16
VĨ CƯỜNG
T
heo hãng tin
AP
, ngày
14-9, Chủ tịch Trung
Quốc (TQ) Tập Cận
Bình tham dự cuộc hội nghị
được tổ chức qua hình thức
điện đàm trực tuyến với một
số lãnh đạo Liên minh châu
Âu (EU) do Thủ tướng Đức
Angela Merkel chủ trì. Sự
kiện này được tổ chức nhằm
thay thế phiên họp toàn thể
giữa TQ với 27 lãnh đạo
nước thành viên EU vốn bị
hủy do đại dịch COVID-19.
Tại hội nghị, giới chức EU
trao đổi với TQ hàng loạt
vấn đề hai bên cùng quan
tâm như COVID-19, thương
mại song phương, hay luật
an ninh Hong Kong.
Căng thẳng trước giờ G
Trước khi cuộc điện đàm
diễn ra, trả lời trang tin
EUObserver
, chuyên gia
Janka Oertel thuộc tổ chức
Hội đồng Quan hệ đối ngoại
châu Âu nhận định sự kiện
sẽ hết sức căng thẳng khi
quá nhiều vấn đề gai góc
được đem ra đối thoại trực
tiếp, chắc chắn sẽ dẫn đến
không ít bất đồng. Tùy vào
kết quả đạt được lần này, sự
kiện cũng có thể được xem
là bước ngoặt cho thời kỳ
mới trong quan hệ EU - TQ
khi đã đến lúc khối này buộc
phải có hành động trước sự
trỗi dậy và tham vọng ngày
một lộ rõ của Bắc Kinh.
Đồng quan điểm, ôngWang
Yiwei - Giám đốc Trung
tâm châu Âu học thuộc ĐH
cần để phát triển” - tờ
The
Nikkei
dẫn nhận định của
TS Minxin Pei thuộc Quỹ
Carnegie vì hòa bình quốc
tế (Mỹ).
Lựa chọn nào cho EU?
Hiện một số thành viên EU
đã bắt đầu có những động thái
thể hiện lập trường cứng rắn
với TQ. Hai ví dụ điển hình
là chuyến thăm Đài Loan
kéo dài năm ngày hồi tháng
8 của Chủ tịch Thượng viện
Cộng hòa Czech - ông Milos
Vystrcil và việc chính phủ
Đức chính thức thông qua
chiến lược “Định hướng đối
với khu vực Ấn Độ Dương -
Thái Bình Dương” ngày 2-9.
Theo hãng tin
Bloomberg
, hai
sự kiện không xuất phát từ
lo ngại về sự hiện diện ngày
càng gia tăng của quân đội
TQ trong khu vực mà thực
chất là cách EU nhấn mạnh
mức độ nghiêm trọng của
mâu thuẫn với TQ khi khối
này sẵn sàng can thiệp vào
những vấn đề được đánh giá
là nhạy cảm trong quan hệ
hai bên.
Dù vậy, khả năng của EU
không phải là không có giới
hạn. So với Mỹ, EU nhận
thức rõ việc ngăn chặn ảnh
hưởng của TQ mọi lúc, mọi
nơi gần như không thể vì khối
này vẫn cần sự hợp tác của
TQ trong giải quyết các vấn
đề toàn cầu như biến đổi khí
hậu hay chuẩn bị cho nguy
cơ bùng phát một đại dịch
nữa trong tương lai. EU chỉ
mong rằng thế đối đầu hiện
nay giữa TQ và Mỹ sẽ không
leo thang một cuộc xung đột
quân sự toàn diện và EU
buộc phải chọn bên, cũng
như việc tung ra các hành
động cứng rắn hiện tại chỉ
là giải pháp tình thế nhằm
buộc Bắc Kinh hành xử có
trách nhiệm hơn. •
Quốc tế -
ThứBa15-9-2020
Nhân dân TQ nhận định đã
xuất hiện nhiều dấu hiệu EU
không còn tin vào những
lời hứa suông từ giới lãnh
đạo Bắc Kinh, mà đòi hỏi
phải có cam kết thực chất
và lộ trình triển khai cụ thể.
Đơn cử, yêu cầu hàng đầu
của EU khi hợp tác với TQ
là Bắc Kinh phải đáp ứng
được các tiêu chuẩn về tự
do, dân chủ và quyền con
người kiểu phương Tây.
Tuy nhiên, vì lợi ích kinh
tế, khối này lâu nay không
quá đặt nặng vấn đề này và
chỉ giới hạn việc phản đối
ở mức tuyên bố ngoại giao
là chủ yếu.
Tuy nhiên, các diễn biến và
phản ứng của TQ đối với tình
hình ởHongKong, TâyTạng,
Tân Cương cho thấy nếu EU
tiếp tục im lặng sẽ không có
lợi cho hình ảnh và vị thế của
EU trên trường quốc tế. Mặt
khác, thị trường TQ nhiều
năm qua cũng không còn giữ
được sự hấp dẫn trong mắt
nhà đầu tư châu Âu khi Bắc
Kinh tỏ ý không tôn trọng
quyền sở hữu trí tuệ, tiếp
tục áp chính sách yêu cầu
công ty ngoại quốc chuyển
giao công nghệ, bảo hộ tài
chính cho các doanh nghiệp
nhà nước cạnh tranh không
lành mạnh với khối tư nhân.
“Giới lãnh đạo TQ nên suy
nghĩ kỹ nếu cho rằng chỉ cần
kinh tế là đủ để EU không
bước chung chiến tuyến với
Mỹ và chống lại nước này.
Các nước tư bản phương Tây
khi bị buộc phải chọn giữa ý
thức hệ hay lợi nhuận sẽ lựa
chọn cái thứ nhất vì TQ đang
đe dọa tới chính môi trường
chính trị mà những nước này
Thủ tướngAngelaMerkel
(trái)
đưa Chủ tịch Tập Cận Bình
(phải)
đến thămsở thú Zoo Berlin và
gặpmột cặp gấu trúc đến từ TrungQuốc, khi ông Tập đếnĐức năm2017. Ảnh: GIANT PANDAGLOBAL
Hôm 14-9, hãng tin
Reuters
cho biết Chánh văn phòng
nội các Nhật Yoshihide Suga đã giành chiến thắng trong
cuộc đua trở thành chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP)
cầm quyền, rộng đường tiến tới vị trí thủ tướng kế nhiệm
ông Shinzo Abe. Cụ thể, ông Suga giành chiến thắng áp
đảo khi nhận được tới 377 phiếu trong tổng số 534 phiếu
hợp lệ.
Phiên bỏ phiếu thông qua vị trí thủ tướng của ông Suga
sẽ diễn ra tại Quốc hội Nhật vào ngày 16-9 tới. Sau khi
được bổ nhiệm, ông Suga sẽ giữ chức thủ tướng cho đến
hết nhiệm kỳ của ông Abe vào tháng 9 năm sau.
Hiện chưa rõ phong cách lãnh đạo của nhân vật này.
Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn của hãng tin
Reuters
ngày
2-9, ông Yoshihide Suga khẳng định sẽ tiếp tục chiến
lược kinh tế Abenomics mà người tiền nhiệm Abe đã đề
ra, cân đối lại chi tiêu chính phủ cũng như giải quyết các
vấn đề liên quan đến COVID-19 và tác động của đại dịch
lên nền kinh tế Nhật. Ông cũng cam kết giải quyết các
vấn đề dài hạn như tình trạng già hóa và tỉ lệ sinh thấp
của nước này.
Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận những mục tiêu này khó
có khả năng thực hiện được vì không đủ thời gian - ông
chỉ làm thủ tướng trong một năm còn lại của nhiệm kỳ ông
Abe. Đây cũng gần như là thách thức lớn nhất của ông vì
hầu hết những vấn đề mà ông Abe để lại đều cần thời gian
nghiên cứu và thực thi giải pháp. Do đó, kịch bản khả dĩ
cho ông Suga là đảm bảo các di sản của ông Abe không bị
ảnh hưởng và giữ cho xã hội Nhật ổn định đến tháng 9 năm
sau, tạo điều kiện cho một thủ tướng khác lên thay. Do đó,
giới quan sát không đặt nhiều hy vọng sẽ có nhiều thay đổi
trong thời gian ông Suga làm thủ tướng.
Dù vậy, nhà lãnh đạo này vẫn còn cơ hội để lại dấu ấn vì
ông sẽ là người thiết lập quan hệ ngoại giao với nhân vật
giành chiến thắng trong kỳ bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng
11 tới. Nếu ứng viên Joe Biden đắc cử, có thể nước Nhật
của ông Suga sẽ phải chuẩn bị tinh thần ứng xử với một
Washington thân thiện với Bắc Kinh hơn và buộc phải tính
toán lại để cân bằng quan hệ với Mỹ trong khi không để cho
ảnh hưởng của Trung Quốc lan rộng ở “sân nhà” Đông Á.
PHẠM KỲ
EU có thể đem Biển Đông ra đối thoại
với ông Tập
Về nội dung chương trình nghị sự hội nghị, báo
South
China Morning Post
dẫn lời một quan chức EU giấu tên cho
biết lãnh đạo khối nhiều khả năng sẽ đemvấn đề BiểnĐông
và căng thẳng quân sự tại eo biển Đài Loan ra trao đổi với
Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tháng 8-2019, EU từng ra tuyên bố bày tỏ quan ngại về
các hành động đơn phương làm leo thang căng thẳng tại
BiểnĐông của các bên“có ý đồ riêng”. EU khẳng định những
việc làm như vậy gây tổn hại cho môi trường an ninh hàng
hải, đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế hòa
bình của khu vực.
Tuyênbố của EUkêugọi tất cả các bên trong khu vực kiềm
chế, có những bước đi cụ thể để hạ nhiệt mâu thuẫn, tránh
quân sự hóa thực địa và giải quyết tranh chấp thông qua các
biện pháp hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt
là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).
EUvàTQlàhaitrongsốnhững
nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Trao đổi thương mại giữa hai
bên đạt hơn 1 tỉ USDmỗi ngày.
Do đó, chúng tôi muốn quan
hệ đối tác với TQ phải dựa trên
nguyên tắc có đi có lại, minh
bạch, hai bên cùng có lợi.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu
CHARLES MICHEL
Họ đã nói
Nếu EU tiếp tục im
lặng trước TQ thì
sẽ không có lợi cho
hình ảnh và vị thế
của EU trên trường
quốc tế.
Bước đi muộn màng của
ông Tập Cận Bình với EU
Quan hệ Trung Quốc - EUđang đứng trước ngã ba đường vì khối này ngày càng nhận thức rõ
không nên đánh đổi giá trị riêng để theo đuổi lợi ích kinh tế với Bắc Kinh.
Mục tiêu củaôngSuga làgì khi thay ôngAbe
Cuộc gặp bước ngoặt giữa
ông Lukashenko và ông Putin
Hãng thông tấn
TASS
cho biết máy bay chở Tổng thống
Belarus Alexander Lukashenko ngày 14-9 đã đáp xuống
sân bay TP Sochi thuộc vùng TP Krasnodar (Nga) nhằm
hội đàm trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Theo
TASS
, hai lãnh đạo dự kiến sẽ trao đổi về khả năng
thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương Nga - Belarus trên
nhiều lĩnh vực và tìm hướng giải quyết cho một số vấn đề
khu vực như tình trạng biểu tình ở Belarus. Từ đầu tháng
8, ông Lukashenko và ông Putin đã thực hiện sáu cuộc
điện đàm qua lại, quan chức hai bên cũng liên tục có các
chuyến thăm lẫn nhau. Điều này cho thấy cuộc hội đàm
nhiều khả năng sẽ đánh dấu bước ngoặt mới trong quan hệ
Belarus - Nga.
Trong khi đó, phong trào biểu tình Belarus nay đã bước
sang tuần thứ năm liên tiếp mà vẫn chưa có dấu hiệu giảm
nhiệt. Ngày 13-9, hơn 100.000 người đã tiếp tục xuống
đường tại thủ đô Minsk cùng hàng loạt thành phố để yêu
cầu ông Lukashenko từ chức. Ít nhất 400 người bị cảnh sát
bắt giữ.
PHẠM KỲ
