30 NĂM PHÁP LUẬT TP.HCM 17-9-1990 – 17-9-2020)
4
Sáng thứ Bảy tuần trước, tôi nhận điện thoại của một
người chạy xe ôm mang đến bịch cá liệt dầu khoảng non
3 kg và cũng như những lần trước, người này chỉ nói “của
anh em ngư dân gửi tặng”. Gần ba năm qua, tôi đều đặn
nhận được bịch cá liệt dầu như vậy do những ngư dân ở
huyện Tuy Phong, Bình Thuận gửi.
Có thể nói đây là loại cá cực ngon bởi chúng sống ở
vùng biển Tuy Phong, một trong 18 vùng nước trồi quý
hiếm của đại dương thế giới (thuộc hàng tốt nhất châu Á).
Chính vùng nước này đã làm nên chất lượng hải sản ở đây
luôn vượt trội các nơi khác.
Còn nhớ vào tháng 6-2017, nhiều nhà khoa học, các tổ
chức môi trường và ngư dân cả nước đều bàng hoàng khi
biết một thứ trưởng Bộ TN&MT khi đó đã ký giấy phép
chấp thuận cho Công ty TNHH Điện lực Vĩnh Tân 1 nhận
chìm gần 1 triệu m
3
bùn, cát ra vùng biển thuộc xã Vĩnh
Tân, huyện Tuy Phong.
Thời điểm đó, sau cuộc họp chớp nhoáng, tòa soạn yêu
cầu chúng tôi tập trung toàn bộ sức lực để phản biện dự án
này. Từ tháng 6 đến tháng 7-2017, chúng tôi đã phải căng
mình thực hiện hàng chục bài báo, có những ngày nhóm
tác nghiệp thức đến 0 giờ đêm để trao đổi về tiến độ, nội
dung cho những bài viết tiếp theo ra sao. Cho đến bây giờ,
chúng tôi vẫn không hiểu sức lực, sức nghĩ ở đâu để có
thể lao động cật lực đến thế.
Thế nhưng dù với những lập luận chặt chẽ, khoa học, có
trách nhiệm của những bài báo, thậm chí tổ chức cả cuộc
họp trực tuyến để phản biện nhưng Bộ TN&MT vẫn giữ
quan điểm, đồng thời khẳng định sẽ triển khai dự án nhấn
chìm trong thời gian sớm nhất. Đã có những lúc chúng tôi
buông xuôi vì tuyệt vọng nhưng những cuộc gọi lúc nửa
đêm từ tòa soạn và đặc biệt là hàng triệu bạn đọc đứng
đằng sau quan tâm động viên, chia sẻ đã giúp chúng tôi có
thêm động lực để tiếp tục.
Chúng tôi quyết định thay đổi chiến thuật. Tôi vẫn nhớ
mãi hôm đó là chiều thứ Tư 19-7-2017, tôi nhận được cuộc
điện thoại của một người bạn Facebook về một tài liệu vô
cùng giá trị, đó chính là cuốn dự án. Nút thắt của vấn đề
được mở ra khi tôi thấy tên của TS hải dương học Nguyễn
Tác An, Viện Hải dương học Nha Trang, người đứng đầu
trong 14 nhà khoa học tham vấn dự án. Ông An là người từ
cuối năm 2016 đã cùng chúng tôi phản biện quyết liệt với
dự án nhấn chìm này, vì thế tôi không tin TS An là người
tham vấn dự án này. Quả thực, ông đã bị mạo danh.
Sau khi TS Nguyễn Tác An khẳng định mình bị mạo danh,
thêm hai nhà khoa học khác cũng lên tiếng việc mình bị mạo
danh. Hôm sau, bài báo “bom tấn” ra đời gây chấn động.
Ba ngày sau, lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu bộ trưởng
Bộ TN&MT xem xét, xử lý vấn đề trên đúng quy định của
pháp luật; Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
chủ trì, khẩn trương xem xét, đánh giá toàn diện tác động
môi trường, các giải pháp bảo vệ môi trường trong việc
nhận chìm vật chất tại vùng biển tỉnh Bình Thuận. Sau đó,
lãnh đạo Chính phủ đã yêu cầu dừng việc nhấn chìm trên
biển để chọn phương án khác…
Qua tuyến bài này cho thấy dù có một tòa soạn quyết
liệt, một nhóm PV giỏi nghề thì vẫn chưa đủ nếu không có
sự giúp đỡ âm thầm nhưng quý giá của rất nhiều bạn đọc.
Thành công của tuyến bài này chính là minh chứng đã nói
lên tất cả.
PHƯƠNG NAM
N.TÂN-N.YÊN
Đ
ể làmnên những tác phẩmhay,
có giá trị phục vụ độc giả thì
ngoài sự nỗ lực từ PV, chúng
tôi còn nhận được sự giúp đỡ quý
giá của người dân, cơ quan chính
quyền và rất nhiều nguồn tin thầm
lặng… Dưới đây là những chuyện
kể từ người trong cuộc.
Trao cho “cơ hội vàng”
vạch trần nhóm móc túi
Suối Tiên
Tháng 7-2019, nhóm PV Ban
Thời sự - Chính trị báo
Pháp Luật
TP.HCM
đã vào cuộc tìm hiểu, thu
thập thông tin về các băng nhóm
móc túi, trộm cắp ở các trạm xe
buýt trên địa bàn TP.HCM. Qua
rà soát, chúng tôi xác định ở khu
vực Suối Tiên, nơi giáp ranh giữa
quận Thủ Đức - quận 9 - tỉnh Bình
Dương có một nhóm móc túi hoạt
động thường xuyên, chuyên nghiệp.
Để vạch trầnbăngnhómnày, chúng
tôi phải bám theo nhiều ngày và tìm
cách tiếp cận càng gần càng tốt. Tuy
nhiên, do nhiều ngày xuất hiện ở khu
vựcnhưng lại không lênxebuýt rời đi,
PVđã bị những “chân rết” và những
người cảnh giới cho nhóm móc túi
phát hiện. Một trong các thành viên
của băngmóc túi ngay lập tức tới dằn
mặt PV, dọa giết, dọa đánh và yêu cầu
phải rời khỏi khu vực.
Để đảm bảo an toàn, PV nhận
được chỉ đạo từ tòa soạn yêu cầu tạm
dừng, tìm phương án khác để thu
thập thông tin và không để lộ mặt.
Qua rà soát, chúng tôi tiếp cận
một đơn vị đang làm việc ở khu
vực này và liên hệ để nhờ hỗ trợ.
Sau khi làm các thủ tục cần thiết,
DỌC ĐƯỜNG TÁC NGHIỆP
Nhữngânnhân thầm
lặng của chúng tôi
Hàng loạt tin, bài điều tramà báo
Pháp Luật TP.HCM
thực hiện đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ từ người dân
và cơ quan chức năng.
chúng tôi đã được lãnh đạo đơn vị
này “cấp giấy thông hành” để bám
trụ ở những góc quay tốt nhất.
Đây chính là cơ hội vàng, cực kỳ
quý giá để PV có thể ghi hình, thu
thập rất nhiều thông tin, hình ảnh
tạo ra thành công cho loạt bài điều
tra
“Băng móc túi quậy bạo ở khu
vực Suối Tiên”.
Chúng tôi đã trải qua gần hai
tháng ăn dầm nằm dề ở đó để thu
thập chứng cứ qua những video clip
đắt giá. Đó là những bằng chứng xác
đáng nhất để làm rõ hành vi phạm
tội và nhận dạng được các thành
viên trong băng nhóm móc túi này.
Sau khi báo đăng tải, những tư liệu
doPVghi nhận đã được cung cấp cho
cơ quan công an để đấu tranh làm rõ
hành vi phạm tội. Những thước phim
quý giá ấy cũng được TAND quận
Thủ Đức sử dụng, trình chiếu công
khai tại tòa để làm bằng chứng buộc
tội các thành viên trong băngmóc túi.
Với các chứng cứ xác thực đó, các bị
cáo liên quan đã phải cúi đầu chịu tội
và không có sự biện minh nào thêm.
Cho tá túc trắng đêm
ở phố Tây
Tiếp đó, cuối năm 2019, nhóm
PV báo
Pháp Luật TP.HCM
tiếp tục
đeo bám một băng móc túi, cướp
giật chuyên nhắm đến các du khách
nước ngoài trên phố đi bộ Bùi Viện
(quận 1).
Do đã có kinh nghiệm thực hiện
loạt bài móc túi ở Suối Tiên trước
đó, nhóm PV hạn chế xuất hiện trên
đường để tránh bị lộ mặt. Tuy nhiên,
khu vực phố đi bộ rất đông người,
qua nhiều tuần đeo bám, những tư
liệu chúng tôi phát hiện có giá trị
không cao. Phải đến khi có những
người dân hỗ trợ, điểmmặt cho PV
một số thành viên trong băng móc
túi ở khu vực thì chúng tôi mới có
một cái nhìn toàn diện hơn.
Tuy nhiên, địa điểm để PV mật
phục, ghi hình cũng là một vấn đề
nan giải. Bởi khu vực rộng, đông
người, cần có một vị trí cao để tiện
quan sát nhưng ai sẽ cho phép nhóm
PV cơ hội tác nghiệp?
Lúc này, lại chính là những người
dân hào hiệp ở khu vực đã hướng
dẫn, tạo điều kiện cho PV có địa
điểm tác nghiệp trong bí mật. Có
những hômđể ghi hình ảnh tới cùng,
PV phải thức tới 4-5 giờ sáng mới
ra về thì cũng chính những người
dân đã gạt mệt mỏi do mất ngủ, trở
dậy mở cửa cho PV.
Chính sự hỗ trợ, giúp đỡ vô tư,
hào hiệp của những ân nhân thầm
lặng này đã tạo nên thành công cho
loạt bài điều tra
“Móc túi, cướp giật
hoành hành khu phố Tây”.•
“Có những hôm, để ghi
hình ảnh tới cùng, PV
phải thức tới 4-5 giờ
sáng mới ra về thì cũng
chính những người dân
đã gạt mệt mỏi do mất
ngủ, trở dậy mở cửa cho
chúng tôi.”
Viết từ nỗi đau những vụ tai nạn giao thông
Tai nạn giao thông là một trong những vấn đề gây nhức nhối, để lại
nỗi đau cho nhiều người, nhiều gia đình, đặc biệt khi gần đây hàng loạt
vụ tai nạn thương tâm liên tục xảy ra, gây rúng động dư luận.
Bản thân PV cũng từng trải qua nỗi đaumất người thân vì tai nạn giao
thông, từng tác nghiệp hiện trường nhiều vụ tai nạn, chứng kiến không
ít trường hợp đau lòng… Chính những điều này đã thôi thúc PV đi sâu
tìm hiểu nguyên nhân của vấn đề, góp phần cùng lực lượng chức năng
khắc phục những tồn tại.
Tháng 2-2019, khi tác nghiệp tại hiện trường vụ tai nạn thảm khốc do
xe container tông hàng loạt xe máy khiến bốn người chết, 18 người bị
thương tại ngã tư Bình Nhựt (Long An), PV đã lên ý tưởng đề tài về tiêu
cực trong đăng kiểm.
Bắt tay vào thực hiện, PV bàng hoàng khi chứng kiến quy trình các
đăng kiểm viên đăng kiểm cho xe không đủ tiêu chuẩn, chất lượng là
bằng những cuộc ngã giá, chung chi, trong đó có cả xe cũ nát, mất thắng.
Thế nhưng quá trình này diễn ra rất kín đáo, gây không ít khó khăn cho
việc thu thập chứng cứ.
Quyết liệt đeo bám trong nhiều tháng liền, PV đã thu thập được nhiều
bằng chứng, những video và âm thanh rõ nét chứng minh một số trung
tâm đăng kiểm tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai có nhân viên và “cò”
nhận tiền, “vòi vĩnh” tài xế để bỏ qua lỗi sai phạm của xe…
Ngay khi loạt bài
“Voi chui lỗ kim đăng kiểm bằng tiền”
được đăng tải,
Cục Đăng kiểm Việt Nam, Sở GTVT TP.HCM, Công an quận Thủ Đức và
Công an huyện Bình Chánh, Công an tỉnh Đồng Nai cùng các đơn vị liên
quan khác đã nhanh chóng vào cuộc xác minh, xử lý.
TỰ SANG
Bịch cá liệt dầu từvùngnước trồi tốt nhất châuÁ
PVTự Sangđang tác nghiệp
trongđợt dịchCOVID-19 ở
Ninh Thuận. Ảnh: NÚI XANH
PVNguyễnYên tác nghiệp tại sân
bay Tân SơnNhất trong thời điểm
dịchCOVID-19. Ảnh: HOÀNGGIANG
PVPhươngNamtác nghiệp tại
HònCau (Bình Thuận). Ảnh: PN
PV Nguyễn Tân (phía
trênảnh) đangghi
hình cảnhngười
đànông sửdụng
ma túy tại TP.HCM.
Ảnh: NGUYỄNYÊN
