CHỦNHẬT 12-3-2017
4
QUỐC TẾ
Thamv ngquân
sựTrungQuốc
Máy bay tàng hình đầu tiên của TrungQuốc đi vào hoạt động.
HOÀNGDUY
H
oạt động chạy đua
vũ trang đang diễn
ravới tốcđộnhanhở
biểnĐông.Dèchừng
trướcmột tổng thống
MỹkhóđoánđịnhnhưôngDonald
Trump,TrungQuốc (TQ) đã tăng
cường các phương tiện quân sự.
Máybay tànghình và
tàusânbay
Ngày 10-3, kênh truyền hình
CCTV7củaTQđãphátđoạnbăng
video cho thấykhôngquânTQđã
đưa vào sử dụng thế hệ máy bay
tàng hình đầu tiên J-20 sau quá
trình thửnghiệm trênvùngnúi cao
TâyTạng (cao hơn 4.000m). TQ
khoe khoang máy bay J-20 tích
hợp nhiều công nghệ trọng điểm
vềmáy bay tàng hình và nhiều bí
mật quân sự khác.
J-20đượcxem là thành tựuquan
trọng củaTQ trongquá trìnhhiện
đại hóa quân đội. CCTV7 không
nêu rõ cóbaonhiêumáybay J-20
đượcđưavào sửdụng.Tuynhiên,
nhà nghiên cứu quân sựAntony
WongDongởMacau chobiết chỉ
một số ít vì động cơmáybay J-20
cóvấnđềvàTQchưasẵnsàngsản
xuất hàng loạt.
Trướcđó, trả lờiTânHoaxãbên
lềkỳhọp thứnămĐại hội đại biểu
Nhân dân toàn quốc khóa XII tại
BắcKinh tối 9-3, PhóTổng tham
mưu trưởng hải quânVươngDuy
Minh tuyênbố công tác xâydựng
tàu sân bay thứ hai đangdiễn tiến
tốt đẹp.
Ông khẳng định công tác phát
triển hải quân đang được tăng
cường, các hạm đội tàu khu trục
và tàu hộ vệ ngày càng lớnmạnh
hơnvàhảiquânsẽgia tăng tuần tra
trênkhôngvà trênbiển.Ônghuênh
hoang: “Chúng tôi sẽ ngăn chặn
mọimáybayxâmnhậpvà sẽbám
sát các tàu quân sự trong khu vực
thuộc tráchnhiệm của chúng tôi”.
Ngânsáchquốcphòng
tăng7%
Báo cáo thường niên của Viện
Nghiên cứu Chiến lược quốc tế
(IISS) được công bố ở London
giữa tháng 2 nhận định TQ tiếp
tục chạy đua vũ trang nhanh hơn
các nước khác. Báo cáo ghi nhận
TQ đã phát triểnmột số lĩnh vực,
đặc biệt là không quân, gần như
ngangngửavới phươngTây, đồng
thời đầu tưhàng loạt cho tàuchiến
và tàungầm.
Ngày 4-3, người phát ngônĐại
hội đại biểu Nhân dân toàn quốc
PhóOánh thôngbáongânsáchquốc
phòngnăm2017sẽ tăngkhoảng7%
so với năm trước. Bà nhấnmạnh:
“Chúng taphảiđủnăng lựcbảovệ
chủquyền…vàsẵnsàngchống lại
hànhđộngcan thiệp từbênngoài”.
7% làmức tăng thấp nhất kể từ
năm 1991. Câu hỏi đặt ra là phải
chăngTQđanggiảm chạyđua vũ
trang?Về vấn đề này, chuyên gia
ValérieNiquet ởQuỹNghiên cứu
chiến lược (Pháp) nêu racácđiểm
đáng chú ý:
•
TQ đã có chuyển biến về
chiến lược thông tin. Khi bà
PhóOánh nhấnmạnh ngân sách
quốcphòng chiếm chưa tới 1,3%
GDP, TQmuốn chứng tỏ TQ là
tác nhân biết kiềm chế trong lúc
Tổng thốngDonaldTrumpđã trảiquaphânnửa thờigian
trong100ngàyđầu tiêncủanhiệmkỳ tổng thống.Bướcsang
tuần lễ thứ bảy trong Nhà Trắng, ông Trump đã đạt được
một sốmục tiêu quan trọng như sau:
•TrumpcarechốngObamacare:
Ngày10-3, ôngTrump
đã tiếpnhiềunghị sĩ lãnhđạođảngCộnghòaởHạ việnđể
thamvấnquy trìnhhủybỏchương trìnhcải cáchbảohiểmy
tế (Obamacare)ápdụng từnăm2010dưới thờiTổng thống
Obama.Dự thảođạo luật thay thế (Trumpcare) sẽđượcHạ
viện thảo luận trong thời gian tới.
Với đạo luật thay thế, ôngTrump vừamuốngiảm vai trò
chi tiền của nhà nước, vừa muốn nhiều người dân được
hưởng chế độ bảo hiểm y tế. Trong đảngCộng hòa, nhiều
nghị sĩ thuộc cánh trung dung đã cảnh báo nguy cơ thông
quađạo luật thay thếmà chỉ cóđảngCộnghòaưng thuận.
ÔngJohnKasich,ThốngđốcbangOhio,viết trênbáo
New
YorkTimes
:“Cảicách thựcsựvàbềnvữngcủahệ thốngbảo
hiểmy tếphảiđược thựchiện trêncơsởnhất tríchungcủahai
đảng”.Nhiềunhóm lợi íchđang tổchứcvậnđộngvì longại
nhiều triệungười sẽ khôngđượchưởngbảohiểm y tếnữa.
• Sắc lệnhngăn chặnnhập cưmới:
Như đã hứa, ngày
6-3, Tổng thốngDonaldTrump đã ký sắc lệnh thứ hai tạm
thời cấm vàoMỹ đối với đối tượng người tị nạn trên thế
giới và côngdân sáuquốcgia cóđôngđảo tínđồHồi giáo
(Libya, Iran, Syria, Sudan, Somalia, Yemen) thay cho sắc
lệnhđầu tiênkýngày27-1đãbị bộmáy tưphápngănchặn.
Sắc lệnhmới có hiệu lực từ ngày 16-3.
Nhiều cuộc biểu tìnhphảnđối sắc lệnhđã xảy ra. Nhiều
tổ chức bảo vệ quyền công dân và người tị nạn như Liên
minhTự doDân sựMỹ, Trung tâmLuật phápDi trúQuốc
gia thông báo sẽ kiện sắc lệnhmới ra tòa vì sắc lệnhmới
được ban hành trên cơ sở quan điểm chống Hồi giáo và
phân biệt đối xửdựa vào nguồn gốc quốc gia.
Bộ trưởng Tư pháp bangMaryland Brian E. Frosh cho
biết sẽ cùng bangWashington đề nghị tòa ngăn chặn sắc
lệnhmới. BangMinnesota cũng đưa ra đề nghị tương tự.
Ngược lại, ngày 10-3, Thẩm phán liên bang James Robart
ở Seattle đã từ chối áp dụng biện pháp tạm dừng sắc lệnh
mới, đồng thời đề nghị hai bangWashington vàMinnesota
cung cấp thêm hồ sơ chứng lý cần thiết.
• Giảm vũ khí và người nhập cư lậu:
Báo
NewYork
Times
ghi nhận số người nhập cư bị cảnh sát Mỹ bắt giữ
ở biên giới Mỹ-Mexico đã giảm đáng kể (39% trong vòng
một tháng). Nguyên nhân do lực lượng cảnh sát biên giới
được tăng cường và các tuyên bố răn đe người nhập cư
củaôngTrump.
Ngoài ra, trangwebQuartzghi nhậndoanh thubán súng
cũnggiảmđángkể.Doanh sốbán súng trong tháng1-2017
đã giảm24% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân được giải thích như sau:ÔngTrump được
HiệphộiSúngquốcgiaủnghộnênsaukhiôngđắccử,người
muốnmua súngkhôngcần lo lắnggì nữavì nghĩ rằng từ từ
mua súng cũng không vội.
Ngược lại, báo
TheWashington Post
ghi nhận tình hình
mua súngcógia tăngởmột bộphậnngười dân longại tổng
thốngmới, đặc biệt là cộng đồng dânMỹ gốcPhi và cộng
đồngngười đồng giới.
D.THẢO
50ngàycủaTổngthốngDonaldTrump
Tổng thốngDonaldTrump tuyên
bố tăng chi tiêu quốc phòngMỹ
hơn 10% và tăng cường sự hiện
diện ở biểnĐông.
•
TQ có ý đồ trấn an các nước
trongkhuvực trongbối cảnh toàn
bộkhuvựcđềuđang engại trước
ý đồ bá quyền của TQ. Chủ tịch
Tập Cận Bình đã từng tuyên bố
TQ phải xây dựng quân đội hiện
đại, chiếm lĩnh công nghệ cao và
sẵn sàng chiếnđấuđểhoàn thành
“giấcmộng phục hưngTQ”.
Nóimộtđằng, có thể
làmđằngkhác
Tạp chí
The National Interest
ghi nhận tương tự bà Phó Oánh,
trong báo cáo công bố hôm khai
mạc Đại hội đại biểu Nhân dân
toàn quốc ngày 5-3, BộTài chính
TQ đã không công bố số liệu chi
tiêu quốc phòng.
Báo
SouthChinaMorningPost
viết: “Lần đầu tiên từ nhiều thập
niên,BắcKinhkhông tiết lộngân
sáchquốcphòngmặcdùđã tuyên
bố cam kết minh bạch trong chi
tiêuquốcphòng”.Cuối cùng,ngày
6-3, BộTài chínhmới nêu rõ chi
tiêuquốcphòngnăm2017ước tính
1.040 tỉ nhândân tệ (152 tỉUSD).
ChuyêngiaValérieNiquet nhận
xét trên thực tế, do tình trạng thiếu
minhbạchnênkhông cógì chứng
minhTQsẽgiảmđàphát triểnquốc
phòng vàTQ vẫn có thể “nóimột
đằng, làmmột nẻo”.
Dùchỉ tăng7% trongnăm2017
nhưng ngân sách quốc phòngTQ
vẫn đứng thứ hai sauMỹ, gần hai
lần hơnNga và cao hơn nhiều so
với các nước trong khu vực, kể
cảNhật.
Chuyên gia Richard Fisher ở
Trung tâm Chiến lược và Thẩm
định quốc tế (Mỹ) nhận xét ngân
sách củaBộGiao thông, BộGiáo
dục,BộThông tinTQcũngcó thể
đượcdùngđểgia tăngnăng lựccho
quânđộiTQvàcáckhoảnchi này
khôngđượcgộpvào chi tiêuquốc
phònghằng năm.
Ông cho rằng nếu tính đúng,
tínhđủ, ngân sáchquốcphòngTQ
có thể tăngđến10%bởi hiệnnay
quânđộiTQđượcphépkhai thác
các nguồn tài nguyên dân sự.
Ngày10-3, ngườiphátngônBộNgoạigiaoTQCảnhSảngđánhgiá
tuyênbốcủaBộ trưởngQuốcphòngPhilippinesDelfinLorenzana
dựa trênphỏngđoánvôcăncứ.Trướcđó, Bộ trưởngLorenzana
tuyênbốảnhvệ tinhcho thấymột tàukhảosátTQđãxuấthiệnở
vùngbiểnBenhamRise (cáchđảoLuzon150hải lý) từbađếnsáu
thánghồinămngoái vàôngđãchỉ thị chohảiquân truyđuổinếu
tàuquay trở lại.ÔngchobiếtPhilippinesđãgửi 12cônghàmphản
đối từ tháng8-2016nhưngTQbácbỏ.
NgườiphátngônCảnhSảngcho rằngnăm2012,ỦybanRanhgiới
thềm lụcđịacủaLHQđãnhất trígiớihạn thềm lụcđịa200hải lý
củavùngbiểnBenhamRise thuộcPhilippines,dođóPhilippines
có thểkhai thác tàinguyên thiênnhiênởđâynhưngkhông thể
xemđó là lãnh thổ.
Ôngnóimột số tàunghiêncứuTQđãđiquavùngbiểnđôngbắc
đảoLuzonnămngoái vàhoạtđộngcủacác tàunàyphùhợpvới tự
dohànghải vàquyềnđiquavôhại.Ôngcũngbácbỏkhẳngđịnh
củaBộ trưởngLorenzana rằngTQhủybỏkếhoạchbồiđắpbãi cạn
Scarborough làdosứcépcủaMỹ.
Bộ trưởngLorenzanacho rằngcó thểTQdự tính thămdòđộsâu
đểkhai thác tàinguyênBenhamRisehoặc tìmnơibố trí tàungầm.
Tháng12nămngoái,TQđã từngđiềumáybaynémbom tầmxa
vàhạmđội tàusânbayđếnkhuvực tâyTháiBìnhDương.
ẢnhmáybayJ-20đượccôngbốnăm2011ởThànhĐô.Ảnh:AP
TrungQuốcnhắmđến
mụcđíchhuyđộng
nguồn lựcdânsự
nhiềunhấtcóthểđể
yểmtrợchoýđồbành
trướngquânsự.
ChuyêngiaRichardFisher
