6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa11-6-2019
vùng nhạy cảm trên cơ thể người
dưới 16 tuổi;
Hành vi sờ, bóp, hôn, đụng chạm
vào các bộ phận, vùng nhạy cảm có
thể thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp
(như qua lớp quần áo…).
Như vậy, so với dự thảo lần một,
nhóm soạn thảo đã bổ sung thêm
hành vi “vuốt ve” theo đề xuất trước
đó của Phó Chủ tịchTổng Liên đoàn
Lao động Việt Nam, đại biểu Quốc
hội Ngọ Duy Hiểu.
Ngoài ra, hướng dẫn cũng bổ sung
thêm quy định: Trường hợp người
thực hiện hành vi tương tự các hành
vi tại các điểm a, b, c nhưng là hoạt
động chăm sóc thường ngày của cha
mẹ đối với con, giáo viên mầm non
đối với trẻ mầm non thì không bị
coi là dâm ô.
“Quy định như dự thảo
thì rộng quá”?
“Trong những người ngồi đây,
chúng tôi là những người mong
muốn có hướng dẫn này nhất. Thực
tiễn, nhiều vụ do không có hướng
dẫn của Hội đồng Thẩm phán
TAND Tối cao nên anh em dưới
địa phương rất vướng mắc” - Phó
Cục trưởng Cục Cảnh sát hình sự
(Bộ Công an) Phạm Văn Tám chia
sẻ tại hội thảo.
Bình luận về dự thảo hướng dẫn,
ông Tám cho rằng mỗi người có
một vùng nhạy cảm riêng. “Tuy
nhiên, tôi băn khoăn khi dự thảo
quy định vùng đầu cũng được coi
là vùng nhạy cảm. Cứ xoa đầu các
cháu đều thành dâm ô thì chết!” -
ông Tám nói.
Đồng tình, cựu thẩm phán TAND
Tối cao Nguyễn Quang Lộc cũng
lo ngại nếu quy định như dự thảo,
hành vi vuốt ve vào đầu, má cũng
có thể bị khép tội. PGS-TS Dương
Tuyết Miên, PhóGiámđốc Học viện
Tư pháp, thì nhận xét: “Chúng tôi
thấy quy định như dự thảo rộng quá,
sẽ dẫn đến việc xử lý hình sự tràn
lan”. TS Miên cho rằng nhóm tác
giả đang chịu nhiều sức ép của dư
luận khi xây dựng hướng dẫn này.
Bà cũng đồng tình với các ý kiến
đề nghị loại đầu khỏi vùng nhạy
cảm, hơn nữa, khái niệm ngực là
thiếu rõ ràng.
“Tôi hay thơm trẻ con lắm. Các
cháu quý bà nhiều khi còn thơm
vào môi bà. Có vấn đề gì đâu, bởi
hành vi ấy không phải để thỏa mãn
nhu cầu tình dục” - phó giám đốc
Học viện Tư pháp dẫn chứng. Bà
Miên nói thêm: “Bản chất của dâm
ô là thỏa mãn nhu cầu tình dục,
cho nên sờ, hôn vào má, trán cũng
không bị coi là dâm ô. Tôi đề nghị
chúng ta phải thu hẹp lại những bộ
phận nào đụng chạm vào mới là
dâm ô”. Theo bà, nếu quy định mở
rộng như dự thảo, người dân sẽ rất
bất an, bởi nhiều hành vi là biểu
hiện yêu thương của con người lại
bị ghép vào hành vi dâm ô.
Ngoài ra, quy định mới bổ sung
thêm trong dự thảo phần hướng dẫn
về dâm ô cũng gây nhiều tranh luận.
Ông NguyễnVăn Hoàn, cựu phó vụ
trưởng Vụ Pháp luật hình sự-hành
chính (Bộ Tư pháp), cho rằng quy
định này rất phản cảm.
Trong khi đó, ông PhạmVăn Tám
lại cho rằng nên giới hạn độ tuổi
của các cháu. “Từ 10 đến dưới 16
tuổi là lớn lắm rồi. Ngoại trừ một
số trường hợp đặc biệt các cháu
không tự chủ được, còn ở độ tuổi
đó, nếu cha mẹ cứ thường xuyên
sờ mó vào bộ phận sinh dục các
cháu thì phải xem lại” - ông Tám
cảnh báo.
Bà Dương Tuyết Miên cũng đề
nghị bỏ quy định nêu trên. “Quy
định chỉ loại trừ trường hợp giữa
bố mẹ và giáo viên, vậy ông bà
cưng cháu không được hay sao?
Chưa kể bố cũng có thể dâm ô
con, nếu bố đụng chạm vào bộ
phận sinh dục của con để thỏa
mãn nhu cầu tình dục” - bà Miên
nhấn mạnh.
Bố chồng, nàng dâu
quan hệ là loạn luân?
Hướng dẫn về tình tiết định
khung “có tính chất loạn luân”, dự
thảo quy định gồm các trường hợp
người phạm tội thực hiện hành vi
hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu
với: (a) Người cùng dòng máu về
trực hệ, anh chị em cùng cha mẹ,
anh chị em cùng cha khác mẹ hoặc
cùngmẹ khác cha; (b) Con riêng của
vợ, con riêng của chồng, bố dượng,
mẹ kế; (c) Con dâu, bố chồng, mẹ
vợ, con rể.
Các ý kiến phát biểu tại hội
thảo đều cho rằng dự thảo đã
hướng dẫn quá mở rộng, vượt
ĐỨCMINH
C
uối tuần qua, TAND Tối cao
tổ chức hội thảo tham vấn đối
với dự thảo nghị quyết của
Hội đồng Thẩm phán TAND Tối
cao hướng dẫn áp dụng các quy
định của BLHS về tội phạm xâm
hại tình dục. Đáng chú ý, quy định
gây nhiều tranh luận nhất liên quan
đến hướng dẫn thế nào là
dâm ô
và
có tính chất loạn luân
.
Hướng dẫn dâm ô và
không phải dâm ô
Theo dự thảo nghị quyết lần hai,
dâm ô là một trong các hành vi
nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục
của người phạm tội nhưng không
nhằm mục đích giao cấu hoặc thực
hiện các hành vi quan hệ tình dục
khác, gây ảnh hưởng đến thể chất,
tinh thần của người bị hại là người
dưới 16 tuổi. Các hành vi này gồm:
(a) Sờ, bóp, hôn, vuốt ve vào
những bộ phận, vùng nhạy cảm
(như bộ phận sinh dục, ngực, vùng
mặt, đầu, đùi, mông…) trên cơ thể
người dưới 16 tuổi;
(b) Dụ dỗ, ép buộc người dưới 16
tuổi sờ, bóp, hôn, vuốt ve vào những
bộ phận, vùng nhạy cảm trên cơ thể
người phạm tội hoặc người khác;
(c) Cố ý đụng chạm bộ phận
của cơ thể mình hoặc sử dụng các
đồ vật tác động vào các bộ phận,
“Xoa đầu
các cháu mà
bị tội dâm ô
thì chết”
Dự thảo nghị quyết hướng dẫn các tội
xâmhại tình dục, trong đó có tội dâmô,
khá chi tiết, đầy đủ nhưng vẫn còn có điều
cần thống nhất lại để sát sườn với thực
tiễn cuộc sống.
quá quy định của BLHS. Ông
Nguyễn Văn Hoàn cho rằng các
trường hợp (b), (c) hoàn toàn
không có liên quan gì đến huyết
thống. Ông băn khoăn, theo cách
thức như vậy thì quan hệ cha mẹ
nuôi - con nuôi có được xét đến
hay không. “Nếu muốn mở rộng
thêm, có chăng chỉ mở rộng tới
phạm vi ba đời cấm kết hôn, như
vậy vừa có ảnh hưởng về mặt xã
hội, vừa có tính huyết thống” -
ông Hoàn nêu quan điểm.
“Hướng dẫn mở rộng quá mà
không đủ. Đây là vấn đề đạo đức,
nếu đưa vào là hướng dẫn vượt qua
quy định của luật” - cựu thẩm phán
TAND Tối cao Nguyễn Quang Lộc
nhận xét.
PGS-TS Dương Tuyết Miên
cũng cho rằng hai trường hợp sau
là hành vi sai trái, vi phạm đạo đức
nhưng không thể coi là loạn luân.
“Ta có thể xử lý bằng biện pháp
khác nhưng không xử lý hình sự
được” - bà Miên góp ý.•
Từ thực tiễn xét xử thời gian qua, TANDTối cao nhận
định: Các cơ quan tố tụng đã kịp thời phát hiện, khởi tố,
điều tra, truy tố, xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật
nhiều vụ án xâm hại tình dục phụ nữ, trẻ em, được dư
luận đồng tình, ủng hộ. Hình phạt mà tòa án áp dụng
đối với loại tội phạm này rất nghiêm khắc.
Trong nămnăm (2013-2017), tòa đã thụ lý gần 8.260
vụ án/gần 8.900 bị cáo; trong đó xét xử gần 7.600/hơn
8.100 bị cáo. Tỉ lệ trả hồ sơ cho VKS chiếm 6,65% số vụ
án và 6,88% số bị cáo.
Tuy nhiên, tình hình các tội phạm xâm hại tình dục
trẻ em có chiều hướng tăng về tính chất và mức độ
nghiêm trọng. Theo thống kê từ Bộ Công an, năm2018
có gần 1.550 vụ xâmhại trẻ emđược phát hiện với gần
1.670 đối tượng, xâm hại gần 1.580 em; trong đó số vụ
xâm hại tình dục gần 1.270 vụ, xâm hại hơn 1.140 em.
TANDTối cao cho rằng việc phát hiện, thu thập chứng
cứ, giámđịnh, chứngminh tội phạmgặp rất nhiều khó
khăn do thiếu dấu vết, chứng cứ. Đối tượng có hành
vi xâm hại thường rất khôn khéo để che đậy hành vi
phạm tội của mình, kể cả việc đe dọa, khống chế nạn
nhân. Mặt khác, trẻ em chưa đủ nhận thức để có thể
nhận biết đâu là hành vi xâm hại tình dục, nhiều trẻ bị
khủng hoảng tâm lý, trầm cảmnặng sau khi bị xâmhại
nên không thể trình báo cơ quan chức năng hoặc khai
báo không thống nhất…
Cạnh đó, nhiều gia đình không tố giác tội phạm do
sợ ảnh hưởng đến tương lai của con hoặc khai báo
chậm nên rất khó khăn trong khâu thu nhập, đánh
giá chứng cứ.
Cũng theo TAND Tối cao, cơ quan chức năng lấy
lý do người bị hại khai báo không nhất quán; chứng
cứ, dấu vết mờ nên không dám khởi tố vụ án, khởi
tố bị can vì sợ oan, sai; khi xét xử thì lấy lý do lời khai
người bị hại bất nhất, không đáng tin cậy nên không
dám tuyên án.
Không dám khởi tố vì sợ oan, sai
“10-16 tuổi là lớn lắm
rồi. Ở độ tuổi đó, nếu
cha mẹ cứ thường xuyên
sờ mó các cháu thì phải
xem lại!”
Ông
Phạm Văn Tám
, Phó Cục
trưởng Cục Cảnh sát hình sự,
Bộ Công an
Tiêu điểm
Luật Mỹ quy định
về dâm ô
Tại hội thảo, PGS-TS Dương Tuyết
Miên dẫn chứng quy định của nước
Mỹ về dâm ô và nhận xét “quy định
này rất chuẩn và chặt chẽ”.
Theo đó, dâm ô được hiểu là hành
vi sờ mó hoặc ép buộc người khác sờ
mó trực tiếphoặc quaquầnáovàoâm
hộ, dương vật, bìu, hậu môn, háng,
vú, đùi trong, mông của bất kỳ ai với
một trong các ý định lạm dụng, làm
nhục, quấy rối, làmchongười khác xấu
hổ, làm khơi dậy hoặc thỏa mãn ham
muốn tình dục của bất kỳ người nào.
Ngoài ra, điều luật cũng giải thích
thỏamãn hammuốn tìnhdục của bất
kỳ người nào là không chỉ cho nạn
nhân hoặc người phạm tội mà còn
có thể thỏa mãn người thứ ba. Việc
sờ mó có thể được thực hiện bởi bất
kỳ bộ phận nào của cơ thể hoặc qua
công cụ nào khác.
