7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa23-7-2019
NGÂNNGA- YẾNCHÂU
T
AND Tối cao đang tiếp tục lấy
ý kiến bàn luận dự thảo nghị
quyết của Hội đồng Thẩm phán
TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng
các tội xâm hại tình dục. Với tội
dâm ô đối với người dưới 16 tuổi,
hiện còn có nhiều ý kiến khác nhau
xung quanh dự thảo hướng dẫn áp
dụng tội này.
Dự thảo hướng dẫn
coi chừng vượt luật
Trao đổi với phóng viên, nhiều
chuyên gia cho rằng dự thảo hướng
dẫn đã vượt quá quy định của BLHS.
Ông Võ Văn Thêm (nguyên Phó
Viện trưởng VKSND Cấp cao tại
TP.HCM) cho rằng dự thảo của
TAND Tối cao đã tự ý thêm “nhằm
thỏa mãn nhu cầu tình dục của
người phạm tội” là trái với Điều 146
BLHS. Hướng dẫn như vậy đã làm
khó cho cơ quan tố tụng khi chứng
minh tội phạm, bởi đối tượng thực
hiện hành vi sẽ cãi phăng rằng đó
là tình cờ… chứ chẳng dại gì nhận
“nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục”.
Ông Thêm cho rằng hướng dẫn
của TAND Tối cao buộc phải tuân
thủ theo BLHS, không được quyền
mở rộng hoặc thu hẹp nội dung so
với điều luật. Ngoài ra, ông Thêm
còn lấy làm tiếc khi Điều 146 BLHS
2015 chỉ quy định người trên 18 tuổi
thực hiện những hành vi dâm ô mới
được coi là tội phạm, còn người
từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi
thực hiện hành vi dâm ô thì luật lại
không đề cập.
Tiếp ý của ông Thêm, TS-luật sư
Nguyễn Hữu Thế Trạch (Đoàn LS
TP.HCM) cho rằng bản thân Điều
146 và dự thảo nghị quyết hướng
dẫn cómột số điểmchưa ổn như sau:
Về tuổi của người bị hại, điều luật
chỉ quy định tuổi của người bị hại
là người dưới 16 tuổi. Hiện BLHS
và BLTTHS đều sử dụng cụm từ
“người dưới 18 tuổi” và có những
quy định dành riêng cho các đối
tượng là người dưới 18 tuổi.
Hiện nay BLHS quy định ba loại
hành vi xâm hại tình dục, đó là giao
cấu, hành vi quan hệ tình dục khác
và dâm ô với người dưới 16 tuổi.
Hướng dẫn tội dâm ô có nguy cơ
chệch Bộ luật Hình sự
Nhiều ý kiến cho rằng dự thảo nghị quyết của TANDTối cao hướng dẫn xử lý Điều 146 về tội dâmô đối với
người dưới 16 tuổi vừa thu hẹp vừamở rộng so với điều luật.
Vụ ánNguyễn
Hữu Linh ban
đầu có ý kiến
khác nhau trong
việc xác định
hành vi dâmô
của bị can này.
Ảnh: HY
“Từ quy định trên có thể kết luận
những hành vi tương tự như hành
vi dâm ô nhưng được thực hiện với
chủ thể là người từ đủ 16 đến dưới
18 tuổi, với người trên 18 tuổi hoặc
với những người bị hạn chế, bị mất
năng lực hành vi thì không bị xử lý
trách nhiệm hình sự?” - LS Trạch
đặt vấn đề.
Hướng dẫn làm thay đổi
“cấu thành tội phạm”
Theo giới hành nghề luật, dự
thảo còn tự bổ sung quy định “gây
ảnh hưởng đến thể chất, tinh thần
của người bị hại” là chưa phù hợp.
Theo LS Trạch, nếu quy định như
thế sẽ làm khó cho cơ quan tố tụng,
bởi trên thực tế rất khó có căn cứ để
xác định bị hại bị ảnh hưởng đến
thể chất, tinh thần. Hoặc có trường
hợp bị hại cho rằng không bị ảnh
hưởng (như trường hợp gia đình
bị hại vụ án Nguyễn Hữu Linh nói
“không tổn thất gì đến bé, vì quý
mến bé nên ôm hôn”) thì chẳng lẽ
không thể xử lý trách nhiệm hình
sự? Đó là chưa nói có trường hợp do
người bị hại quá nhỏ nên trên thực
tế cháu không thể nhận biết mình
bị ảnh hưởng, nhất là về tinh thần.
Điều 146BLHS 2015 chỉ quy định
về việc thực hiện hành vi dâm ô. Do
đó TS Trạch phân tích: “Nghị quyết
hướng dẫn chỉ cần xác định hành vi
nào là hành vi dâm ô. Còn như dự
thảo hiện hành thêm cụm từ “nhằm
thỏamãn nhu cầu” là không cần thiết
mà lại làm hẹp đi rất nhiều căn cứ
định tội, buộc CQĐT và VKS phải
chứng minh thế nào là “thỏa mãn”,
như thế là gây khó khăn.
Đồng tình, LS Trịnh Văn Hiệp
(Phó Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh
Quảng Nam) cũng
nói dự thảo
như thế chẳng khác nào “bổ sung
thêm” trong cấu thành tội phạm là
hành vi này phải “gây ảnh hưởng
đến thể chất, tinh thần của người
bị hại…”. Trong khi đó, Điều 146
BLHS 2015 chỉ quy định người
nào đủ 18 tuổi trở lên mà có hành
vi dâm ô đối với người dưới 16
tuổi không nhằm mục đích giao
cấu hoặc không nhằm thực hiện
các hành vi quan hệ tình dục
khác thì bị phạt tù từ sáu tháng
đến ba năm. Theo điều luật trên
thì tội dâm ô đối với người dưới
16 tuổi là tội phạm có cấu thành
hình thức, tức căn cứ vào hành vi
vi phạm để xác định trách nhiệm
hình sự chứ không dựa vào hậu
quả hay những tổn hại từ hành vi
dâm ô gây ra.
“Hướng dẫn của TAND Tối cao
đã đi ngược lại với khoản 1 Điều
146 BLHS 2015. Nghị quyết dùng
để hướng dẫn luật chứ không được
sửa đổi hay bổ sung luật. Hành vi
dâm ô không chỉ gây nên những tổn
hại cho sức khỏe mà còn gây nên
những chấn thương tâm lý đối với
sự phát triển sau này của trẻ. Do vậy,
việc đong đếm hậu quả của bị hại
để buộc tội là không cần thiết” - LS
Hiệp nhấn mạnh.•
BLHS quy định tội dâm ô
là tội phạm có cấu thành
hình thức, tức căn cứ vào
hành vi vi phạmđể xác
định trách nhiệmhình sự
chứ không dựa vào hậu
quả hay những tổn hại từ
hành vi dâm ô gây ra.
Dự thảo mô tả khá cụ thể hành vi dâm ô
Khoản 1 Điều 146 BLHS 2015 quy định về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi: “Người nào đủ 18 tuổi trở lên
mà có hành vi dâm ô đối với người dưới 16 tuổi không nhằmmục đích giao cấu hoặc không nhằm thực hiện các
hành vi quan hệ tình dục khác, thì bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm”.
Tại khoản 9 Điều 2 dự thảo nghị quyết (lần hai) của Hội đồng Thẩm phán TANDTối cao hướng dẫn: Dâm ô quy
định tại khoản 1 Điều 146 BLHS là một trong các hành vi sau đây nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục của người
phạm tội nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác, gây ảnh
hưởng đến thể chất, tinh thần của người bị hại là người dưới 16 tuổi:
a) Sờ, bóp, hôn, vuốt ve vào những bộ phận, vùng nhạy cảm (ví dụ: Bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu,
đùi, mông...) trên cơ thể người dưới 16 tuổi;
b) Dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi sờ, bóp, hôn, vuốt ve vào những bộ phận, vùng nhạy cảm (ví dụ: Bộ phận
sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...) trên cơ thể người phạm tội hoặc người khác;
c) Cố ý đụng chạm bộ phận của cơ thể mình hoặc sử dụng các đồ vật tác động vào các bộ phận, vùng nhạy
cảm trên cơ thể người dưới 16 tuổi (ví dụ: Bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...).
Hành vi sờ, bóp, hôn, đụng chạm vào các bộ phận, vùng nhạy cảm có thể thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp
(ví dụ: Qua lớp quần áo) của người dưới 16 tuổi.
Trường hợp người thực hiện hành vi tương tự như các hành vi nêu tại các điểm a, b, c khoản này nhưng là
hoạt động chăm sóc thường ngày của cha mẹ đối với con, giáo viên mầm non đối với trẻ mầm non thì không
bị coi là dâm ô.
CQĐT Công an quận 4, TP.HCM cho biết cơ quan này
vẫn tiếp tục đề nghị VKSND cùng cấp truy tố ông Nguyễn
Hữu Linh ra tòa về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi.
Trước đó, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an TP.HCM có
kết luận giám định bổ sung liên quan đến việc bàn tay trái
ông Nguyễn Hữu Linh trong clip. Theo kết luận, do hình
ảnh khuất khỏi tầm quan sát của camera nên không rõ bàn
tay trái của ông Nguyễn Hữu Linh có chạm vào phần cơ
thể phía trước thân người của cháu bé hay không.
Trước đó, ông Linh bị VKS truy tố theo quy định tại
Điều 146 BLHS 2015. Tại phiên tòa xử kín ngày 25-6,
TAND quận 4 đã quyết định trả hồ sơ cho VKS, đề nghị
điều tra bổ sung một số tình tiết “bởi cáo trạng không nêu
rõ hành vi nào là dâm ô”. Theo đó, tòa yêu cầu tiến hành
trưng cầu giám định lại đoạn camera hình ảnh được ghi
lại trong thang máy từ thời gian 21 giờ 10 phút 6 giây đến
21 giờ 10 phút 31 giây (theo giờ hệ thống camera) để “xác
định bàn tay trái của Linh có chạm vào người cháu bé hay
không”. Bởi kết luận ngày 17-4 của Phòng Kỹ thuật hình
sự Công an TP.HCM đưa ra những nhận định không rõ
ràng, mang tính chủ quan như : “… Có khả năng bàn tay
trái của ĐT2 chạm vào phần cơ thể phía trước thân người
của ĐT1,…” hay “… nên rất có thể bàn tay trái của ĐT2
đã chạm vào phần cơ thể phía trước thân người của ĐT1,
tuy nhiên không có căn cứ để xác định rõ vị trí chạm…”.
Nay theo kết luận mới, cơ quan giám định nêu: Không đủ
cơ sở kết luận giám định trong khoảng thời gian trên bàn tay
trái của ĐT2 có chạm vào phần cơ thể phía trước thân người
của ĐT1 hay không”.. Sau đó, Phòng Kỹ thuật hình sự Công
an TP.HCM có công văn trả lời khẳng định lại không đủ cơ
sở xác định trong khoảng thời gian bàn tay trái của ĐT2 có
chạm vào phần cơ thể phía trước thân người của ĐT1 hay
không do hình ảnh khuất khỏi tầm quan sát của camera.
Với kết luận giám định mới, Cơ quan CSĐT Công an
quận 4, TP.HCM cho biết vẫn tiếp tục đề nghị truy tố ông
Linh như trước. Bởi căn cứ vào chuỗi hành vi khách quan
của ông Linh trước đó, xác định có đủ cơ sở để truy tố.
Kết luận giám định bổ sung này không thể quyết định ông
Linh có tội hay không có tội.
HOÀNG YẾN
Tiếp tục đề nghị truy tố ôngNguyễnHữuLinh
Phòng Kỹ thuật hình sự Công an TP.HCMđã có kết luận giámđịnh bổ sung về việc bàn tay trái của ông Linh “đưa lên đưa xuống là làmgì”.
