5
sâu vào các giao dịch mới có thể
biết được. “Lãi suất các app chỉ để
mức 19%/năm nhưng các loại phí
cộng dồn thì lãi suất cao gấp nhiều
lần…” - LS Đức nói.
ThS Nguyễn Thị Thương (giảng
viên Trường ĐH Luật TP.HCM)
cũng cho hay là chỉ có các tổ chức
có đủ điều kiện, được NHNN cấp
giấy phép mới được thực hiện một
hoặc một số hoạt động ngân hàng
tại Việt Nam.
Gây bất ổn xã hội
LS Nguyễn Quốc Cường (Đoàn
LS TP.HCM) cũng cho biết là Việt
Nam hiện chưa có quy định về hoạt
động P2P lending và một số người
lợi dụng nó để cho vay lãi nặng trá
hình. Các công ty hoạt động nhưmột
tổ chức tài chính cho vay lãi nặng,
tự đứng ra cho vay với lãi suất rất
cao… gây bất ổn đến an ninh kinh
tế và ổn định xã hội.
NHNN có văn bản (số 5228
NHNN-CSTT ngày 8-7-2019)
khẳng định pháp luật Việt Nam
hiện nay chưa có quy định về hoạt
động P2P lending, đồng thời cảnh
báo mô hình này tiềm ẩn nhiều rủi
ro về thông tin, rủi ro phòng chống
rửa tiền, rủi ro an ninh mạng... có
thể tác động bất lợi, bất ổn đến an
sinh xã hội.
Để tránh phát sinh những hệ lụy,
Chính phủ cần sớm ban hành khung
pháp lý để quản lý loại hình này,
đồng thời cảnh báo những nguy cơ,
rủi ro mà người dân có thể gặp phải
khi sử dụng dịch vụ P2P lending.
Cạnh đó, cơ quan chức năng
cần giám sát, xử lý kịp thời các
đối tượng núp bóng để cho vay lãi
nặng trá hình…
Dấu hiệu hình sự
LS Tạ Minh Trình (Đoàn LS
TP.HCM) cho rằng ngoài chuyện
hoạt động không phép thì với lãi
suất khủng (hơn 1.600%/năm - PV)
mà các app đang áp dụng, bên cho
vay có dấu hiệu của tội cho vay lãi
nặng theo BLHS. Tuy nhiên, việc
xử lý tội danh này không hề đơn
giản vì hầu hết giao dịch qua ứng
dụng, cơ quan tố tụng khó chứng
minh. Muốn xử lý phải có sự phối
hợp đồng bộ giữa nhiều cơ quan.
Đồng thời việc bôi nhọ, xúc phạm
danh dự người vay, quấy rối, làm
phiền người thân trong gia đình của
người vay tùy từng tính chất, mức
độ thì có thể bị xử lý về tội làm
nhục người khác theo Điều 155 và
tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn
thư tín, điện thoại hoặc hình thức
trao đổi thông tin riêng tư của người
khác theoĐiều 159BLHS 2015 (sửa
đổi, bổ sung năm 2017).
Về góc độ quản lý nhà nước, Bộ
TT&TT cần có giải pháp chặn các
ứng dụng cho vay này và hạn chế tối
đa việc quảng cáo, tiếp cận đối với
người dùng Internet. Cơ quan chức
năng phải xử lý nghiêm khi phát
hiện có ứng dụng hoạt động không
phù hợp với chức năng ngành nghề
Thời sự -
ThứNăm5-12-2019
Thời gian qua, người nước ngoài
thuê người Việt Nam đứng tên mua
đất, xây dựng nhà xưởng, cơ sở kinh
doanh, tổ chức đánh bạc... diễn ra ở
nhiều địa phương… Cử tri đề nghị
Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên
quan, UBND các địa phương tăng
cường công tác quản lý nhà nước đối
với việc nhập cảnh, cư trú của người
nước ngoài trên địa bàn. Đồng thời
xử lý nghiêm những người Việt móc
nối, che giấu, tiếp tay cho người nước
ngoài vi phạm pháp luật.
Cử tri cũng đề nghị Chính phủ chỉ
đạoBộCôngan,BộTàichính,BộTT&TT
phối hợp kiểm tra, xử lý các nền tảng
dịch vụ cho vay online trên các thiết
bị điện tử thôngminh có tính chất“tín
dụng đen” hiện nay.
Văn bản của Văn phòng Chính phủ
gửi Bộ Công an truyền đạt ý kiến
của Thủ tướng trả lời kiến nghị của cử tri
tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV
Tiêu điểm
THÙY LINH- YẾNCHÂU
T
rên các số báo trước,
Pháp
Luật TP.HCM
đã phản ánh tình
trạng nhan nhản các app cho
vay cùng cách đòi nợ kiểu khủng
bố của nhân viên các app.
Theo tìm hiểu, hoạt động cho vay
này dường như đang bị cơ quan
chức năng bỏ mặc và chưa có cơ
quan nào có thể thống kê nổi con số
chính xác về số lượng app cho vay
đang có mặt tại Việt Nam.
Hoạt động cho vay
qua app là trái phép
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó
Giám đốc Ngân hàng Nhà nước
(NHNN) Chi nhánh TP.HCM, cho
hay: Bất kỳ tổ chức tài chính nào
muốn thực hiện các nghiệp vụ ngân
hàng như huy động và cho vay, bao
gồm các hình thức huy động và cho
vay qua app (hay còn gọi vay ngang
hàng - P2P lending), buộc phải có
giấy phép hoạt động của NHNN.
Chính vì vậy, những app thực hiện
huy động và cho vay khi chưa được
cấp phép đều là hoạt động không
hợp pháp.
Phân tích sâu hơn, luật sư (LS)
Trương Thanh Đức (Chủ tịch Hội
đồng thành viên BASICO) nói: Vay
qua app là cách cho vay trực tiếp
giữa người cho vay với người vay
thông qua nền tảng công nghệ kết
nối trực tuyến mà không có sự tham
gia của các tổ chức tín dụng. Các
app cho vay dễ lấn sân sang một số
khâu thuộc về chức năng, nhiệm vụ
của ngân hàng. Hiện cho vay qua
app, dấu hiệu phạm pháp là rõ, cơ
quan chức năng cần phải kiểm tra
Bộ TT&TT cần có giải
pháp “chặn” các ứng
dụng cho vay qua app
và hạn chế tối đa việc
quảng cáo tiếp cận người
dùng Internet…
Các chuyên gia
đề nghị cơ quan
chức năng cần
sớmquản lý việc
cho vay qua app.
Ảnh: TT
• TS CẤN VĂN LỰC,
Giám đốc Trường Đào tạo BIDV:
Nền tảng
công nghệ cho vay qua app là xu thế tất yếu trong bối cảnh ngân hàng số
và tài chính số ngày càng phát triển.
Bản thân app cho vay cũng có nhiều ưu điểm, đó là chi phí hoạt động
thấp, tiện lợi, thủ tục đơn giản, đáp ứng mọi nơi, mọi lúc và bao gồm cả
khách hàng dưới chuẩn. Tuy nhiên, thời gian vừa qua xảy ra tình trạng
app biến tướng, trá hình tín dụng đen, làm ảnh hưởng chung đến cả thị
trường cho vay. Do vậy cần có hành lang pháp lý cho loại hình này.
Phía khách hàng cũng có lỗi là chưa tìm hiểu kỹ thông tin về app, thấy
dễ là vay mà không cần xem xét hậu quả.
•
Ông
ARTEMANDREEV,
Chủ tịch Công ty Tư vấn tài chính LGC:
Cơ quan quản lý cần quy định các công ty cho vay ngang hàng phải kết
hợp với các ngân hàng để mở tài khoản thanh toán cho các nhà đầu tư,
khách hàng vay. Đồng thời cần có quy định chặt chẽ về bảo mật thông
tin của khách hàng và chỉ cung cấp cho nhà đầu tư khi khách hàng vi
phạm nghĩa vụ thanh toán, nhằm hạn chế các bên không liên quan tiếp
cận khách hàng.
• LS TRƯƠNG THANH ĐỨC:
Sự chậm trễ quản lý có thể gây nên
rủi ro hệ thống và sự bất ổn cho nền kinh tế - xã hội. Hiện sự phối hợp
của các cơ quan ban ngành còn chồng chéo, thiếu đồng bộ để có thể ban
hành một khung pháp lý hoàn chỉnh cho hoạt động P2P lending.
Cho vay ngang hàng nếu hoạt động nghiêm túc sẽ góp phần triệt tiêu
tín dụng đen. Nhưng để mô hình này phát huy hiệu quả thì các cơ quan
chức năng cần sớm đưa văn bản hướng dẫn và có biện pháp chế tài,
hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch và cung cấp thông tin đầy đủ cho
người vay và cả nhà đầu tư. Chỉ khi nào có quy định xử lý cụ thể thì cho
vay qua app núp bóng tín dụng đen mới bị chấm dứt hoạt động hoặc rút
lui khỏi thị trường.
Hoạt động cho vay trái phép,
cần “bàn tay sắt” quản lý
Thả cửa việc cho vay qua app càng lâu càng gây bất ổn cho kinh tế, xã hội.
doanh nghiệp đã đăng ký, đặc biệt
hoạt động cấp tín dụng khi không
đủ điều kiện theo quy định.
Đối với NHNN và các tổ chức
tín dụng cần có cơ chế cho vay linh
hoạt, thủ tục đơn giản để người có
thu nhập thấp sớm tiếp cận được
việc vay vốn. Song song đó là cần
tuyên truyền rộng rãi đến người dân
về loại hình dịch vụ này để họ hiểu
và hạn chế việc sử dụng dịch vụ để
không rước họa vào thân.
ThS Nguyễn Thị Thương (giảng
viên Trường ĐH Luật) cho biết theo
Nghị định 96/2014 (sẽ được thay
thế bằng Nghị định 88/2019 có hiệu
lực từ ngày 31-12-2019), việc hoạt
động ngân hàng không có giấy phép
sẽ bị phạt từ 400 triệu đến 500 triệu
đồng cùng hàng loạt hình thức phạt
bổ sung khác.
Đối với các công ty được thành
lập dưới dạng công ty tài chính (là
loại hình tổ chức tín dụng phi ngân
hàng - PV) có đủ giấy phép thì không
được sử dụng biện pháp đe dọa đối
với khách hàng trong quá trình thu
hồi nợ, số lần nhắc nợ không quá
năm lần/ngày (trong khoảng thời
gian 7-21 giờ; không nhắc nợ, đòi
nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ
của khách hàng đối với tổ chức, cá
nhân không có nghĩa vụ trả nợ cho
công ty tài chính…
Các công ty tài chính vi phạm
trong việc nhắc nợ sẽ bị phạt từ 20
triệu đến 30 triệu đồng (trước ngày
31-12-2019 thì không có các quy
định tương tự trong các văn bản
quy phạm pháp luật hiện hành về
xử phạt vi phạm hành chính trong
lĩnh vực ngân hàng).•
Cạm bẫy
tín dụng đen
công nghệ
- Bài cuối
Gần như tất cả hoạt động của các app đều được thực hiện thông qua
thuật toán.
Chỉ cần người vay cung cấp số chứng minh nhân dân, điện thoại thì
app đã nắm trong tay tất cả thông tin cá nhân, bạn bè, danh bạ điện
thoại, số điện thoại cơ quan… Những app này kết nối với Facebook,
Twitter, Instagram… Đó là lý do vì sao mà một người vay nhưng “cả họ,
cả cơ quan” bị đòi.
Cách thức tính lãi suất, lãi phạt…cũng theo quan điểm“đi với bụt mặc
áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy”. Tức lãi suất sẽ theo từng đối tượng, từng
hoàn cảnh gia đình chứ không hề cố định.
Cần sớmđưavàokhuônkhổ
