16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứHai 16-9-2019
Tiêu điểm
Đồng minh Mỹ trước sức ép tăng
cường thương mại với Trung Quốc
Dù liên tục ủng hộ chính phủ Israel trong nhiều lĩnh vực nhưngWashington không thể đồng tình trước
một điều: Sự bành trướng của Trung Quốc trong nền kinh tế của quốc gia Trung Đông này.
HÀMINHTHU
T
rong khi Tổng thống Mỹ
Donald Trump ra sức
cảnh báo thế giới rằng
Trung Quốc (TQ) là đối thủ
chứ không phải đối tác trong
cạnh tranh thương mại, ông
cũng áp quân bài thuế quan
lên hàng hóa TQ và khuyến
khích nhiều nước khác gây
áp lực lên cường quốc châu
Á này. Tuy nhiên, điều này
không quá dễ dàng.
Dự án phát triển cơ sở hạ
tầng toàn cầu Vành đai - Con
đường của TQ đã thu hút gần
600 tỉ USD với hơn 130 quốc
gia ký kết tham gia hoặc tỏ
ra quan tâm. Một trong số
đó là Israel, đồng minh thân
cận nhất của Washington ở
Trung Đông.
Năm 2015, Tập đoàn cảng
quốc tế Thượng Hải của TQ
đã ký được hợp đồng khai
thác tại cảngHaifa (Israel), dự
kiến bắt đầu hoạt động khai
thác kinh doanh tại cảng này
trong 25 nămkể từ năm2021.
Cảng biển Haifa là điểm neo
đậu lâu nay của Hạm đội 6
của Mỹ và cũng là nơi diễn
ra các cuộc tập trận chung
Mỹ-Israel.
Trung Quốc: Đối tác
thương mại lớn
Chiếm tới 11,5 tỉ USD giá
trị giao dịch hằng năm của
Israel, TQ hiện là đối tác
thương mại lớn thứ hai của
đất nước này sau Mỹ, theo
số liệu của
Bloomberg
. Tại
Israel, TQ không chỉ tung các
gói đầu tư vào cảng biển mà
còn nhắm vào cơ sở hạ tầng
chiến lược của Israel. Từ vận
chuyển đến ngành điện và
giao thông công cộng, TQ
l
Canada:
Ít nhất một người thiệt
mạng và năm người khác bị thương
trong một vụ xả súng xảy ra tại TP
Mississauga, tỉnh bang Toronto ngày
14-9. Các nhân chứng nói nghe thấy
20 tiếng súng tại hiện trường. Cảnh sát
Mississauga cho biết hiện chưa rõ động
cơ gây án cũng như có bao nhiêu tay
súng. Người dân trong khu vực được
khuyến cáo đề cao cảnh giác và báo cảnh
sát bất kỳ đối tượng nào khả nghi, theo
trang tin
Global News
.
l
Hong Kong
: Chiều 15-9, hàng ngàn
người biểu tình đã tuần hành xuyên qua
khu mua sắm vịnh Causeway đến quận
trung tâm, mặc cho cảnh sát phát lệnh
cấm biểu tình. Trước đó cùng ngày, hàng
trăm người biểu tình khác đã tập trung
trước Lãnh sự quán Anh tại Hong Kong
nhằm kêu gọi London gây áp lực lên
Trung Quốc, cho rằng Bắc Kinh không
tuân thủ thỏa thuận trao trả ký kết năm
1984, theo tờ
The Guardian
. Những
người này cho hay họ muốn Trung Quốc
phải chính thức thừa nhận mô hình “một
quốc gia, hai chế độ” không hiệu quả và
cam kết tôn trọng thỏa thuận. Hồi tháng
6, Anh từng khẳng định nước này và
Trung Quốc vẫn còn trách nhiệm pháp lý
do thỏa thuận chưa hết hiệu lực.
l
Saudi Arabia
: Hai cơ sở sản xuất dầu
của nước này ngày 14-9 đã bị tấn công bất
ngờ bằng thiết bị bay không người lái, đài
CNN
cho hay. Vụ việc khiến Riyadh mất ít
nhất năm triệu thùng dầu, tương đương 5%
sản lượng dầu toàn thế giới. Nhóm phiến
quân Houthi tại Yemen đã đứng ra nhận
trách nhiệm. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ
Mike Pompeo sau đó lên tiếng chỉ trích Iran
là nước đứng sau vụ tấn công, trong khi một
quan chức Mỹ khác kêu gọi tấn công đáp trả
nhằm “bẻ gãy” Tehran.
VĨ CƯỜNG
460
triệu tấn chì đã phát tán vào không khí ở khu vực
xung quanh nhà thờ Đức Bà kể từ vụ cháy hồi
tháng 4-2019, theo tờ
The New York Times
ngày
14-9. Số chì này đẩy mức độ bụi chì tại đây cao
hơn 1.300 lần so với chuẩn an toàn của Pháp.
Đáng chú ý, phát hiện trên chỉ có được qua các
tài liệumật chưa từng được BộVăn hóa nước này
công bố. Tệ hơn, các công nhân làm việc tu bổ
nhà thờ phải tiếp xúc với bụi chì cao hơn 1.000
lần chuẩn an toàn. Hơn 6.000 trẻ em dưới sáu
tuổi cũng đang sống trong tình trạng ô nhiễm
đáng báo động.
VĨ CƯỜNG
Tôi biết TQ sẽ không đi đâu
cả. Họ làmột cường quốc và là
cườngquốcđangtrỗidậy.Israel
không thể nào làm ngơ TQ và
phải tìmcáchđể trở thànhmột
phần của sự trỗi dậy đó.
SIMONWEINTRAUB
,
luật sư,
người đại diện cho các công ty
công nghệ Israel trong đàm phán
với nhà đầu tư TQ
Mối quan hệ kinh tế giữa Israel và
Trung Quốc
Mối quan hệ kinh tế giữa Israel vàTQ có từ năm1979, trước
khi TQ chính thức công nhận nhà nước Israel. Với sự giúp đỡ
của tỉ phú người Israel Shaul Eisenberg, Israel đã thành công
ký kết thỏa thuận vũ khí với TQ. Hai nước thiết lập quan hệ
ngoại giao năm 1992. Đầu những năm 2000, Mỹ gây áp lực
buộc Israel hủy thỏa thuậnbán choTQhệ thống radar Phalcon
cũng như các bộ phận của máy bay không người lái. Tuy
nhiên, mối quan hệ Israel-TQ được phục hồi sau đó. Trong
vài năm qua, đầu tư TQ vào ngành công nghệ nước này đã
tăng cao, đạt 1/4 tổng số tiềnmà các công ty Israel huy động
được vào quý III-2018.
Điều khiến Mỹ đặc
biệt lo ngại về TQ ở
Israel là nước này
đang nắm giữ một
số công nghệ tiên
tiến nhất thế giới và
có liên kết với Mỹ
trong quốc phòng và
thông tin tình báo
nhạy cảm.
Từ trái
sang: Thủ
tướng Israel
Benjamin
Netanyahu,
Chủ tịch
Trung
Quốc Tập
Cận Bình.
Ảnh: THE
NATIONAL
INTEREST
mua lại hàng triệu USD cổ
phần của những startup công
nghệ tiên tiến.
Những năm gần đây, Israel
và TQ đã nhiều lần đàm phán
về một hiệp định thương mại
tự do song phương. Sau vòng
đàm phán hồi tháng 1 tại
Jerusalem, Bộ Thương mại
TQ nhấn mạnh Israel là đối
tác quan trọng của Bắc Kinh
tại Trung Đông và khu vực
triển khai sáng kiến Vành
đai - Con đường, đài
NPR
cho biết.
Mỹ: Đồng minh
thân cận của Israel
Mỹ liên tục lên tiếng ủng
hộThủ tướng Israel Benjamin
Netanyahu, bất chấp sự phản
đối từ các đồng minh khác.
Trước đây ông Trump đã
phá vỡ sự đồng thuận quốc
tế trong nhiều thập niên khi
công nhận chủ quyền của
Israel đối với cao nguyên
Golan. Hơn nữa, tháng 12-
2017, ông Trump công nhận
Jerusalem là thủ đô của Israel
và chuyển đại sứ quán Mỹ
đến đó. Các động thái này
đều khiến Israel vui mừng,
lãnh đạo Palestine và Ả Rập
tức giận, còn hầu hết đồng
minh của Mỹ đều phản đối.
Ông Netanyahu sau đó cho
đặt tên khu định cư mới trên
cao nguyênGolan theo tên của
Tổng thống Donald Trump,
đồng thời ca ngợi nhà lãnh
đạo Mỹ trong việc từ bỏ hiệp
ước hạt nhân Iran. “Israel may
mắn có nhiều người bạn là
chủ nhân Nhà Trắng nhưng
ông (Donald Trump) là người
bạn tốt nhất mà chúng tôi
từng có” - ông Netanyahu
phát biểu hồi tháng 3.
Tuy nhiên, có một khía
cạnh được xem là cơ hội đối
với Israel nhưng Mỹ hoàn
toàn phản đối: tăng cường
thương mại với TQ.
“Đối với Mỹ, TQ mang
đến những mối đe dọa an
ninh quốc gia nghiêm trọng
nhất từng phải đối mặt. TQ
có tham vọng to lớn và ông
Tập Cận Bình muốn biến TQ
thành cường quốc thế giới
và dần thay thế Mỹ” - Thứ
trưởng Quốc phòng John
Rood tuyên bố trong một
hội nghị an ninh diễn ra ở
Herzliya, Israel mùa hè này.
Nhiều quan chức Mỹ liên
tục cảnh báo cộng đồng
quốc tế về rủi ro của những
khoản đầu tư từ TQ vào cơ
sở hạ tầng của họ. Điều khiến
Mỹ đặc biệt lo ngại về TQ
ở Israel là nước này đang
nắm giữ một số công nghệ
tiên tiến nhất thế giới và có
liên kết với Mỹ trong quốc
phòng và thông tin tình báo
nhạy cảm.
Chọn Mỹ hay
Trung Quốc?
Israel hiện không hạn chế
đầu tư từ TQ, các thỏa thuận
lớn vẫn tiếp tục diễn ra nhưng
một số doanh nghiệp ở Israel
đã bắt đầu tránh xa các đề
nghị hấp dẫn này vì lo sợ
Washington có thể ban lệnh
cấm hoạt động kinh doanh
ở Mỹ nếu có chút can thiệp
của TQ. Mỹ thậm chí yêu
cầu Israel hạn chế đầu tư
của TQ vào cơ sở hạ tầng
và công nghệ của nước này.
Ông Trump còn đe dọa hồi
tháng 3 sẽ gây ảnh hưởng
lên quá trình hợp tác tình
báo, quốc phòng giữa Mỹ và
Israel nếu nước này không
chấp thuận, hãng tin
Axios
cho hay.
Trước tình hình đó, các
quan chức an ninh quốc
gia Israel đang làm việc
để thành lập một cơ quan
giám sát - mô phỏng theo Ủy
ban Đầu tư nước ngoài tại
Mỹ - nhằm đánh giá những
rủi ro của các thỏa thuận.
“Đối với chúng tôi, những
khoản đầu tư nước ngoài tại
Israel cũng như tại Mỹ nên
được triển khai trong khuôn
khổ pháp lý chặt chẽ để đảm
bảo các công ty nước ngoài
này làm việc có trách nhiệm
phù hợp với luật pháp quốc
tế. Đầu tư nước ngoài nên
phục vụ lợi ích của người
dân Israel, chứ không phải
làm suy yếu an ninh quốc
gia” - phát ngôn viên Bộ
Ngoại giao Mỹ Morgan
Ortagus trả lời hãng tin
NPR.
Tháng trước, Đại sứ TQ
tại Israel Zhan Yongxin đã
viết trên tờ
Haaretz
của
Israel rằng TQ không có
bất kỳ động cơ nào trong
các gói đầu tư nước ngoài
và chỉ trích những cáo buộc
vô căn cứ liên quan đến tình
báo và an ninh quốc gia.•
