7
Pháp luật
&
cuộc sống -
ThứSáu5-8-2022
Tiêu điểm
CHÂNLUẬN
N
gày 4-8, Liên đoàn Thương
mại và Công nghiệp Việt
Nam (VCCI) phối hợp với
Bộ TN&MT tổ chức hội thảo góp
ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Hội nghị thu hút gần 300 đại diện
doanh nghiệp (DN) đến lắng nghe
và một số DN, chuyên gia phát
biểu ý kiến.
Phải bảo vệ được tốt hơn
quyền lợi cho dân
Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công
cho rằng sau tám năm, Luật Đất đai
đã thực hiện được sứ mệnh là tạo
ra khung khổ pháp lý hoàn thiện
hơn trong lĩnh vực đất đai, nguồn
lực đất đai được khai thác, sử dụng
hiệu quả hơn cho phát triển kinh
tế - xã hội…
“Tuy nhiên, trước sự thay đổi rất
nhanh của cuộc sống, Luật Đất đai
năm 2013 cũng đã bộc lộ các vướng
mắc, bất cập cần phải sửa đổi, bổ
sung kịp thời” - ông Công nói.
Dẫn ý kiến tổng hợp từ thực tiễn
kinh doanh và DN, ông Công liệt
kê các vướng mắc về thủ tục hành
chính, các mâu thuẫn, chồng chéo
giữa các luật liên quan đến hoạt
động đầu tư kinh doanh, trong đó
có nhiều điểm liên quan đến Luật
Đất đai.
Ông Công nêu lại phát biểu của
Tổng bí thư và Thủ tướng tại Hội
nghị Trung ương 5 vừa qua: “Nhiều
người giàu lên vì đất, nghèo đi cũng
vì đất, thậm chí bị đi tù cũng vì đất”.
Sau đó, ông dẫn số vụ khiếu nại, tố
cáo về đất đai chiếmhơn 70%. “Nhu
cầu sửa đổi Luật Đất đai rất lớn…
Giải quyết được những vướng mắc,
bất cập của Luật Đất đai là thách
thức không hề nhỏ cho cơ quan chủ
trì soạn thảo” - ông Công đánh giá.
Bộ trưởngBộTN&MTTrầnHồng
Hà cho hay mục tiêu sửa đổi Luật
Đất đai lần này nhằm thê chê hoa
đây đu, kip thơi cac quan điêm, chu
trưng cua Đang vê quan ly va sư
dung đât đai.
“Cái gì thực tiễn đã chứng minh
là đúng, thực tiễn đã đi trước, cuộc
sống đã đi trước thì lần này đặt ra
Sau ba ngày xét xử, chiều 4-8, đại diện VKSND TP Hà
Nội đề nghị mức án đối với các bị cáo trong vụ án lừa đảo
hàng ngàn người liên quan đến chương trình “Trái tim Việt
Nam”.
Đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần
Đức Trung (cựu chủ tịch Hội đồng thành viên Trung tâm
Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới, viết tắt
là Trung tâm Hỗ trợ người nghèo) án tù chung thân về tội
lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Cùng tội danh, bốn bị cáo còn lại là các cựu nhân viên
trung tâm gồm: Bùi Thị Oanh bị đề nghị 16-17 năm tù,
Phan Văn Lực và Nhâm Sỹ Phúc cùng 7-8 năm tù, Phan
Thị Thoa 9-10 năm tù.
Theo cáo buộc, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trực thuộc
Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn
Việt Nam, thành lập năm 2013, chưa được cấp phép hoạt
động và không có hoạt động phát sinh doanh thu.
Tuy nhiên, từ tháng 4-2015, các bị cáo lấy danh nghĩa
trung tâm để tổ chức chương trình “Trái tim Việt Nam”.
Kết quả điều tra xác định các bị cáo đã lập 26 điểm tư vấn,
sáu nhóm để thu tiền của hơn 1.000 bị hại tại 16 tỉnh, TP,
sau đó chuyển tiền về trung tâm và văn phòng, tổng cộng
khoảng 148 tỉ đồng. Thông qua hành vi trên, năm bị cáo
chiếm đoạt, sử dụng cá nhân hơn 49 tỉ đồng, riêng bị cáo
Trung chiếm hưởng 26,3 tỉ đồng.
Đáng chú ý, năm 2015, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và
vừa ngành nghề nông thôn quyết định giải thể trung tâm.
Thế nhưng các bị cáo tiếp tục móc nối để tổ chức chương
trình “Liên kết ba bên”, hoạt động theo mô hình đa cấp để
bán thực phẩm chức năng, qua đó thu về gần 17,5 tỉ đồng
của 104 người. Số tiền này một phần được bị cáo Trung chi
trả cho những người tham gia chương trình “Trái tim Việt
Nam”, còn lại chiếm đoạt 2,7 tỉ đồng.
TUYẾN PHAN
Bộ trưởng
TrầnHồng
Hà phát
biểu tại
hội thảo.
Ảnh: CHÂN
LUẬN
Sự lúng túng về mặt học thuật
Chúng ta có sự lúng túng vềmặt học thuật giữa“sở hữu toàn dân về đất
đai” và “quyền sử dụng đất của người sử dụng đất”. Chúng ta chưa phân
biệt được hai “vật quyền” này.
Chẳng hạn, trong dự thảo có sự lẫn lộn ở khoản 7 Điều 3 khi giải thích từ
ngữ“Nhà nước giao quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước giao đất).
Có nhiều chỗ lẫn lộn như vậy. Khi thì nói là “giá đất”, lúc thì “giá trị quyền
sử dụng đất”; lúc lại là “quyền sử dụng đất”, hoặc “đất”.
Hoặc ở Điều 4 của dự thảo, chúng ta nói về áp dụng pháp luật thì “phải
thực hiện theo luật này, trường hợp có sự khác nhau với các luật khác thì
phải thực hiện theo luật này”. Cái này phải tính lại. Ví dụ, theo Luật PPP,
Nhà nước giao đất cho DN làm đường. Vậy khi có sự khác nhau thì lẽ ra
phải theo Luật PPP, vì Luật PPP là luật chuyên ngành.
Điều này cũng giống như Bộ luật Dân sự có quy định chung về hợp đồng
nhưng Luật Thươngmại cũng có quy định về hợp đồng. Thế thì hợp đồng
trong thương mại phải theo luật chuyên ngành, trừ khi Luật Thương mại
không có quy định về hợp đồng.
PGS-TS
DƯƠNG ĐĂNG HUỆ
,
nguyên Vụ trưởng
Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế, Bộ Tư pháp
“Nghiên cứu dự thảo luật
rất đau đầu”
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch
Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt
Nam, bày tỏmấyngàyquaôngnghiên
cứu dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và
“thấy rất đau đầu”nên ông rất chia sẻ
với ban soạn thảo.
Hiện nay, các nhà thầu như ông
thấy lĩnh vực đầu tư bất động sản
có liên quan tới 18 luật, trong đó có
12 luật tác động nhiều. “Chồng chéo
pháp luật rất phổ biến và các cơ quan
hành pháp không dám làm gì” - ông
Hiệp nhận xét.
Từ đó, ông cho rằng cần phải tháo
gỡ đồng bộ các luật, trong đó có hai
luật cần là Luật Đất đai và Luật Đầu
tư. Ông cho rằng đồng bộ như vậy
để tránh tình trạng một vấn đề mà
hai luật quy định khác nhau, tránh
chuyện “tôi rất quý ông nhưng mà
luật thế, làm sao tôi dám ký”.
Theo Bộ trưởng Trần
Hồng Hà, tinh thần sửa
Luật Đất đai lần này
phải “bảo vệ được tốt hơn
quyền lợi cho dân, đảm
bảo công bằng giữa các
đối tượng”. Nếu không
đạt được mục tiêu đó thì
chưa nên ban hành luật.
Cần có cơ quan độc lập
quản lý giá đất
Nhu cầu sửa đổi Luật Đất đai rất lớn nhưng để giải quyết được những vướngmắc,
bất cập của luật là thách thức không hề nhỏ.
Cựu chủ tịch trung tâmhỗ trợngười nghèo bị đề nghị án chung thân
để cùng nhau giải quyết, những vấn
đề lịch sử để lại thì lần này phải
giải quyết được. Thực tiễn là hết
sức quan trọng” - Bộ trưởng Hà nói.
Sau khi gợi mở, định hướngmột số
nội dung, Bộ trưởng Hà nhấn mạnh
tinh thần sửa Luật Đất đai lần này
phải “bảo vệ được tốt hơn quyền lợi
cho dân, đảm bảo công bằng giữa
các đối tượng”. Nếu không đạt được
mục tiêu đó thì chưa nên ban hành
luật. Từ đó, Bộ trưởng Hà “mong
muốn” nếu có “bất cứ quy định nào
chưa tốt tại dự thảo thì hãy góp ý,
trên tinh thần ích nước lợi nhà”.
“Ban soạn thảo luôn luôn lắng
nghe, không có hạn chế nào trong
góp ý cả nhưng các vị đừng nói
chung chung như tôi mà nên cụ
thể vào từng điều, khoản cụ thể,
khi đã lắng nghe nhau thì sẽ tìm ra
được giải pháp tốt nhất có thể” - Bộ
trưởng Hà bày tỏ.
Quản lý giá đất
hợp lý hơn
Một trong những vấn đề được
PGS-TS Nguyễn Quang Tuyến đề
cập tại hội thảo là về giá đất. Ông
Tuyến cho rằng: Nghị quyết 18 của
Trung ương mới đây đã xác định rõ
về cơ chế thị trường. Nhưng ở dự
thảo thì quy định chưa theo hướng
định lượng khi dùng từ “phù hợp
trong điều kiện bình thường”.
“Thế nào là phù hợp? Phải có
tiêu chí định lượng hơn là định tính.
Lần này bỏ khung giá đất mà không
thanh tra, kiểm tra, kiểm soát thì mỗi
nơi một kiểu. Rồi giá “thị trường”
thì phải xem đó là loại thị trường
nào?” - ông Tuyến nêu.
Theo ông Tuyến, Luật Đất đai
năm 2013 đã quy định về giá đất
và mong muốn giải quyết được
các vấn đề liên quan nhưng “quy
định về giá đất cụ thể trong Luật
Đất đai năm 2013 là không thành
công”. Giải thích lý do, ông Tuyến
nói luật vẫn giao cho UBND tỉnh
quá nhiều quyền, trong đó có quyền
quyết định giá đất.
Ông Tuyến kể hồi sửa Luật Đất
đai năm 2003, các chuyên gia đã
kiến nghị có một cơ quan độc lập
định giá đất để tránh các khiếu nại,
khiếu kiện về đất đai có thể phát
sinh. Vì giao quyền quyết định giá
đất cho UBND tỉnh là không hợp
lý, mà thực tiễn đã chứng minh.
ÔngTuyến dẫn chứng: “Các tranh
chấp, khiếu kiện về đất đai chẳng
những không giảm đi mà còn tăng
lên sau khi Luật Đất đai năm 2013
có hiệu lực”. Từ đó, ông Tuyến kiến
nghị phải cómột cơ quan quản lý giá
đất cấp tỉnh, độc lập với UBND tỉnh.
Ông Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên
gia về pháp luật đất đai, đầu tư kinh
doanh bất động sản…, cho rằng hiện
có nhiều dự án lấn biển dùng vốn
tư nhân nên cần có quy định chung.
Nhiều chuyên gia cũng đề cập
đến các quy định cho thuê đất, giao
đất, thu hồi đất, tài chính đất đai…
Ông Đỉnh nói thu hồi đất tiềm ẩn
bất bình đẳng nên phải có các quy
định hài hòa. Theo đó, cần quy định
tiêu chí với nội hàm rõ ràng cho các
trường hợp thu hồi đất. Đồng thời,
minh định thẩm quyền thu hồi đất,
thẩm quyền phê duyệt chủ trương
đầu tư…•
