16
• Campuchia không
cho phép nước ngoài
xây dựng căn cứ quân
sự.
Đây là lời tuyên
bố của Thủ tướng
Campuchia Hun Sen
hôm 19-11 nhằm bác bỏ
một nguồn tin cho rằng
Trung Quốc đang vận
động hành lang để xây
dựng căn cứ hải quân
phía Tây Nam tỉnh Koh
Kong (Campuchia), tờ
Reuters
cho hay.
• Ngoại trưởng Anh
đến thăm Iran.
Ông
Jeremy Hunt lần đầu
tiên đã đến TP Tehran
hôm 19-11 kể từ khi
nhậm chức để đàm phán
với giới chức trách Iran
về nhiều vấn đề, trong
đó có dự định tương lai
về thỏa thuận hạt nhân
năm 2015, theo
Reuters
đưa tin.
• Cảnh sát trưởng
từ khắp nơi trên thế
giới tập hợp tại Dubai.
Việc này nhằm bầu chọn
lại chủ tịch mới của
Interpol sau sự kiện cựu
chủ tịch Mạnh Hoành
Vĩ bị mất tích. Trước đó
vào tháng 9, ông Mạnh
đã bị bắt giam ngay khi
vừa đặt chân xuống sân
bay tại Trung Quốc, theo
SCMP
.
PHÚ QUỐC
Thế giới 24 giờ
Quốc tế -
ThứBa20-11-2018
Hung thủ giết nhà báo
Khashoggi sắp lộ diện?
THÁI LAI
T
ổng thống Mỹ Donald
Trump ngày 18-11 cho
biết Washington sắp
hoàn tất báo cáo cuối cùng
về vụ sát hại nhà báo Jamal
Khashoggi, trong đó gồm cả
danh tính hung thủ. Tuyên
bố này được đưa ra sau khi
xuất hiện báo cáo của Cơ
quan Tình báo trung ương
Mỹ (CIA) kết luận Thái tử
Mohammed bin Salman của
Saudi Arabia là người đã chỉ
đạo 15 đặc vụ đáp chuyến
bay tới Thổ Nhĩ Kỳ để sát
hại nhà báo Khashoggi tại
Lãnh sự quán Saudi Arabia
ở Istanbul hồi tháng trước.
Thái tử Mohammed
ra lệnh?
“Bản báo cáo đầy đủ về các
thủ phạm sẽ được hoàn thành
trong hai ngày tới, có thể là
vào thứ Hai hoặc thứ Ba tuần
sau” -
AFP
dẫn lời Tổng thống
MỹDonaldTrump hôm18-11
tuyên bố đề cập tới cuộc điều
tra vụ sát hại nhà báo Jamal
Khashoggi hôm 2-10. Thư
ký báo chí Nhà Trắng Sarah
Sanders cho biết Tổng thống
Trump đã thảo luận về vụ nhà
báo Khashoggi với Giám đốc
CIA Gina Haspel và Ngoại
trưởng Mike Pompeo. Bà
Sanders không cung cấp chi
tiết về cuộc trao đổi nói trên
nhưng nói ông Trump tin
tưởng CIA, theo
Al Jazeera
.
Tờ
Washington Post
ngày
17-11 dẫn một số nguồn tin
cho hay CIAkết luận Thái tử
Saudi Arabia là Mohammed
bin Salman đã ra lệnh sát hại
nhàbáoJamalKhashoggi.Theo
nguồn tin, để đưa ra kết luận
trên, CIA đã kiểm tra nhiều
nguồn tình báo khác nhau,
trongđócómột cuộcđiện thoại
giữa ông Khashoggi với em
của Thái tử Mohammed bin
Salman làĐại sứ SaudiArabia
tại Mỹ Khalid bin Salman.
Ông Khalid nói với ông
Khashoggi rằng ông nên đến
Lãnh sự quán Saudi Arabia
ở Istanbul để lấy tài liệu và
bảo đảm rằng ông sẽ được an
toàn,
Washington Post
dẫn các
nguồn tin giấu tên am hiểu
thông tin tình báo cho biết.
Không rõ liệu ông Khalid
có biết rằng ông Khashoggi
sẽ bị giết hay không nhưng
ông đã thực hiện cuộc gọi đó
theo chỉ đạo của anh mình.
Cũng theo
WashingtonPost
,
CIAkếtluậnTháitửMohammed
bin Salman đã ra lệnh giết nhà
báo dựa trên đánh giá của cơ
quan rằng thái tử là người cai
trị thực tế của Saudi Arabia,
giám sát ngay cả những vấn
đề nhỏ nhặt trong vương quốc.
“Quan điểmđược chấp nhận là
không thể nào điều này có thể
xảy ra mà ông ấy không biết
hoặc không tham gia” - một
quan chức Mỹ giấu tên nói.
Chính phủ SaudiArabia và
bản thân Thái tửMohammed
đã phủ nhận cáo buộc của
CIA. “Chúng ta đã và đang
nghe nhiều giả thuyết khác
nhau mà không thấy cơ sở
nào cho những suy đoán
này” - Fatimah Baeshen,
phát ngôn viên Đại sứ quán
SaudiArabia tại Washington,
cho hay. Diễn biến vụ việc
có thể sẽ khiến Tổng thống
Trump gặp nhiều khó khăn
trong việc bảo vệ mối quan
hệ đồng minh thân cận với
chính quyền Saudi Arabia.
Mỹ đang nắm
át chủ bài?
Newsweek
cho hay một số
ý kiến cho rằng Mỹ dường
như đang phụ thuộc vào
Saudi Arabia khi Riyadh phô
trương thanh thế theo cách
có thể gây ảnh hưởng lợi ích
của Mỹ trong khu vực nhưng
Washington vẫn không phản
đối, thậm chí ủng hộ “cuộc
phiêu lưu” của đồng minh.
Song trên thực tế SaudiArabia
lại cần Mỹ hơn là Mỹ cần
Saudi Arabia. Những quyết
định sai lầm của Riyadh đã
gây tổn hại nghiêm trọng đến
danh tiếng của vương quốc
này, buộc họ phải gia tăng sự
phụ thuộc vào Mỹ.
Sau một loạt diễn biến, đặc
biệt là vụ sát hại nhà báo Jamal
Khashoggi, nhiều nhân vật bảo
thủ cho rằngMỹ phải gây sức
ép buộc các nhà hoạch định
chính sách SaudiArabia thay
đổi hành vi, cho dù Riyadh là
đồng minh lâu năm. Là đối
tác chính trị và quân sự lớn
của Saudi Arabia, Mỹ sẽ có
ảnh hưởng đáng kể đối với
việc đề ra các quyết sách của
giới chức nước này. Hiện giờ,
theo
Newsweek
, Mỹ đang có
cơ hội dùng ảnh hưởng của
mình để thay đổi hành vi của
Saudi Arabia hơn bất cứ lúc
nào khác.
Các nhà phân tích cho rằng
chính quyền Tổng thống
Trump nhiều khả năng sẽ
không chấm dứt sự hỗ trợ
cho đồng minh vùng Vịnh
này hoặc buộc họ phải thay
đổi hoàn toàn cách tiếp cận.
Thay vì đó,Mỹ có thể xemxét
dùng ảnh hưởng để khiến các
nhà lãnh đạo SaudiArabia ôn
hòa hơn trong chính sách đối
ngoại và đối nội. Ngoài ra,Mỹ
cũng có thể dùng việc hỗ trợ
không hoàn lại làm con bài
mặc cả đổi lấy cam kết thay
đổi hành vi từ Saudi Arabia.
Nhà Trắng có thể dùng đòn
bẩy này để xác định lại mối
quan hệ hai bên, đặc biệt là hạn
chế những quyết sách từ phía
Saudi Arabia gây ảnh hưởng
đến lợi ích củaMỹ. Mỹ có thể
buộc Saudi Arabia phải chịu
trách nhiệm về vụ sát hại nhà
báoKhashoggi, chấmdứt hoạt
động quân sự tạiYemen, kiềm
chế phản ứng cứng rắn của
chính phủ Saudi Arabia đối
với phe đối lập bên trong và
bên ngoài vương quốc, chấm
dứt cuộc khủng hoảng ngoại
giao với Qatar.
Newsweek
cho rằng bằng
cách thừa nhận thực tế là quan
hệ đối tác Mỹ-Saudi Arabia
được thành lập dựa trên sự
liên kết rõ ràng về lợi ích chứ
không phải giá trị, Mỹ sẽ xác
định được một cách tiếp cận
mang lại lợi ích tốt hơn cho
nước này. Bởi ở thời điểmhiện
tại, chính phủ Saudi Arabia
cần sự hỗ trợ của Mỹ nhiều
hơn Nhà Trắng cần Saudi
Arabia. •
5
đặc vụ Saudi Arabia trong
nhóm tới Thổ Nhĩ Kỳ sát hại
ôngKhashoggicóthểbịtửhình
bằng cách chặt đầuvì“trực tiếp
ra lệnh và xuống tay”.
Tiêu điểm
Mỹ có thể xem xét
dùng ảnh hưởng
để khiến các nhà
lãnh đạo Saudi
Arabia ôn hòa hơn
trong chính sách đối
ngoại và đối nội.
5
tỉ USD là giá trị thặng dư thương mại Nhật Bản đạt
được với Mỹ trong tháng 10, tức giảm 11% so với
cùng kỳ năm ngoái. Đây là mức giảm thặng dư liên
tiếp lần thứ tư của Nhật Bản, trang
AFP
trích dẫn cho
hay hôm 19-11.
TRI THÔNG
ÔngTrumpbácchuyệnsửahiếnpháp
để tăng nhiệm kỳ
Ông Trump bác chuyện sửa hiến pháp để tăng
nhiệm kỳ, nói giới hạn tám năm là điều tốt.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa lên tiếng
bác chuyện ông sẽ cố gắng sửa đổi hiến pháp tăng
số nhiệm kỳ tổng thống để có thể chạy đua thêm
nhiệm kỳ thứ ba, theo những gì ông nói với
Fox
News
trong bài phỏng vấn đăng ngày 18-11.
“Ông có nghĩ đến tình huống ông đang ở nhiệm
kỳ thứ hai và nghĩ mình có ích cho đất nước, rất
quan trọng với tiến trình phát triển của đất nước và
rồi ông sẽ cố sửa đổi hiến pháp để có thể phục vụ
thêm nhiệm kỳ thứ ba?” - nhà báo Chris Wallace
của
Fox News
hỏi ông Trump trong cuộc phỏng vấn
được thực hiện ngày 16-11.
“Không. Sẽ không xảy ra. Tôi nghĩ giới hạn tám
năm là điều tốt, không phải điều tệ” - ông Trump
trả lời.
Tu chính án thứ 22 được Quốc hội Mỹ ban hành
năm 1947 - không lâu sau nhiệm kỳ thứ tư của
Tổng thống Franklin Delano Roosevelt - giới hạn số
nhiệm kỳ tổng thống là hai.
Trong một sự kiện gây quỹ cho đảng Cộng hòa hồi
tháng 3, ông Trump từng nói đùa rằng ông ngưỡng
mộ việc Trung Quốc bỏ giới hạn nhiệm kỳ chủ
tịch nước. Tuy nhiên, thực tế ông chưa bao giờ nói
nghiêm túc về khả năng sửa đổi hiến pháp để làm
điều tương tự ở Mỹ. Nếu muốn thay đổi bất kỳ điều
khoản nào trong hiến pháp đều phải được 2/3 Hạ
viện lẫn Thượng viện thông qua.
ĐĂNG KHOA
Tổng thốngMỹ Donald Trump. Ảnh: GETTY
Tổng thống Trump đang đối mặt với sức ép ngày càng tăng từ các nhà
làm luật Dân chủ và Cộng hòa buộc phải có hành động cứng rắn với
Saudi Arabia.
Nhà báo Jamal Khashoggi phát biểu tại một diễn đàn lúc còn sống. Ảnh: MEM
Tổng thống Trump khôngnghe ghi âm
Ông Jamal Khashoggi bị giết trong Lãnh sự quán Saudi
Arabia tại Istanbul ngày 2-10 và Thổ Nhĩ Kỳ đã chuyển cho
chính phủ Mỹ đoạn ghi âm vụ sát hại nhà báo. Tuy nhiên,
Tổng thống Donald Trump nói rằng ông sẽ không nghe“vì
đó là đoạn ghi âm đầy đau khổ, khủng khiếp”.
