6
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứBa22-3-2022
tọa phiên tòa.
Theo LS Trạch, việc đứng hay
ngồi khi tham gia xét hỏi tại phiên
tòa là chuyện bình thường, quan
trọng là thái độ của LS. Bản thân
LS Trạch thấy rằng nếu được ngồi
khi xét hỏi đem lại nhiều lợi ích
khi thao tác nghiệp vụ. LS ngồi có
thể ghi chép câu trả lời cũng như
thuận tiện rà hồ sơ hơn là đứng
khum người viết thì hơi bất lợi.
Hiện chưa có quy định của luật
hay quy tắc chuẩn nào buộc LS
tại phiên xử khi xét hỏi phải đứng
hay ngồi. Tuy nhiên, LS Trạch
thấy cần thiết có sự chuẩn mực
chung. Trong quá trình cải cách
tư pháp, vị trí chỗ ngồi của LS tại
phiên tòa đã ngang hàng với đại
diện VKS thì nên chăng cũng có
sự thống nhất được ngồi hay đứng
khi xét hỏi của cả hai bên.
Đồng tình, LSNguyễnThế Phong
(Đoàn LS tỉnh Long An) cho rằng
hiện không có quy định về việc
LS đứng hay ngồi khi xét hỏi tại
tòa. Không phải chỉ luật mà ngay
trong nội bộ ngành cũng không có
quy định, việc đứng xét hỏi tại tòa
đã thành thông lệ của LS.
Bản thân LS thấy việc đứng xét
hỏi lịch sự và cũng dễ thao tác.
Ông Phong cho rằng việc đứng
khi hỏi, người LS tập trung hơn,
chủ động và phần nào dễ tạo sự
chú ý cho mọi người tại phiên
xử. Khi đứng, LS còn sử dụng cả
ngôn ngữ hình thể nên việc hỏi
sẽ sinh động.
Nữ LS Đào Thị Bích Liên (Đoàn
LS TP.HCM) cùng quan điểm với
các nam đồng nghiệp về quy định
hiện nay không có mà LS tuân
theo thói quen. Từ đó, LS đề nghị
nên chăng có một quy định thống
nhất liên ngành đồng thời nâng
tầm hình ảnh LS hơn nữa.
Cần có quy định cụ thể?
LS Nguyễn Thành Công (Đoàn
LS TP.HCM) chia sẻ không phải
đến bây giờ mới băn khoăn vì sao
khi xét hỏi, đại diện VKS ngồi
trong khi LS đứng. Hàng chục
năm hành nghề luật và đến nay,
LS vẫn còn bỏ ngỏ câu trả lời.
Theo LS Công, chính vì không
có quy định nên tạo một sự tùy
nghi khi LS tham gia phiên tòa.
Trước nay, trong các phiên xử
hình sự vẫn cảm giác LS yếu thế
hơn VKS. Điều đó có thể lý giải
từ quan điểm LS là người tham
gia tố tụng, còn VKS là người
tiến hành tố tụng.
LS Công cũng chia sẻ thực
tiễn hành nghề hiện nay tại các
tòa. Như tại các tòa cấp cao, bàn
LS rất rộng và thoải mái. Các LS
được đứng, ngồi tại bàn khi tham
gia các phần trong phiên tòa tạo
một sự thuận lợi nhất định. Còn tại
TAND TP.HCM, trong các phiên
đại án, các LS ngồi phía dưới, đến
lượt mình mới lên bục đứng hỏi,
tranh luận.
Ngày nay, sau nhiều năm cải
cách tư pháp, vai trò vị trí của
LS cũng được nâng tầm. Nếu đã
tạo điều kiện, bố trí chỗ ngồi của
LS ngang với VKS thì nên chăng
cũng nên có quy định rõ ràng đứng
hay ngồi khi xét hỏi, không tạo
sự tùy nghi. Bởi vì việc không
rõ ràng sẽ dễ dẫn đến việc xung
đột quan điểm giữa các cá nhân
là điều không nên. Không phải
đứng mới tôn trọng mà ngồi xét
hỏi như VKS cũng thể hiện được
thái độ tôn trọng của LS tại tòa.
Theo LS Công, cần có quy định
cụ thể việc này nhằm tạo sự tôn
nghiêm chốn pháp đình và chuẩn
HOÀNGYẾN
G
ần đây, một luật sư (LS) ở
TP.HCMđến TPHà Nội tham
gia phiên tòa nhận thấy có sự
khác nhau về việc đứng, ngồi khi
tham gia phần hỏi giữa các đồng
nghiệp. Vậy pháp luật quy định
thế nào về việc này và cách ứng
xử thế nào là phù hợp?
Có sự không thống nhất
LSNguyễnThế HữuTrạch (Đoàn
LS TP.HCM) cho biết trong thực
tế tham gia tố tụng tại các phiên
tòa, bản thân ông gặp trường hợp
như trên là không hiếm. Có những
phiên tòa vụ án xét xử có tính chất
phức tạp, LS khi tham gia xét hỏi
được ngồi. Tuy nhiên, việc LS ngồi
hỏi dựa trên việc đã xin phép và
tuân theo sự điều khiển của chủ
Hiện chưa có quy định của luật hay quy tắc chuẩn nào buộc luật sư tại phiên xử khi xét hỏi phải đứng hay ngồi.
Ảnh trái: Kiểmsát viên thamgia xét hỏi tại một phiên tòa ở TANDTP.HCM. Ảnhminh họa: HOÀNGGIANG.
Luật sư đứng
hay ngồi
khi tham gia
hỏi tại tòa?
Nhiều luật sư cho rằng nên có quy định rõ
ràng về việc luật sư đứng hay ngồi khi xét
hỏi tại tòa nhằm tạo sự tôn nghiêm chốn
pháp đình và chuẩnmực hình ảnh luật sư.
mực hình ảnh LS.
Một kiểm sát viên tại TP.HCM
cho biết mọi người đều phải đứng
dậy khi HĐXX bước vào phòng xử
và khi tuyên án. Kiểm sát viên khi
xét hỏi bị cáo tại tòa, luật quy định
phải xin phép HĐXX. Tuy nhiên,
thực tế nếu phiên tòa đông bị cáo,
VKS không xin phép nhiều lần mà
chủ tọa sau khi HĐXX hỏi xong
sẽ mời VKS tham gia xét hỏi. Vì
vậy, vị này cho rằng việc đứng hay
ngồi xét hỏi nên tuân thủ theo sự
điều khiển của chủ tọa phiên tòa.
Chánh án TAND một quận tại
TP.HCM bày tỏ quan điểm LS
đứng hay ngồi khi tham gia xét hỏi
nên tuân thủ theo sự điều khiển
của chủ tọa được luật và nội quy
phiên xử nêu rõ.•
Đảm bảo sự trang nghiêm
tại phiên tòa
Điều 256 BLTTHS 2015,
Điều 234 BLTTDS, Điều 153
LuậtTố tụnghành chính và
Thôngtư02/2017củaTAND
Tốicaoquyđịnhngườiđược
tòa án triệu tập đến phiên
tòa muốn trình bày ý kiến
phải được chủ tọa phiên
tòa đồng ý. Người trình
bày ý kiến phải đứng khi trình bày ý kiến, khi được hỏi.
Những người vì lý do sức khỏe có thể được chủ tọa
phiên tòa cho phép ngồi.
Người trình bày ý kiến dù không quy định rõ là người
bào chữa của bị can, bị cáo hoặc LS bảo vệ cho người
bị hại, đương sự nhưng có thể áp dụng quy định này
đối với người bào chữa và LS.
Mặt khác, quy định trên cũngđã nói rõ việc người bào
chữa, LS được ngồi chỉ xảy ra khi người này gặp các vấn
đề về sức khỏe không thể đứng trình bày hoặc đứng
hỏi và phải có sự đồng ý của chủ tọa phiên tòa. Tức là
trong điều kiện bình thường, họ phải đứng.
Việc LS đứng khi hỏi hoặc tranh luận có ý nghĩa thể
hiện sự trang nghiêm của phiên tòa và tôn trọng cơ
quan tố tụng cũng như các cá nhân khác tại phiên tòa.
Đồng thời, khi người bào chữa, LS đứng hỏi hoặc trình
bày, HĐXX sẽ dễ dàng kiểm soát phiên xử hơn vì biết
rõ ai đang trình bày ý kiến và trình bày những gì, điều
này sẽ rất quan trọng đối với những vụ án mà mỗi bên
có nhiều người bào chữa, LS bảo vệ.
Điều quan trọng là làm sao để các cá nhân này dù
phải đứng tranh luận hoặc đứng hỏi thì vẫn có thể đảm
bảo việc ghi ghép tài liệu, đối đáp. Điều này đòi hỏi tòa
án phải trang bị các bục hỏi cho LS, người bào chữa.
Những bục hỏi được trang bị thiết bị âm thanh cũng
như kệ ghi chép sẽ giúp người bào chữa, LS dễ dàng
hơn khi phải đứng để hỏi hay trình bày ý kiến.
TS
LÊ NGUYÊN THANH
,
Trưởng bộ môn Tội phạm
học, Khoa luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM
Luật sư ngồi khi hỏi là bất lợi
Thựctếtạiphiêntòa,phần
lớn LS đều đứng khi hỏi
hoặc tranh luận. Tại phiên
tòa,chỉcóHĐXXnắmquyền
điều hành được ngồi khi
hỏi. Hành động đứng lên
của LSmang ý nghĩa trang
trọngmà trước nhất là việc
tôn trọng chính nghề của
mình, tiếp đến là tôn trọng cơ quan tố tụng và giúp LS
có cái nhìn bao quát cả phiên tòa, quan sát được thái độ
của bên được hỏi. Tố tụng Việt Nam và thế giới, LS đều
phải đứng khi phải trình bày hoặc hỏi và chỉ được ngồi
vì lý do sức khỏe, được chủ tọa phiên tòa chophépngồi.
Tiến trình cải cách tư pháp, vai trò của LS được nâng
cao. Hiệnnay, tại phiên tòa vị trí ngồi của LS vàVKS được
đặt ngang nhau và không chỉ LS, VKS cũng phải đứng
khi hỏi, trình bày ý kiến. Vì vậy, nếu không vì lý do sức
khỏe hoặc sự cho phép của chủ tọa mà LS lại ngồi thì
có thể gây ra thiếu thiện cảm, ảnh hưởng đến sự trang
nghiêm của phiên tòa, điều này là bất lợi cho LS.
LS
NGUYỄNVĂN HẬU
,
Phó Chủ nhiệm Đoàn LS
TP.HCM
TRÚC PHƯƠNG
Hiện chưa có quy định
của luật hay quy tắc
chuẩn nào buộc LS tại
phiên xử khi xét hỏi phải
đứng hay ngồi.
Tiêu điểm
Việc đứng khi xét hỏi của LS hiện
nay tại tòa là thói quen. Đây là vấn đề
về mặt hình thức tại phiên xử. Trong
phầntranhluậnhiệnnay,khiphátbiểu
quan điểm, đại diện VKS đứng trình
bày như LS. Vì vậy pháp luật cần quy
định rõ LS đứng hay ngồi khi tham
gia xét hỏi tạo sự thống nhất, trang
nghiêm tại phiên xử.
Thẩm phán
QUẢNG ĐỨC TUYÊN
,
Phó Chánh án TAND Cấp cao tại TP.HCM
