16
Thời gian vừa qua xảy ra nhiều vụ ám sát các nhân vật cấp cao,
có ảnh hưởng lớn đến hệ thống, môi trường chính trị nhiều quốc
gia. Có thể kể đến vụ tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng
đặc nhiệm Quds, bộ phận chịu trách nhiệm chính cho các hoạt động
quân sự bí mật và ngoài lãnh thổ Iran của Quân đoàn Vệ binh Cách
mạng Hồi giáo Iran (IRGC) - hồi tháng 1 tại Baghdad (Iraq). Vụ
nhân vật đối lập Nga Alexei Navalny được cho là bị đầu độc bằng
chất độc thần kinh Novichok tại Nga hồi tháng 8. Hay gần nhất là
vụ nhà khoa học hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh bị ám sát ngay
bên ngoài thủ đô Tehran (Iran) cuối tháng 11.
Hãng tin
Sputnik
đã có buổi phỏng vấn TS Paul Maddrell, một giảng
viên về lịch sử thế giới và quan hệ đối ngoại tại ĐH Loughborough
(Anh), về chuyện ám sát trong chính trị quốc tế.
Theo ông, chuyện ám sát đã trở nên thường xuyên hơn trong những
năm gần đây và giờ đã trở thành một đặc trưng chính của xung đột
và chính trị quốc tế. Trong bối cảnh khủng bố gia tăng ở thế kỷ 21,
nhiều chính phủ đã viện tới biện pháp ám sát như một phương tiện
hiệu quả hơn trong bảo vệ công dân và phá hủy hoạt động của các
tổ chức mà các nước này cho là khủng bố.
Các công nghệ mới như thiết bị tự hành và trí tuệ nhân tạo giúp
việc theo dõi và hành động dễ dàng hơn, cho phép các chính phủ
thực hiện vụ ám sát từ xa mà không phải tiếp cận gần, có thể kích
hoạt ra tay ở khoảng cách hàng ngàn kilomet với mục tiêu.
Sputnik
có một câu hỏi với ông Maddrell rằng liệu có trường hợp
ám sát nào gần đây mà thực sự ngăn chặn được một cuộc xung đột
lớn không. Theo ông Maddrell, hiếm có nước dùng ám sát như một
biện pháp ngăn chặn, nếu có thì chỉ có Israel. Chẳng hạn, chuyện
giết ông Fakhrizadeh sẽ không thể ngăn chặn chương trình hạt nhân
của Iran, vì phát triển chương trình có cả một ban bệ nhiều thành
phần, không phải chỉ mỗi cá nhân này.
Ông Maddrell dự đoán thời gian tới tình trạng ám sát các nhân
vật cấp cao sẽ còn nhiều hơn.
ĐĂNG KHOA
Quốc tế -
Thứ Bảy19-12-2020
Thua Nhà Trắng và Hạ viện, đảng
Cộng hòa dồn sức giữ Thượng viện
Bang Georgia sẽ bỏ phiếu vòng hai bầu thượng nghị sĩ vào ngày 5-1 và kết quả sẽ quyết định tương lai
đảng Cộng hòa ởThượng viện.
THIÊNÂN
S
au ngày bầu cử 3-11,
không như kết quả các
cuộc đua vào Nhà Trắng
và Hạ viện đã rõ ràng, kết
quả cuộc đua Thượng viện
vẫn chưa được xác định. Lý
do vì bang Georgia vẫn chưa
có kết quả cuối cùng.
Trong cuộc bầu cử ngày
3-11, ứng viên thượng nghị
sĩ Cộng hòa David Perdue
được 49,75% phiếu bầu, theo
sát ông là đối thủ Dân chủ Jon
Ossoff. Trong cuộc đua chọn
người thay thế thượng nghị
sĩ Johnny Isakson, ứng viên
thượng nghị sĩ Cộng hòaKelly
Loeffler được gần 26% phiếu
bầu, ứngviênDânchủRaphael
Warnock được gần 33%. Luật
pháp bang Georgia quy định
sẽ tổ chức vòng bỏ phiếu lần
hai khi không ứng viên nào
đạt được 50% phiếu bầu trở
lên và vòng bỏ phiếu thứ hai
sẽ diễn ra vào ngày 5-1-2021.
Lợi thế và rủi ro
Cán cân kết quả chưa đầy
đủ hiện tại ở Thượng viện sau
cuộc bầu cử ngày 3-11 là 50
thượng nghị sĩ Cộng hòa/48
thượng nghị sĩ Dân chủ. So
với đảng Dân chủ thì vòng bỏ
phiếu tới ở Georgia đơn giản
hơn với đảng Cộng hòa, khi
đảng này chỉ cần thắng một
trong hai cuộc đua thượng
nghị sĩ. Khi đó, ông Mitch
McConnell vẫn sẽ là lãnh đạo
phe đa số Cộng hòa và đảng
này vẫn nắm quyền kiểm soát
Thượng viện. Phía đảng Dân
chủ áp lực hơn khi phải thắng
cả hai ghế thượng nghị sĩ bang
Georgia trong cuộc bỏ phiếu
ngày 5-1 để có được thế cân
bằng 50-50.
Nếu đảng Dân chủ thắng
được cả hai ghế và quân bình
thế 50-50, phó tổng thống đắc
cửKamala Harris được cho sẽ
là quân bài phá vỡ thế bế tắc,
vì một khi nhậm chức phó
tổng thống, bà cũng sẽ đồng
thời kiêm luôn vị trí chủ tịch
Thượng viện. Đây là điều bất
lợi mà đảng Cộng hòa bằng
mọi giá phải tránh, vì bàHarris
là người của đảng Dân chủ.
Nếu tình thế này xảy ra thì
coi như đảng Cộng hòa mất
quyềnkiểmsoátThượngviệnvà
có thể xem là bước lùi nghiêm
trọng với chính đảng này khi
cùng lúc thua cả Nhà Trắng,
Hạ viện và Thượng viện trong
một kỳ bầu cử. Nếu đảng Dân
chủ kiểm soát cả Nhà Trắng
và lưỡng viện Quốc hội thì
đường đi của chính phủ ông
Joe Biden trong hai năm tới
sẽ có thay đổi kịch tính theo
hướng thuận lợi hơn nhiều.
Cho nên vòng bỏ phiếu ngày
5-1 tới ở Georgia cực kỳ quan
trọng với đảng Cộng hòa.
Nội bộ Cộng hòa
hỗn loạn
Nhận thức được điều này,
đảng Cộng hòa đang tập trung
cao độ, quyết tâm giành ghế
thượngnghị sĩ ởGeorgia.Đảng
Cộng hòa đã chi hơn 400 triệu
USD quảng bá cho hai ứng
viên. Các tỉ phú ủng hộ đảng
Cộnghòa ởphốWall đónggóp
hàng chục triệuUSDcho cuộc
đua thượng nghị sĩ ở Georgia.
Ngày5-12vừaqua, đích thân
Tổng thống DonaldTrump và
Chủ tịchỦybanQuốcgiađảng
Cộng hòa Ronna McDaniel
đến Georgia vận động ủng hộ
hai ứng viên Cộng hòa trước
vòng bỏ phiếu lần hai. Trước
đó, Phó Tổng thống Mike
Pence cũng đến Georgia vận
động cho hai ứng viên Cộng
hòa vào ngày 20-11.
Tuy nhiên, chưa rõ hiệu quả
các nỗ lực này tới đâu. Trong
một bài viết trên báo
NewYork
Post
, nhà báoMirandaDevine
có lời cảnh báo với đảngCộng
hòa: “Trong chính trị, không
thống nhất đồng nghĩa với việc
bị hủy diệt”. Nhà báo Devine
báo động về tình trạng chia rẽ
giữa ông Trump và các thành
viênCộng hòa ởGeorgia trong
bối cảnh vòng bỏ phiếu thứ hai
chỉ còn chưa đầy ba tuần nữa.
Tổng thốngDonald Trump
(giữa)
cùng hai nghị sĩ Cộng hòaDavid Perdue
(trái)
và
Kelly Loeffler
(phải)
tại phiên vận động ở bangGeorgia (Mỹ) tối 5-12. Ảnh: AP
Khôngdễdựđoán cuộc đua vònghai sẽ thếnào, tuy nhiên
theonhàbáoEllaNilsen của tạp chí
Vox
thì hai ứngviênCộng
hòa có khả năng thắng nhiều hơn. Georgia là bang thiên
Cộnghòa và 20 nămnay chưa từng cóứng viên thượngnghị
sĩ Dân chủ nào ở bang này vào được Thượng viện. Dù ông
Biden thắng ở Georgia nhưng đây không được xem là tín
hiệu lợi thế cho đảng Dân chủ trong cuộc đuaThượng viện.
Nếu phe Cộng hòa kiểm soát Thượng viện, lãnh đạo đa số
MitchMcConnellsẽcóquyềnphủquyếtcácưutiênchínhsách
của chính phủ ông Biden. Thế đa số cũng có thể giúp đảng
Cộng hòa phong tỏa nhiều vị trí đề cử nội các của ông Biden,
cũngnhư làmkhó tiến trình xác nhận các đề cử cấp cao khác.
Nếu đảng Dân chủ không thắng được Thượng viện thì
ông Biden sẽ là tổng thống đầu tiên kể từ sau ông George
H.W. Bush bắt đầu nhiệm kỳ mà không kiểm soát được tất
cả ba nhánh: Nhà Trắng, Hạ viện và Thượng viện.
Bạncóthểnghĩtớiviệcthành
viên Dân chủ chỉ trích thành
viên Cộng hòa nhưng chuyện
các thành viên Cộng hòa chỉ
trích lẫn nhau thật không ích
lợi gì… Chúng ta cần thật sự
thống nhất với tư cách người
của đảng Cộng hòa và đảm
bảo giúp các thượng nghị sĩ
của mình thành công.
Chánh thư ký bang Georgia
BRAD RAFFENSPERGER
Tiêu điểm
“Trong chính trị,
không thống nhất
đồng nghĩa với việc
bị hủy diệt.”
3.850
là số người chết vì COVID-19 ở Mỹ trong
ngày 16-12, con số kỷ lục từ đầu dịch, dù
nước nàyđãbắt đầu triển khai tiêmvaccine
cho dân từ đầu tuần này. Số ca nhiễmmới
trongngày16-12cũngrấtcao:232.255,mức
cao thứ hai trongmột ngày của Mỹ. Số liệu
thốngkêtừtrang
Worldometer
chothấyMỹ
vẫn là nước bị dịch hoành hành nặng nhất
thế giới với 17.617.700 ca nhiễm, trong đó
317.660người đã chết, tínhđếnngày17-12.
Số ca nhiễm trên toàn cầu tính đến ngày
18-12 (giờViệt Nam) là gần75,3 triệu, trong
đóhơn1.668.000người chết.
ĐĂNGKHOA
Nguồncơncủaxungđộtgiữa
ông Trump và các thành viên
Cộng hòa ởGeorgia bắt nguồn
từviệcThốngđốcGeorgia-ông
Brian Kemp (đảng Cộng hòa)
năm ngoái không làm theo đề
nghị của ôngTrump bổ nhiệm
nghị sĩ Doug Collins - thành
viên Ủy ban Tư pháp Hạ viện
vào ghế trống trong Thượng
viện bang Georgia. Thay vào
đó, ôngKemp đã bổ nhiệmbà
Loeffler, bất chấp sự phản đối
từ nhiều nhân vật Cộng hòa
bảo thủ lúc đó.
Cuối cùng, ôngCollins cũng
quyết định tham gia ứng cử
ghế thượng nghị sĩ Georgia
qua cuộc bỏ phiếu ngày 3-11.
Hậu quả là số phiếu dành cho
ứng viên Cộng hòa bị chia ra.
Bà Loeffler nhận được 26%,
ông Collins nhận được 20%.
Có vẻ ông Trump vẫn
chưa bỏ qua chuyện Thống
đốc Kemp không làm theo ý
mình. Theo hai nguồn tin của
CNN
, trong một cuộc điện
đàm gần đây, ông Trump chỉ
trích ông Kemp là trẻ nít và
bất mãn chuyện thượng nghị
sĩ Loeffler không thắng được
thế đa số ngay vòng bỏ phiếu
đầu mà để phải vào vòng hai
với đối thủ Dân chủWarnock.
Chưa hết, đội ngũ pháp lý
của ôngTrump nhiều tuần qua
theo đuổi kiện tụng kết quả
bầu cử ở Georgia, thậm chí
ông còn có lời lẽ nặng nề với
nhiều quan chức trong bang.
Theo đài
CNN,
chuyện ông
Trump đến Georgia sau diễn
biến này đưa đến băn khoăn
liệu ông có thật sự tin tưởng
tiến trình bỏ phiếu ở Georgia.
Các phát ngôn chỉ trích cả
công khai lẫn riêng tư của
ông Trump khiến nhiều thành
viên Cộng hòa lo ngại sự can
thiệp vận động của ông tại
Georgia mang lại hại nhiều
hơn lợi. Nội bộ Cộng hòa
càng lủng củng khi bản thân
hai ứng viên thượng nghị sĩ
Cộng hòa - ông Perdue và bà
Loeffer từng kêu gọi chánh
thư ký bang Georgia - ông
Brad Raffensperger (đảng
Cộng hòa) từ chức vì không
xử lý gian lận bầu cử.
Đài
NPR
dẫn longại của nhà
báo bảo thủ Erick Erichson
rằng có thể đảng Cộng hòa sẽ
mất quyền kiểm soát Thượng
viện về tay đảng Dân chủ nếu
nội bộ Cộng hòa cứ hỗn loạn
thế này.•
Chuyên gia nói về ám sát trong chính trị quốc tế
