11
Kinh tế -
ThứSáu10-7-2020
Nghịch lý: Phí vận chuyển nội địa
đắt hơn đi Mỹ, Pháp
ANHIỀN
M
ột trong các nguyên
nhân quan trọng khiến
chi phí logistics (vận
tải, bảo quản hàng hóa, thuê
kho bãi…) tại Việt Nam (VN)
cao hơn thế giới là do nước
ta có nhiều trạm thu phí đi
từ Bắc vào Nam nên đẩy
chi phí vận chuyển lên cao.
Đây là nhận định của nhiều
ý kiến tại hội nghị trực tuyến
“Cắt giảm chi phí logistics
để nâng cao chuỗi giá trị
nông sản Việt”, do Hiệp hội
Nông nghiệp sốVN phối hợp
với Hiệp hội Doanh nghiệp
dịch vụ logistics VN tổ chức
ngày 9-7.
Chi phí liên tục
tăng cao
Ông Võ Quan Huy, Công
ty TNHH Huy Long An,
cho biết mỗi năm công ty
xuất khẩu khoảng 15.000
tấn chuối đi Nhật Bản, Hàn
Quốc, Malaysia... thì chi phí
logistics chiếm đến khoảng
30%, trong đó chi phí sau thu
hoạch chiếmnhiều nhất.Trong
sáu tháng đầu năm nay, chi
phí này tăng lên 45% do ảnh
hưởng của dịch COVID-19.
“Thêm vào đó, thời gian
qua Trung Quốc thay đổi quy
trình kiểmdịch thực vật khiến
công ty mất thêm 5%-7% sản
phẩm vì hư hỏng trong thời
gian chờ đợi kiểm dịch. Chi
phí vận chuyển, bốc xếp…
tiếp tục làm tăng thêm 1-2
triệu đồng mỗi container” -
ông Huy nêu thực tế.
Chủ tịch HĐQT Công ty
cổ phần Tập đoàn Minh Phú
Lê Văn Quang cũng thông
tin: Hiện vận chuyển một
container từ VN sang Mỹ
chi phí hết khoảng 41 triệu
đồng, sang Nhật Bản hết 16
triệu đồng. Thế nhưng nghịch
lý là cũng một container đó,
vận chuyển từTP.HCM ra Hà
Nội mất 80 triệu đồng, nghĩa
là gấp nhiều lần so với vận
chuyển quốc tế. Tương tự,
vận chuyển một container từ
Cà Mau lên TP.HCMmất 18
triệu đồng.
Phân tích sâu về nguyên
nhân khiến chi phí logistics
nội địa cao chót vót như vậy,
ông Quang cho rằng đó là do
nước ta có nhiều trạm thu phí
đi từBắc vàoNamnên đẩy giá
chi phí vận chuyển lên cao.
Trong khi đó nước ta có vận
chuyển đường biển, đường
sông rất thuận lợi nhưngkhông
phát huy được vì không có hệ
thống cảng nội địa tốt.
“Các cơ quan, ban, ngành
cần quy hoạch lại logistics
của ngành nông nghiệp VN
nhằm làm giảm chi phí, giúp
tăng khả năng cạnh tranh. Chứ
như hiện giờ, một ký tôm vận
chuyển từ TP.HCM đến biên
giới TrungQuốcmất 100 triệu
đồng, trong khi đó Ecuador
cũng vận chuyển đến biên
giới Trung Quốc, cách hàng
ngàn kilomet nhưng chi phí
chỉ bằng chưa tới một nửa
của mình. Tại sao lại nghịch
lý như thế?” - ông Quang
đặt vấn đề.
Mở đường bay thẳng
chuyên chở hàng hóa
Chia sẻ tại hội nghị, ông
Đỗ Xuân Quang, Phó Tổng
giám đốc Công ty cổ phần
Hàng không VietJet, dẫn lại
các ý kiến cho rằng cước vận
chuyển hàng không của VN
quá cao so với thị trường thế
giới. Thậm chí, cước hàng
không bằng hoặc vượt quá
giá trị của hàng hóa.
“Đơn cử như một ký thanh
long xuất khẩu đi Mỹ có giá
3 USD thì cước đi Mỹ cũng
trên 3 USD. Như vậy, giá
nông sản cộng với cước chi
phí vận chuyển và các loại phí
khác là trên 7 USD/kg. Giá
cao như vậy khiến nông sản
Việt khó cạnh tranh” - ông
Quang dẫn chứng.
Nguyên nhân khiến chi phí
vận chuyển hàng không cao
như vậy, theo ông Quang, là
do nước ta chưa có đường bay
thẳng chuyên chở hàng hóa đi
Mỹ, châuÂumà phải bay qua
nhiều chặng. Cạnh đó, nước ta
chưa có đội máy bay chuyên
chở hàng hóa mà chỉ tận dụng
cùng với máy bay chuyên chở
hành khách nên kỹ thuật bảo
quản hàng hóa, kho lạnh máy
bay còn hạn chế.
“Có một điều đáng buồn
là hiện nay 90% sản lượng
hàng hóa quốc tế vận chuyển
tại VN là do các hãng hàng
không nước ngoài đảm nhận.
Các hãng hàng không nước ta
hiện nay chỉ đáp ứng 10% sản
lượng hàng hóa xuất khẩu” -
ông Quang chia sẻ.
Về giải pháp cụ thể, ông
Quang cho rằng cần phải mở
đường bay thẳng, xây dựng
đội máy bay chuyên chở hàng
cho VN. “Bản thân chúng tôi
đang tìm cách để mở đường
bay thẳng. Dự kiến vào 2-9
tới, chúng tôi sẽ kết hợp với
một hãng hàng không của
Mỹ mở đường bay thẳng từ
Hà Nội đi Chicago và Los
Angeles bằng máy bay chở
hàng. Chúng tôi cũng dự
định mở chuyến bay thẳng
tới châu Âu bằng máy bay
chuyên chở hàng hóa” - ông
Quang tiết lộ.
Miền Tây buồn vì
hạ tầng yếu kém
Ông Trần Thanh Hải, Phó
Cục trưởng Cục Xuất nhập
khẩu thuộc Bộ CôngThương,
nhìn nhận chi phí logistics
với nông sản ở VN do nhiều
yếu tố chi phối. Đó là hạ tầng
logistics còn yếu, phân bổ
không đều. Sự kết nối giữa
các phương tiện vận tải với
nhau, kết nối giữa các trung
tâm logistics với các phương
tiện vận tải và doanh nghiệp
còn chưa gắn kết.
Trong khi đó, các loại phí
BOT, phí cảng biển, các thủ
tục về an toàn thực phẩm,
kiểm dịch khi triển khai mất
nhiều thời gian... cũng tạo áp
lực cho sản xuất nông nghiệp,
gây ra tắc nghẽn.
“Một lãnh đạo ở ĐBSCL
tâm sự với tôi rằng họ nhìn
ra miền Trung thấy thèm,
vì hầu như ở tỉnh nào cũng
có cảng. Trong khi đó, hàng
hóa ở ĐBSCL dồi dào nhưng
cảng rất ít, gần như không
có. Hạ tầng đã thiếu, phân
bổ lại không nhiều khiến cho
giá thành logistics bị đẩy lên
cao. Chúng ta đang rất cần các
trung tâm logistics nông sản
quy mô lớn, phục vụ cho cả
một vùng, giúp giảm chi phí
logistics” - ông Hải cho biết.
Phân tích thêm, ông Hải
nhận định hiện vận chuyển
đường sông, đường thủy cógiá
thành rẻ nhưng lại phụ thuộc
yếu tố bến bãi, phương tiện
bốc xếp…, cần nâng cấp hiện
đại hơn nữa. “Đồng thời, các
doanh nghiệp cũng cần tăng
kết nối với vận chuyển đường
sắt để tối ưu chi phí” - ông
Hải khuyến nghị.•
Dự kiến vào ngày 2-9 tới đây sẽ có đường bay thẳng chuyên chở hàng hóa, nông sản từ Việt Namđi Mỹ.
Chi phí logistics của trái vải thiều chiếm30%-40%giá trị sản phẩm. Trong ảnh: Vải thiều đang được
đóng thùng để xuất khẩu sangNhật. Ảnh: CTV
“Có một điều đáng
buồn là 90% sản
lượng hàng hóa quốc
tế vận chuyển tại VN
là do các hãng hàng
không nước ngoài
đảm nhận.”
Tiêu điểm
Khâu trung gian đẩy
giá nông sản tăng
Bà Nguyễn Thị Thành Thực,
Chủ tịch Công ty cổ phần
Bagico, nêu thực tế: Hiện vận
chuyển các mặt hàng rau quả
từ Đắk Lắk chở sang tổng kho
của Siêu thị Big C tại ĐứcTrọng
ở Lâm Đồng mất 2.000 đồng/
kg. Từ Đức Trọng vận chuyển
về đếnTP.HCMmất thêm2.000
đồng/kg nữa.
“Vận chuyển rau củ quả từ
Đắk Lắk xuống TP.HCM mất
hơn một ngày với chi phí hơn
4.000 đồng/kg thì không bao
giờ có chuyện giá nông sản
đến tay người tiêu dùng có
thể đảm bảo hợp lý được”- bà
Thực nhận xét.
Từ thực tế đó, bà Thực đề
xuất:“Tối thiểumỗi huyệnnông
nghiệp cần có một trung tâm
logistics như vậy để không tốn
quá nhiều chi phí cho các khâu
trung gian” - bà Thực đề xuất.
Chi phí logistics
chiếm gần 30% trong
sản xuất nông sản
Thông tin tại hội nghị cho
biết hiện nay chi phí logistics
đang chiếm đến 29,5% trong
sản xuất nông sản, đặc biệt là
những sản phẩmnhư rau quả.
Trong 29,5%này thì chi phí vận
tải chiếm 60%. Sau đó là xếp
dỡ 20%, lưu trữ 14%. Tiếp đó
là chi phí về bao bì, phí cảng…
Đơn cử như với vải thiều, chi
phí logistics chiếm 30%-40%
giá trị sản phẩm, mít tươi 17%,
phânbón12%-25%,thanhlong
đônglạnhdưới20%,nướcéptrái
cây20%, thịt gà tươi vàgàđông
lạnh 12%-20%, gạo 20%-22%...
Sẽ xóa bỏ hình thức thương mại
tiểu ngạch
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu,
cho hay sẽ xóa bỏ hình thức thươngmại tiểu ngạch đã tồn tại
trong một thời gian dài. Trước hết là các hoạt động tạm nhập
tái xuất, sau đó là các hình thức xuất nhập khẩu.
“Vấn đề này Bộ CôngThương đã thể hiện quamột số thông
tư ban hành trong thời gian gần đây không cho phép hình
thức tạmnhập tái xuất qua tiểu ngạch từ đầu năm2021”- ông
Hải thông tin.
Các ga vận chuyển nông sản đều
tập trung ở phía Bắc
ÔngPhanQuốcAnh, PhóTổnggiámđốcTổngcông tyĐường
sắt VN, thừa nhận hiện nay vận chuyển đường sắt đang thiếu
quy hoạch đồng bộ về hạ tầng phục vụ vận chuyển nông sản;
thiếu kết nối giữa đường sắt và các cảng sông, cảng biển, nơi
tập kết nông sản.
“Hiện có bốn ga liên vận quốc tế vận chuyển nông sản là
Lào Cai, Yên Viên, Đồng Đăng, Hải Phòng thì đều tập trung ở
khu vực phía Bắc. Do đó, cần phải quy hoạchmột số ga đường
sắt thuộc khu vực miềnTrung và miền Nam thành ga liên vận
quốc tế” - ông Anh kiến nghị.
Đại diệnTổng Công ty Đường sắt VN cũng nêumột thực tế:
Hiện tổng chi phí khi xuất khẩu chính ngạch thấp hơn so với
xuất khẩu tiểu ngạch. Do đó, cơ quan này khuyến nghị các
công ty xuất khẩu nên thực hiện chuyển đổi phương thức
xuất khẩu từ tiểu ngạch sang chính ngạch.
Nông dân đang sơ chế vải thiều. Ảnh: CTV
