16
Quốc tế -
Thứ Tư2-12-2020
Tiêu điểm
Israel chỉ thị mọi đương kim và cựu quan chức chính phủ
cũng như quốc phòng bỏ mọi kế hoạch công tác sang các
nước vùng Vịnh, nơi Israel vừa bình thường hóa quan hệ
ngoại giao. Các quan chức đã lỡ đi công du trước khi có chỉ
thị thì không được thông báo công khai lịch trình di chuyển
hay đưa hình ảnh chuyến đi lên mạng xã hội.
Bộ Quốc phòng tăng cường thu thập thông tin tình báo
liên quan đến mặt trận phía bắc của Israel, cảnh giác trước
khả năng Iran trả đũa. Trước đó Israel cũng đã báo động toàn
bộ đại sứ quán củamình khắp thế giới thận trọng trước nguy
cơ Iran hành động.
Haaretz dẫn lời nhiều quan chức tình báo Israel cho rằng
các bước chuẩn bị trên cho thấy nước này có thể đã dự liệu
trước các viễn cảnh trả đũa của Iran.
Đáp trả ám sát: Iran sẽ không
“mắc bẫy vội vàng”
Iran lúc này được cho là đang thận trọng tính toán cách thức, thời điểm ra đòn trả đũa và khả năng
chỉ ra tay sau khi ông Trump rời Nhà Trắng, chuyển giao quyền lực lại cho ông Biden.
THIÊNÂN
H
ai ngày sau khi nhà khoa
họchàngđầuIranMohsen
Fakhrizadeh bị ám sát
thì tới một tư lệnh cấp cao của
QuânđoànVệbinhCáchmạng
Hồi giáo Iran (IRGC) thiệt
mạng vì không kích. Hãng tin
AP
dẫn nhiều nguồn tin quan
chức Iraq cho biết vụ việc xảy
ra tối 30-11 gần biên giới nước
này với Syria.Viên tư lệnh cấp
cao và ba người tùy tùng thiệt
mạng khi xe chở họ đi từ biên
giới Iraq vào lãnh thổ Syria bị
một máy bay không người lái
không kích.
Iranchưa lên tiếngvềvụviệc
mới này.Tuy nhiên, với vụ ông
Fakhrizadeh thì chính Tổng
thống Iran Hassan Rouhani
khẳng định Israel là thủ phạm.
Thủ tướng Israel Benjamin
Netanyahuhồinăm2018từng
đề cập tên ông Fakhrizadeh
tại một cuộc họp báo với
cụmtừ“nhớlấycái tênnày”.
Iran sẽ đáp trả
nhưng không
“mắc bẫy vội vàng”
Kênh
Press TV
ngày 30-11
thông tin “các vũ khí thu được
tại hiện trường khủng bố có
logovàcácđặcđiểmnhậndạng
củangànhcôngnghiệpquân sự
Israel”. Ông Ali Shamkhani -
Thư kýHội đồng an ninh quốc
gia tối cao Iran nói “đây là vụ
ám sát rất phức tạp được thực
hiệnvới các thiết bị điện tửđiều
khiển từ xa”. Hãng tin
Reuters
dẫn một nguồn tin quan chức
Iran cấp cao đề nghị không nêu
tên cho biết có một nhóm đối
lập ở Iran bị nghi thông đồng
với Israel trong vụ ám sát ông
Fakhrizadeh.
Theo cựu chuyên viên tình
báoScottRitter củaquânchủng
thủy quân lục chiếnMỹ, Israel
rất sốt ruột khi chiếndịch“tối đa
hóaáplực”thôngquatrừngphạt
củaTổng thốngDonaldTrump
Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden bị nứt xương bàn chân
phải sau khi trượt ngã trong lúc chơi đùa với chú chó cưng
cuối tuần rồi. Hiện ông phải mang giày chỉnh hình, dự kiến sẽ
kéo dài vài tuần.
Chuyện ông Biden bị thương cũng là chủ đề khiến nhiều cơ
quan truyền thông Mỹ vào cuộc chỉ trích nhau. Đài
Fox News
(vốn thiên về Tổng thống Donald Trump) mỉa mai rằng đài
CNN
(vốn ủng hộ đảng Dân chủ) đã nhân sự việc này để “tán
dương” sự minh bạch của chính phủ sắp tới của ông Biden.
Cụ thể, biên tập viên Chris Cillizza của
CNN
đã so sánh “sự
minh bạch từ đội ngũ chuyển tiếp của ông Biden về việc nứt
xương bàn chân của tổng thống đắc cử” với “nỗ lực gây hoang
mang của đội ngũ Nhà Trắng khi được hỏi những câu cơ bản
về sức khỏe tổng thống (ông Trump)”.
CNN
so sánh việc phía
ông Biden nhanh chóng cập nhật chuyện chấn thương của ông
với việc ông Trump một lần đến BVWalter Reed không báo
trước vào năm 2019.
Nhà báo Brian Flood của
Fox News
nhắc tới việc phóng
viên không được tạo điều kiện tác nghiệp ghi hình cảnh ông
Biden đi tới văn phòng bác sĩ dù nhiều lần yêu cầu. Theo nhà
báo này, trong khi ông Trump hứng chỉ trích “ở từng bước đi
trong suốt chặng đường tổng thống của ông” thì những lời chỉ
trích đội ngũ ông Biden không cho phép phóng viên nhìn thấy
ông đi khám lại hiếm hoi.
Trong khi đó, trao đổi với
Fox News
, Giáo sư ĐH DePauw,
nhà bình luận truyền thông Jeffrey McCall cho rằng
CNN
và
các cơ quan truyền thông “truyền thống” khác không nên khen
ngợi quá nhiều về sự minh bạch của đội ngũ ông Biden liên
quan đến chấn thương chân của ông vì không thích hợp.
ĐĂNGKHOA
FoxNews, CNN
xungđột quanh chuyệnôngBidennứt xươngbàn chân
Iran nhận thức rõ
bước đi vội vàng sẽ
làm phức tạp thêm
nỗ lực cải thiện
quan hệ với chính
phủ sắp tới của ông
Biden.
Lễ tang nhà khoa học hạt nhânMohsen Fakhrizadeh được tổ chức tại Tehran (Iran) ngày 30-11.
Ảnh: IRANPRESS
Ngày 30-11, lễ tang ông
Fakhrizadehdiễn ra tại BộQuốc
phòng Iran với sự có mặt của
Bộ trưởng Quốc phòng Amir
Hatami, Tư lệnh IRGC Hossein
Salami, lãnh đạo Lực lượng
Quds - tướng Esmail Ghaani,
lãnh đạo chương trình hạt
nhân dân sự Ali Akbar Sahei,
Bộ trưởng Tình báo Mamoud
Alavi. Ông Fakhrizadeh được
chôn cất tại đền Emamzade
Saleh ở bắc Iran.
không ngăn được đà phát triển
hạt nhân của Iran, chưa kể ông
JoeBiden còn định đưaMỹ trở
lại thỏa thuận hạt nhân sau khi
nhậm chức. Ông Ritter cũng
nhận định Israel là thủ phạm
và đây là “món quà nặng ký”
nước này tặng ông Biden, để
ôngkhôngcònđường theođuổi
ngoại giaomà chỉ có thểmạnh
tay quân sự với Iran.
Trang tin
EurAsian Times
dẫn dự đoán chuyên gia rằng
thời gian tới sẽ có thêm nhiều
diễn biến mang tính khiêu
khíchnữaxảy raởTrungĐông.
Theo chuyên gia này thì Israel
đang rất mong Iran ra đòn trả
đũa, dù nhằm vào Israel hay
nhằmvàoMỹ đi nữa, vì bộ đôi
Trump-Netanyahuđangchờcớ
để chính thức ra tay với Iran,
qua đó triệt tiêu chương trình
vũ khí hạt nhân của nước này.
Tuy nhiên, có vẻ Israel sẽ
khó toại nguyện. Phát biểu
tại lễ tang ông Fakhrizadeh
ngày 30-11, Bộ trưởng Quốc
phòng IranAmirHatami khẳng
định nước này sẽ không bỏ
qua vụ việc. Tuy nhiên, Tổng
thống Rouhani nói rõ Iran
“chắc chắn sẽ trả thù” nhưng
sẽ thực hiện “vào đúng thời
điểm”, không “mắc bẫy ra
quyết định vội vàng”.
EurAsian Times
nhận định
khả năng lớn Iran sẽ chỉ ra đòn
trả đũa một khi ông Trump
rời Nhà Trắng, chuyển giao
vị trí lãnh đạo nước Mỹ lại
cho ông Joe Biden - người
được đánh giá ít thân thiện
với Israel hơn. Ngay sau khi
ông Fakhrizadeh bị ám sát,
không chỉ Israel mà nhiều
thành viên đảng Cộng hòa
(Mỹ) tỏ ý vui mừng. Trong
khi đó nhiều đồng minh ông
Biden lại có phản ứng ngược
lại. Chẳng hạn cựu giám đốc
Cơ quan Tình báo trung ương
Mỹ (CIA) John O. Brennan
lên án rằng đây là “hành động
thiếu thận trọng”.
Reuters
cũng cho rằng bên
cạnh các khó khăn về quân
sự và chính trị trong tấn công
Israel, nhàcầmquyền Irannhận
thức rõbước đi vội vàng sẽ làm
phức tạp thêm nỗ lực cải thiện
quan hệ với chính phủ sắp tới
của ông Biden.
Iran có rất nhiều
phương án
Iran lúc này được cho là
đang tính toán cách thức, thời
điểm ra đòn trả đũa và báo
Haaretz ngày 30-11 nhận định
Iran có rất nhiều phương án.
Viễn cảnh thứ nhất là “tiền
lệ Lebanon”. Tháng 8-2019,
một loạt cơ sở của Iran ở
Syria, Iraq, Lebanon bị tấn
công mà Israel bị cho là thủ
phạm, trong đó có một nhà
máy ở Lebanon mà nhóm vũ
trang Hezbollah sử dụng để
phát triển tên lửa. Một tuần
sau, Hezbollah phóngmột tên
lửa chống tăng sang bắc Israel,
cách biên giới Lebanon chưa
tới 1 km.Một quan chức Israel
cho rằng Iran có thể lần nữa
cân nhắc nhắm vào mặt trận
phía bắc Israel. Theo
Haaretz
,
hiệnLực lượngPhòngvệ Israel
đã sẵn sàng cho khả năng Iran
yêu cầu Hezbollah hành động
thaymình sau cái chết của ông
Fakhrizadeh.
Viễn cảnh thứ hai là cao
nguyên Golan. Từ quan điểm
của cả Iran vàHezbollah, Syria
là nơi thuận tiệnhơnđể đối phó
Israel. Theo
Haaretz
, Israel lâu
nay coi Syria đã trở thành “sân
sau”củaIran,lànơiIranlàmbàn
đạp thách thức Israel. Sau diễn
biến một loạt cơ sở của Iran ở
Syria, Iraq,Lebanonbị tấncông
năm2019, phía Israel phát hiện
Iran có kế hoạch dùngmáy bay
không người lái tấn công Israel
ở mặt trận cao nguyên Golan.
MộtnguồntinquốcphòngIsrael
cho biết nước này đang để ý tới
khảnăngIrannhắmtớitấncông
Israel ở cao nguyên Golan.
Viễncảnhthứba,ngăncản
Israelvềngoạigiao.Gầnđây,
trong các cuộc họp kín, các
quan chức tình báo và quốc
phòng Israel nêu quan điểm
rằng việc nước này kiên trì
hành động với Iran không
chỉ để phá các cơ sở Iran
mà quan trọng hơn là để các
nướctrongkhuvựcnhìnnhận
một Israel khôngsợ“đối đầu
với một láng giềng bắt nạt”.
Từ đó các nước sẽ xem Israel
là một đối tác trong trận chiến
chống lại Iran - trận chiến mà
nếu không đi kèm các nỗ lực
ngoại giao thì khó có hy vọng
chiến thắng. Việc Israel vừa ký
hiệp ước hòa bình với một số
nước Ả Rập vùng Vịnh cũng
nằmtrongngoại giaocủa Israel.
Tuynhiên,Irancónhiều“công
cụ” để ngăn các nước ngoại
giao tốt đẹp với Israel. Thực tế
cho thấy Iran đã thể hiện mình
có khả năng này, bằng cách tấn
công các mục tiêu chiến lược.
Cách đây không lâu, Tehran
và các lực lượng ủy nhiệm của
mình từng phong tỏa các tuyến
đường hàng hải ởTrungĐông,
bị nghi đứng sau nhiều vụ tàu
hàngbịtấncông,thậmchíđedọa
áp phong tỏa hàng hải lên các
địađiểmchiến lượcnhưeobiển
Hormuz.Nhớ lại tháng9-2019,
nhà máy lọc dầu Aramco của
Saudi Arabia bị tấn công bằng
tên lửa hành trình, được cho là
do nhómphiến quânHouthi do
Iran bảo trợ ra tay.
Viễncảnh thứ tư:Mặt trận
hàng hải, nhắmvào dầu khí.
Israel tin rằng Iran có khả năng
bắn tên lửa đất đối biển tới từng
mục tiêu trên lãnh hải Israel, kể
cảcácgiànkhoandầukhí ngoài
khơi.Hezbollah cũng cóvũkhí
này, có thể bắn tới dải Gaza, đe
dọa tự do lưu thông hàng hải
và các cơ sở hạ tầng chiến lược
của Israel.•
