16
Quốc tế -
Thứ Tư5-6-2019
Tiêu điểm
Thế giới 24 giờ
Anh sẽ phải chọn giữaTQ và
Mỹ về chuyện này và tôi không
thể thấy Anh sẽ chọn Mỹ.
Chuyên gia phân tích an ninh
người Anh
ROBERT EMERSON
nhận định về vấn đề Huawei
Những điểm nóng trong chuyến
thăm Anh của ông Trump
Thươngmại, Brexit, Huawei, Iran là các chủ đề nóng giữa hai nước.
ĐĂNGKHOA
T
ổng thống Mỹ Donald
Trump đang ở London
thực hiện chuyến thăm
nhà nước Anh ba ngày (từ
ngày 3 đến 5-6).
Việc tiếp đón long trọng của
Hoàng giaAnh với ôngTrump
trongngàyđầu3-6khôngkhỏa
lấp được những điều lấn cấn
lớn trongchuyến thămAnhcủa
ôngTrump. Và những nút thắt
này càng hiện rõ hơn khi ông
Trump có cuộc gặp với thủ
tướng chủ nhà Theresa May
ngày 4-6.
Mỹ sốt ruột với
thương mại, Brexit
Có thể thấy sự sốt ruột trong
tìm kiếm thỏa thuận thương
mại song phương với Anh
của ôngTrump khi ông đề cập
ngay vấn đề này khi vừa gặp
bà May. Ông Trump nói ông
muốn có một thỏa thuận thực
chất và công bằng.
Chuyện thỏa thuận thương
mại Mỹ-Anh lại liên quan đến
Brexit (Anh rời khỏi Liênminh
châuÂu-EU).Giữa tuần trước,
Cố vấn an ninh quốc gia John
Bolton nói Mỹ không muốn
xen vào quá trình Brexit hay
vào các chính sách của chính
phủ mới sau khi bà May ra đi
vào ngày 7-6 tới. Tuy nhiên,
không thể chối bỏ thực tế lànếu
Brexit diễn ra thì Anh sẽ dựa
dẫmhơn vàoMỹmột khi quan
hệ giữaAnh với 27 thành viên
còn lại của EU đã lỏng hơn.
Có lẽ vì thế Mỹ nôn nóng
mong Brexit diễn ra nhanh.
TrướckhisangAnh,ôngTrump
từng chỉ trích bà May chậm
chạp với chuyện Brexit. Trả
lời phỏng vấn
Sunday Times
,
ôngTrump nói ôngmuốnAnh
Vẫn chưa rõ quan
điểm của chính phủ
mới của Anh với
Huawei sau khi bà
May ra đi.
Trung Quốc
: Bộ Giáo dục nước này hôm 3-6 đã phát
đi cảnh báo các du học sinh Trung Quốc muốn sang Mỹ
học tập có thể sẽ đối mặt với khả năng thị thực bị siết chặt,
thời gian xét duyệt thị thực bị kéo dài, thời hạn thị thực bị
rút ngắn, hay thậm chí hồ sơ xin thị thực bị từ chối. Theo
đài
AFP
, số liệu thống kê từ tháng 1 đến tháng 3-2019
cho thấy khoảng 182 hồ sơ xin cấp thị thực từ Trung Quốc
bị Mỹ bác bỏ. Được biết Washington đã nhiều lần đưa ra
quan ngại Bắc Kinh sẽ dùng lực lượng sinh viên và nghiên
cứu sinh ở đây cho hoạt động gián điệp.
Israel
: Quân đội Israel hôm 3-6 tuyên bố đã hoàn tất
lấp kín đường hầm cuối cùng trong hàng loạt đường
hầm do lực lượng vũ trang Hezbollah đào xuyên từ biên
giới Liban vào lãnh thổ Israel để xâm nhập, theo hãng
850.000
phụ nữ sống tại thủ đô New Delhi, Ấn Độ sắp tới đây
sẽ đượcmiễn phí sử dụng các phương tiện giao thông
côngcộng, theomột thôngbáomới được chínhquyền
TP đưa ra, hãng tin
AP
cho hay. 3aĐây làmột phần của
nỗ lực nhằm làm cho thủ đô của Ấn Độ an toàn hơn,
khi TP này vốn là một trong những nơi có tỉ lệ phạm
tội nhắmvào phụ nữ nhiều nhất thế giới. Thủ hiếnTP,
ông Arvind Kejriwal, cũng cho biết kế hoạch sẽ được
triển khai trong 2-3 tháng tới và tốn khoảng 115 triệu
USD ngân sáchmỗi nămđể duy trì. Chính quyền New
Delhi cũng sẽ xem xét lắp đặt thêm khoảng 150.000
máy quay an ninh trong năm 2019.
VĨ CƯỜNG
Vợ chồng Thủ tướngAnh TheresaMay
(trái)
và vợ chồng Tổng thốngMỹ Donald Trump trước cửa
dinh thủ tướngAnh, số 10 phốDowning ở London ngày 4-6. Ảnh: REUTERS
Ngày 3-6, ông Trump được bà May chiêu đãi bữa tiệc trưa
với sự chuẩn bị của một đầu bếp nổi tiếng thường xuất hiện
trên truyền hình, thực đơn gồm cua và phi lê bò.
Bà May tặng ông Trump một món quà như để hóa giải sự
bất đồng trước đó giữa hai người, đó làmột khung tranh sao
chép bản Hiến chương Đại Tây Dương được Thủ tướng Anh
Winston Churchill và Tổng thống Mỹ Franklin D. Roosevelt
thống nhất năm1941. Bản hiến chương vạch ra cácmục tiêu
chung cho thế giới, trong đó có tự do thương mại, giảm trừ
quân bị và quyền tự quyết cho mọi người, nhấn mạnh quan
hệ đặc biệt xuyên Đại Tây Dương cũng như một trật tự quốc
tế mà ông Trump thường chế nhạo.
Đệ nhất phu nhân Melania Trump được tặng một bộ trà
của nhà thiết kế người Anh Emma Bridgewater.
tin
Reuters
. Trung tá Jonathan Conricus cho biết đây là
“đường hầm tấn công dài nhất và sâu nhất do Hezbollah
đào”, nằm sâu hơn 80 m dưới lòng đất. Kể từ tháng 12-
2018, Israel đã nỗ lực tìm kiếm và phá hủy thành công sáu
đường hầm tương tự.
Triều Tiên
: Bà Kim Yo-jong, em gái Chủ tịch CHDCND
Triều Tiên Kim Jong-un, đã lộ diện trước công chúng lần
đầu tiên sau 53 ngày vắng bóng tại một chương trình nghệ
thuật ở thủ đô Bình Nhưỡng hôm 3-6. Sự xuất hiện của bà
một lần nữa xua tan tin đồn từ truyền thông Hàn Quốc cho
rằng bà đã bị anh trai thất sủng sau hội nghị thượng đỉnh
Mỹ-Triều tại Hà Nội hồi tháng 2-2019 không đạt được kết
quả khả quan.
VĨ CƯỜNG
phải rời khỏi EU trong năm
nay. Ông Trump nói ông ủng
hộ các ứng viên sẽ kế nhiệm
bà May nếu các ứng viên này
có quan điểm ủng hộ Anh rời
khỏi EU vào ngày 31-10 dù
có hay không có thỏa thuận
Brexit với EU.
Ngày 4-6, cả bàMay và ông
Trump thống nhất sẽ cùng theo
đuổi thỏa thuận thương mại
songphương saukhiAnhhoàn
thành Brexit.
Anh khó xử
về Huawei
Lấn cấn lớn thứhai là vềTập
đoàn thiết bị viễn thôngHuawei
củaTrungQuốc (TQ). Từ năm
ngoái chính phủTrump đã yêu
cầu các đồng minh không sử
dụng công nghệ và thiết bị 5G
củaHuawei vì lo ngại việc này
sẽ cho phép chính phủ TQ do
thám các thông tin và dữ liệu
nhạy cảm của các nước. Năm
ngoái, Úc, Nhật, NewZealand
vàMỹđãcấmHuawei thamgia
các hợp đồng chính phủ vì lo
ngại an ninh, dù Huawei luôn
bác bỏ điều này và khẳng định
mình không phải là một công
cụ do thámcủa chính phủTQ.
Tháng trước, Ngoại trưởng
MỹMikePompeonóiAnh cần
phải thay đổi thái độ với TQvà
Huawei.TheoôngPompeo,TQ
là mối đe dọa lớn với phương
Tây không thua gì mối đe dọa
từLiên bangXô viết trước đây.
Phátbiểukhi thamgiaĐối thoại
Shangri-La ở Singapore ngày
1-6, Quyền Bộ trưởng Quốc
phòng Patrick Shanahan nói
Huawei “quá gần” với chính
phủTQvà điềunàygây longại
cho các nước khi muốn hợp
tác hay cho phép Huawei xây
dựng mạng lưới viễn thông ở
nước mình.
Trước ngày sang Anh, ông
Trump cũng yêu cầu bà May
cứng rắn hơn trong đối xử với
Huawei. Trước đó ôngTrump
đã cảnh cáoAnh rằng hợp tác
an ninh và chia sẻ tình báo giữa
hai nước có thể sẽ tổn thương
nếuAnhchophépHuaweitham
gia mạng lưới 5G của mình.
Vẫn chưa rõ quan điểm của
chính phủ mới của Anh với
Huawei sau khi bà May ra đi.
Anh tháng trước từng nói sẽ
cho phép Huawei có một vai
trò hạn chế trong xây dựng
mạng lưới viễn thông không
dây5Gởnướcmình, theokênh
tài chính
CNBC
. Tuy nhiên,
ngày 3-6, Ngoại trưởng Anh
Jeremy Hunt cho biết Anh sẽ
cân nhắc các vấn đề kỹ thuật
và chiến lược liên quan với
Huawei. Theo ông Hunt,Anh
chưa đi đến quyết định cuối
cùng và sẽ cân nhắc không chỉ
vấn đề kỹ thuật - làm sao bảo
đảm không có một cửa ngầm
để một nước thứ ba có thể sử
dụng 5G do thámAnh, mà cả
vấn đề chiến lược - đảm bảo
Anh không quá phụ thuộcmột
nước khác về công nghệ. Bên
cạnh đó, ôngHunt khẳng định
việc chia sẻ tình báo giữaAnh
và các nước được thực hiện
thông qua các kênh bảo đảm
và Huawei không bao giờ là
một phần trong đó.
Bất đồng về Iran
Một khúc mắc lớn nữa giữa
hai nước là sẽ làm gì tiếp theo
với Iran. Năm ngoái, Mỹ đơn
phương rút khỏi thỏa thuận
hạt nhân mà Iran đã ký với
nhóm P5+1. Ông Trump cho
rằng thỏa thuận không kiềm
chế được chương trình hạt
nhân và cả chương trình tên
lửa của Iran cũng như hành
động của Iran ở khu vực. Ông
Trump chủ trương trừng phạt
để đưa Iran quay lại bàn đàm
phán thỏa thuận theo hướng
thắt chặt các điều khoản hơn
theo ý Mỹ.
Mặc dùMỹ ra đi nhưng các
thành viên còn lại của nhóm
P5+1, trong đó có Anh vẫn
khẳng định sẽ tuân thủ và tìm
cách bảo vệ thỏa thuận để giữ
an ninh Trung Đông, mở rộng
việc không phổ biến hạt nhân,
mở rộng sự hợp tác giữa các
quốc gia về vấn đề hạt nhân
và thậm chí bảo vệ chủ quyền
châu Âu.
Đối thoại với ông Trump
ngày 4-6, bà May nói Anh và
Mỹ có cùng mục tiêu chung
về Iran. Tuy nhiên, trước đó
Ngoại trưởng Anh Jeremy
Hunt, một trong số ứng viên
thay thế bàMay, dùkhẳngđịnh
Anh và Mỹ cùng thống nhất
không cho phép Iran có vũ
khí hạt nhân nhưng hai nước
có cách tiếp cận khác nhau để
đạt được mục tiêu này.
Như vậy, việc ông Trump
rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt
nhân và khôi phục trừng phạt
với Iran đã gây một sự chia rẽ
chiến lược giữa Mỹ và châu
Âu. Dù đang muốn Brexit
nhưng về vấn đề Iran thì Anh
lại tương đồng với châu Âu
hơn với Mỹ.•
