46
Truyện ngắn
NguyễnHàng Tình
...Những bọn chủ giăng câu nàng.
Nàng giăng câu những bọn chủ. Chưa biết mèo nào cắnmỉu nào.
Đời là một giàn câu.
Bọn chủ tưởng mình là người, nàng là cá,
nhưng nàng cho họ mới là cá...
C
hị chạy thật nhanh
về hướng cái cây tầm
Arsôi cho kịp treo lên đó.
Treo cái gùi này như treo
cuộc đời mình.
Chị quay lại chỗ cập chiếc
xuồng ban nãy cách đấy
chừng hai cây số rưỡi. Chiếc
gùi lót lớp nilon chứa nước
đựng cá cứ lủng lẳng thế.
Những người Thượng đi
bẫy dúi đêm sẽ mang nó đi.
Nếu chạy không nhanh, mấy
người thợ săn kia sẽ lướt qua
trước khi nhìn vào chỗ cây
tầm Arsôi mà không thấy
chiếc gùi ở đó thì cá sẽ thúi
trên cây. Họ chỉ việc treo
tiếp cái gùi kia lên phía sau
cây xà gạt trên vai. Đến cái
chợ cần lao chồm hổm xa
cách ngoài vùng rừng này,
họ sẽ chìa chiếc gùi cho mấy
người bán cá, rồi gói số tiền
người ta đưa vào hai lớp bịch
nilon con con màu trắng.
Lâu giờ những người bán cá
cứ nghĩ đây là cá của những
người Thượng này đi làm về.
Cần mua gì thì Chị cứ ghi
vào một mảnh giấy và cũng
cuộn lại như thế, chỉ khác
là cái bịch nilon dùng màu
hồng, lại được kẹp vào cây
kia theo trục dọc.
i
C
on đầm thênh thang
hỗn độn giữa nước,
sình và thảo mộc nhiệt
đới đầm lầy. Cái cù
lao nhô lên giữa sinh
cảnh tĩnh lặng triền miên đó
có một cái nhà nhỏ làm bằng
cây, lá, bạt nhựa, gọi là “tổ”
thì đúng chất hơn, của người
phụ nữ đánh cá. Những người
thợ săn dúi kiếm sống trên núi
cao kia cũng chưa từng bước
lên cái nhà đẹp mà buồn câm
như “tổ” của Chị. Chị bắt cá
ở dưới nước, họ bắt loài chuột
rừng ăn rễ le, lồ ô mà thổ ngữ
K’ho của họ gọi là dúi kia ở
trên núi, trong hang. Họ giúp
Chị tự nhiên như thở thứ hơi
núi rừng thôi. Chị đánh cá
theo kiểu của mình, ba ngày
xuống xuồng một lần. Chả
hiểu sao lại giống y với lịch
trình đi săn của những người
thợ săn kia ngay từ ngày đầu
rớt xuống hoang tịch này.
Chị và họ chỉ gặp mặt một
lần duy nhất vào cái lần đầu
Chị gùi chiếc gùi nước chứa
cá đi ngược ra rừng vào một
tinh mơ và bất chợt gặp họ,
rồi giây lát thấy chiếc gùi đã
lắc lư phía sau cây xà gạt của
họ. Chắc là họ nói với Chị họ
biết chỗ mua cá ở vùng đây.
Giờ thì Chị ngồi nhả khói
lên trời, bằng thứ lá cây mà nấu
canh ăn cũng được, phơi khô
quấn lại hút chơi cũng ra khói
trắng mỏng manh ở chỗ núi có
khe nước bên trên. Nắng mai
rọi xuống đầm thanh khiết,
những sợi ánh sáng mỏng tanh
xuyên qua mây trên cao và
sương mai bãng lang ngà ngà.
Chị đang thưởng thức cuộc
sống hay đang nghĩ ngợi gì chỉ
có Chị mới hay chứ Yàng cũng
đố biết. Chim nơi những tổ
trên cây của cù lao kêu ca chộn
rộn. Cá chưa dính câu dưới
kia quẫy nước tùm lum, tóe
lên như ngọc, lóng lánh. Bình
minh nhiệt đới là thế này đấy ư.
Rộn rã và rực rỡ. Khói sương
trên mặt đầm lướt qua má, mũi
người phụ nữ, dẫn khói thuốc
lá cây trên môi kia đi. Con bói
cá có chút màu xanh nơi cánh
quen thuộc đứng trên gốc cây
khô ngoài xa hơn bỗng phóng
vút lên cao rồi lao xuống,
thoang chốc thẳng lại bầu trời
với con cá đã nơi đầu mỏ. Nó
cũng như Chị thôi, cùng kiếm
ăn ở cái đầm cô quạnh này. Nó
là sinh vật thương yêu nhất của
Chị trên cù lao này. Một lần
Chị chèo xuồng giữa hồ và cứu
nó đưa về khi thấy nó đang cố
bơi tìm cách sống sót dưới mặt
nước vì một phần cánh vừa bị
gãy, mà chắc là do một pha lao
xuống bắt cá không chính xác,
vướng phải mớ cây khô chìm
dưới mặt nước.
Chị đứng dậy, cởi toang
bộ đồ ướt đẫm sương đêm,
vứt lên cái bàn làm bằng
một đoạn thân cây cho
thoải mái. Cái thân thể này
giữa hoang vu một mình
Chị thấy còn không hết nó
thì ai nữa đâu mà mắc cỡ.
Lát vào thay đồ khô, giờ
sưởi ấm nghỉ khỏe
đ ã .
Cánh rừng trước
mặt đến giờ cũng
cởi xong bóng đêm
bởi ánh nắng, màu
vàng tươi phủ đầy
trên lá xanh. Chẳng thấy đói
bụng, dù nồi cháo cá để trên
đống than ấm lúc hai giờ
sáng trước khi xuống xuồng
và rổ củ môn luộc đang
ở trong nhà. Uống ực ực
những ngụm nước thượng
nguồn sơn dã đã đun sôi,
Chị gác hai chân lên cái gốc
cây khô ở phía trước bên trái
chiếc bàn. Cơ thể trắng phau
thị thành bỗng một ngày săn
chắc, sành nâu lên sắc màu
bánh mật hòa vào sắc cốt của
cõi sơn nguyên, phơi phới
trong nắng dịu và gió lành
của đầu ngày. Khói thuốc
lại bay lên. Phải cách hai ban
mai như thế này mới trở lại
mặt nước giăng câu. Ta đang
được tự do, sống đích thực.
Chị thoáng cảm thấy vậy.
Những dọi nắng mai tinh
tươm sà qua thân thể của
người đàn bà ở độ đậm đà
thịt da. Cái ấm từ trời xanh
vừa đủ để Chị cảm giác ấm
áp chỗ này chỗ kia và những
giọt nước còn vương trên đó
nhè nhẹ bốc hơi. Mọi thứ rác
nào đó còn vướng lại trong
tâm hồn như cũng muốn tan
theo, tan đi giữa trạng thái
thảnh thơi tuyệt đối.
i
M
ùa theo mùa, nối
mùa, thời tiết
giăng thời tiết, nối
thời tiết đi qua
vùng rừng núi và
đầm hoang.
Độ này mưa hay lách tách
trên những rùm cây trên ngoài
nhà. Bóng nước mờ mờ trùm
xuống con đầm, tất cả không
gian đi vào huyền ảo. Mưa
đầm lầy giữa rừng mà, làm
mọi thứ co lại, đặc quánh, rồi
giãn ra như hơi thở mỗi ngày
có đủ bốn mùa của đầm. Chị
nghe nhạc mưa mà nghĩ về
sự chan hòa của đất - nước -
gió - lửa. Tâm tĩnh lặng mới
tìm được nhạc trong mưa. Chị
đang kết mình vào không khí,
mùa màng và cỏ lá. Mùa nào
nhạc đó, giữa khô và mưa,
nhưng mùa mưa nhạc thiên
nhiên nghe sâu và hay huyền
ảo hơn ở cù lao này. Tủm,
tủm, tủm, tủm, tủm,
tiếng từ các giọt nước đọng lại
cuối cùng trên mái nhà lá rơi
xuống rãnh đất bên dưới mái
nhà. Nó rơi vừa lười biếng
mà vừa hiền, nhưng lại tài tử
như người hát rong hát dạo ở
rừng. Lại là tiếng của những
con ếch núi nữa kìa, đệm vào
tiếng mưa, làm cũ kỹ thêm cái
hoang nhiệt đới. Kéo thêm cái
chăn lên đến miệng, chừa lại
đủ cho mũi, tai và mắt được
tự do. Chị mơ bóng chim
bay ban ngày ngang qua bàu
nước. Mơ cái cây khô đầy
cành trơ giữa hồ như cây san
hô lớn mắc cạn kia bỗng được
trống trơn, nhìn thỏa thích mà
không thấy con gì leo đậu lên.
i
Đ
ừng có hỏi sao người
đàn bà này không
thấy buồn. Buồn
quá rồi, tới đỉnh rồi,
nên không còn buồn
được nữa. Sài Gòn đã tắm Chị
bằng thứ nỗi buồn mà chỉ
Chị mới cảm giác thấu. Bọn
doanh nhân đàn ông đã vờn
nàng, là Chị bây giờ, như con
mèo sau mỗi lần tóm được
con chuột. Nhan sắc thướt tha
lại đài các của Chị xuất hiện ở
chỗ nào là chỗ đó chói sáng,
rộn rã. Họ chịu chơi và dùng
tiền để phủ mờ mắt của người
con gái khát cháy xa hoa, sang
trọng, tiện ích và tiến thân
danh vọng. Gia nhập được
giới thượng lưu, cho dù là
thượng lưu “kiểu Việt”, nàng
thấy mình hơn bao bầu bạn
đồng giới đồng thì. Chỗ nào
cũng chào đón nàng vào làm
và ở doanh nghiệp lớn nào
nàng cũng ở vị trí mặt tiền,
bộ phận đối ngoại. Cơ hội
quá nhiều khiến nàng chuyển
đổi công ty, nhảy việc hoài.
Những bọn chủ giăng câu
nàng. Nàng giăng câu những
bọn chủ. Chưa biết mèo nào
cắn mỉu nào. Đời là một giàn
câu. Bọn chủ tưởng mình
là người, nàng là cá, nhưng
nàng cho họ mới là cá. Nàng
nghĩ đó là hơn người, là hạnh
phúc. Gác lại tâm hồn và
phẩm hạnh, để đó tính sau,
vào một ngày nào đó...
Một ngày, vào tuổi bốn
mươi bốn,
Nàng nhìn lại đống của cải
ngất trời ước cả ba chục tỉ
đồng của mình mà chán mình.
Có cái gì đó ám ảnh, rất vô
lý, vô nghĩa, bất công, chưa
phải mình, chẳng là lõi tâm
hồn của mình. Cái vòng vây
hình như nó mang màu nâu và
không phải là tội lỗi mà là một
thứ gì đó đối với lương tâm
chính mình.
Thôi, đốt hết đống của
cải đáng ghét này đi. Buông.
Nàng cảm giác cả cái thành
phố đây không còn là không
gian tinh khiết để sống nữa.
Thế là vô số thẻ tín dụng, sổ
cổ phần, cổ phiếu, sổ nhà, sổ
căn hộ chung cư, sổ đất, visa,
passport cùng chiếc Lexus
màu tuyết trắng được Nàng
hỏa thiêu bằng ba lít xăng vào
một đêm Chủ nhật cuối năm
ở vùng ngoại ô xa. Nàng để lại
đúng ba trăm năm chục triệu
mang theo lên rừng, thầm tính
chỉ cần dựng đủ một căn nhà
be bé, sắm một chiếc xuồng
và những giàn câu thật mùi.
Nàng còn muốn vứt luôn cái
tên Phố của mình. Cái âm
“Phố” nghe thấy mà đáng
ghét, bải hoải. Nhưng sao vứt
ngay được như của cải, tên
tuổi thì bám theo người. Lên
rừng sẽ đổi tên, từ Phố có thể
sang Ngàn, hoặc Lâm, hoặc
Suối, Sông gì đó. Nàng thề
thà để cho rừng hoang vờn
hoa rỡn liễu cho đời ta lộng
lẫy thật, chứ không để cho
danh vọng và bọn chủ tham
tàn trơ lạnh háo sắc kia nữa.
“Sắc đẹp là cái trước nhất
trời cho người phụ nữ, nhưng
cũng là cái đầu tiên trời lấy
đi”. Gã ăn mày trung niên
người K’ho bản địa ngang
trạc tuổi Chị ở bến xe thị
trấn Di Linh miền cao
nguyên đã nói như thế
khi Chị vừa bước
xuống xe đò của
năm đó và nghe
được.
i
