16
Quốc tế -
ThứHai 6-8-2018
Mỹmang“đá thửvàng”
đến ASEAN
HUỲNHTÂMSÁNG (*)
N
goại trưởng Mỹ đã
đến Malaysia vào thứ
Năm (2-8), khởi động
cho chuyến thăm năm ngày
đến ba quốc gia Đông Nam
Á gồmMalaysia, Singapore
và Indonesia. Trước tiên,
chuyến thăm nhằm tái khẳng
định các cam kết an ninh của
Mỹ đối với khu vực. Sau nữa,
“thách thức kép” từ sự trỗi
dậy của Trung Quốc (TQ) và
vấn đề Triều Tiên đang diễn
biến phức tạp. Chuyến thăm
này là “hòn đá thử vàng”
cho chính sách an ninh mới
của Mỹ.
Thông điệp của Ngoại
trưởng Mike Pompeo
Tại Đông Nam Á, Mỹ có
các đồngminh chiến lược chủ
chốt là Philippines và Thái
Lan. Các đối tác an ninh của
Mỹ là Singapore và Indonesia.
Trong bối cảnh TQ gia tăng
ảnh hưởng, chuyến thăm của
Ngoại trưởngPompeođã có sự
mở rộng. Bên cạnh Singapore
và Indonesia thì Malaysia
được chú ý hơn. Quan điểm
cứng rắn “không có gì phải
sợ” của Thủ tướng Mahathir
Mohamad trong cuộc phỏng
vấn tháng 6 về láng giềng TQ
là chỉ dấu cho chính sách đối
ngoại thực dụng và linh hoạt
hơn của Malaysia. Chuyến
thăm của ông Pompeo có
thể giúp Mỹ mở thêm một
mặt trận an ninh tại khu vực.
Trướcchuyếnđi,ôngPompeo
thông báo rằng Mỹ sẽ đầu
tư 113 triệu USD vào công
nghệ, năng lượng và cơ sở
hạ tầng cho các nền kinh tế
châu Á-Thái Bình Dương. Kế
hoạch này nhằm đối phó với
sự quyết đoán và ảnh hưởng
ngày càng tăng của TQ ở khu
vực Ấn Độ Dương-Thái Bình
Dương. Các hành vi xây dựng
trái phép và quân sự hóa các
đảo nhân tạo ở biển Đông
khiến Mỹ quan ngại sâu sắc.
Hôm 28-7, Ngoại trưởng
Pompeo cho
biết các khoản
đầu tưđại diện
chomột khoản
tiềntrảtrướcvề
mộtkỷnguyên
mới trong cam
kết kinh tế của
Mỹđốivớihòa
bình và thịnh
vượng ở khu
vực Ấn Độ Dương-Thái Bình
Dương. Cam kết này mang
tính kết nối và hòa bình. Ông
Pompeo khẳng định: “Mỹ sẽ
không bao giờ tìm kiếm sự
thống trị ở Ấn Độ Dương-
Thái Bình Dương và chúng
tôi sẽ phản đối bất kỳ quốc
gia nào làm như vậy”. Đây rõ
ràng là một tham chiếu đến
tham vọng và các hành động
quyết liệt của TQ.
Vấn đề BắcTriềuTiên cũng
là chủ đề thảo luận quan trọng.
Ngoại trưởng Pompeo đang
nỗ lực hỗ trợ các đồng minh
của Mỹ duy trì lệnh trừng
phạt lên Bắc Triều Tiên. Qua
đó hy vọng Bình Nhưỡng sẽ
từ bỏ chương
trìnhvũkhí hạt
nhân. Ngoại
trưởngPompeo
đang chịu áp
lực phải tạo
đượcthànhtựu
sau hội nghị
thượng đỉnh
Trump-Kim
vào tháng 6
tại Singapore. Ngoại trưởng
Mỹ có thể thúc ép các quốc
gia duy trì những biện pháp
trừng phạt lên Bình Nhưỡng,
nhắc nhở các quốc gia về
nghĩa vụ của họ và việc phải
tuân thủ các nghị quyết của
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp
Quốc. Đây là cách để ngăn
ngừa và giảm thiểu khả năng
bán nhiên liệu bất hợp pháp
cho Bình Nhưỡng.
Viễn cảnh về an ninh
khu vực
Chuyến công du của Ngoại
trưởng Pompeo diễn ra trong
bối cảnh hoài nghi sâu sắc
đối với các chính sách Mỹ tại
khu vực. Với chính sách an
ninhmới, Mỹ sẽ học cách làm
mới chính mình. Từ chuyến
công du đến các đồng minh
và đối tác mới tại Đông Nam
Á, ngoại trưởng Mỹ sẽ nhận
ra chính xác vai trò mà Mỹ
sẽ đảm nhận trong tầm nhìn
Ấn Độ Dương-Thái Bình
Dương. Mặc dù tầm nhìn
này còn khá mơ hồ nhưng
Ngoại trưởng Pompeo đang
có cơ hội để bắt đầu xây
dựng một chiến lược toàn
diện hơn đối với khu vực
Đông Nam Á. Một chiến
lược mới cần bao gồm tầm
quan trọng của Đông Nam
Á, mục tiêu của Mỹ và cách
thức Mỹ sử dụng để đạt được
các mục tiêu đó.
Ngoại trưởng Pompeo có
thể trấn an các quốc gia tiềm
năng về những lo ngại xung
quanh tranh chấp thương mại
Mỹ-Trung. Các quốc giaĐông
Nam Á vốn dễ bị tổn thương
trước nền kinh tế khổng lồ của
TQ có thể an tâm để không
phải đưa ra sự lựa chọn Mỹ
hay TQ. Cũng qua đó Mỹ có
thể cải thiện sự gắn kết trong
khu vực - nền tảng tạo dựng
một nhận thức chung về tầm
nhìnẤnĐộDương-Thái Bình
Dương. •
(*)HuỳnhTâmSánglànghiêncứu
viên, Trung tâm Nghiên cứu Quốc
tế (SCIS) Trường ĐH KHXH&NV,
ĐH Quốc gia TP.HCM.
Ai ra tay ám sát tổng thống
Venezuela?
Vụ tấn công xảy ra vào khoảng 17 giờ 42 phút
ngày 4-8 (giờ địa phương) nhắm vào ban lãnh đạo
Venezuela, theo Bộ trưởng Thông tin Venezuela
Jorge Rodriguez.
Reuters
cho biết các máy bay không người lái đã
được kích nổ ngay gần nơi tổ chức một sự kiện của
quân đội Venezuela. Tại thời điểm đó, Tổng thống
Venezuela Nicolas Maduro đang đọc diễn văn. Rất
may vụ ám sát bất thành dù có một số người bị
thương.
Theo ông Rodriguez, hai thiết bị bay không người
lái gắn chất nổ đã được kích hoạt khiến bảy vệ binh
quốc gia bị thương. Đoạn video được công bố trên
truyền thông quốc tế cho thấy Tổng thống Maduro
và phu nhân cùng các quan chức chính phủ ngay lập
tức được che chắn bằng các tấm chống đạn và được
sơ tán đến nơi an toàn.
Bộ trưởng Thông tin Venezuela Jorge Rodriguez
khẳng định đây là vụ tấn công nhắm vào ban lãnh
đạo chính phủ Venezuela khi Tổng thống Nicolas
Maduro và nhiều quan chức cấp cao đang có mặt tại
sự kiện này.
Ngay sau vụ tấn công, Tổng thống Venezuela
Nicolas Maduro cáo buộc tổng thống Colombia
đứng sau vụ ám sát. Ông Nicolas Maduro viết
trên Twitter: “Tôi tin rằng Tổng thống Colombia
Jose Manuel Santos đứng đằng sau vụ tấn công
này”.
Tuy nhiên, phía Bộ Ngoại giao Colombia nhanh
chóng bác bỏ cáo buộc này: “Các cáo buộc nhà
lãnh đạo Colombia có thể phải chịu trách nhiệm vì
âm mưu ám sát tổng thống Venezuela là vô lý và
hoàn toàn không có cơ sở”. Quan hệ Venezuela và
Colombia trở nên căng thẳng trong bối cảnh lãnh
đạo hai nước thường xuyên chỉ trích nhau.
Trong khi đó, một phong trào ngầm tại Venezuela
có tên “Những chiến binh áo phông” đã bất ngờ lên
tiếng nhận trách nhiệm về vụ ám sát. “Chúng tôi đã
chuẩn bị hai thiết bị bay không người lái nạp chất nổ
C-4. Tuy nhiên, các tay súng bắn tỉa của lực lượng
cận vệ đã bắn hạ các máy bay này trước khi chúng
kịp tiếp cận mục tiêu. Các máy bay rất mong manh.
Kế hoạch này hiện chưa có tác dụng nhưng cũng
chỉ là vấn đề thời gian” - phong trào “Những chiến
binh áo phông” viết trên Twitter. Phong trào “Những
chiến binh áo phông” được
Sputnik
mô tả là tổ chức
ra đời năm 2014 và có liên quan mật thiết với cựu sĩ
quan Venezuela có tên Oscar Perez, người được cho
là thủ lĩnh vụ trực thăng tấn công các tòa nhà chính
phủ ở Caracas hồi tháng 6-2017.
THÙYANH
Trọng tâm trong chính sách an ninh
mới của Mỹ
Bước ngoặt trong chính sách an ninh mới của Mỹ được
phản ánh trong chiến lược an ninh quốc gia năm 2017 và
chiến lược quốc phòng 2018. Hai chiến lược đều đặt trọng
tâmvào an ninh khu vực ẤnĐộDương-Thái BìnhDương. Sự
trỗi dậy của TQ và sau đó là mối đe dọa hạt nhân của Triều
Tiên được khẳng định nhiều lần. Trong các báo cáo, thuật
ngữ“cạnh tranh”xuất hiện với tần suất“áp đảo”so với thuật
ngữ “hợp tác”. Để đối phó với các thách thức thì mở rộng
mạng lưới an ninh và đối tác là hai ưu tiên chiến lược. Hợp
tác và kiềm chế trở thành những phương thức để đảm bảo
an ninh khu vực. Khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương
tự do và cởi mở (Free and Open Indo-Pacific) là thuật ngữ
thường xuyênđược đề cập trong các diễnngôn chính trị của
các quan chức Nhà Trắng dưới chính quyền Trump. Trong
đó Đông Nam Á giữ vai trò điểm nút chiến lược.
Chuyến công du
của Ngoại trưởng
Pompeo diễn ra
trong bối cảnh hoài
nghi sâu sắc đối với
các chính sách của
Mỹ tại khu vực.
300
triệu USD là số tiền ước tính Mỹ sẽ hỗ trợ cho các
nước khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để
tăng cường vấn đề an ninh.“Mỹ vui mừng thông báo
300 triệu USD trong gói hỗ trợ tài chính mới nhằm
tăng cường hợp tác an ninh ở toàn bộ khu vực” - tờ
Jakartapost
dẫn lời Ngoại trưởngMỹMike Pompeo tại
diễnđàn khu vực ASEAN.Theoông Pompeo, sựhỗ trợ
an ninh mới này sẽ thúc đẩy các ưu tiên của Mỹ, đặc
biệt là tăng cường an ninh hàng hải, mở rộng hỗ trợ
nhân đạo và tăng cường năng lực gìn giữ hòa bình.
HOÀNG PHÚ
Chuyến công du của ngoại trưởngMỹ đến ASEAN có thể trấn an các
quốc gia khu vực về những lo ngại xung quanh tranh chấp thươngmại
Mỹ-Trung.
Ngoại
trưởng
MỹMike
Pompeo
(trái)
bắt
tay cùng
người
đồng cấp
Triều Tiên
Ri Yong-
ho tại
diễn đàn
ASEAN.
Ảnh:
REUTERS
Vụ nổ làmmột số binh sĩ Venezuela bị thương. Ảnh: AP
