CHỦNHẬT 11-12-2016
4
QUỐC TẾ
Nhật-Ngatiếntới
hiệpđịnhhòabình
Bốn đảo tranh chấp là vấn đề cản trở hai nước ký kết hiệp định
hòa bình từ sauChiến tranh thế giới thứ hai.
HOÀNGDUY
H
ãng tinKyodo(Nhật)
dẫn nguồn tin từ
chính phủNhật cho
biếtTổng thốngNga
Vladimir Putin sẽ
đến thăm chính thức Nhật trong
hai ngày 15 và 16-12.
Dựkiếnngàyđầutiên,Tổngthống
Putin và Thủ tướng Nhật Shinzo
Abe sẽ gặp nhau tại suối nước
khoángNagato (tỉnhYamaguchi)
để thảo luận các vấn đề chính trị,
trong đó có hai vấn đề gai góc là
tranh chấp lãnh thổ và hiệp định
hòabình.Kế tiếphai nhà lãnhđạo
sẽ trở về Tokyo để thảo luận các
vấnđề kinh tế.
Támđiểmhợp tác
Nhật-Nga
Quanhệ hai nước chỉmới được
hâmnónggầnđây.Tháng9-2016,
Thủ tướng ShinzoAbe tham dự
Diễn đànKinh tế phươngĐôngở
Vladivostok (Nga)đãhội đàmvới
Tổng thốngPutin trongbagiờ.Kết
quả: Nga thông báo Tổng thống
Putin đồng ý đến thămNhật vào
ngày15-12.
Đầu tháng12,Ngoại trưởngNhật
FumioKishida lại sangNga, tiếp
xúcvớiTổng thốngPutinvàNgoại
trưởngSergeyLavrovđể thảo luận
vềquanhệsongphương,TriềuTiên,
SyriavàUkrainevàanninhởchâu
Á-Thái BìnhDương.
Chương trình hợp tác của hai
nước sẽ tập trung vào tám điểm:
.
Tăngcường lốisống lànhmạnh.
.
Phát triển các TP tiện lợi và
sạch, nơi dễ sống và ủng hộ lối
sống năngđộng.
.
Phát triển các trao đổi và hợp
tácgiữacácxí nghiệpvừavànhỏ.
.
Năng lượng.
.
Khuyếnkhíchđadạnghóacông
nghiệpvàcải thiệnsảnxuấtởNga.
.
Phát triển các ngành công
nghiệpvà cơ sởxuất khẩuởvùng
ViễnĐông.
.
Hợp tácvềcáccôngnghệ trọng
điểm.
.
Phát triển cơ bản về trao đổi
con người.
Bốnđảo tranhchấp
trênquầnđảoKuril
Sau hội đàm ngày 16-12, hai
bên sẽ công bố tuyên bố chung.
Tuyên bố chungNhật-Nga sẽ kêu
gọi thảo luận thúcđẩyhợp tácphát
triểnkinh tếchungđốivớibốnđảo
tranh chấp trênquầnđảoKuril do
Nga kiểm soát (Nhật gọi là lãnh
thổ phươngBắc).
Hoạtđộnghợp tácphát triểnkinh
tếchung liênquanđến thành lậpcác
doanh nghiệp liên doanh về đánh
bắt và chế biến thủy sản cùng với
phát triển du lịch.
Trong thập niên 1990, Nga đã
từng đề xuất thúc đẩy hợp tác
phát triển kinh tế chung đối với
Tổng thống đắc cửMỹ Donald Trump chọn ông Terry
Branstad, 70 tuổi
(ảnh)
, Thống đốc bang Iowa, làm đại sứ
Mỹ tại Trung Quốc là dấu hiệu tích cực trong phát triển
quanhệhainước.TânHoaxãngày8-12đánhgiánhư trên.
Báonhắc lạiôngBranstadvốn làbạncũcủaBắcKinh (đã
hai lầngặpTậpCậnBình), kiến thứccủaôngvềTrungQuốc
cùng tìnhbằnghữucủaôngvớicácnhà lãnhđạoMỹvàTrung
Quốcsẽgiúpôngđẩymạnhphát triểnquanhệsongphương.
Sau lờiđánhgiácaođối vớingười vừađượcchọn làmđại
sứMỹ, TânHoa xã tiếp tục chỉ trích ông Trump điện đàm
với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn hồi tuần trước
chẳng khác nào hành động cắt đứt 37 năm truyền thống
ngoại giaoMỹ-Trung.
Thời BáoHoànCầu
hiếu chiến hơn đã hô hào chính phủ
TrungQuốc gia tăngngân sáchquốc phòng, sản xuất vũ khí
hạtnhânchiến lượcnhiềuhơnnữavà tăngcường triểnkhai tên
lửađạnđạo liên lụcđịaDF-41(tầmbắn12.000km)đểbảovệ
lợi íchcủaTrungQuốcnếuôngTrump thách thứcTrungQuốc.
Báocóđoạn:“Vềquân sự, TrungQuốcphải chuẩnbị tốt
hơn về vấnđềĐài Loanđể trừng
phạt những kẻ ủng hộ Đài Loan
độc lập và trong trường hợpMỹ
khiêu khíchở biểnĐông”.
Trong khi đó, báo
China Daily
khẳngđịnh:“Điềuđãxảyravàituần
gầnđâychothấyquanhệTrung-Mỹ
đangđứng trước tìnhhìnhbấtđịnh
hơn bao giờ hết”. Báo đánh giá
ôngTrumpkhôngchỉ cónóimàcòncó thể làmvàôngTrump
đang vận dụng học thuyết già cỗi của đảngCộng hòa (luôn
xemTrungQuốc làđối thủcủaMỹ saukhi LiênXô tan rã).
Thực tế trongdàn cố vấn củaôngTrump cónhiềungười
giữquanđiểmnhư thế. JohnBolton, cựuđại sứMỹ tạiLHQ,
là lácờđầucủa trườngpháibảo thủmới vốnchiphối chính
sáchđối ngoại dưới thờiTổng thốngBush.Ôngđãviết trên
báo
Wall Street Journal
kêu gọi leo thang ngoại giao với
TrungQuốc bằng cách chơi ván bài Đài Loan.
Một nhânvật kháccũngcựckỳbảo thủ làNewtGingrich.
Mớiđâyôngđã tuyênbố:“Từrất lâuchúng ta
đãbịBắcKinhđedọa.Chúng tabị độngmột
phần vì tin vàohọc thuyết người TrungQuốc
có thểmềm lại, trởnêndânchủhơn, tựdovà
cởimởhơn.Vậymàđiềuđóđãkhôngxảyra”.
Ngoài ra còn cóAlexander Gray và Peter
Navarro. Họ đã từng viết bài trên tạp chí
ForeignPolicy
kêugọi nângcấpvũ trangcho
hạm đội Mỹ ở Thái BìnhDương, ngăn chặn
TrungQuốc trênbiểnĐông, ủnghộĐàiLoanvàkhuấtphục
TriềuTiên, đồngminh củaTrungQuốc.
Dùvậy trongcuộchội thảo tạiTrung tâmNghiêncứuchiến
lược và quốc tế (Mỹ) hồi cuối tháng 11, các chuyên giaMỹ
cho rằng“đừng làmgì ngungốcđểdẫnđếnchiến tranhvới
TrungQuốc”.ChuẩnđôđốcvềhưuMikeMcDevittnhậnxét
cácđồngminhvàđối táccủaMỹởĐôngNamÁkhôngmuốn
phải chọnMỹ hay TrungQuốc. Họ chỉ muốnMỹ hiện diện
đểngăn chặnTrungQuốcbành trướngquân sựbởi họ thừa
nhậnvẫnphải phụ thuộcTrungQuốcvềkinh tế.
DẠTHẢO
BáochíTrungQuốchôhàosửdụnghạtnhânvớiôngTrump
bốn đảo tranh chấp. Đến tháng 5
vừaqua, cuộchội đàmgiữaTổng
thốngPutinvàThủ tướngShinzo
AbeởSochimới cụ thểhóađược
đề xuất này.
ÔngAbehyvọnghoạtđộnghợp
tác chung đối với bốn đảo sẽ thúc
đẩyTổng thống Putin nhượng bộ
hơn trongđàmphánvềvấnđề tranh
chấp và mở đường cho hai nước
chính thức ký kết hiệp định hòa
bình. Bốnđảo tranh chấp chính là
vấnđềcản trởhainướckýkếthiệp
địnhhòabìnhkể từsauChiến tranh
thế giới thứhai đếnnay.
Hãng tin Kyodo dẫn nguồn tin
cho hay điều kiện tiên quyết của
Nhật là tiến hành hoạt động hợp
tác kinh tế chung theo cách thức
khôngdẫnđến thừanhậnchủquyền
củaNga đối với bốnđảonày. Tuy
nhiên, trở ngại hiện nay là dù hai
bên có nhất trí hợp tác phát triển
kinh tế chung, các vấn đề pháp lý
chi phối hoạt độnghợp tácnày lại
chưa rõ ràng.Dođó tìnhhìnhnày
có thểdẫnđếncủngcốvai tròkiểm
soát củaNga.
Chương trình traođổi
không visa
Báo
YomiuriShimbun
(Nhật)ngày
8-12dẫn cácnguồn tinngoại giao
chobiết tuyênbốchungNhật-Nga
cũngsẽmở rộngchương trình trao
đổi không visa.
Chương trình này vốn dành
cho các công dânNhật là cư dân
đã từng cư trú trên bốn đảo tranh
chấp trở về nhằmmục đích thăm
hỏi cá nhân như viếng thămmồ
mả người thân.
Lâu nay, những người tham gia
chương trình trao đổi không visa
làm thủ tụcvàovà ra trênmột con
tàuđậungoài khơi đảoKunashiri.
Số người được phép đến các đảo
và sốkhuvực được đến thămđều
bị hạn chế.
ChínhphủNhật cũngđãkêugọi
công dân Nhật nên hạn chế đến
thămcácđảo tranhchấpbằngvisa
doNga cấpvì như vậymặc nhiên
thừanhậnchủquyềncủaNga.Theo
số liệu thống kê, năm 2015 đã có
760ngườiđến thămcácđảovànăm
2016đã có 902 người.
Lầnnày,Thủ tướngShinzoAbe
và Tổng thống Putin sẽ nhất trí
tăng thêm sốđịađiểm làm thủ tục
vào-ra bốn đảo vì lý do nhân đạo.
Ngoài ra, chương trình trao đổi
không visa sẽ được mở rộng cho
các doanh nhân, chuyên viên tiếp
thị và các tác nhân khác thúc đẩy
kinh tế cũng như các giáo sư đại
học và báo chí.
Nói chung, Thủ tướng Shinzo
Abe quyết phá vỡ thế bế tắc trong
đàmphán về bốnđảo tranh chấp.
Ngày7-12, ôngđãphát biểuvới
lãnhđạo các đảng: “Nếu chúng ta
nghĩ rằngkhôngcòncáchnàogiải
quyết vấnđềnàyvàđơngiản là từ
bỏ, chúng tasẽkhông thúcđẩy tiến
bộchútmilimetnàohết”.Ông tuyên
bốcácnghị sĩphảicóbổnphậnđáp
ứng nguyện vọng của các cư dân
cũmongmuốn nhà nước tạo điều
kiện cho họ tự do trở về các đảo
tranh chấp.
QuầnđảoKuril (Nhậtgọi là lãnh thổphươngBắc)gồmnhiềuđảo
núi lửachạydài 1.200kmkhông liên tục từcựcBắcnướcNhậtđến
mũiphíanambánđảoKamchatkaởvùngViễnĐôngNga.Quần
đảoKurilgồmkhoảng30đảovànhiềuđávớidiện tíchkhoảng
10.600km
2
.Chỉbốnđảocóngườiở.
CuốiChiến tranh thếgiới thứhai,HồngquânLiênXôchiếmquầnđảo
Kuril.Hiệnnayvềhànhchính,quầnđảoKuril thuộcvùngSakhalincủa
Nga.Tuynhiên,Nhậtvẫn tiếp tụcđòi chủquyềnđối vớibốnđảo thuộc
quầnđảoKurilgồmKunashir, Iturup, ShikotanvàHabomai (chiếm1/3
diện tíchquầnđảo).
Mộthọcsinh
Nhậtcầu
nguyệntrước
mộngười
thânở Iturup,
mộttrongbốn
đảotranhchấp
thuộcquần
đảoKuril.Ảnh:
JAPANTIMES
Phân tích&Bình luận
LãnhthổphươngBắc
làvấnđềquantrọng
nhấtđếnnaychưa
đượcgiảiquyếtgiữa
NhậtvàNga.
(Sáchxanhngoạigiaocủa
Nhậtcôngbốhồi tháng
4-2016)
