2
Thời sự -
ThứHai 27-8-2018
Sổ tay
Truyền thông sai lệch dày đặc
“CơmtấmKiềuGiangbịpháthiệnsửdụngnguyênliệu“lạ””;“Cơm
tấmKiềuGiangsửdụngnguyênliệulạsuốt10năm”;“CơmtấmKiều
Giangmất vệ sinh”…Cùng với các tít đẩy vấnđề đi quá xa gây hiểu
lầm trầm trọng, nhiều bản tin trên báo, đài và các trangmạng còn
có những phản ánh cách biệt khá lớn so với biên bản kiểm tra của
Đội 2 và diễn tiến hiện tại của vụ việc dễ làm cho DN chết tức tưởi
trước khi cơ quan chức năng có kết luận chính thức.
Trong số đó, có một số nội dung hoàn toàn sai lệch với thông
tin chính thức của Ban Quản lý ATTP TP hoặc không có căn cứ xác
đáng.Chẳnghạn,“đoànthanhtrapháthiệncóhóachấtlạtrongcác
món ăn”, “đoàn thanh tra phát hiện cơm tấm Kiều Giang có nhiều
sai phạmnghiêmtrọng”,“lực lượngchứcnăngđã tịch thuvà sẽ tiêu
hủy toàn bộ số phụ gia không rõ nguồn gốc, xuất xứ”...
Sớm công bố thông tin vụ Ki
Có phạm luật?
Theo luật, cùng với việc bảomật kết quả kiểm tra an
toàn thực phẩmkhi chưa có kết luận chính thức, các
cơ quan chức năng chỉ được công bố công khai việc
xử phạt khi gây hậu quả lớn hoặc gây ảnh hưởng xấu
về dư luận xã hội.
THUTÂM
T
iếp sau Công ty Cổ phần
Con Cưng bị cho là có
vi phạm về nhãn mác
hàng hóa… đang chờ kết
quả xử lý sau cùng, giờ đến
lượt Công ty TNHH Thương
mại-Dịch vụ-Xuất nhập khẩu
Kiều Giang (gọi tắt là cơm
tấm Kiều Giang) với chuỗi
cơm tấm Kiều Giang nổi
tiếng dính nghi án an toàn
thực phẩm (ATTP).
Căn cứ pháp lý nào
để công khai trên
website?
Tạmchưa bànđếnviệc nhập
cuộc có phần thiếu cẩn trọng,
chính xác của một số báo, đài
để các thông tin bất lợi về hai
doanh nghiệp (DN) trên lan
truyền rất nhanh, có thể thấy
các cơ quan chức năng đã có
cách công bố công khai khác
Bài học từ vụ Viet
foods từng “thân bại
danh liệt” do Đội
QLTT số 14 (Chi
cục QLTT TP Hà
Nội) vội vã công bố
sai sự thật là xúc
xích của cơ sở có
chứa chất cấm, chất
gây ung thư khi chỉ
vừa mới kiểm tra...
vẫn còn nóng hổi.
Thông tin chính thức về Kiều Giang
Theo bản tin đăng trên website của Ban Quản lý ATTP
TP.HCM ngày 22-8 thì tại thời điểm kiểm tra, cơm tấm Kiều
Giang ở xa lộ Hà Nội (quận 9) có ba tồn tại (nguyên văn từ
dùng trong bản tin và trong biên bản kiểm tra).
Gồm có: Khu vực chế biến có ruồi, sàn nhà tại đây gạch
vỡ, bong tróc; có lô hàng 89 cây (đường + phụ gia) khối
lượng 1.029 kg không có nhãn mác, hóa đơn, chứng từ
chứng minh nguồn gốc, xuất xứ; có năm nhân viên tiếp
xúc trực tiếp với thực phẩm không mang khẩu trang.
Đoàn kiểm tra đã lập biên bản kiểm tra, đề nghị tiệm khắc
phục ngay ba tồn tại này, đồng thời phải bảo quản lô hàng
có liên quan đã được niêm phong tại tiệm cho đến khi cơ
quan kiểm tra giải quyết xong vụ việc.
nhau về một số vi phạm bước
đầu của hai DN.
Đối với Con Cưng, các vi
phạm được một cục phó Cục
Quản lý thị trường (QLTT)
công khai xác định tại cuộc
họp báo sáng 31-7. Đối với
KiềuGiang, các vi phạmđược
Ban Quản lýATTPTP.HCM
chính thức nêu trên website
của ban vào ngày 22-8, sau
một ngày Đội Quản lýATTP
liên quận, huyện số 2 kiểm tra
cơ sở ở xa lộ Hà Nội, quận 9.
Đến ngày 24-8, theo xác
nhận của bà Phạm Khánh
Phong Lan, Trưởng ban Quản
lýATTPTP, với báo chí, Kiều
Giang có ba ngày để bổ sung
hồ sơ chứng minh nguồn gốc
phụ gia thực phẩm. Cũng theo
lời bà Phong Lan, nếu hồ sơ
chứngminh nguồn gốc đầy đủ
thì 1.029 kg phụ gia thực phẩm
đang bị niêm phong sẽ được
giải tỏa để Kiều Giang tiếp
tục sử dụng. Ngược lại, nếu
chứng từ không hợp lệ hoặc
không có hồ sơ chứng minh
xuất xứ thì toàn bộ phụ gia
đó được xếp vào diện không
nguồn gốc, buộc phải tiêu hủy.
Có nghĩa là lúc này (sáu
ngày tính từ thời điểm Đội
số 2 kiểm tra) thì với ba tồn
tại như đội đã ghi nhận, Kiều
Giang vẫn chưa được xác
định là đã có những hành vi
vi phạm hành chính (VPHC)
nào (ngoại trừ hai cái lắt nhắt
là nhân viên không mang
khẩu trang và nơi chế biến
thức ăn có ruồi, sàn có gạch
vỡ) và tất nhiên là chưa có
quyết định xử lý của cơ quan
chức năng. Như vậy, khi vụ
việc còn đang chờ xác minh
các tình tiết nên từ dùng của
đoàn kiểm tra mới là “tồn
tại” chứ không phải là “hành
vi VPHC”. Vậy căn cứ pháp
lý nào để Ban Quản lýATTP
TP công bố công khai các tồn
tại đó để dẫn đến cách nghĩ
chung của số đông là DN đã
có sai phạm?
Có dấu hiệu vi phạm
hai luật
Theo Luật ATTP 2010 thì
ATTP là việc bảo đảmđể thực
phẩm không gây hại đến sức
khỏe, tính mạng con người.
Do yếu tố “gây hại” rất nhạy
cảm với số đông nên cùng
với việc đề ra nhiều yêu cầu
chặt chẽ về ATTP để mọi tổ
chức, cá nhân sản xuất, kinh
doanh thực phẩm phải tuân
thủ, Luật ATTP còn đề ra
những yêu cầu tương thích
dành cho các cơ quan quản
lý ATTP.
Đơn cử, điểm b khoản 4
Điều 68 của luật này nêu rõ:
“Hoạt động kiểm tra ATTP
phải bảo đảm nguyên tắc:
Bảo vệ bí mật thông tin, tài
liệu, kết quả kiểm tra liên
quan đến cơ quan, tổ chức,
cá nhân sản xuất, kinh doanh
thực phẩm được kiểm tra khi
chưa có kết luận chính thức”.
Liên quan đến nội dung
thông tin về ATTP, khoản 3
Điều 57 luật này cũng quy
định theo hướng chỉ thông
tin về việc xử lý
“đối với
cơ sở vi phạm nghiêm trọng
pháp luật về ATTP”.
Tính chất “vi phạmnghiêm
trọng” này cũng tương
đồng với quy định của
Luật Xử lý VPHC 2012
về việc công bố công khai
trên các phương tiện thông
tin đại chúng việc xử phạt
đối với cá nhân, tổ chức
VPHC. Cụ thể, Điều 72
luật này chỉ cho phép cơ
quan của người có thẩm
quyền xử phạt VPHC có
Từ cách hành xử không bảo đảm đúng pháp luật của Ban
Quản lýATTPTP (vụ KiềuGiang) và của vị cục phó Cục QLTT
(vụ Con Cưng) mà nhiều bản tin đồng loạt ra đời hoặc ghi nhận
thông tin giống như biên bản kiểm tra hoặc có mô tả thêm một
số chi tiết cho thêm phần rùng rợn. Mọi thứ diễn ra nhanh như
chớp. Và lập tức KiềuGiang lẫnConCưng đều bị thiệt hại nặng
nề dù chưa rõ họ có sai phạm hay không và mức độ thế nào.
Theo đại diện của cơm tấmKiều Giang thì lượng khách đến
tiệm giảm 1/3. Có lẽ nhiều người đã dè chừng, cảnh giác…
với tiệm cơm nổi tiếng này khi tên tuổi, hình ảnh của tiệm
trên công luận và mạng xã hội trong mấy ngày qua hết sức
xấu xí. Đối với Con Cưng, tuy ít bị truyền thông thổi phồng
sai phạm và gần đây dù đã được Bộ Công Thương cho biết
chỉ phạm lỗi nhẹ chứ không phải như công bố lúc đầu của
Doanhnghiệp có thể chết oan
cục phó Cục QLTT nhưng lượng khách đến các cửa hàng
của DN này giảm khoảng 20%.
Nếu danh tiếng mà đi làm bậy, gây hại, lừa dối người
tiêu dùng thì cái chết (nếu có) của Kiều Giang hay của Con
Cưng không đáng để mọi người bận tâm, tiếc nuối. Đằng
này với ba tồn tại đã nêu mà bước đầu chưa cho thấy Kiều
Giang thuộc trường hợp vi phạm nghiêm trọng về ATTP, lý
gì Ban Quản lý ATTP TP lại công bố nhanh khiến thương
hiệu của DN bị tổn hại? Câu hỏi này cũng dành cho cục
phó Cục QLTT trong vụ Con Cưng nhân việc bộ trưởng Bộ
Công Thương đã chỉ đạo Cục QLTT rà soát các quy định,
quy trình nghiệp vụ, thực thi công vụ của cán bộ, công chức
lực lượng QLTT để không gây phiền nhiễu cho DN...
Trở lại hoạt động của Ban Quản lý ATTP TP, cùng với việc
thông tin về ba tồn tại của Kiều Giang, website của ban này
còn đăng tải nhiều thông tin vi phạm chưa có quyết định xử
phạt của nhiều cơ sở, DN khác. Rất có thể vì sự quan trọng
của ATTP ăn uống nên để đề phòng có thể dẫn đến các hậu
quả đáng tiếc mà lâu nay ban đã chọn cách nhanh chóng
công bố công khai thông tin trên website (cùng với đó là
báo chí đưa tin nóng).
Tuy nhiên, theo như các điều luật đã được trích dẫn, khi
ban luôn yêu cầu DN thực hiện nghiêm ATTP theo quy định
của pháp luật thì chính ban này cũng phải tiên phong thực
hiện đúng các điều luật có liên quan đó. Nếu nhận thấy các
luật có nội dung không còn phù hợp với thực tế vận hành
của một đô thị lớn nhất nước, ban có thể kiến nghị sửa luật.
Còn hiện tại, không thể vì các mục đích tích cực mà ban lại
