7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứHai 15-3-2021
(Tiếp theo trang 1)
Luật & đời
TUYẾNPHAN
C
hiềunay (15-3),
sau hơn một
tuần xét xử và
nghị án kéo dài,
TAND TP Hà Nội
sẽ tuyên án đối với
12 bị cáo trong vụ
án liên quan đến
sai phạm tại dự án
Ethanol Phú Thọ.
Dự án do Công
ty CP Hóa dầu và
nhiên liệu sinh học
dầu khí (PVB) làm
chủ đầu tư.
“Nhóm lợi ích
tiêu cực”
Theocáobuộccủa
VKS, ông Đinh La
Thăng với tư cách
chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dầu khí
Việt Nam (PVN), trưởng ban chỉ đạo
dự án, đã chỉ đạo cấp dưới chỉ định
thầu cho Tổng Công ty cổ phần Xây
lắp dầu khí (PVC) thực hiện dự án
dù công ty này không đủ năng lực.
Trong phần tranh luận, đại diện
VKS nhiều lần khẳng định chủ
trương chỉ định thầu nhằm phát
huy nội lực các cơ sở sẵn có trong
Tập đoàn PVN là không sai. Tuy
nhiên, khi triển khai thì bắt buộc
phải tuân thủ đúng theo quy định
pháp luật, không được tùy tiện, áp
đặt duy ý chí.
Biết rõ tình hình tài chính PVC
đang khó khăn, công ty này cũng
chưa từng thực hiện dự án nào về
ethanol nhưng ông Thăng vẫn ra
chủ trương, chủ trì nhiều cuộc họp,
quyết liệt chỉ đạo thuộc cấp thực
hiện chỉ định thầu cho PVC.
Tiếp đó, khi chỉ định thầu, ông
Thăng loại bỏ các tiêu chí về năng
lực của liên danh nhà thầu, yêu cầu
PVC chỉ cần chấp nhận giá mà PVB
đưa ra. Hậu quả, dự án phải dừng
thi công khi chưa có hạng mục nào
hoàn thành, bàn giao theo cam kết.
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh (cựu
chủ tịch HĐQT PVC) biết rõ liên
danh của PVC không đủ năng lực,
hoàn toàn có thể chủ động thực hiện
hoặc không thực hiện dự án nhưng
vì chịu sức ép nên vẫn chấp nhận
chỉ định thầu.
Tại tòa, đại diệnVKS nhấn mạnh:
“Từ bị cáo Thăng đến các bị cáo tại
PVC và PVB đều có một cơ cấu,
tổ chức thống nhất. Các bị cáo tại
PVC và PVB đều có sự tiếp nhận
ý chí chung từ bị cáo Thăng về
việc chỉ định thầu cho một đơn vị
trong tập đoàn là PVC”. VKS cho
rằng giữa các bị cáo từ đứng đầu
đến nhân viên cấp dưới có sự câu
kết với nhau cùng thực hiện hành
Hôm nay tuyên án
vụ Ethanol Phú Thọ
VKS đề nghị tòa tuyên phạt ông Đinh LaThăngmức án 12-13
năm tù, Trịnh XuânThanh 21-23 năm tù...
Bị cáo Trịnh Xuân Thanh vàĐinh La Thăng. Ảnh: TTXVN
VKS đề nghị án cao nhất tới 23 năm tù
Trước đó, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt ông Đinh La Thăng
12-13 năm tù về tội vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây
hậu quả nghiêm trọng.
Trịnh Xuân Thanh bị đề nghị 11-12 năm tù cùng về tội danh trên, 10-11
năm tù về tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ,
tổng hợp hình phạt 21-23 năm tù.
Ông Thăng và ông Thanh còn bị đề nghị liên đới bồi thường hơn 543 tỉ
đồng cho PVB. Riêng ông Thanh phải trả lại 3 tỉ đồng hưởng lợi cho PVC
Kinh Bắc và liên đới bồi thường hơn 13 tỉ đồng cho PVC.
Các bị cáo khác bị đềnghị từ30 tháng tùđến támnămtùvềmột tronghai
tội danh, đồng thời liên đới bồi thường thiệt hại cho các công ty liên quan.
Theo đại diện VKS, quá
trình thực hiện dự án
Ethanol Phú Thọ, PVB
sử dụng gần 1.500 tỉ
đồng, trong đó vay ngân
hàng hơn 754 tỉ đồng.
vi tội phạm, “đây là vấn đề nhóm
lợi ích tiêu cực”.
Cũng theo kiểm sát viên, quá trình
thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ,
PVB sử dụng gần 1.500 tỉ đồng,
trong đó vay ngân hàng hơn 754 tỉ
đồng. Theo thỏa thuận giữa PVB và
nhà thầu, dự án phải được bàn giao
sau 18 tháng nhưng thực tế “đắp
chiếu” tới nay đã gần 10 năm…
Ông Thăng phản bác
quan điểm của VKS
Đối đáp lại quan điểm buộc tội
của cơ quan công tố, bị cáo Đinh
La Thăng nhiều lần cho rằng dự
án Ethanol Phú Thọ bị dừng thi
công mấu chốt là do thiếu tiền chứ
không phải chỉ vấn đề năng lực của
nhà thầu.
Theo lý giải của cựu chủ tịch
PVN, Ethanol Phú Thọ có quy mô
không lớn, không phức tạp so với
các dự án mà PVN và PVC từng
làm. PVB là chủ đầu tư nên có toàn
quyền lựa chọn nhà thầu. Bị cáo với
tư cách trưởng ban chỉ đạo dự án
chỉ đưa ra chủ trương, đôn đốc tiến
độ, không có thẩm quyền và cũng
không làm thay PVB, càng không
biết và không có trách nhiệm phải
biết năng lực của nhà thầu...
Trong phần tự bào chữa, bị cáo
Trịnh Xuân Thanh nhiều lần đưa ra
quan điểm dự án Ethanol Phú Thọ
bị “đắp chiếu” là do thiếu tiền chứ
không phải PVC thiếu năng lực.
Trịnh Xuân Thanh đối đáp với
VKS: “Tôi biết chắc là làm được,
chỉ thiếu 1-2 tiêu chí chứ không
phải không đủ năng lực. Không có
nhà thầu nào mua hồ sơ thầu mà
đủ 100% tiêu chí cả, chỉ 75%-80%
mà thôi”.
Theo bị cáo Thanh, dự án Ethanol
Phú Thọ được triển khai trong giai
đoạn giá dầu cao ở mức 120-140
USD/thùng nhưng sau đó liên tục
giảm, thậm chí có lúc xuống 0 USD/
thùng, sau này là 60 USD/thùng. Vì
thế, nếu tiếp tục làm nhiên liệu sinh
học sẽ không có hiệu quả kinh tế,
các nhà đầu tư không rót thêm vốn
vào dự án nữa…•
Liệu rằng việc xác định như trên của cơ quan điều tra
Công an TP Buôn Ma Thuột có căn cứ pháp lý thuyết
phục?
Điều 161 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) quy
định về tội trốn thuế như sau: “Người nào trốn thuế với
số tiền từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng hoặc
dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt hành chính về
hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này (hoặc về
một trong các tội theo quy định), chưa được xóa án tích
mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một lần đến năm lần
số tiền trốn thuế hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến
hai năm” (khoản 1).
Thông tư liên tịch số 10/2013 của Bộ Tư pháp, Bộ
Công an, TAND Tối cao, VKSND Tối cao và Bộ Tài
chính hướng dẫn thêm: Người phạm tội trốn thuế đồng
thời với việc thỏa mãn các dấu hiệu được quy định
tại Điều 161 của BLHS thì còn là người thực hiện một
trong các hành vi được quy định tại Điều 108 Luật Quản
lý thuế 2006 (đã được sửa đổi, bổ sung) mà theo đó có
chín hành vi trốn thuế, gian lận thuế.
Nay Điều 200 BLHS 2017 quy định về tội trốn thuế
cũng giữ nguyên cấu thành tội phạm nêu trên và chính
thức đưa chín hành vi trốn thuế, gian lận thuế nói trên
vào trong điều luật này.
Lần lượt đối chiếu chín hành vi trốn thuế ở Điều 200
BLHS 2017 thì có thể thấy việc khai sai giá mua bán
nhà, đất chỉ có vẻ sát hợp với hành vi “sử dụng chứng
từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai số tiền
thuế phải nộp”. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng thì hoàn
toàn không phải.
Lý do: Thông tư 92/2015 của Bộ Tài chính quy định
hồ sơ khai thuế của cá nhân đối với thu nhập từ chuyển
nhượng bất động sản gồm có: Tờ khai thuế theo mẫu;
bản chụp giấy chủ quyền nhà đất; hợp đồng chuyển
nhượng nhà đất đã được công chứng; các giấy tờ làm
căn cứ xác định thuộc đối tượng được miễn thuế (nếu
có)…
Cũng theo Thông tư 92/2015, người đóng thuế và các
cơ quan thuế đều cùng dựa vào các giấy tờ khai thuế nêu
trên chứ không dựa vào giấy tờ nào khác để xác định số
tiền thuế phải nộp. Do giấy chủ quyền hay một số giấy tờ
khác khi được cơ quan có thẩm quyền cấp thật thì là hợp
pháp nên chỉ còn một chứng từ, tài liệu quan trọng cần
được soi rọi về sự hợp pháp, đó là hợp đồng công chứng.
Luật Công chứng quy định văn bản công chứng có hiệu
lực kể từ ngày được công chứng viên ký, đóng dấu và
chỉ bị coi là vô hiệu theo tuyên bố của tòa. Căn cứ theo
luật này, hợp đồng công chứng nào cũng là hợp pháp khi
được công chứng đúng trình tự, thủ tục quy định; hội đủ
các điều kiện của Luật Công chứng, không bị tòa phủ
nhận.
Như vậy, khi hợp đồng công chứng cùng các giấy tờ
quy định đều hợp pháp và không thể có tài liệu nào khác
để có sự bất hợp pháp dẫn đến việc số tiền thuế phải nộp
bị xác định sai thì hành vi trốn thuế của nhiều người
mua, bán nhà, đất không thể thuộc hành vi “sử dụng
chứng từ, tài liệu không hợp pháp khác để xác định sai
số tiền thuế phải nộp”.
Đây là lý do mà những trường hợp có căn cứ để xác
định đã trốn thuế mua, bán nhà, đất (đa phần do được
các bên tự thừa nhận khi ra tòa yêu cầu giải quyết các
tranh chấp dân sự về nhà, đất đã giao dịch) hiếm khi bị
công an đề nghị xử lý hình sự.
Từ thực tế này, nhất định BLHS cần phải được sửa đổi
để có thể thống nhất xử lý hình sự những hành vi trốn
thuế tựa như vụ việc ở TP Buôn Ma Thuột. Theo chúng
tôi, hành vi “sử dụng chứng từ, tài liệu không hợp pháp
khác để xác định sai số tiền thuế phải nộp” có thể sửa
là “sử dụng chứng từ, tài liệu có nội dung gian dối,
không hợp pháp để xác định sai số tiền thuế phải nộp”.
Chỉ có vậy thì mới có được những bản án xác đáng,
thuyết phục về tội trốn thuế trong mua, bán nhà, đất,
chấm dứt được những tréo ngoe trong xét xử khi lúc dựa
vào quy định chung chung để xử lý tùy nghi, lúc có quy
định chi tiết (nhưng không đầy đủ) thì lại không áp dụng
theo.
Aimuabánnhà, đất
cũngdễ dính tội trốn thuế
THU TÂM
