14
HỒVIẾT THỊNH
thực hiện
“V
iệt Nam xuất hiện
xu thế mức sinh
đang giảm xuống.
Nhiều địa phương có mức
sinh thấp, thậm chí thấp xa
với mức sinh thay thế…”. Đó
là đánh giá của ông Nguyễn
Văn Tân, nguyên Phó Tổng
cục trưởng phụ trách Tổng
cục Dân số - Kế hoạch hóa
gia đình, khi đề cập đến
Quyết định 588.
Mức sinh ở Việt Nam
đang giảm xuống
.
Phóng viên
: Thưa ông,
Quyết định 588 vừa được Thủ
tướng Chính phủ ký ban hành
đang nhận được sự quan tâm
của dư luận. Theo ông, quyết
định đó ra đời dựa trên bối
cảnh thực tế nào của nước ta.
+ Ông
Nguyễn Văn Tân:
Theo tôi,
q u y ế t
định đó
xuất phát
t ừ t ì nh
hình thực
t ế mức
sinh của
ViệtNam
diễn biến trong thời gian gần
đây. Cụ thể là các yếu tố sau:
Thứ nhất, mức sinh của Việt
Nam đã giảm rất nhanh (đặc
biệt từ thập niên 1990 đến
giờ), đến năm 2006 đã đạt
được mức sinh thay thế.
Năm 2006, bình quân mỗi
cặp vợ chồng trong độ tuổi
sinh đẻ là 2,09 con, trong khi
đó đầu thập niên 1990 gần bốn
con. Mức sinh này được duy
trì liên tục suốt 13-14 năm
qua, xung quanh mức sinh
thay thế. Điều này được hiểu
là mỗi cặp vợ chồng trong độ
tuổi sinh đẻ sinh bình quân
hai con (con số chính xác là
2,1 con).
Bên cạnh đó, xu thế mức
sinh cũng đang giảm xuống.
Những địa phương mà có
mức sinh thấp, thậm chí thấp
xa so với mức sinh thay thế
như TP.HCM, miền Đông
Nam bộ, ĐBSCL, duyên hải
miền Trung và nhiều thành
phố khác.
. Theo ông, điều gì tác động
đến xu thế đó?
+ Đời sống của người dân
càngngàycàng
cải thiện, thứ
hai toàn cầu
hóa làm cho
việcgiao lưuvà
du nhập những
giá trị mới về
sinhđẻ.Khivăn
hóa hưởng thụ
tăng lên, tự do
cá nhân…, người ta sẽ sinh đẻ
ít đi. Điều này tác động đến
hành vi sinh đẻ, đó cũng là
quy luật của thế giới…
Sinh đẻ ảnh hưởng
đến kinh tế, xã hội
. Ở góc độ cá nhân, theo
ôngQuyết định 588 ngoài vấn
đề thực tế có tính dự báo gì
cho tương lai?
+ Chúng ta cần nhìn theo
tầm nhìn trung hạn và dài
hạn. Trung hạn là 30-50 năm,
dài hạn tính hàng trăm năm,
đặc biệt với tầm nhìn dài hạn,
những nước đi trước chúng ta
họ đã có mức sinh rất thấp và
đã thấy hậu quả. Ví dụ như
các nước phát triển ở châu
Âu, hoặc những nước Đông
Á như Đài Loan, Hàn Quốc,
Nhật Bản, gần đây nhất là
Trung Quốc…
Chúng ta vẫn
duy trì mức 2,1
con, còn họ chỉ
có1,1con,thậm
chí dưới như ở
HànQuốc…dẫn
đến hiện trạng
họđangphảiđối
mặt là thiếu hụt
lực lượng lao động, phải nhập
khẩu lao động, thứ hai là già
hóa dân số. Tỉ lệ người 65
tuổi trở lên ở Nhật Bản xấp xỉ
30%, ở Hàn Quốc 15%-16%
và đang tăng dần lên.
. Tác động của việc đó đến
sự phát triển kinh tế, xã hội
cụ thể như thế nào, thưa ông?
+ Thực tế đó ảnh hưởng
rất lớn đến sự phát triển kinh
tế - xã hội. Người ta cũng dự
báo dài hạn rằng đến năm
2200, nếu như tình trạng mức
sinh vẫn tiếp diễn như hiện
nay, không có cải thiện mức
sinh, nhập cảnh, du nhập thì
Nhật Bản sẽ tiêu biến, Hàn
Quốc cũng làm dự báo tương
tự như vậy.
Sinh đẻ không chỉ là
vấn đề của cá nhân
. Như vậy, việc sinh đẻ
không chỉ là vấn đề cá nhân
của mỗi cặp vợ chồng?
+ Đúng vậy. Hành vi sinh
đẻ của cá nhân là quyền của
mỗi người, mỗi cặp vợ chồng
nhưng lại có tác động đến sự
tồn vong của một đất nước,
dân tộc.
Chúng ta chưa giống như
các nước có mức sinh rất thấp
nhưng xu thế sẽ dẫn đến nhiều
hệ lụy như vậy nếu như sự
phát triển kinh tế - xã hội và
thay đổi hành vi sinh đẻ của
người dân Việt Nam, đặc biệt
là lớp trẻ cứ để tự nhiên như
đang diễn ra hiện nay.
. Quyết định 588 đưa ra
những khuyến cáo, vậy ông
đánh giá thế nào về tác động
của quyết định đến các gia
đình, đặc biệt là người trẻ?
+Việc thực hiện quyết định
Tác động của dân số già đến
kinh tế - xã hội
• Hàn Quốc
Năm 2018, tỉ lệ sinh ở Hàn Quốc giảm xuống con
số kỷ lục 0,98. Theo ước tính, đến năm 2067, gần
một nửa dân số Hàn Quốc (46,5%) sẽ là nhóm người
từ 65 tuổi trở lên. Điều này đặt ra những thách thức
lớn cho việc đảm bảo an sinh xã hội của nền kinh tế
lớn thứ tư châu Á.
Dân số già làm gia tăng gánh nặng tài chính đối
với thế hệ trẻ và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát
triển của Hàn Quốc trong vài chục năm tới. Điều
này thậm chí đe dọa tới khả năng quốc phòng vì số
lượng thanh niên không đủ duy trì quân số.
Một xã hội đang già hóa sẽ kéo tụt mức tăng
trưởng đầu tư và hoạt động sản xuất, cuối cùng
làm chậm đà tăng trưởng GDP. Đối với chính phủ
Hàn Quốc, đất nước họ sẽ có ít lực lượng nhân công
hơn để hỗ trợ cộng đồng dân số già, từ đó tạo nên
những thách thức mới về mặt tài chính, làm tăng
chi tiêu dành cho an sinh xã hội trong khi nguồn
đóng thuế lại giảm.
Viện Nghiên cứu Hyundai của Hàn Quốc đưa ra dự
báo rằng tỉ lệ tăng trưởng tiềm năng của nước này
sẽ giảm từ 2,7% xuống chỉ còn 1% ngay trong năm
2030.
• Nhật Bản
Theo Niên giám nhân khẩu học của Liên Hợp Quốc
năm 2020, tỉ lệ trẻ em trong tổng dân số Nhật Bản đã
giảm năm thứ 46 liên tiếp và xuống mức thấp kỷ lục
12%. Những người từ 65 tuổi trở lên hiện đang chiếm
28,6% dân số Nhật Bản. Chính phủ Nhật Bản đưa ra
cảnh báo vào năm 2060, gần 40% dân số nước này là
người cao tuổi.
Tình trạng dân số lão hóa kéo theo gánh nặng về
trợ cấp an sinh xã hội khi số người nhận lương hưu
ngày một tăng. Đây cũng là trở ngại lớn cho việc
phục hồi tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản khi mà
lực lượng lao động trẻ ngày càng ít đi.
Do người già chi tiêu ít hơn người trẻ nên thị
trường tiêu dùng cũng bị tác động tiêu cực, doanh
thu của các doanh nghiệp cũng bị sụt giảm, tình
trạng phá sản của doanh nghiệp sẽ tăng.
Bên cạnh đó, tỉ lệ tín nhiệm của cả Hàn Quốc và
Nhật Bản có thể chịu sức ép tiêu cực do sự kết hợp
của đà tăng trưởng kinh tế thấp, khoản nợ Chính phủ
tăng, khả năng trả nợ yếu do lực lượng lao động già
hóa, đặc biệt là trong khoảng những năm 2030.
KIM NGUYÊN
Bạn đọc -
ThứNăm7-5-2020
Chúng ta chưa
giống như các nước
có mức sinh rất
thấp nhưng xu thế
sẽ dẫn đến nhiều
hệ lụy như vậy.
Việc sinh con quyết định đến
sự tồn vong của một đất nước
Sinh con là quyền củamỗi người nhưng lại có tác động đến sự tồn vong, phát triển
củamột đất nước, dân tộc.
này tốt sẽ tác động đến người
dân nói chung trong việc
sinh đẻ, đặc biệt là lớp trẻ.
Mỗi một quyết định đều có
độ trễ của nó để đi vào cuộc
sống, đặc biệt là những quyết
định chính sách, tôi không
hy vọng trong một, hai năm
nữa tình hình thay đổi được
nhưng phải thực hiện kiên
trì, lâu dài thì mới thấy được
hiệu quả của quyết sách đi
vào cuộc sống.
. Xin cám ơn ông.•
Cần chứng cứ nào để kiện người giật hụi ra tòa?
Tôi là chủmột dây hụi có hơn 10 hụi viên. Vừa rồi cómột hụi viên đã hốt hụi rồi mà đến hạn không đóng hụi chết lại.
Do tôi là chủ hụi nên phải đóng phần
hụi bị hụi viên này giật. Tôi có gặp để
đòi lại tiền nhưng người này nói ngang là tôi không có
giấy tờ gì để đòi.
Cho tôi hỏi tôi muốn đòi lại số tiền hụi viên này giật thì
cần có những giấy tờ nào để kiện ra tòa?
Bạn đọc
Thanh Hằng
(Long An)
Luật sư
Trịnh Ngọc Hoàn Vũ
,
Đoàn Luật sư TP.HCM
,
trả lời: Theo quy định tại Điều 91 Bộ luật Tố tụng dân sự
năm 2015 thì đương sự có yêu cầu tòa án bảo vệ quyền và
lợi ích hợp pháp của mình phải tự thu thập, cung cấp, giao
nộp cho tòa án tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu
cầu đó là có căn cứ và hợp pháp.
Chứng cứ bao gồm: Tài liệu đọc được, nghe được, nhìn
được, dữ liệu điện tử; lời khai của đương sự; lời khai của
người làm chứng; kết luận giám định…
Căn cứ theo quy định trên, khi chị Hằng khởi kiện để
bảo vệ được quyền lợi thì cần cung cấp cho tòa án danh
sách hụi viên có chữ ký của người bị kiện, hoặc dữ liệu
cho thấy có sự tham gia chơi hụi của người bị kiện.
Khi đó, tòa án nếu thấy cần thiết sẽ lấy lời khai của
người làm chứng là những người cùng chơi hụi, yêu cầu
giám định chữ ký của người bị kiện trên chứng cứ mà bạn
đã cung cấp cho tòa án…
VÕ HÀ
TP.HCM làmột trong những địa phương cómức sinh thấp so với mức sinh của các địa phương khác.
Ảnhminh họa: HOÀNGGIANG
