6
THỨBA
1-8-2017
Pháp luật
&
Cuộc sống
tụ giá trị văn hóa ứng xử của các
chủ thể tố tụng.Với việchiện thực
hóamôhìnhcácvị trí trongphòng
xử án, Thông tư01đã thể hiệnvai
trò trung tâmcủaHĐXX, đảmbảo
quyềnbìnhđẳnggiữachủ thể thực
hiện chức năng buộc tội và chức
nănggỡ tội trước tòa.Nó cònđảm
bảo nguyên tắc tranh tụng trong
xét xử, quyềnbàochữacủabị cáo,
quyềnbảovệquyềnvà lợi íchhợp
pháp của đương sự.
Quả thật tôi cũngkhôngnghĩ câu
chuyệnxácđịnhvị trí chỗngồi của
kiểmsátviên(KSV)vàLS tạiphiên
tòa hình sự lại kéodài đến tậnbây
giờ. Hơn năm năm theo đuổi dự
án sửa đổi, bổ sung BLTTHS với
tư cách thành viên tổ biên tập, tôi
thấm thía và chứng kiến những va
đậpvề quan điểm và luận lý.
Vượtquagiớihạnvị trí,hình thức
chỗngồi, đây là cơhội chuyểnđổi
sâu xa hơn trong nhận thức về sự
bìnhđẳngkhi thựchiệnchứcnăng
buộc tộivàgỡ tội.Nhớ lạikhi trình
bàynhữngvướngmắccần tháogỡ
trong hành nghề LS, tôi hiểu hơn
suy nghĩ của các vị đại biểuQuốc
hộikhibấmnút thôngquaBLTTHS
2015.Đây làmộtbộ luậtchứađựng
tinh thầnmới củaHiếnpháp2013,
tôn trọngvàbảovệquyềnconngười,
nângcaovị thếcủaLS trong tố tụng.
Thành công sau
quá trìnhdài
Ýkiếnđềxuất củaLiênđoànLS
ViệtNamvềxâydựngmột chương
riêngvềbàochữavàbố tríchỗngồi
ngangnhauđượcnêu rangay từkhi
sửađổi,bổsungBLTTHS2003.Quá
trình thảo luận, gópýxâydựngdự
thảoThông tư01này,đạidiệnLiên
đoàn LS cũng đã phối hợp cùng
VụPháp chế vàQuản lý khoa học
(TANDTối cao) tìmkiếmmôhình
và thiết kế phòng xử án của nhiều
nướcnhưCộnghòaPháp,HoaKỳ,
Canada, CHLBĐức, TrungQuốc,
Nhật Bản…
Tôicũng từngcảmnhậnđượcmột
sốýkiến longạiviệc tạo lập thếcân
bằng, trên cùng “mặt sàn” khuôn
viên phòng xử án, có thể dẫn đến
làm suy yếu vai trò củaKSV. Bởi
đây làchủ thểđang thựchiệncảhai
chứcnăng là thựchànhquyềncông
tố và kiểm sát hoạt động tưpháp.
Thế nhưng sự lo lắng đó được
hóagiải, vì dù cònnhững cảnngại
trongnhận thứccủamột sốcánhân
nhưng tươngquan chung, sự công
bằng, sòng phẳng về vị trí, vai trò
của LS trong tố tụng và đời sống
đãđượcnhìnnhậnvàcónhiều thay
đổi. Thông qua những phiên tòa
tranh tụngchứađựng sựphảnbiện
giữaquanđiểmđánhgiáchứngcứ,
liênquanđếnnhiềuvấnđềpháp lý
phức tạp, ảnh hưởng đến số phận
của các bị cáo, cả hai chủ thể thực
hiện chức năng buộc tội và gỡ tội
đã cùng trưởng thành lên.
Thực tiễn đó bồi đắp trong suy
nghĩ của tôi rằng hình thức bố trí
phòngxử ánkhôngphải là chuyện
nhỏ. Ngược lại, đây chính là sự
phản ánh chiều sâu của nhận thức
và quan điểm về cải cách tư pháp.
Việc quy định các trình tự, thủ tục
một cách cụ thể, minh bạch, đảm
bảo tính khả thi, trong đó có vị trí
chỗ ngồi sẽ tạo điều kiện cho việc
hànhnghềcủaLSđược thuận lợi.Vị
tríchỗngồimớicủaLSsẽnângcao
được tráchnhiệmxãhội, thựchiện
đầy đủ quyền và nghĩa vụ của LS
trong quá trình tham gia tố tụng.■
TS-LSPHANTRUNGHOÀI,
PhóChủtịch
LiênđoànLuậtsưViệtNam
C
hanhanTANDTôicaoNguyên
Hoa Binh vừa ky ban hanh
Thông tư01quyđinhvêphong
xư an. Đang chu y, theo thông tư
nay, tai phiên toahinh sư sơ thẩm,
phuc thẩm, luât sư (LS)đươcbô tri
chô ngôi ngang băng vơi đai diên
VKS.
PhápLuậtTP.HCM
xingiới
thiệubàiviếtcủaTS-LSPhanTrung
Hoài, người từngđềxuất quyđịnh
chỗ ngồi này và tham gia tổ biên
tập sửa đổi BLTTHS 2015.
Đảmbảo tranh tụng,
quyềnbào chữa
Tôi cho rằng đây làmột tin vui
không chỉ đối với giới LSmà còn
làbước tiếnđếnviệcđảmbảo tranh
tụngdân chủ tại phiên tòađãđược
Nghị quyết 08và49củaBộChính
trị đề cập và được ghi nhận trong
Hiếnpháp2013.
Có thểnói phòngxửán làkhông
gian tổ chức xét xử vụ án hình sự,
hành chính; xét xử, giải quyết vụ
việc dân sự, phá sản và xem xét,
quyết định áp dụng biện pháp xử
lýhànhchínhcủa tòaán, lànơi hội
LuậtsưngồingangbằngvớikiểmsátviêntạiphòngxửTòaGiađìnhvàNgườichưathànhniên,TANDTP.HCM.
Ảnh:NGÂNNGA
Chuyệnchỗ
ngồi vàsự
bìnhđẳng
Từngày1-1-2018,luậtsưchínhthứcđược
ngồingangbằngvớiVKStạitòa.
“Hơnnămnămtheođuổidựán
sửađổi,bổsungBLTTHSvớitư
cáchthànhviêntổbiêntập,tôi
thấmthíavàchứngkiếnnhững
vađậpvềquanđiểmvà luận lý
liênquanđếnchỗngồi.”
Pháp Luật TP.HCM
hơn
15 nămđeođuổi
Hơn15năm trước (khiNghị quyết
08/2003củaBộChínhtrịvềcảicáchtư
phápchưarađời),
PhápLuậtTP.HC
M là
tờ báo đầu tiên đặt vấn đề LS phải
ngồi nganghàng với KSV ra đểbàn
luận. Suốt từđóđếnnay, quanhiều
loạtbài,báo luônđauđáuđeođuổicổ
súy vớimongmuốn caonhất làquy
địnhnày sẽđược luật hóa. Báo luôn
quan niệm chỗ ngồi không chỉ thể
hiệnbìnhđẳngvềhình thứcmàcòn
vìmộtphiêntòatranhtụng,đảmbảo
caonhấtquyềnconngười…
Người xâyviêngạchđầu tiên
ĐólàôngNguyễnThanhTùng(nguyên
ChánhánTANDtỉnhBìnhDương,hiệnlà
vụtrưởngVụCôngtácphíaNam,TAND
Tối cao).Ngày31-7, traođổi với
Pháp
LuậtTP.HCM,
ôngTùngkểsaukhitham
quanởnướcngoài vànghiêncứu tài
liệu,ôngđãtựlàmbảnvẽmôhìnhtrên
giấygửi kèmcôngvănxinýkiếncấp
trên. LúcđómộtphóchánhánTAND
Tối caođãxácnhậnvàocôngvăngửi
lại,chophépđược làmthíđiểm.Trước
năm2006,ôngtừngtriểnkhaichobố
trí lạichỗngồitrongphòngxửánởhai
huyện.Nhưngkhi ápdụngđượcmột
thờigiantạiTANDtỉnhthìvấpphải sự
phảnđối củamột sốngười, trongđó
cóVKScùngcấpnênphải dừng.Thời
điểmđódùthấtbạinhưngôngvẫntin
tưởngmôhìnhcủamìnhsẽthànhcông.
“Hômnay,khôngchỉgiớiLSphấnkhởi
màtôicũngcảmthấyvuimừngvì“đứa
con tinh thần”của tôi đãhình thành.
Chỗngồimớigiúptòaán làtrungtâm
vàquyềncủangười dânđượcbảovệ
tốthơn”-ôngTùngnói.
THANHTÙNG
Dòng sự kiện
Chánh ánTANDTôi vừa cao ký ban hànhThông tư
02 ban hành quy chê tô chức phiên tòa, trong đó quy
chê dànhmôt điêu quy định các nguyên tắc tô chức
phiên tòa.
Đáng chúý, quy chế quy địnhphiên tòa được tổ chức
công khai, trừ trường hợp cần giữbímậtNhà nước, thuần
phongmỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi
hoặc giữbímật nghề nghiệp, bímật kinh doanh, bímật cá
nhân, bímật gia đình theo yêu cầu chính đáng của đương
sự, bị cáo thì tòa án có thể xét xửkín.
Đối với các phiên tòa xét xử, giải quyết các vụ việc
thuộc th m quyền của TòaGia đình vàNgười chưa
thành niên, việc tổ chức phiên tòa còn phải đảm bảo
thân thiện, phù hợp và đảm bảo lợi ích tốt nhất cho
người dưới 18 tuổi.
Theo quy định, nội quy phòng xử án phải được niêmyết
công khai tại phòng xử án. Người vi phạmnội quy phòng
xử án thì tùy từng trường hợp có thể bị chủ tọa phiên tòa
buộc rời khỏi phòng xử án hoặc khu vực xét xử, xử phạt
vi phạmhành chính, tạmgiữ hành chính.
Trường hợp hành vi của người vi phạm nội quyphiên
tòa đếnmức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thìHĐXX
cóquyềnkhởi tốvụ án hình sự.
Đặc biệt th mphán, hội th m, thưkýphiên tòa khi xét
xửkhôngmặc đúng trang phục thì tùy theo tính chất,mức
độvi phạmmà bị xử lý tráchnhiệm theoquyđịnh xử lý
trách nhiệmngười giữ chức danh tưpháp trongTAND
hoặc bị xử lýkỷ luật theo quy định của pháp luật.
Theo chỉ đạo củaTANDTối cao trước đó, các th m
phánTANDhai cấpkhi xét xử sẽmặc trang phục thí điểm
theomẫu được duyệt (bênngoài là áo choàng dài tay, bên
trong là áo sơmi trắng, quần tây sẫmmàu, đeo cà vạt).
ĐỨCMINH
Thẩmphánmặcsaitrangphụckhixửsẽbịkỷluật
Trangphụccủathẩmphánbênngoàilàáochoàngdàitay,bêntronglàáosơmitrắng,quầntâysẫmmàu,đeocàvạt.
TheoThông tư01,môt trongnhữngnguyên tắckhi
bô tri phong xư an laphải thểhiện vị trí, vai trò trung
tâmcủaHĐXX;đảmbảoquyềnbìnhđẳngtrướctòaán;
đảmbảonguyên t c tranh tụng trongxétxử;đảmbảo
quyềnbàoch acủabị cáo, quyềnbảovệquyềnvà lợi
íchhợpphápcủađương sự.
Môt trongnhữngquy đinhđang chu y là tai phiên
toahinhsưsơthẩm,phucthẩm,LSđươcbôtrichôngôi
ngangvơiđaidiênVKS.Cuthê,vị trícủađạidiệnVKSvà
vị trí củangườibàoch a,ngườibảovệquyềnvà lợi ích
hợpphápcủabị hại, đương sựđượcbố trí đối diệnvới
nhauvàởdưới vị trí của thưkýphiên tòa.Trongkhiđo,
taiphiêntoatai thẩm,giamđôcthẩm,vị trícủađạidiện
VKSđượcbốtríphíadướivàđốidiệnvớivị trícủathưký
phiên tòa.Vị trí củangười thamgia tố tụngnhưngười
bàoch a, người bảovệquyềnvà lợi íchhợpphápcủa
đươngsự,đươngsự,ngườibị kếtánđượcbố tríngang
hàngvàởdưới vị trí củađơnvị chứcnăng của tòaán.
Điêmđangchuykhac theoThông tư01 làvanhmong
ngưađươc thay thêbơi buckhai bao.
Đôi vơi phòngxửánvàgiải quyết cácvụviệc thuộc
th mquyềncủaTòaGiađìnhvàNgườichưathànhniên,
vị trí củanh ngngười tiếnhành tố tụng, người tham
gia tố tụng, người thamdựphiên tòa,phiênhọp trong
phòngxửánđượcbố trí trêncùngmộtmặtphẳng, s p
xếp theohình thứcbàn tròn; tường trongphòngxửán
cómàu xanh. Người dưới 18 tuổi thamgia tố tụng tại
phiên tòa được ngồi cạnhngười đại diện, người bào
ch a, người bảovệquyềnvà lợi íchhợppháp củahọ.
Thông tư01cohiêu lưc tưngày1-1-2018.
ĐỨCMINH
HĐXX là trung tâm
