2
Thời sự -
ThứHai 22-7-2019
Trang điện tử, mạng xã hội
HƯNGNGUYÊN
V
ới sự bùng nổ của trang
tin điện tử, trang tin điện
tử tổng hợp và mạng xã
hội, đã có những hiện tượng
vi phạm đánh cắp sản phẩm,
vi phạm bản quyền, gây nhầm
lẫn và nhiều hoạt động tiêu
cực khác của các trang được
cấp phép.
Nạn ăn cắp, xào chẻ
Hàng loạt trang thông tin
điện tử, thậm chí báo điện tử
đã copy nguyên văn cả bài báo
của các tờ báo khác thành bài
báo của mình mà không hề có
một chút thông tin gia tăng nào.
Theo quy định, các trang tin
điện tử khi dẫn lại bài từ các
cơ quan báo chí phải được cho
phép, phải dẫn nguyên văn,
xuất xứ và tên tác giả. Nhưng
chuyện này chỉ được thực hiện
lớt phớt. Đơn giản chỉ ghi là
theo
TNO
,
PLO
,
TTO
,
NLĐ
online
,
PNO
(tên viết tắt của
các ấn bản điện tử của
Thanh
Niên
,
Pháp Luật TP.HCM
,
Tuổi Trẻ
,
Người Lao Động
,
Phụ Nữ TP.HCM
)… Thay vì
xem thông tin trên báo bạn như
nguồn tin sơ cấp để khai thác
mở rộng hoặc dẫn rõ nguồn
với sự tôn trọng cần thiết, họ
tước đoạt luôn cả công sức của
một tập thể, một quy trình sản
xuất thông tin từ phát hiện,
tác nghiệp, chỉ đạo, biên tập
xuất bản.
Cứ có tin nóng hoặc đề tài
riêng của các tờ báo đưa lên
mạng, nhiều trang thông tinđiện
tử lấy lại và xuất bản nhanh
như chớp sau vài phút. Thử gõ
bất kỳ một cụm từ trong bài
báo nào được dư luận quan
tâm và đưa vào công cụ tìm
kiếmGoogle, bạn cũng có thể
thấy rõ điều này.
Đa số các trang dẫn lại
không được cấp quyền bởi
không có thỏa thuận cho phép
sử dụng bài vở từ tờ báo nơi
đăng bài gốc. Câu chuyện
này phổ biến nhưng do nạn
nhân rải đều ra, nhiều tờ báo
là nạn nhân nên ít khi “nạn
nhân” khởi kiện hoặc yêu cầu
xử lý vì… mất công.
Chính sự im lặng của “nạn
nhân” cũng là một nguyên
nhân khiến nạn trộm cắp chất
xám và công sức, trắng trợn vi
phạm bản quyền diễn ra ngày
càng dữ dội.
Đã có những trang
tin điện tử tổng hợp
ngồi chờ những cá
nhân, tổ chức đến
ký hợp đồng truyền
thông quảng cáo để
được gỡ bài mà họ
đã bưng về đăng.
“Ăn trộm” cả tờ báo
để đăng trang mạng
xã hội
Ngày 16-7-2019,
Pháp Luật
TP.HCM
buộc phải lên tiếng về
một trường hợp ăn cắp trắng
trợn, quy mô lớn và diễn ra
trong thời gian dài.
Đó là trang mạng xã hội
Pháp luật Ngày nay
của Công
ty cổ phần Truyền hình Pháp
Luật Ngày Nay (50 Lê Quốc
Trinh, phường Phú Thọ Hòa,
quận Tân Phú, TP.HCM). Chỉ
tính trong ngày 16-7, trang này
đã lấy hầu như toàn bộ tin bài
của báo
Pháp Luật TP.HCM
online để đưa về trang của
mình với giao diện, đề mục
như một tờ báo điện tử.
Tên tác giả được thay bằng
tài khoản mạng xã hội và cuối
bài ghi là “Theo
PLO
”. Không
cómột hoạt động tương tác nào
trên trang mạng xã hội này.
Chiêu trò của họ là sử dụng
quyền hoạt động mạng xã hội
để sau đó dùng vài nick name
tự tạo ra, copy cả bài lẫn ảnh
như một phiên bản của
PLO
.
Qua thống kê, chúng tôi
phát hiện chỉ trong ngày hôm
đó, 80% bài vở do
PLO
xuất
bản đã bị mạng xã hội
Pháp
luật Ngày nay
đánh cắp, lần
ngược thời gian thì việc này
diễn ra trong nhiều tháng trời.
Việc thống kê bài vở bị ăn
cắp dừng giữa chừng bởi khi
bị báo phát hiện và yêu cầu
gỡ bài, chủ trang mạng xã
hội này đã đóng cửa website
với lời thông báo dtrang web
dừng hoạt động để nâng cấp”.
Gây nhầm lẫn với
hoạt động báo chí,
thoát ly kiểm soát
Trên đây chỉ là một ví dụ về
sự trộm cắp trắng trợn, hiện có
nhiều trang thông tin điện tử
đã hoạt động như báo chí và
nạn trộm cắp bài vở liên tục
xảy ra. Không dừng lại ở đó,
nhiều hiện tượng tiêu cực nảy
sinh làm thiệt hại cho người
dân và doanh nghiệp (DN).
Đã có những trang tin điện
tử tổng hợp do các công ty
truyền thông lập ra ăn theo
các đề tài điều tra của báo chí
về những sai phạm của các cá
nhân, tổ chức, DN, sau đó ngồi
chờ những cá nhân, tổ chức
này đến ký hợp đồng truyền
thông quảng cáo để được gỡ
bài mà họ đã bưng về đăng.
Người đọc và DN nhiều khi
không phân biệt được báo với
trang tin điện tử hoặc trang tin
của DN, thế là sa bẫy.
Với việc trình bày ý kiến cá
nhân trên mạng xã hội, một số
mạng xã hội đã dùng chính
người mình copy “nguyên
đai nguyên kiện” bài từ các
báo điện tử như trường hợp
mạng xã hội
Pháp luật Ngày
nay
hoặc xào chẻ và đưa lên,
gây nhầm lẫn cho độc giả.
Tình trạng bát nháo như trên
gây hỗn loạn hoạt động báo
chí xuất bản, vi phạmquy định
về hoạt động cung cấp thông
tin trên Internet và hoạt động
mạng xã hội, nó vi phạm bản
quyền của cơ quan báo chí và
nhà báo, nó làm giảm ưu thế
thông tin thu hút quảng cáo
của báo chí bởi các nội dung
giống nhau. Nguy hiểm hơn,
lợi dụng sự nhầm lẫn của người
dân với báo chí, báo điện tử
và trang mạng xã hội, nhiều
người có thể sử dụng nó cho
các hoạt động trục lợi hoặc
các mục đích xấu khác.
* * *
Cùng với việc cấp phép các
trang tin điện tử, trang mạng
xã hội, người dân có thêm
điều kiện để tiếp cận thông
tin, chia sẻ suy nghĩ và quan
điểm trên Internet, hoạt động
trên lĩnh vực dịch vụ này vì
thế cũng nhộn nhịp hơn, DN
có thêm kênh truyền thông…
Trong xu thế phát triển của
công nghệ thông tin và nhu
cầu của người dân, sự phát
triển này được dự báo sẽ tiếp
tục tăng tốc.
Chính quyền và các cơ quan
quản lý nhà nước cũng xây
dựng các quy phạm nhằm
điều chỉnh để hoạt động trong
1.
Báo điện tử dưới hình thức trang thông
tin điện tử.
• Trang thông tin điện tử tổng hợp là trang
thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, DN,
cung cấp thông tin tổng hợp trên cơ sở trích
dẫn nguyên văn, chính xác nguồn tin chính
thức và ghi rõ tên tác giả hoặc tên cơ quan
của nguồn tin chính thức, thời gian đã đăng,
phát thông tin đó.
•Trang thông tinđiện tửnội bộ là trang thông
tin điện tử của cơ quan, tổ chức, DN, cung cấp
thông tin về chức năng, quyền hạn, nhiệmvụ,
tổchứcbộmáy, dịchvụ, sảnphẩm, ngànhnghề
và thông tin khác phục vụ cho hoạt động của
chính cơ quan, tổ chức, DN đó và không cung
cấp thông tin tổng hợp.
• Trang thông tin điện tử cá nhân là trang
thông tin điện tử do cá nhân thiết lập hoặc
thiết lập thông qua việc sử dụng dịch vụ
mạng xã hội để cung cấp, trao đổi thông tin
của chính cá nhân đó, không đại diện cho tổ
chức hoặc cá nhân khác và không cung cấp
thông tin tổng hợp.
• Trang thông tin điện tử ứng dụng chuyên
ngành là trang thông tin điện tử của cơ quan,
tổ chức, DN, cung cấp dịch vụ ứng dụng trong
lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, phát
thanh, truyền hình, thương mại, tài chính,
ngân hàng, văn hóa, y tế, giáo dục, các lĩnh
vực chuyên ngành khác và không cung cấp
thông tin tổng hợp.
2.
Mạng xã hội (social network) là hệ thống
thông tin cung cấp cho cộng đồng người sử
dụng mạng các dịch vụ lưu trữ, cung cấp, sử
dụng, tìm kiếm, chia sẻ và trao đổi thông tin
với nhau, bao gồmdịch vụ tạo trang thông tin
điện tử cá nhân, diễn đàn (forum), trò chuyện
(chat) trực tuyến, chia sẻ âm thanh, hình ảnh
và các hình thức dịch vụ tương tự khác.
• Tổ chức, DN thiết lập mạng xã hội chịu
trách nhiệm theo quy định của pháp luật về
những nội dung thông tin do mình cung cấp.
(Theo Nghị định 72/2013 và
Thông tư 09/2014 của Bộ TT&TT)
Các loại trang thông tin điện tử, mạng xã hội
Các phóng viên tác nghiệp tại một sự kiện. Ảnh: HOÀNGGIANG
Không chỉ xâmphạm tác quyền,
việc “trộm cắp” bài vở còn có thể
gây ra hậu quả khác lớn hơn nếu
không kịp thời chấn chỉnh.
