12
Đời sống xã hội -
ThứHai 29-6-2020
QUỲNHTRANG
C
hiều 29-6, UBND quận
5 sẽ họp báo công bố về
việc đón nhận bằng di
sản văn hóa phi vật thể quốc
gia cho
Tập quán xã hội và
tín ngưỡng tết Nguyên tiêu
của người Hoa ở quận 5.
Vào dịp tết Nguyên tiêu
(rằm tháng Giêng) vừa qua,
tin vui cho cộng đồng người
Hoa tại TP.HCM chính là tết
Nguyên tiêu được đưa vào
danh mục di sản văn hóa phi
vật thể quốc gia. Tuy nhiên,
tết Nguyên tiêu nămnay cũng
là năm đầu tiên lễ hội này
không thể tổ chức bởi ảnh
hưởng của dịch COVID-19.
Truyền thống lâu đời
của người Hoa tại
TP.HCM
Từ cuối năm 2019, lễ hội
Nguyên tiêu của người Hoa
ở quận 5 đã được UBND
TP.HCM kiến nghị Bộ VH-
TT&DL đưa vào danh mục
di sản văn hóa phi vật thể cấp
quốc gia.
Người Hoa đến đất Sài
Gòn - Gia Định định cư, họ
mang theo nhiều tập quán
chức tại các hội quán (chùa
Ông, chùa Bà), là cơ sở tín
ngưỡng truyền thống của
cộng đồng có từ lâu đời” - TS
Đinh Văn Hạnh, Phân viện
trưởng, Phân viện Văn hóa
nghệ thuật quốc giaViệt Nam
tại TP.HCM, đơn vị tư vấn
xây dựng hồ sơ di sản văn
hóa phi vật thể
Tập quán xã
hội và tín ngưỡng tết Nguyên
tiêu của người Hoa ở quận
5,
cho biết.
Hoạt động nổi bật, thể hiện
nét độc đáo của tết Nguyên
tiêu của người Hoa tại quận 5
chính là diễu hành, trình diễn
nghệ thuật đường phố… thu
hút người dân và du khách.
Thời gian diễn ra tết Nguyên
tiêu tại các hội quán ở quận 5
kéo dài từ ngày mùng 10 đến
hết tháng Giêng hằng năm.
Trong đó các hoạt động cộng
đồng tập trung chủ yếu từ
ngày 12 đến 18 tháng Giêng
và lễ Nguyên tiêu chính diễn
ra vào đúng ngày rằm.
Chung tay bảo tồn
di sản
Theo TS Đinh Văn Hạnh,
tết Nguyên tiêu của cộng
đồng người Hoa mang nhiều
giá trị. Dưới góc độ văn hóa,
tết Nguyên tiêu giữ được
những nét cơ bản thể hiện
việc bảo tồn, thực hành tập
quán xã hội, tín ngưỡng của
người Hoa rất tốt. Cùng đó,
tết Nguyên tiêu hiện nay
còn có những nét giao lưu
cùng văn hóa bản địa, dưới
góc độ khoa học đó là bằng
chứng cho quá trình cộng cư,
tiếp biến văn hóa, giữ được
đặc trưng văn hóa tộc người
nhưng vẫn hòa hợp với cộng
đồng chung.
Hiện nay, tết Nguyên tiêu
của người Hoa ở Chợ Lớn
đang dần trở thành điểm đến
cho du khách trong, ngoài
nước khi đến TP vào dịp mùa
xuân. Người dân, du khách
ngoài việc đến quận 5 vào
mùa Nguyên tiêu có thể hòa
vào không khí tết Nguyên tiêu
thông qua các hoạt động ở các
hội quán, trung tâmvăn hóa…
thì còn có thể tham quan hệ
thống các di tích, ẩm thực…
tại quận 5.•
Tết Nguyên tiêu của người Hoa
là di sản văn hóa phi vật thể
Vào đầu
tháng 7 này,
UBND quận
5 sẽ nhận
bằng di sản
văn hóa phi
vật thể quốc
gia cho
Tập
quán xã hội
và tín ngưỡng
tết Nguyên
tiêu
của người
Hoa ở quận 5
.
Cần thêm việc làm cụ
thể để bảo tồn di sản
“Tết Nguyên tiêuđangđứng
trước nhi u nguy cơ mất đi
một số nghi thức cũ, dung nạp
nhi u yếu tố bên ngoài…Cho
nên khi tết Nguyên tiêu trở
thành di sản v n h a phi vật
thể, càng cần c thêm những
vi c làm cụ thể để bảo tồn và
phát huy di sản này” - TS Đinh
V n Hạnh n i thêm.
Họ đã nói
Múa lân sư rồng thu hút người dân tại tết Nguyên tiêu 2019. Ảnh: HOÀNGGIANG
xã hội truyền thống và tết
Nguyên tiêu là một tập quán
có giá trị lịch sử, văn hóa,
thậm chí là một sản phẩm
du lịch của người Hoa ở Chợ
Lớn hiện nay.
Tết Nguyên tiêu là truyền
thống lâu đời của người Hoa
khi nguyên tiêu là đêm vọng
đầu tiên của năm mới. “Vào
dịp này, người Hoa thường
đi chùa, miếu cầu mong một
năm bình an, khỏe mạnh và
phát tài, phát lộc. Nguyên
tiêu khác biệt với tết Nguyên
đán bởi nếu tết Nguyên đán
mang tính đoàn viên, tổ
chức tại gia đình, dòng tộc
thì tết Nguyên tiêu là cái
tết của cộng đồng, được tổ
Dưới góc độ văn
hóa, tết Nguyên tiêu
giữ được những nét
cơ bản thể hiện việc
bảo tồn, thực hành
tập quán xã hội, tín
ngưỡng của người
Hoa rất tốt.
Tết Nguyên tiêu thường c các phần lễ, hội
đa dạng như nghi thức lễ rước ki u Bà; diễu
hành với phần h a trang thần tài, tiên nữ,
bát tiên, các ông Phúc - Lộc - Thọ; trình diễn
ca kịch cổ truy n; múa lân sư rồng; đố chữ;
thư pháp; trình diễn tuồng cổ, âm nhạc như
Đại la cổ Tri u Châu, nhạc lễ Phúc Kiến; lễ tế
thánh của người Tri u Châu; Hội Long đ ng
của người Phúc Kiến...
Các hoạt động cúng lễ được các gia đình
người Hoa tổ chức tại gia đình. Các vật phẩm
trong lễ cúng tế được cộng đồng, gia đình
chuẩn bị công phu theo truy n thống như
nhang, đèn, heo quay, mâm xôi, tam sên
(cua, trứng, thịt heo), bánh cúng (bánh b ,
bánh bao, bánh lá liễu, bánh con rùa), chè
trôi nước, mâm quýt…
Các tập tục trong ngày lễ hội của cộng
đồng, gia đình như đốt nhang v ng, dán giấy
cầu an, lì xì, dâng dầu đèn, chui bụng ngựa,
vay phú miếu, thỉnh thánh đ ng, cúng lễ đôi
đèn, hơ lên lửa đèn lễ và vuốt lên cơ thể…
Đặc sắc tết Nguyên tiêu của người Hoa ở Chợ Lớn
TP.HCMtổ chức nhiều chương trìnhnghệ thuậtmiễnphí
Toàn bộ sáu ngày phố đi bộNguyễnHuệ trở thành không gian
lễ hội cộng đồng cho người dân TP.HCM. Ảnh: PHÚCNGUYỄN
Kỷ niệm 44 năm ngày Sài Gòn - Gia Định chính
thức mang tên TP.HCM (2-7-1976 – 2-7-2020), UBND
TP.HCM và ban tổ chức kỷ niệm các ngày lễ lớn TP.HCM
đã thực hiện chuỗi sự kiện văn hóa, nghệ thuật trong sáu
ngày liên tục ở phố đi bộ Nguyễn Huệ (quận 1, TP.HCM).
Chương trình nghệ thuật đầu tiên khai mạc chuỗi sự
kiện đã diễn ra vào tối 27-6 và tiếp tục kéo dài đến hết
ngày 2-7. Đây là những hoạt động văn hóa, nghệ thuật kỷ
niệm 44 năm ngày Sài Gòn - Gia Định chính thức mang
tên Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Các sự kiện chính của lễ hội lần này gồm:
Triển lãm ảnh với chủ đề
Sài Gòn - TP.HCM hơn
320 năm văn hóa - lịch sử
là toàn cảnh phát triển văn
hóa, xã hội, kinh tế và đô thị của thành phố từ những
giai đoạn cuối thập niên 1970 đến giai đoạn đổi mới và
hiện nay. Triển lãm với hình thức thiết kế lắp dựng tiểu
cảnh, trưng bày, sắp đặt giới thiệu các ứng dụng công
nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 vào đời
sống và sản xuất; các gian nhà văn hóa giới thiệu các
hoạt động nghề truyền thống đặc trưng của TP; các hoạt
động văn hóa dân gian như thư pháp, tò he, xếp hình lá
dừa…
Một trong những điểm nhấn của chuỗi hoạt động lần
này là
Ngày hội gia đình văn hóa - hạnh phúc
với chương
trình nghệ thuật kỷ niệm 19 năm ngày Gia đình Việt Nam
(28-6-2001 – 28-6-2020), do ban tổ chức kỷ niệm các
ngày lễ lớn TP.HCM cùng Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP thực
hiện. Chương trình được diễn ra vào lúc 19 giờ ngày 28-6
tại sân khấu chính phố đi bộ Nguyễn Huệ.
Chương trình nghệ thuật với ba chủ đề chính: Cội
nguồn và gia đình, Gia đình Việt Nam và Gia đình văn
hóa - hạnh phúc. Chương trình sẽ có các ca khúc quen
thuộc như
Nhật ký của mẹ, Con yêu của ba, Lớn lên cùng
mẹ, Gia đình hạnh phúc, Nhà là nơi, Tình yêu là chuyện
nhỏ, Nơi ấy con tìm về, Một ngày mới, Bay vào tương lai,
Xe đạp ơi, Cả nhà thương nhau...
với phần tham gia biểu
diễn của các ca sĩ Đan Trường, Hiền Thục, Trang Nhung,
Châu Đăng Khoa, Trung Quang, Vy Oanh, Nguyễn Phi
Hùng, nhóm Nhật Nguyệt, Mắt Ngọc, nhóm 135, nghệ sĩ
tranh cát Trí Đức…
Suốt thời gian lễ hội, trục phố đi bộ Nguyễn Huệ còn
có những hoạt động song song: Rong diễn xiếc, ảo thuật,
hòa tấu guitar, violin, trống, biểu diễn Vovinam, võ cổ
truyền…
Vào ngày 1-7, tại các tuyến đường trung tâm của TP và
các quận, huyện sẽ có diễu hành xe hoa tuyên truyền kỷ
niệm 44 năm ngày Sài Gòn - Gia Định mang tên Chủ tịch
Hồ Chí Minh.
Ngoài văn hóa, nghệ thuật, lễ hội còn có các hoạt động
thể thao có giải như việt dã vô địch TP.HCM lần thứ 44 -
2020, aerobic, bóng bàn, bida, karatedo, võ cổ truyền và
Hội khỏe Phù Đổng TP.HCM năm học 2019-2020.
Ngày bế mạc chuỗi các sự kiện diễn ra vào lúc 19 giờ
ngày 2-7 cũng được nhấn bằng chương trình nghệ thuật
đặc biệt do Trung tâm Ca nhạc nhẹ TP thực hiện với chủ
đề
Tự hào thành phố mang tên Bác
.
NAM THANH
