12
Đời sống xã hội -
ThứHai 15-6-2020
ĐÔNGKIÊN
S
áng 11-6-2020, người
chỉ huy tình báo Trần
Quốc Hương (tức Mười
Hương, tên khai sinh Trần
Ngọc Ban) trút hơi thở cuối
cùng, để lại bao tiếc thương
cho gia đình và đồng đội.
Tôi, thế hệ con cháu, được
tiếp xúc với ông qua nhiều
cuộc gặp gỡ, trao đổi trực
tiếp, nay cảm nhận lại 97
năm cuộc đời của người cách
mạng - nhân sĩ Bắc Kỳ, với
nửa đời người gắn với cách
mạng miền Nam, càng thêm
thấm thía những nét đẹp dung
dị, chân thành, thanh cao với
một tình yêu trong sáng, thủy
chung, keo sơn, son sắt mà
ông, những người ở thế hệ
lão thành, dành cho Tổ quốc
và nhân dân. Loang loáng
trong đầu tôi bỗng hiện trở
lại giọng nói mạch lạc, hào
sảng mà khúc triết khi ông
chia sẻ, như là gửi gắm, nhắn
nhủ thế hệ cháu con qua mỗi
lần trò chuyện.
Lặng lẽ
Đặc trưng của nghề tình báo
là “bí mật” phản ánh đầy đủ
khi nghề nghiệp chọn ông. Ở
tuổi 20 sôi động, ông đã lặng
lẽ góp vào Cách mạng Tháng
Tám vĩ đại bằng nhiều cách.
Ông vận động, xây dựng Hội
Văn hóa cứu quốc, quyết tâm
đoạn tuyệt với nền văn hóa
thực dân nô dịch. Ông làm
công tác binh vận, để những
người lính châu Âu trong
quân đội lê dương Pháp đứng
về phía Việt minh như Erwin
Borchers (bút danh Chiến sĩ),
Ernst Frey (Nguyễn Dân)…
Chuẩn bị cho Tháng Tám
lịch sử, người đồngchíNguyễn
Khangmuốn ông thamgia vào
Ủy ban Quân sự cách mạng
của Hà Nội, thì ông nhiệt
tình hỗ trợ nhưng khéo léo
từ chối với lý do đang bận
việc của trung ương - đúng
như lời dặn của ông Trường
Chinh: Giúp đỡ Thành ủy Hà
Nội nhưng không được tham
gia lãnh đạo.
Chiếc xe Citroën chở Chủ
tịch Ủy ban Quân sự Hà Nội
Nguyễn Khang đi khắp Hà
Nội chỉ đạo Tổng khởi nghĩa
hôm 19-8 là xe do ông Mười
Hươngbố trí.Cũngchínhchiếc
xe này đón Hồ Chí Minh từ
Chèm về nội thành, rồi đưa
Người từ 48 Hàng Ngang
ra kỳ đài ngày Quốc khánh.
Chuẩn bị cho ngày Quốc
khánh, ông tiến cử Nguyễn
Hữu Đang làm trưởng ban tổ
chức ngày độc lập. Ông cũng
sáng sớm gõ cửa nhà Phạm
Nhưng với nhân cách cao cả,
tin ở đồng chí, tin ở tập thể,
tin tuyệt đối vào Đảng, ông
Mười Hương không vì vậy
mà tiêu cực, oán thán. Khi
ông Trường Chinh hỏi có
cần mình lên tiếng bảo vệ,
ông từ chối. Ông cho rằng
làm như thế không có lợi
cho sự đoàn kết trong Đảng.
Ông khẳng định mình trong
sáng và yêu cầu các cấp xác
minh đến tận cùng.
“Sự thật sẽ chiến thắng”,
niềm tin mãnh liệt ấy cuối
cùng đơm hoa.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ (Bộ
Công an) Cao Đăng Chiếm,
từng hoạt động với ôngMười
Hương trong Ban an ninh
Trung ương Cục miền Nam,
cuối cùng đã tìm được hồ
sơ của địch về người đồng
chí của mình. Đây là căn cứ
quan trọng khẳng định ông
Mười Hương tuyệt đối trung
thành, không cung khai bất
cứ điều gì. Đối thủ của ông,
phụ trách trại Tòa Khâm Lê
Văn Dư sau này cũng xác
nhận việc kiên quyết giữ
gìn nhân cách cộng sản của
ông Mười Hương đã gây ảnh
hưởng bất lợi tới chính sách
“chuyển hướng”.
Sau quá trình khắt khe ấy,
ông Mười Hương được bầu
vào Trung ương, rồi làm
trưởng Ban Nội chính Trung
ương đến năm 1991, khi bị
tai biến. Nhưng một giấc mơ
đã giữ ông ở lại với cuộc đời.
“Tao mơ thấy Bác Hồ. Bác
bảo: “Này, cậu chưa đi được
đâu, cố gắng mà ở lại làm
nốt việc dang dở”” - ông kể.
Tôi hậu thế được sinh ra,
lớn lên trong hòa bình, đã chờ
đợi một điều kỳ diệu như 20
năm trước khi ông bị tai biến.
Nhưng lần này ông đã quyết
định đi gặp CụHồ, gặp những
người anh Trường Chinh, Lê
Đức Thọ, gặp những đồng đội
trong mạng lưới của mình
như PhạmNgọc Thảo, Phạm
Xuân Ẩn, Vũ Ngọc Nhạ, Lê
Đức Thúy…
Xin được thành kính tiễn
đưa ông - lời tiễn đưa của
đứa cháu ở phương xa không
kịp về bên ông trong giây
phút cuối.
Tokyo, 12-6-2020
Ông Mười Hương - một
nhân cách cộng sản cao cả
Để tỏ lòng thương tiếc và
ghi nhận những thành tích,
cống hiến của ông Trần Quốc
Hương, Ban chấp hành Trung
ươngĐảngCộng sảnViệt Nam,
Quốc hội nước Cộng hòa Xã
hội chủ nghĩa Việt Nam, Chủ
tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ
nghĩaViệtNam,Chínhphủnước
Cộnghòa Xã hội chủnghĩaViệt
Nam, Ủy ban Trung ương Mặt
trận Tổ quốc Việt Nam quyết
định tổ chức lễ tang ông Trần
Quốc Hương với nghi thức lễ
tang cấp nhà nước.
Ban bí thưTrung ươngĐảng
đã quyết định ban lễ tang nhà
nướcgồm21người;ôngNguyễn
Thiện Nhân, Ủy viên Bộ Chính
trị, Bí thưThànhủyTP.HCM, làm
trưởng ban.
- Linh cữu ông Trần Quốc
Hương quàn tại Nhà tang lễ BV
175BộQuốc phòng, số5 Phạm
Ngũ Lão, quậnGòVấp,TP.HCM.
- Lễ viếng từ 14 giờ thứ Hai
15-6-2020, lễ truy điệu lúc 9
giờ ngày 17-6-2020, sau đó là
lễ di quan, an táng tại Nghĩa
trang TP.HCM.
Tiêu điểm
Văn Khoa, giục đi tìm người
thiết kế và lo việc xây dựng
kỳ đài, chạy vạy nguyên vật
liệu cho kịp việc xây dựng,
đồng thời cùng các cơ quan
chức năng lo an ninh trong
buổi lễ.
Cũngchínhông tất bật chuẩn
bị đưa báo
Cờ Giải Phóng
ra
công khai: Từ thương lượng
thuê in ở nhà in Taupin đến
tìm kiếm nơi làm trụ sở tòa
soạn kiêm địa điểm liên lạc
với những người đồng chí ở
hải ngoại trở về như Nguyễn
Khánh Toàn, Nguyễn Sơn,
Lý Ban…
Người con Vụ Bản, Bình
Lục, Hà Nam chuyển sang
lĩnh vực tình báo từ năm
1948, rồi vào Nam sau Hiệp
địnhGenèva, 1954. Trước khi
đi Cụ Hồ dặn: Vào trong ấy
nhiều khó khăn, phong tục,
tập quán, sinh hoạt đều khác.
Chú phải chú trọng đoàn kết,
nhất là đoàn kết Bắc - Trung -
Nam. Cố gắng “đi sao về vậy”.
Mười Hương đi vào lịch sử
như một nhà chỉ huy tình báo
lỗi lạc từ ngày ấy. Nhưng dù
trực tiếp chỉ huy Phạm Ngọc
Thảo, Phạm Xuân Ẩn, Lê
Hữu Thúy, Vũ Ngọc Nhạ…
chưa bao giờ ông nhận danh
xưng mà thế hệ sau đánh giá:
“Người thầy của các nhà tình
báo chiến lược”.
Trong nhiều lần trò chuyện
với lớp trẻ ra đời khi đất
nước đã thống nhất như
chúng tôi, ông thành thật:
“Tao làm thầy các cậu ấy
thế nào được!”.
Ông bảo: Mỗi nhà tình
báo đều có hoàn cảnh và
tài năng riêng, được Đảng
và Nhà nước lựa chọn, rèn
luyện rồi trưởng thành. Nhờ
đó mà lập được thành tích
to lớn với cách mạng. Như
Phạm Ngọc Thảo có truyền
thống gia đình Công giáo yêu
nước, quốc tịch Pháp nhưng
tham gia kháng chiến, làm
trưởng phòng tình báo Nam
bộ từ rất sớm, được đích thân
ông Lê Duẩn lựa chọn, để lại
miềnNam…Còn việc chỉ đạo
đường lối là của tổ chức, của
tập thể, là trí tuệ của Trung
ương Đảng. Ông chỉ khiêm
nhường nhận mình là người
được giao phụ trách các đầu
mối, là “cái anh chỉ trỏ”.
Sự thật sẽ chiến thắng
Lý lịch ra tù vào khám sau
này khiến ông gặp rắc rối khi
Đảng làm công tác nhân sự.
Điều gì làm ông
vững tin vào việc
nhìn người của
mình như vậy nếu
không phải là niềm
tin mãnh liệt vào
sự thiện lương của
con người - niềm
tin đã nâng đỡ ông
vượt qua lao tù khắc
nghiệt, cũng là niềm
tin giúp ông vững
vàng nhân cách
trong việc đấu tranh
và giữ gìn đoàn kết
nội bộ!
Dù trực tiếp
chỉ huy Phạm
NgọcThảo,
PhạmXuân
Ẩn, Lê Hữu
Thúy, Vũ
Ngọc Nhạ…
nhưng chưa
bao giờ ông
Mười Hương
nhận danh
xưngmà thế
hệ sau đánh
giá: “Người
thầy của các
nhà tình báo
chiến lược”.
Khắt khe, chặt chẽ trong nghề tình báo
bao nhiêu thì sau ngày hòa bình, ông cũng
chia sẻ nhiều với mất mát của đồng chí,
đồng đội. Trong bộn bề hậu chiến, ông đã
góp phần sửa sai cho Nguyễn Phổ - người
dạy ông nghề in và giúp ông xuất bản báo
Cờ Giải Phóng
; phục hồi chế độ cho Nguyễn
Hữu Đang, Trưởng ban tổ chức ngày độc
lập; khẳng định sự trong sạch của Nguyễn
Tài, người cộng sản đầy khí phách đã chiến
thắng CIA…
Ông nói về họ, giản dị mà thấmđẫmnhân
tình: “Nói ai chứ nói Nguyễn Phổ theo Tây
làm hại cách mạng tao không bao giờ tin”,
“Nguyễn Hữu Đang là người có tư cách,
không có chuyện theoThụy An làmgián điệp
đâu”, “Nguyễn Tài là người can đảm lắm…”.
Điều gì làm ông vững tin vào việc nhìn
người của mình như vậy nếu không phải là
niềmtinmãnh liệt vào sự thiện lương của con
người - niềm tin đã nâng đỡ ông vượt qua
lao tù khắc nghiệt, cũng là niềm tin giúp ông
vững vàng nhân cách trong việc đấu tranh và
giữ gìn đoàn kết nội bộ!
Niềm tin mãnh liệt vào sự thiện lương của con người
ÔngMười Hương
(hàng đầu, thứ ba từ trái sang)
là chỉ huy của những huyền thoại tình báo như PhạmXuânẨn, VũNgọc Nhạ,
Lê Hữu Thúy. Ảnh: TƯ LIỆU
