11
Kinh tế -
ThứNăm22-4-2021
Tiêu điểm
Lý do ST25 đoạt giải
cao hơn Thái Lan
Trongchuyếnthămngày16-1-2020,
TSVallopManathanya, Chủ tịch Công
ty Bangsue Chiameng (Thái Lan), đã
đặt ra cho nhóm của ông Cua một
vấn đề, đó là:“Vì sao gạo ST25 lại đoạt
giải cao hơn gạoThai HomMali?”. Bởi
trước nay người Thái Lan luôn xem
gạo thơm của họ là số một thế giới.
Câu trả lời của ông Cua cho câu hỏi
của thương gia người Thái là: “Đó là
nhờ “tính khác biệt”. Gạo Thái chỉ có
mùi thơm lá dứa, còn gạo ST25 của
Việt Namvừa cómùi thơm lá dứa vừa
cómùi thơmcốm. Chưa kể gạo thơm
ST24 và ST25 củaViệt Namcó độ bền
thể gel (thể hiện sự ưa chuộng của
người dùng) là 90 mm +/- 1 mm hơn
hẳn gạo thơm Thái 13%".
Cuối năm 2019, gạo ST25 đã đoạt giải gạo ngon
nhất thế giới được tổ chức tại Philippines. Đến tháng
12-2020, gạo ST25 tiếp tục đại diện cho gạo Việt Nam
dự thi lại nhưng chỉ giành ngôi vị á quân, sau gạo Thái
Lan. Cũng từ đây, dư luận trong nước thắc mắc sao lại
đưa gạo ST25 đã đoạt danh hiệu gạo ngon nhất thế
giới năm 2019 đi thi năm 2020.
Ông Nguyễn Trung Kiên, Phó Chủ tịch VFA, cho
biết lý do lấy gạo ST25 đi dự thi lần hai vì VFA chọn
những loại gạo ngon nhất Việt Nam hiện tại mang
đi dự thi. ST25 đã được bình chọn là gạo ngon nhất
Việt Nam thì đương nhiên tiếp tục đưa gạo này đi thi
gạo ngon thế giới.
Đại diệnVFA cho biết thêmkhông chỉ mangmỗi loại
gạo ST25 đi thi mà đơn vị này còn mang theo mấy loại
gạo hạng nhì, hạng ba đi thi nữa. Kết quả, trong các
loại gạo Việt Nam mang đi dự thi, chỉ có ST25 lọt vào
chung kết của cuộc thi.
“Việc đem loại gạo ST25 đi thi lần hai mà không được
giải nhất, xuống nhì thì cũng không ảnh hưởng nhiều
đến thương hiệu gạo ST25. Quan trọng nhất là gạo
Việt Nam đã khẳng định được chất lượng hàng đầu
thế giới” - lãnh đạo VFA chia sẻ.
Tuy nhiên, GSVõTòngXuân, chuyêngia nôngnghiệp,
cho rằng không nên đưa gạo ST25 đã đoạt giải gạo
ngon nhất thế giới đi thi lần hai. “Nên chọn loại gạo
khác có chất lượng ngon, thơmvà ngang ngửa với gạo
ST25 đi thi. Đây là một quyết định chưa phù hợp của
Bộ NN &PTNT, VFA” - GS Xuân bày tỏ.
Cũng theo GS Xuân, gạo ST25 lần đầu tiên được
xướng danh ngôi vị cao nhất thế giới vào năm 2019. Vì
thế, Việt Nam cần phải biết khai thác, tận dụng tối đa
giải thưởng này để làm thương hiệu, tiếp thị sản phẩm
gạo Việt đến các thị trường xuất khẩu.
“Đáng tiếc là cơ quan quản lý không chú ý đến công
tác quảng bá thương hiệu xuất khẩu, làm giảm mất
giá trị thương hiệu cho loại gạo nổi tiếng này của Việt
Nam” - GS Xuân chia sẻ.
dự thi, ông Cua cho biết sau nhiều
vòng thi nội bộ, nhóm của ông chỉ
chọn loại ngon nhất, đặc sắc nhất
để dự thi các vòng cao hơn. Đó là
chưa kể nhóm ông luôn luôn chú ý
các đặc tính khác như chu kỳ sinh
trưởng, tính chịu mặn, tính kháng
đổ ngã, tính kháng bệnh, năng suất
lúa, mức độ yêu thích của người
tiêu dùng để tạo nên tính bền vững
của giống lúa khi phóng thích ra
sản xuất.
Tổ chức TRT (The Rice Trader)
phối hợp với ICI (International
Commodity Institute) đều là các tổ
chức thương mại, cho nên họ rất lưu
ý đến các yếu tố sản lượng, doanh
số để thúc đẩy thương mại lúa gạo
toàn cầu, do đó nhóm của ông chọn
ST25 vì đây là giống ngon nhất, có
tính bền vững nhất.
“Đem giống có đặc tính thơm
ngon nhưng thiếu tiềm năng phát
triển dự thi quốc tế, nếu đoạt giải
mà sau đó không có doanh số trên
thương trường quốc tế thì chỉ làm
hại mình thôi” - ông Cua giải thích
thêm.
Vậy tới đây có nên thay đổi giống
dự thi không? Ông Cua cho rằng
giống thơm ngon là tinh túy của
quốc gia. Thơm, ngon, mềm, dẻo
không phải tất cả mọi người đều
chuộng. Tuy nhiên, nó vẫn được
xem là tinh túy, là biểu tượng để
xây dựng thương hiệu quốc gia.
Hơn 60 năm qua, sau cuộc bình
chọn công phu kéo dài nhiều năm,
giống lúa Khao Dawk Mali vẫn là
“duy ngã độc tôn” của Thái Lan.
Qua 12 năm tổ chức thi gạo ngon
nhất thế giới, các nước lừng danh
về gạo thơmmùi dứa vẫn gửi dự thi
một giống: Thái Lan đoạt giải nhất
sau 6/12 lần dự thi, Campuchia bốn
lần, Mỹ hai lần, Myanmar một lần,
Việt Nam một lần. Và Việt Nam là
nước đầu tiên được xếp hạng nhì
với ST25, trước đó là hạng nhất,
sau đó là top 3.
“Nếu cứ thay đổi giống để đi thi,
làm sao xây dựng nền tảng sản xuất
để kinh doanh? Mà chả lẽ lấy giống
đã được đánh giá thấp hơn đi thi
sao?” - ông Cua đặt vấn đề.
“Tôi vẫn đem gạo ST24
và ST25 đi thi”
Kỹ sư Hồ Quang Cua cho biết
thêm 20 năm trước, khi bắt đầu
chương trình chọn tạo lúa thơm,
bản thân ông cũng đã bị ném đá
rất nhiều. Cũng may là mạng xã
hội chưa phát triển ở Việt Nam
nhưng đó là một bài học để ông
trui rèn ý chí, tổ chức công việc
tốt hơn và giải pháp duy nhất là
im lặng, nhẫn nhục lo công việc
cho tới ngày hôm nay.
“Nay qua vụ đông xuân, đồng
ruộng thanh lọc, nâng cấp ST24
và ST25 để lưu trữ cho đời sau đã
xong rồi, tôi phải viết những lời
này để xác quyết: Ngày nào còn
sống, tôi vẫn đem gạo ST24 và
ST25 đi thi để khẳng định vị thế
và thương hiệu gạo Việt Nam. Tôi
làm công việc này theo chuyên môn
và cũng không làm khác được. Tôi
chăm chỉ làm vì tôi thích làm, nếu
có kết quả cao thì xã hội hưởng
nhiều, tôi hưởng được niềm vui
cũng như thu hồi công sức đã bỏ
ra” - ông Cua nói.
Qua bốn lần dự thi quốc tế, ông
ANHĐÀO
T
heo ông Cua, chỉ mới bốn ngày
sau khi hưởng niềm vui đoạt
giải nhì thế giới (ngày 7-12-
2020), ông thực sự rất sốc khi trên
mạng có bài phê bình việc đem gạo
ngon nhất thế giới ST25 đi thi lại
để đoạt giải nhì.
“Gần đây lại nhắc tới, buộc tôi
phải xới lên chuyện cũ vì nó vẫn
còn tác động tới nhiều người, nếu
hiểu sai có thể gây di hại về sau rất
lớn” - ông Hồ Quang Cua, nguyên
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh
Sóc Trăng, chia sẻ.
Tốp đầu gạo ngon nhất
thế giới
Nói về “hoa hậu gạo 2019 - ST25”,
ông Cua kể với quan điểm “chọn tạo
giống ngon cho ra ngon, thơm cho
ra thơm”, cả nhóm nghiên cứu của
ông từ hơn 20 năm về trước đã tận
lực tìm kiếm nguồn gen để lai tạo.
May mắn, nhóm của ông có được
nguồn gen từ giống lúa Tám Hải
Hậu, có mùi thơm cốm, từ một dự
án do Viện Năng lượng nguyên tử
thế giới (IAEA) tài trợ.
Sau khi được chiếu xạ từ Viện
Nguyên tử Đà Lạt, giống này phân
ly ra nhiều dòng khác nhau và đều
thành giống lúa thơm ngắn ngày,
năng suất dù rất thấp nhưng dễ
lai tạo.
“TS Lê Xuân Thám đã mang bộ
giống này xuống đồng bằng và đến
vùng đất gần cuối đất nước hình chữ
S mới có người nhận hợp tác. Cơ
duyên đó đã tạo nên những giống
lúa ST19, ST20 nổi tiếng một thời,
sau khi dò dẫm đi sản xuất thử từ
năm 2008. Từ công trình này, ông
Trần Tấn Phương, một thành viên
của nhóm nghiên cứu, đã bảo vệ
xuất sắc luận văn tiến sĩ tại Học
viện Nông nghiệp Việt Nam ở Hà
Nội năm 2011. Từ khi ST19, ST20
đưa ra sản xuất thử, chúng tôi đã
đầu tư, chủ trì lai tạo nâng cấp và
11 năm sau giống lúa này đã được
Bộ NN&PTNT công nhận” - kỹ sư
Hồ Quang Cua kể.
Ông Cua tiết lộ hàng ngàn dòng
lúa đã được phân tích mùi thơm,
hàng trăm loại cơm đã được nếm
thử và hàng ngàn tấn lúa đã được
xay xát để tiến hành thăm dò ý kiến
khách hàng. Cạnh đó, các cuộc
thi nội bộ cũng được tổ chức sau
từng vụ thu hoạch. Trong đó, bốn
lần dự thi quốc tế liên tục từ năm
2017 đến 2020 và cả bốn lần đều
được xếp hạng cao nên gạo thơm
Việt Nam lọt vào tốp đầu gạo ngon
nhất thế giới.
Giống thơm ngon
là tinh túy của quốc gia
Nói về lý do chọn gạo ST25 đi
Anh hùng lao động, kỹ sưHồQuang Cua cùng gạo ST25 đoạt giải
gạo ngon nhất thế giới năm2019. Ảnh: ANHIỀN
Ông Hồ Quang Cua nói về việc
mang “hoa hậu gạo” - ST25 đi thi
Sau nhiều tháng im lặng, ông Hồ Quang Cua, “cha đẻ” của gạo ST25, đã lên tiếng về việc đemgạo ngon nhất
thế giới đi thi.
cho hay đã dày công tìm hiểu thể
lệ của họ và đã làm đúng như tất
cả nước khác đã làm. “Tôi khẳng
định tôi là người chủ động hoàn toàn
trong việc đưa giống dự thi quốc tế
trên cơ sở kết quả thi trong nước và
do có sự đồng thuận với Hiệp hội
Lương thực Việt Nam (VFA), tôi
đã ký giấy ủy nhiệm cho VFAđem
gạo ST25 dự thi quốc tế” - ông Cua
khẳng định.•
“Giống gạo thơm, ngon
là tinh túy của quốc gia,
là biểu tượng để xây dựng
thương hiệu quốc gia.”
Kỹ sư
Hồ Quang Cua
Gạo ST25 ngon nhất thế giới năm2019 do quốc tế
bình chọn. Ảnh: ANHIỀN
Đem gạo ST25 đi thi nhiều lần, có lo mất ngôi vị?
