16
HỒNGVĂN
T
uần trước (ngày 25-3),
Tổng thống Vladimir
Putin đã có bài phát biểu
trực tuyến trước toàn thể dân
Nga về đại dịch COVID-19.
Đây là lần đầu tiên tổng
thống Nga lên tiếng sau khi
tròn một tháng nước này
xuất hiện ca bệnh đầu tiên.
Mở đầu bài phát biểu, ông
Putin khẳng định sẽ dời cuộc
bỏ phiếu thay đổi hiến pháp,
vốn dự kiến diễn ra vào ngày
22-4 sắp tới.
Bàn cờ chính trị của
ông Putin
Quyết định dời ngày bỏ
phiếu của ông Putin rất đáng
chú ý. Bởi lẽ nếu hiến pháp
Nga được sớm bỏ phiếu và
thông qua, Tổng thống Putin
sẽ có thể cầm quyền tại điện
Kremlin cho đến năm 2036.
Khi đó, Tổng thống Putin đã
ngoài 80 tuổi và được xem là
vị tổng thống mang lại thay
đổi lịch sử của nước Nga.
Đầu tháng 3-2020, Duma
Quốc gia (Hạ viện) Nga thông
qua kiến nghị sửa đổi hiến
pháp về việc bãi bỏ hạn chế
nhiệm kỳ đối với Tổng thống
Putin. Cùng thời điểm này,
Đảng Nước Nga thống nhất
cầm quyền tuyên bố sẽ ủng
hộ việc sửa đổi hiến pháp
cho phép ông Putin ra tranh
cử nhiệm kỳ tiếp theo. Động
thái này đã mở đường cho
khả năng ông Putin tranh cử
và tiếp tục lãnh đạo nước
Nga trong nhiều năm tới,
một tiền lệ (nếu có) sẽ là
vô tiền khoáng hậu ở Nga.
Tổng thống Putin trước
nay vẫn chưa lần nào khẳng
định khả năng ông tiếp tục
nắm quyền tới năm 2036.
Thậm chí trong một lần gặp
mặt các cựu chiến binh thời
Thế chiến 2 vào tháng 1 vừa
qua, ông Putin còn bày tỏ
sự phản đối ý tưởng lãnh
đạo nước Nga sẽ có nhiệm
kỳ vô thời hạn. Tuy nhiên,
giới quan sát chính trị quốc
tế gần như đồng thuận rằng
Tổng thống Putin sẽ tiếp
tục lãnh đạo nước Nga, chí
ít là bởi sự đồng thuận của
hệ thống chính trị lẫn người
dân nước này đang ở tỉ lệ
cao mà chưa có đối thủ nào
đủ sức vượt mặt đương kim
tổng thống.
Nên nhớ rằng ông Putin
không phải lần đầu tạo ra bất
ngờ cho nền chính trị Nga.
ở Nga được lệnh tự cách ly
tại nhà. Các sự kiện thể thao,
văn hóa; các tổ chức doanh
nghiệp như bar, câu lạc bộ
sinh hoạt về đêm, rạp chiếu
phim và hầu hết cuộc tụ tập
quy mô lớn đều được lệnh
hủy hoặc ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, chính quyền
Moscow đang bị giới quan
sát chỉ trích rằng: Việc thực
thi chính sách đảm bảo giãn
cách xã hội chưa đủ. Chuyên
gia dịch tễ học VasilyVlasov,
ĐH Kinh tế (Nga), nói với
thời báo
Moscow
rằng: “Mọi
người dân cần phải cách xa
nhau đến mức tối đa và tôi
phải nhấn mạnh rằng giải
pháp này cần được thực hiện
trong ít nhất hai tuần. Để làm
được điều đó, (chính quyền
Nga) cần đưa ra những giải
pháp để buộc người dân phải
ở yên trong nhà”.
Gánh nặng lên
chính quyền Putin
Vlasov nhận định các cơ
quan quản lý dịch của Nga
đang đi đúng hướng nhưng
tiếc thay các chính sách của
Nga chưa được thực hiện hiệu
quả trong khi các biện pháp
chống dịch chưa được thực
thi hữu hiệu. Nhận định này
ngay lập tức linh ứng khi chỉ
một tuần sau bài phát biểu
của ông Putin hôm 25-3, số
ca nhiễm tại Nga từ ngoài
600 đã tăng gần bốn lần, lên
hơn 2.300 ca nhiễm.
Chính quyền Nga triển
khai các gói chính sách cứu
trợ kinh tế nhằm vào dân
nghèo, trẻ em, các doanh
nghiệp vừa và nhỏ... Tuy
nhiên, trong tình hình kinh
tế Nga đang gặp khó khăn vì
đối đầu với (các lệnh trừng
phạt) phương Tây, giá dầu
thế giới giảmmạnh, nếu tình
hình dịch tiếp tục leo thang
thì suy thoái kinh tế là viễn
cảnh khả dĩ.
Các gói cứu trợ sẽ tạo
gánh nặng lên nền kinh tế
Nga nhưng tin xấu hơn đó là
khủng hoảng xã hội có thể
xảy ra khi dịch bệnh không
được kiểm soát.
“Tại Nga, các nhà chức
trách đang nỗ lực trấn an
niềm tin của người dân và
đưa mọi thứ vào tầm kiểm
soát” - Tatiana Stanovaya,
người sáng lập dự án phân
tích chính trị R.Politik (Nga),
nhận định. Tuy nhiên, hai
cây bút Evan Gershkovich
và Jake Cordell của
Thời
Báo Moscow
cho rằng đúng
như chuyên gia dịch tễ học
Vlasov nhận định: Đại dịch
COVID-19 ở Nga chỉ mới
bắt đầu. Nước Nga đang
phải chuẩn bị cho một đợt
bùng phát đại dịch.•
Quốc tế -
ThứNăm2-4-2020
Năm 2008, sau khi kết thúc
ba nhiệm kỳ liên tiếp, ông
Putin không thể tiếp tục vị
trí lãnh đạo nước Nga mà
thay vào đó là ông Dmitry
Medvedev. Đây được xem
là “bộ đôi quyền lực” của
Nga. Ngay nhiệm kỳ tiếp
theo của ông Medvedev,
Tổng thống Putin đã quay
lại điện Kremlin (năm 2012)
và tiếp tục lãnh đạo nước
Nga cho đến nay. Như vậy,
thay đổi hiến pháp Nga lần
này nếu có thì đó là một sự
kiện lớn nhưng không gây
bất ngờ.
COVID-19 trì hoãn
thay đổi hiến pháp
Dịch COVID-19 đã trì
hoãn quá trình bỏ phiếu
thay đổi hiến pháp và ông
Putin cũng chưa đưa ra lời
hứa hẹn nào cho thời hạn
tiến hành bỏ phiếu mới. Đại
dịch đã và đang tạo ra áp lực
cho hệ thống chính trị nước
Nga ngày càng lớn. Nước
Nga xuất hiện hàng ngàn
ca nhiễm và hàng chục ca
tử vong. So với các nước
châu Âu hay Mỹ, Trung
Quốc thì con số ở Nga còn
rất nhỏ nhưng những rủi ro
báo trước là vô cùng đáng
suy nghĩ.
Chính quyền Moscow đã
ban hành lệnh phong tỏa
ở một số khu vực sầm uất
như hai TP Moscow và St.
Petersburg. Song song đó,
Nga cấm nhập cảnh công
dân nước ngoài (hiện chiếm
75% nguồn gốc số ca nhiễm
tại nước này), ngừng khai
thác các chuyến bay quốc
tế đến Nga.
Tổng thống Putin trong bài
phát biểu tuần trước nhấn
mạnh người dân nên ở trong
nhà. “Đừng nghĩ rằng dịch
bệnh sẽ không thể xảy ra với
tôi. Nó có thể ập đến bất kỳ
ai. Điều quan trọng nhất là
hãy ở yên trong nhà” - ông
Putin nói.
Từ ngày 26-3, những
người già từ 65 tuổi trở lên
Tổng thốngNga Vladimir Putin
(giữa)
thận trọng trong cuộc chiến chống dịch COVID-19.
Ảnh: GETTY
Cơ hội cho ông Putin
Tính đến tháng 3-2020, ông Putin đã trải qua 20 năm lãnh
đạo nước Nga kể từ ngày ông chính thức đắc cử tổng thống.
Nước Nga 20 nămqua trải qua không ít sự kiện khó khăn
như các cuộc tấn công kh ng bố tại trường học ở Beslan
và th đô Moscow; kh ng hoảng tài chính toàn cầu năm
2008-2009; các cuộc biểu tình phản đối ông Putin tái đắc
cử năm 2012; giá dầu giảm mạnh giai đoạn 2014; đối đầu
với phương Tây về Crimea hay Ukraine từ năm 2014 đến
nay… Có thể nói tỉ lệ ng hộ ông Putin thời gian qua có
lúc tăng, có lúc giảm nhưng có điểm chung là chưa ai có
thể trở thành đối th đáng gờm c a ông Putin trên chính
trường nước Nga.
Trong khi đó, các cuộc kh ng hoảng ở Nga cũng góp
phần giúp ông Putin thể hiện vai trò lãnh đạo. Ở góc độ
phương Tây, các chỉ trích nhắm vào ông Putin là không thể
tránh khỏi vì các mâu thuẫn về lợi ích và cách vận hành
nền dân ch Nga. Tuy nhiên, một thực tế là chính quyền
Moscow dưới thời ông Putin đã vượt qua nhiều khó khăn,
tạo ra nhiều thành tựu cả về đối nội lẫn vị thế trên trường
quốc tế. Các gói trừng phạt kinh tế lớn c a phươngTây cho
đến lúc này có thể khiến Nga lâm vào khó khăn nhưng vị
thế c a Nga vẫn vững.
Đại dịch COVID-19 lần này là một thách thức lớn với ông
Putin, thậmchí quan trọng hơn cả việc bỏ phiếu thông qua
thay đổi hiến pháp. Tuy nhiên, nếu Moscow quyết liệt áp
dụng các biện pháp hiệu quả để giảm thiểu tác hại c a đại
dịch, đưa đất nước thoát khỏi những con số nhiễm và tử
vong kh ng mà phương Tây đang phải chịu thì đó là một
chiến thắng ngoạn mục để ông Putin tiếp tục sự nghiệp
lãnh đạo nước Nga c a mình.
Tính đến chiều tối 1-4 (giờ
Việt Nam), nước Nga ghi nhận
2.777 ca nhiễm, 24 ca tử vong
và 190 ca được chữa trị bình
phục. Moscow đã ban hành
lệnh cách ly người dân tại nhà
phạm vi toàn thành phố kể từ
ngày 30-3.
Người dânchỉ được rađường
trong trườnghợpđi bệnh viện,
muanhuyếuphẩm, đi làm(nếu
công ty được phépmở cửa), đi
đổ rác hoặc thể dục.
Tiêu điểm
Đúng như chuyên
gia dịch tễ học
Vlasov nhận định:
Đại dịch COVID-19
ở Nga chỉ mới bắt
đầu. Nước Nga
đang phải chuẩn bị
cho một đợt bùng
phát đại dịch.
Bàn cờ chính trị của Tổng thống
Putin trước sức ép COVID-19
Tổng thống Vladimir Putin đã quyết định dời cuộc bỏ phiếu thay đổi hiến phápNga
vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.
Số ca nhiễm COVID-19 tại Nga
Tổng số
ca nhiễm
Số ca
nhiễm mới
Ngày2-3
Ngày 1-4
