12
VIẾT LONG
N
hắc đến hồ thủy lợi Tân
Minh (xã Thanh Vận,
huyện Chợ Mới, Bắc
Kạn), người dân nơi đây rất
đỗi tự hào bởi nhiều năm
qua, nhờ vào nguồn nước
này bà con mới có nước để
sản xuất, sinh hoạt.
18 phát súng
báo động không
cứu được 13 TNXP
ÔngTốngVănMinh,nguyên
Bí thư Đoàn thanh niên xã
Thanh Vận thời kỳ các thanh
niên xung phong (TNXP), là
người đã tham gia xây đập
thủy lợi Tân Minh năm xưa.
Lấy trong túi nylon cũ kỹ
ra trang giấy ghi danh sách
13 liệt sĩ, ông Minh kể: Năm
1967, Nhà nước cho xây dựng
hồ chứa nước loại trung thủy
nông.HuyệnBạchThôngquyết
định thành lập đội thủy lợi
202 ở xã Thanh Vận gồm 83
người để tập trung xây dựng
hồ chứa nước nhằm tưới tiêu
cho hàng ngàn hecta ruộng
một vụ trở thành hai vụ.
Ngày 10-10-1967, công
trường chính thức khởi công,
đào, vận chuyển đất, đắp đập.
Thi công liên tục được vài
tháng thì công trường nghỉ tết
Nguyên đán. Ngày 4-1-1968,
công trường thi công trở lại
nhưng do công việc còn quá
nhiều mà nhân lực ít nên khó
hoàn thành đập theo dự kiến.
Tỉnh Bắc Thái (nay là tỉnh
BắcKạn vàThái Nguyên) cho
điềuĐại đội TNXPchốngMỹ
cứu nước Bắc Thái 933 - N91
- 92 do ông Lộc Văn Trường
làmđại đội trưởng sang hỗ trợ
đội 202 của xãThanhVận làm
tiếp phần việc như thân đập, lải
tràn. Khi đó, trên công trường
có gần 200 lao động thi công.
Từ tháng 1 đến tháng 6-1968,
công trình sắphoàn thành trước
kế hoạch được giao.
Đến ngày 9-8-1968, domưa
nhiều, lượng nước từ các nơi
dồn về, nước trong hồ dâng
cao rất nhanh lại không có
“Lúc đó, dù điều kiện khó
khăn nhưng chúng tôi đã
khâm liệm các liệt sĩ rất chu
đáo. Liệt sĩ nào cũng được
sắm quan tài. Đặc biệt, trên
mỗi nấm mồ chúng tôi khắc
tên từng người rất cẩn thận”
- ông Minh cho hay. Ông lấy
trong túi nylon ra tiếp một tờ
giấy và chỉ lên từng ô vuông:
“Đây là vị trí 12 nấm mồ liệt
sĩ chúng tôi chôn cất…”.
Tờ giấy ông Minh vừa nói
chính là sơ đồ các ngôi mộ.
“Tôi nhớ khi công tác chôn
cất hoàn thành, mọi người ra
về hết, còn tôi ở lại cầm bút
vẽ vị trí mộ của 12 người.
Khi đó tôi đã nghĩ nếu sau
này những bảng tên bằng gỗ
bị mục nát khiến cho người
sau không biết được vị trí mộ
của từng liệt sĩ nữa thì sơ đồ
sẽ giúp ích” - ông Minh kể.
Nghi 10 ngôi mộ chưa
được đào đến cốt
Mới đây, nắm thông tin
từ các thân nhân liệt sĩ, ông
Minh lên tận nơi chôn cất 12
liệt sĩ. Tại đây, ông nhận ra
địa chất và quang cảnh không
thay đổi nhiều. Nhìn vào vị trí
các ngôi mộ thì ông thấy có
hai ngôi được bốc đi với độ
sâu hơn 1 m và 10 ngôi mộ
được bốc với độ sâu khoảng
35 cm.
Hỏi ra ông mới biết 2/12
ngôi mộ đó đã được thân nhân
bốc cốt về quê thờ cúng. Khi
lấy cốt, họ đào rất sâu và cốt
rất đẹp. Còn 10 ngôi mộ khác
đào rất nông và không biết đã
lấy cốt chưa.
“Tôi còn nhớ năm xưa các
huyệt mộ đều được đào sâu
hơn 1 m. Nếu như vậy, hai
ngôi mộ được người thân quy
tập lấy được cốt là phù hợp.
Ở đây, tôi nghi ngờ có thể
những người quy tập 10 ngôi
mộ còn lại chưa đào đến vị trí
có cốt. Vì vậy, trong buổi làm
việc với tỉnh Bắc Kạn, tôi có
đề nghị cho khai quật lại vị
trí chôn cất ban đầu để xác
định lại nguyên nhân mất cốt
của liệt sĩ” - ông Minh nói.
ÔngMinh cũng tỏ ra rất thất
vọng vì những gì ông và nhiều
cán bộ xưa đã quên ăn, quên
ngủ tìm kiếm thi thể, khắc tên
từng liệt sĩ lên bia mộ và cẩn
thận vẽ sơ đồ nhưng quá trình
quy tập lại để xảy ra sai sót
nghiêm trọng như thế.
“Tôi đã chứng kiến những
giọt nướcmắt của gia đình liệt
sĩ khi con họmất và quyết tâm
tìm thi thể của con. Giờ lại
chứng kiến những thân nhân
là cháu, con của họ rơi nước
mắt vì không biết các liệt sĩ
đang ở đâu. Điều này chẳng
khác gì chúng ta làm cho họ
đau khổ thêm lần nữa. Tôi
nghĩ cơ quan chức năng phải
giải đáp và trừng trị những
con người và việc làm thiếu
trách nhiệm đó” - ông Minh
nhấn mạnh.•
VỤ 13 MỘ LIỆT SĨ KHÔNG CÓ HÀI CỐT
Nhiều bất ngờ từ nhân chứng
quan trọng
Họ đã nói
12 thanh niên hy sinh
ở tuổi còn rất trẻ
Để có được hồ thủy lợi, 13
TNXP đã ngã xuống, trong đó
có 10 nữ và ba nam. Trong số
họ, chỉ cómột người đã lập gia
đình. Họ ra đi ở tuổi còn rất trẻ,
khi bao nhiêu ướcmơ, dự định
cho bản thân và gia đình mới
chớm bắt đầu.
Ông
TỐNG VĂN MINH
,
nguyên
Bí thư Đoàn thanh niên
xã Thanh Vận
đường thoát, lải tràn đang
đào chưa đạt được độ sâu theo
thiết kế, cống không tiêu kịp
dẫn tới vỡ đập.
“Tôi còn nhớ khi đi kiểm
tra đập, tôi vẫn có thể lội nước
nhưng lúc về tôi phải bơi và
suýt bị nước cuốn. Chúng tôi
liền chạy về nhà, dùng súng
bắn 18 phát để báo động vỡ
đập. Nhưng do nước chảy
quá xiết và bất ngờ, 13 TNXP
đóng quân ở nhà dân và nhà
kho dưới chân đập đang giúp
dân di chuyển tài sản đã thình
lình bị nước cuốn trôi và hy
sinh” - ông Minh kể.
Đọc danh sách từng người,
ông Minh nhớ lại: Khi biết
các thanh niên hy sinh, người
thân họ tìm đến, không ai nói
gì, cứ nhìn nhau là nước mắt
trào ra. “Và rồi anh em phân
công nhau quyết tìm ra 13 thi
thể để vơi bớt nỗi đau cho các
gia đình”.
Đọc danh sách từng
người, ông Minh
nhớ lại, khi biết các
thanh niên hy sinh,
người thân họ tìm
đến, không ai nói
gì, cứ nhìn nhau là
nước mắt trào ra.
Người duy nhất cầm
bút vẽ vị trí mộ
Sau hai ngày tìm kiếm, đến
ngày 11-8-1968, người dân
phát hiện 12 thi thể cách đập
4-5 km. Còn thi thể cuối cùng
mất bốn ngày mới tìm ra. Sau
đó chính quyền địa phương
và nhân dân làm lễ truy điệu.
Trong 13 liệt sĩ có anh Hà
Văn Kinh (ngụ xã Thanh
Mai) được gia đình đưa về
mai táng. Còn lại 12 liệt sĩ
được chôn cất tại khu đồi Nà
Cóc thuộc thôn Quan Làng,
xã Thanh Vận.
Vật chứng quan trọng được
bảo quản cẩn thận
Vốn là người rất cẩn thận nên tấm sơ đồ được ông Minh
cất giữ kỹ trong ngăn tủ cá nhân củamình. Bởi vậy đến hôm
nay, nét chữ trong sơ đồ vẫn rất rõ ràng, chi tiết về một kỷ
niệmbuồncủa xã khi chứngkiến sự rađi của13TNXPnămấy.
Đời sống xã hội -
ThứHai 9-12-2019
Sau khi chôn
cất 12 liệt sĩ,
ông Tống Văn
Minh tận tay
vẽ sơ đồ ghi
lại vị trí từng
ngôi mộ.
Sơ đồ được ông Tống VănMinh vẽ khá chi tiết về phầnmộ
12 liệt sĩ thanh niên xung phong. Ảnh: VIẾT LONG
30 cặp đôi có hoàn cảnh khó khăn được tổ chức cưới miễn phí
Ngày 8-12, nhân dịp kỷ niệm 18 năm thành lập Trung
tâm nhân đạo Quê Hương, 30 cặp đôi là người khuyết
tật có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đã được tổ chức đám
cưới tập thể.
Trung tâm Hỗ trợ thanh niên và lao động trẻ tỉnh Bình
Dương đã tổ chức lễ cưới tập thể cho bốn cặp đôi là
công nhân lao động có hoàn cảnh khó khăn.
Tại lễ kỷ niệm, đại diện Tổ chức Kỷ lục Việt Nam
đã công bố và trao kỷ lục cho Trung tâm nhân đạo Quê
Hương là nơi tổ chức lễ cưới tập thể cho nhiều cặp đôi
khuyết tật nhất Việt Nam.
Bà Huỳnh Tiểu Hương (người sáng lập kiêm giám
đốc trung tâm) cũng được đại diện Tổ chức Kỷ lục Việt
Nam tặng kỷ niệm chương Ý chí kỷ lục gia Huỳnh Tiểu
Hương.
Tại chương trình, nhiều đơn vị, tổ chức và cá nhân
được trao nhiều phần quà hỗ trợ cho các em nhỏ tại đây.
Đặc biệt, hoa hậu Việt Nam năm 2018 Trần Tiểu Vy đã
đến thăm và tặng học bổng cho các em nhỏ tại trung tâm
với tổng trị giá 100 triệu đồng.
Trước đó, vào ngày 30-6-2019, Trung tâm nhân đạo
Quê Hương cũng đã tổ chức đám cưới tập thể đầy ý
nghĩa cho 100 cặp đôi là những người khuyết tật có hoàn
cảnh khó khăn.
Được biết Trung tâm nhân đạo Quê Hương được thành
lập từ năm 2001, nơi đây đã đón nhận rất nhiều trường
hợp trẻ sơ sinh bị bỏ rơi và người khuyết tật về nuôi
dưỡng, chăm sóc và dạy dỗ. Hiện nay trung tâm đang
nuôi dưỡng 345 em nhỏ.
Đơn vị tổ chức đã vận động các nhà tài trợ tặng cho
mỗi cặp đôi, một cặp nhẫn cưới và một sổ tiết kiệm trị
giá 10 triệu đồng.
LÊ ÁNH
Ông Tống
VănMinh là
người duy
nhất đã vẽ
và lưu giữ sơ
đồ vị trí chôn
cất 12 liệt sĩ
thanh niên
xung phong.
Ảnh:
VIẾT LONG
