16
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
Thứ Tư30-10-2019
Họ đã nói
. Mỹ
: Tàu quỹ đạo, máy bay không gian không người lái
X-37B của không quân Mỹ đã hạ cánh an toàn tại sân bay
Trung tâm Không gian Kennedy thuộc Trung tâm Hàng không
vũ trụ Mỹ (NASA) ở bang Florida (Mỹ), hoàn tất chuyến
bay dài kỷ lục 780 ngày trong quỹ đạo. Với thời gian này, tàu
X-37B đã phá kỷ lục của chính mình tồn tại với thời gian lâu
nhất trong không gian.
. Syria
: Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS)
nhanh chóng ra thông báo đã chọn được thủ lĩnh tối cao mới
cho tổ chức này, chỉ một ngày sau khi lực lượng đặc nhiệm
Mỹ tiêu diệt thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi trong cuộc vây
ráp ở tỉnh Idlib (tây bắc Syria) tối 26-10. Nhân vật được chọn
là Abdullah Qardash, còn được biết đến với tên gọi “Kẻ hủy
diệt”, vốn là một sĩ quan trong quân đội Iraq dưới thời Tổng
thống Saddam Hussein.
. Hong Kong
: Trưởng đặc khu Hong Kong Carrie Lam hôm
29-10 phủ nhận bà sẽ bị thay thế, đồng thời gọi tin đồn “rất
độc hại”. Tuần trước, báo
Financial Times
đưa tin Bắc Kinh
đang cân nhắc kế hoạch thay thế bà Lam bằng một trưởng đặc
khu lâm thời vào tháng 3-2020 trong bối cảnh các cuộc biểu
tình tiếp diễn nhiều tháng qua.
ĐT
“Ăn chia” 60/40 ở biển Đông với
Trung Quốc: Philippines chia rẽ
Ngoài Tổng thống Duterte đang chủ trương và hào hứng khai thác chung với Trung Quốc ở biểnĐông,
ngay trong nội các chính quyềnManila đang có sự chia rẽ.
HOÀNGPHÚ-ĐẠI THẮNG
T
rả lời kênh truyền hình
ABS-CBN News
hôm
28-10, Phó Tổng thống
Philippines Leonor Robredo
khẳng định Philippines sẽ chỉ
tham gia các thỏa thuận khai
thác dầu mỏ với Trung Quốc
(TQ) nếu nước này công nhận
chủ quyền của Philippines trên
biển Đông.
“Đối với tôi, tiền đề cho việc
thỏa thuận với TQ là việc nước
này phải thừa nhận quyền chủ
quyền và chủ quyền của chúng
tôi trong các khu vực sẽ khai
thác chung” - bà Robredo nói.
Nữ phó tổng thống còn dẫn
phán quyết của Tòa Trọng tài
thường trực về biển Đông vào
năm2016.“Việcchúngtôithắng
lớn ở vụ kiện trên có nghĩa là
chúngtôisẽkhôngthamgiahợp
tác với TQ trong các khu vực
nằm trong phán quyết, trừ khi
TQ thừa nhận chủ quyền của
chúng tôi trong khu vực” - bà
Robredo phát biểu.
Cái lý của phe đối lập
ông Duterte
Đây không phải lần đầu nữ
phó tổng thống Philippines tấn
công cấp trên củamình, đương
kim Tổng tống Philippines
Rodrigo Duterte. Hôm 12-9,
bàRobredođã côngkhai tuyên
bố việc Tổng thống Duterte
có ý định gạt đàm phán biển
Đông sang một bên để đổi lấy
thỏa thuận khai thác dầu khí
với Bắc Kinh là một bước đi
“thiếu trách nhiệm” và “đáng
xấu hổ”.
Hồi giữa tháng 8-2019,
hãng tin
Bloomberg
dẫn lời bà
Robredo kêu gọi Tổng thống
Duterte phải có lập trường
cứng rắn hơn trong việc bảo vệ
chủ quyền Philippines ở biển
Đông. Nữ tổng thống cho biết
dân chúng Philippines lo lắng
Phán quyết của tòa
năm 2016, quan
hệ đồng minh với
Mỹ và tình thế bất
lợi đối với TQ nếu
Bắc Kinh gây chiến
chính là những lý
do Manila không
nên tự dọa mình
bằng chiến tranh.
COC phải bao gồm phán quyết 2016
Cựu ngoại trưởng Philippines Albert
del Rosario hôm 28-10 nói với hãng tin
Rappler
rằng Bộ quy tắc ứng xử ở biển
Đông (COC) phải bao hàm phán quyết
của Tòa Trọng tài 2016 để đảm bảo bộ
quy tắc này thượng tôn pháp luật.“Phán
quyếtcủatòaánởHaguevềvụPhilippines
(kiện TQ) ở biển Đông phải là một phần
của bộ quy tắc (COC). Chúng ta không
thể thúc đẩy thượng tôn pháp luật nếu
chúng ta lờ phán quyết” - ông Del Rosario nói.
Phát biểu của ông Del Rosario diễn ra trước thềm hội nghị
thượng đỉnh lần thứ 35 của ASEANdiễn ra tạiThái Lan từ ngày
31-10 và kéo dài bốn ngày.
Bảo đảm một tương lai tốt
đẹp hơn cho con cháu chúng
ta có lẽ là nhiệmvụ quan trọng
nhất, khó khăn nhất của bất cứ
chínhphủnào (…) Chiến tranh
khôngphải là phương tiệnduy
nhất để khẳng định các quyền
của Philippines đối với vùng
đặc quyền kinh tế của mình.
Cácnước lánggiềngcủa chúng
ta, Việt Nam và Indonesia, đã
nhiều lần chứngminh điều đó.
Phó Tổng thống
LEONOR
ROBREDO
hôm 13-9 phản bác việc
ông Duterte lo ngại chiến tranh nếu
không hợp tác với TQ
Tổng thống RodrigoDuterte
(trái)
và Phó Tổng thống Leonor Robredo đang có nhữngmâu thuẫn về
chủ trương hợp tác với TrungQuốc ở biểnĐông. Ảnh: RAPPLER
2
quả hỏa tiễn rơi trúng doanh trại Taji phía bắc thủ
đô Baghdad (Iraq) nơi có lính Mỹ đồn trú, đài
Sky
News Arabia
ngày 28-10 dẫn thông tin từ một số
nguồn tin an ninh Iraq. Chưa có thêmthông tin chi
tiết về vụ việc. Cũng chưa rõ diễn biến này có liên
quan gì đến việc línhMỹ ởđôngbắc Syria kéo sang
Iraq theo lệnh rút quân của Tổng thống Donald
Trump ba tuần trước hay không.
ĐĂNG KHOA
ông Duterte đang “bán mình”
choTQ.“TổngthốngDuterteđã
đưa ra nhiều tuyên bố tạo cảm
giác chúng ta đang ưng thuận
ngầm với những gì TQ mong
muốn” - bà Robredo nhận xét.
KhôngchỉbàRobredo,Ngoại
trưởng Philippines Teodoro
Locsin Jr. cũng lên tiếng khẳng
địnhphánquyết củaTòaTrọng
tài vượt lên trên thỏa hiệp giữa
ông Duterte và người đồng
cấp TQ Tập Cận Bình, do đó
không thể gạt phán quyết sang
một bên. Tương tự, hồi đầu
tháng 9 Phó Chánh án Tòa án
Tối cao Philippines Antonio
Carpio cũng khẳng định tổng
thống Philippines không có
thẩm quyền quyết định phán
quyết của tòa bị bãi bỏ, bị đảo
ngược hoặc bị phủ quyết.
Tờ
South China Morning
Post
mới đây đưa ra nhận định
các chủ trương bắt tayTQ của
Philippines có thể làmsuy yếu
giá trị thực tế của phán quyết
năm 2016 vốn có lợi cho
Philippines. Sở dĩ phe đối lập
ôngDuterte khẳng định không
ủng hộ “gác tranh chấp, cùng
khai thác” mà ông Duterte và
ông Tập đang hào hứng là vì
hai lý do.
Thứ nhất, phán quyết năm
2016 cho thấy Manila không
cần phải khai thác chung với
TQvì các khuvực hai bênđịnh
“ăn chia” 60/40 đều nằm trong
vùng đặc quyền kinh tế (EEZ)
của Philippines. Điều đó có
nghĩa là không tồn tại tranh
chấp, nên nếu gọi là “gác tranh
chấp, cùng khai thác” chính
là sập bẫy của TQ - “biến của
người khác thành của chung”.
Thứ hai, ông Duterte chủ
trương ăn chia 60/40 và cho
rằng có lợi với Manila - đó là
quan điểm sai lầm. Nếu việc
hợp tác thành hiện thực, tạm
chưa bàn đến việc ôngDuterte
có khả năng vi hiến (vì vượt
thẩm quyền cho phép nước
ngoài vào EEZ khai thác tài
nguyên) thì khả năng tiếp theo
là TQ sẽ lấn tới và chiếm các
vùng biển của Philippines.
Hậu quả là ngư dân lẫn các lực
lượng chấp pháp của Manila
bị đẩy ra khỏi khu vực.
Hai tâm thế khác
nhau ở Philippines
Trái ngược với quan điểm
củaPhóTổngthốngPhilippines
Leonor Robredo và các chính
trị giakhác, cốvấnanninhquốc
gia Philippines Hermogenes
Esperon Jr. lại cho rằng thỏa
thuận “ăn chia” 60/40 của TQ
và Philippines trên biển Đông
là “công bằng”. Vị quan chức
này lý giải vì TQ sẽ chịu trách
nhiệmthămdò và xây dựng cơ
sở hạ tầng, vì thếManila sẽ có
lợi khi TQ phải chịu phần lớn
chi phí, theo tờ
Inquirer
.
Quan điểm này trùng khớp
với những phát ngôn trước
đây của Tổng thống Duterte.
Với con số 60 được hưởng,
ông Duterte cho rằng đây là
một chương trình làm ăn có
lời. Trong khi đó, theo vị tổng
thống này, Philippines không
thể chống lại các ý đồ hung
hăng của TQ. Thậm chí ông
lo ngại nếu xung đột xảy ra thì
Philippines chịu thiệt hại nặng.
Giới quan sát cho rằng ông
Duterte và đồngminh đã “sập
bẫy” tâm lý của TQ. Việc Bắc
Kinh hoàn thành việc xây
dựng phi pháp các đảo nhân
tạo, triển khai quân chiếm
đóng bãi cạn Scarborough,
quân sự hóa các đảo nhân tạo,
triển khai lực lượng tàu chiến
vây quanh một số thực tế do
Philippines kiểm soát, đưa tàu
hải cảnh và dân quân biển vào
các vùng biển thuộc chủ quyền
Philippines,… đã khiến ông
Duterte cho rằng “không thể
ngăn cản ông Tập nếu ông ấy
muốn” và tốt hơn nên bắt tay
ăn chia với Bắc Kinh.
Trongkhi đó, pheđối lậpcho
rằng phán quyết của tòa năm
2016, quan hệ đồng minh với
MỹvàtìnhthếbấtlợiđốivớiTQ
nếu Bắc Kinh gây chiến chính
là những lý do Manila không
nên tự dọa mình bằng chiến
tranh. Thế nên Philippines cần
dựa vàoASEAN, đồng minh,
đối tác để đưa biểnĐông - vốn
liên quan lợi ích nhiều quốc
gia - ra dư luận quốc tế.
Việc huy động sức mạnh
tập thể vào Bộ quy tắc ứng
xử ở biển Đông (COC) cũng
là một cách tiếp cận hiệu quả
nếu Philippines có cùng lập
trường thượng tôn pháp luật:
Tôn trọngCôngướcLiênHiệp
QuốcvềLuậtBiển (UNCLOS)
năm1982và thúcđẩyquá trình
công nhận phán quyết của tòa
năm 2016.•
