
lớn, nhiềuDN làm ăn khônghiệu quả, thua lỗ, nợđọng
thuế, bỏ trốnkhỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh dẫnđến từ
bỏhànghóa saukhi đã nhậpkhẩuvề cảng.
Ngoài ra, domột sốcánhân, đơnvị nhậpkhẩuhànghóa
khôngđủđiềukiệnnhậpkhẩuvàoViệtNam, khi biết không
thể làm thủ tụcnhậpkhẩuđược thì từbỏhàng.Một số trường
hợpnhậpkhẩu rác, phế liệu, phế thải từnướcngoài về rồi từ
bỏhànghóa;DNởnướcngoài gửi nhầmhàngvềViệtNam
rồi khôngchịu tái nhậphàngvềnước sở tại.
Cònnguyênnhândonhiều lôhàngxuất khẩuđi nước
ngoài bị trảvềdokhôngđạt tiêuchuẩnchất lượngcủaquốc
gianhậpkhẩu,DN trongnước từbỏhàng…
Q.HUY
